(2010) 2 ΑΑΔ 626
[*626]21 Δεκεμβρίου, 2010
[ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΤΟΜΑΖΟΣ ΤΟΜΑΖΟΥ,
Εφεσείων,
v.
ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΑΒΒΙΔΗ,
Εφεσιβλήτου.
(Ποινική Έφεση Αρ. 181/2007)
Ποινικός Κώδικας ― Έκδοση επιταγής χωρίς αντίκρισμα, κατά παράβαση του Άρθρου 305 Α (1) του Ποινικού Κώδικα ― Έκδοση επιταγής η οποία όταν εμφανίστηκε στην τράπεζα δεν εξοφλήθηκε λόγω του ότι ο εκδότης της, χωρίς εύλογη αιτία, προκάλεσε τη μη εξόφλησή της, κατά παράβαση του Άρθρου 305 Α (2) του Ποινικού Κώδικα ― Κατά πόσο ο παραπονούμενος ήταν ο νομιμοποιημένος κομιστής των επιταγών, σύμφωνα με τον περί Συναλλαγματικών Νόμο, Κεφ.262, ώστε να έχει δικαίωμα έγερσης αγωγής στο όνομά του, εναντίον του κατηγορουμένου, εκδότη των επιταγών.
Με την παρούσα έφεσή του, ο εφεσείων αμφισβητεί την ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης σε σχέση με την καταδίκη του στις ακόλουθες δύο κατηγορίες:
(α) έκδοση επιταγής για ποσό Λ.Κ.32.000 η οποία όταν εμφανίστηκε στην τράπεζα δεν εξοφλήθηκε, λόγω ελλείψεως διαθεσίμων κεφαλαίων του εκδότη της και παρέμεινε απλήρωτη για περίοδο πέραν των δεκαπέντε ημερών από την εν λόγω παρουσίασή της, κατά παράβαση του Άρθρου 305Α (1) του Ποινικού Κώδικα, και (β) έκδοση επιταγής για ποσόν Λ.Κ.21.730 η οποία όταν εμφανίστηκε στην τράπεζα δεν εξοφλήθηκε λόγω του ότι ο εκδότης της, χωρίς εύλογη αιτία, προκάλεσε τη μη εξόφλησή της, κατά παράβαση του Άρθρου 305Α (2) του Ποινικού Κώδικα.
Δεν αμφισβητήθηκε και έγινε δεκτό από το πρωτόδικο Δικαστήριο ότι οι δύο επίδικες επιταγές δόθηκαν έναντι του τιμήματος πωλήσεως της επιχείρησης καφεστιατορίου με το όνομα “SEPTEMBERS” επι[*627]χείρησης που πωλήθηκε από την εταιρεία Γεώργιος Σαββίδης Λτδ, στον εφεσείοντα, με συμφωνία ημερ.11.10.2004.
Το νομικό σημείο που εγείρεται στην έφεση είναι ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο εσφαλμένα θεώρησε ότι ο Γεώργιος Σαββίδης ήταν ο δικαιούχος των επίδικων επιταγών, τεκμηρίων 1 και 2, και επομένως ότι λανθασμένα το Δικαστήριο θεώρησε ότι ο Γ. Σαββίδης είχε δικαίωμα να είναι ο παραπονούμενος στην ποινική διαδικασία.
Αποφασίστηκε ότι:
Η συναλλαγή που οδήγησε στην έκδοση των δύο επίδικων επιταγών ήταν η πώληση της προαναφερόμενης επιχείρησης από την εταιρεία Γεώργιος Σαββίδης Λτδ στον εφεσείοντα και ο εφεσείων εξέδωσε τις δύο προαναφερόμενες επιταγές έναντι του τιμήματος πωλήσεως της επιχειρήσεως, δυνάμει της προαναφερόμενης συμφωνίας. Επομένως ανεξάρτητα από το αν στις επίδικες επιταγές αναγραφόταν το όνομα Γιώργος Σαββίδης και όχι Γεώργιος Σαββίδης Λτδ, ο δικαιούχος, δηλαδή το πρόσωπο που είχε δικαίωμα έγερσης αγωγής με βάση τη συμφωνία για την οποίαν δόθηκαν οι προαναφερόμενες επιταγές και επομένως ο νομιμοποιημένος κομιστής των επιταγών, σύμφωνα με τον περί Συναλλαγματικών Νόμο, Κεφ.262, ήταν η εταιρεία Γεώργιος Σαββίδης Λτδ και όχι ο παραπονούμενος Γιώργος Σαββίδης. Ο Γιώργος Σαββίδης προσωπικά δεν έδωσε οποιονδήποτε αντάλλαγμα γι’ αυτές τις επιταγές ούτε και τις απέκτησε για αξία. Στην πραγματικότητα πήρε τις δύο επίδικες επιταγές για να τις καταθέσει ή να τις χρησιμοποιήσει προς όφελος της προαναφερόμενης εταιρείας και χωρίς αυτός να είναι ο δικαιούχος του ποσού των επιταγών.
Κατά συνέπεια το πρωτόδικο Δικαστήριο λανθασμένα καταδίκασε τον εφεσείοντα με βάση ιδιωτική ποινική δίωξη στην οποία παραπονούμενος ήταν ο Γιώργος Σαββίδης προσωπικά και όχι η εταιρεία Γεώργιος Σαββίδης Λτδ, και λανθασμένα ο εφεσείων καταδικάστηκε και σε ποινή φυλάκισης.
Η έφεση επιτράπηκε.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Τσιακλίδης ν. Σιάνου (2008) 1(Α) Α.Α.Δ. 296,
Τρικωμίτης ν. Ανδρέου (Αρ. 2) (2003) 2 Α.Α.Δ. 597,
Λούτσιου ν. Αστυνομίας (Αρ. 2) (2003) 2 Α.Α.Δ. 343,
[*628]Νεοφύτου ν. Κυριακίδη (Αρ. 1) (1999) 2 Α.Α.Δ. 102.
Έφεση εναντίον Καταδίκης και Ποινής.
Έφεση από τον εφεσείοντα εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Χαραλάμπους, Ε.Δ.), (Ποινική Υπόθεση Αρ. 21246/05), ημερομηνίας 31/7/2007 και 10/8/2007.
Σ. Θεμιστοκλέους, για τον Εφεσείοντα.
Καμιά εμφάνιση, για τον Εφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Νικολάτος.
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ.: Ενώπιον του πρωτόδικου δικαστηρίου ο κατηγορούμενος-εφεσείων αντιμετώπισε δύο κατηγορίες: (α) για έκδοση επιταγής για ποσόν Λ.Κ.32.000.- η οποία όταν εμφανίστηκε στην τράπεζα δεν εξοφλήθηκε, λόγω ελλείψεως διαθεσίμων κεφαλαίων του εκδότη της και παρέμεινε απλήρωτη για περίοδο πέραν των δεκαπέντε ημερών από την εν λόγω παρουσίαση της, κατά παράβαση του Άρθρου 305Α (1) του Ποινικού Κώδικα, και (β) για έκδοση επιταγής για ποσόν Λ.Κ.21.730.- η οποία όταν εμφανίστηκε στην τράπεζα δεν εξοφλήθηκε λόγω του ότι ο εκδότης της, χωρίς εύλογη αιτία, προκάλεσε τη μη εξόφληση της, κατά παράβαση του Άρθρου 305Α (2) του Ποινικού Κώδικα.
Το πρωτόδικο δικαστήριο άκουσε τη μαρτυρία των δύο πλευρών και δέχθηκε ουσιαστικά τη μαρτυρία του παραπονουμένου ενώ απέρριψε τη μαρτυρία του κατηγορούμενου-εφεσείοντα και των βασικών του μαρτύρων. Στη συνέχεια το πρωτόδικο δικαστήριο αναφέρθηκε στη νομική πτυχή της υπόθεσης και ειδικά στο Άρθρο 305Α του Ποινικού Κώδικα και αφού ανέλυσε τα συστατικά στοιχεία των δύο αδικημάτων, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο κατηγορούμενος-εφεσείων ήταν ένοχος. Ασκώντας τις εξουσίες που του παρέχει το Άρθρο 85(4) του Νόμου περί Ποινικής Δικονομίας, διέταξε την τροποποίηση του κατηγορητηρίου δια της προσθήκης δύο νέων πανομοιότυπων κατηγοριών στις οποίες συγκεκριμενοποιήθηκε ότι η διάπραξη των αδικημάτων έγινε στις 11.10.2004. Στη συνέχεια το δικαστήριο αθώωσε τον κατηγορούμενο-εφεσείοντα από τις δύο αρχικές κατηγορίες και τον καταδίκασε στις κατηγορίες 3 και 4, που το ίδιο το δικαστήριο πρόσθεσε. [*629]Μετά την καταδίκη και αφού άκουσε την επιχειρηματολογία των δύο πλευρών το πρωτόδικο δικαστήριο καταδίκασε τον εφεσείοντα σε ποινή φυλάκισης 12 μηνών στην κάθε κατηγορία με οδηγίες όπως οι ποινές συντρέχουν και αρχίσουν να υπολογίζονται από την ημέρα που ο εφεσείων τέθηκε υπό κράτηση στα πλαίσια της υπόθεσης αυτής.
Με τους οκτώ λόγους έφεσης αμφισβητείται η ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης για τους εξής τρεις βασικούς λόγους στους οποίους μπορούν να ομαδοποιηθούν οι λόγοι έφεσης:
1. Σύμφωνα με το εδάφιο 3 του Άρθρου 305Α ο υποβάλλων το παράπονο για την ακάλυπτη επιταγή θα πρέπει να είναι ο «νομιμοποιημένος κομιστής της επιταγής» μέσα στην έννοια του Νόμου. Κατά τον εφεσείοντα ο νομιμοποιημένος κομιστής είναι εκείνος που έχει το αγώγιμο δικαίωμα, το δικαίωμα δηλαδή να εγείρει αγωγή εναντίον του εκδότη με βάση την επιταγή. Στην προκείμενη περίπτωση, κατά τον εφεσείοντα, ο νομιμοποιημένος κομιστής δεν ήταν ο παραπονούμενος Γεώργιος Σαββίδης αλλά η εταιρεία Γεώργιος Σαββίδης Λτδ, με την οποίαν και μόνον είχε συμβατική σχέση ο εφεσείων.
2. Λανθασμένα το πρωτόδικο δικαστήριο απέρριψε τη μαρτυρία των βασικών μαρτύρων της υπεράσπισης, δηλαδή των μαρτύρων υπεράσπισης 9 και 11, και λανθασμένα δέχθηκε, ως αξιόπιστη, τη μαρτυρία του παραπονούμενου Γεώργιου Σαββίδη.
3. Το πρωτόδικο δικαστήριο προέβη σε λανθασμένους και εσφαλμένους μαθηματικούς υπολογισμούς αναφορικά με τις πληρωμές που έγιναν από τον εφεσείοντα.
Κατά την εκτίμηση μας το νομικό σημείο που εγείρεται στην παρούσα έφεση είναι ότι το πρωτόδικο δικαστήριο εσφαλμένα θεώρησε ότι ο Γεώργιος Σαββίδης ήταν ο δικαιούχος των επίδικων επιταγών, τεκμήριων 1 και 2, και επομένως ότι λανθασμένα το δικαστήριο θεώρησε ότι ο Γ. Σαββίδης είχε δικαίωμα να είναι ο παραπονούμενος στην ποινική διαδικασία.
Ενώπιον του πρωτόδικου δικαστηρίου έγιναν αποδεκτά, ως γεγονότα, ότι οι δύο επίδικες επιταγές κατατέθηκαν στην ΣΠΕ Λυθροδόντα και επιστράφηκαν απλήρωτες για τους λόγους που αναφέρονται στο κατηγορητήριο. Μεταξύ των γεγονότων που το πρω[*630]τόδικο δικαστήριο δέχθηκε ως αληθινά είναι και το ότι το 2004 ο εφεσείων-κατηγορούμενος, αρχικά, με κάποιο τρίτο πρόσωπο, ενδιαφέρθηκαν να αγοράσουν την επιχείρηση καφεστιατορίου με το όνομα “SEPTEMBERS” και την 1.9.2004 υπογράφηκε συμφωνία μεταξύ των προαναφερόμενων δύο προσώπων και της εταιρείας Γεώργιος Σαββίδης Λτδ για την αγορά της προαναφερόμενης επιχείρησης, αντί ποσού Λ.Κ.160.000. Στη συνέχεια το τρίτο πρόσωπο υπαναχώρησε, η αρχική σύμβαση ακυρώθηκε με κοινή συναίνεση και υπογράφηκε νέα σύμβαση, για τον ίδιο σκοπό, μεταξύ της εταιρείας Γεώργιος Σαββίδης Λτδ και του κατηγορούμενου-εφεσείοντα, στις 11.10.2004, με τίμημα πωλήσεως Λ.Κ.130.000. Την επόμενη μέρα υπογράφηκε και μια δεύτερη συμφωνία μεταξύ του Γιώργου Σαββίδη προσωπικά και του κατηγορούμενου-εφεσείοντα δυνάμει της οποίας ο εφεσείων ανέλαβε την υποχρέωση να προμηθεύσει τον Σαββίδη με κεραμικά και είδη υγιεινής συνολικής αξίας Λ.Κ.30.000.
Δεν αμφισβητήθηκε και έγινε δεκτό από το πρωτόδικο δικαστήριο ότι οι δύο επίδικες επιταγές δόθηκαν έναντι του τιμήματος πωλήσεως της προαναφερόμενης επιχείρησης που, όπως παρατηρήσαμε, πωλήθηκε από την εταιρεία Γεώργιος Σαββίδης Λτδ, στον εφεσείοντα, με τη δεύτερη συμφωνία ημερ. 11.10.2004. Ο ευπαίδευτος πρωτόδικος δικαστής παρατηρεί, στην απόφασή του, πως η μη παράδοση των κεραμικών και των ειδών υγιεινής από τον εφεσείοντα στον παραπονούμενο Γιώργο Σαββίδη δεν σχετιζόταν με τις δύο επίδικες επιταγές. Οι δύο επιταγές δόθηκαν στον παραπονούμενο Γιώργο Σαββίδη από τον εφεσείοντα, η μεν πρώτη ασυμπλήρωτη ως προς το όνομα και την ημερομηνία, η δε δεύτερη ασυμπλήρωτη ως προς την ημερομηνία. Η επιταγή τεκμήριο 1 δόθηκε στον παραπονούμενο μέσω του δικηγόρου κ. Εύδωρα Μυριανθέα. Ο κ. Μυριανθέας κατέθεσε την επιταγή εκείνη σε λογαριασμό της εταιρείας Γεώργιος Σαββίδης Λτδ, στην Τράπεζα Κύπρου, όπως φαίνεται και στο τεκμήριο 7.
Με δεδομένο ότι η προαναφερόμενη επιχείρηση καφεστιατορίου πωλήθηκε από την εταιρεία Γεώργιος Σαββίδης Λτδ προς τον εφεσείοντα και με δεδομένο ότι οι δύο επίδικες επιταγές εκδόθηκαν από τον εφεσείοντα έναντι του τιμήματος πωλήσεως της επιχείρησης, παρά το ότι η μια δεν είχε συμπληρωθεί ως προς το δικαιούχο και την ημερομηνία, ενώ η άλλη δεν είχε συμπληρωθεί ως προς την ημερομηνία και η μεν μη συμπληρωθείσα συμπληρώθηκε από τον παραπονούμενο με το όνομα Γεώργιος Σαββίδης και ημερομηνία, ενώ η άλλη συμπληρώθηκε από τον παραπονούμενο ως προς την ημερομηνία, το ζήτημα που τίθεται είναι το κατά πόσο [*631]νομιμοποιημένος κομιστής των δύο επίδικων επιταγών ήταν ο παραπονούμενος Γιώργος Σαββίδης ή η εταιρεία Γεώργιος Σαββίδης Λτδ.
Στην υπόθεση Τσιακλίδης ν. Σιάνου (2008) 1(Α) Α.Α.Δ. 296 τονίστηκε ότι νομιμοποιημένος κομιστής υπό την έννοια του Άρθρου 29(1) του περί Συναλλαγματικών Νόμου, Κεφ. 262, είναι το πρόσωπο στου οποίου την κατοχή νομίμως περιήλθε η συναλλαγματική, επειδή δόθηκε αξία γι’ αυτήν. Ο κάτοχος, για αξία, μιας επιταγής έχει εκ του νόμου (Άρθρο 38 του περί Συναλλαγματικών Νόμου, Κεφ. 262) δικαιώματα ανάμεσα στα οποία και το δικαίωμα έγερσης αγωγής στο όνομα του, εναντίον του εκδότη της επιταγής. Στην υπόθεση Τρικωμίτης ν. Ανδρέου (Αρ. 2) (2003) 2 Α.Α.Δ. 597 τονίστηκε ότι νομιμοποιημένος κομιστής μιας επιταγής είναι εκείνος που έχει αγώγιμο δικαίωμα επ’ αυτής.
Ζητήματα νομιμοποιημένου κομιστή και αγώγιμου δικαιώματος επί επιταγής εξετάστηκαν και στην υπόθεση Λούτσιου ν. Αστυνομίας (Αρ. 2) (2003) 2 Α.Α.Δ. 343. Στην υπόθεση εκείνη επιβεβαιώθηκαν οι αρχές που διατυπώθηκαν στην Νεοφύτου ν. Κυριακίδη (Αρ. 1) (1999) 2 Α.Α.Δ. 102, ότι το πρόσωπο που έχει δικαίωμα να υποβάλει παράπονο για έκδοση επιταγής χωρίς αντίκρυσμα κατά παράβαση των Άρθρων 305Α (1) και (2) του Ποινικού Κώδικα είναι ο νομιμοποιημένος κομιστής της επιταγής, μέσα στην έννοια του νόμου, δηλαδή το πρόσωπο που έχει αγώγιμο δικαίωμα να εγείρει αγωγή με βάση τη συναλλαγή που οδήγησε στην έκδοση της επιταγής.
Υιοθετούμε τις προαναφερόμενες αρχές ως ορθές. Στην προκείμενη περίπτωση, η συναλλαγή που οδήγησε στην έκδοση των δύο επίδικων επιταγών ήταν η πώληση της προαναφερόμενης επιχείρησης από την εταιρεία Γεώργιος Σαββίδης Λτδ στον εφεσείοντα και ο εφεσείων εξέδωσε τις δύο προαναφερόμενες επιταγές έναντι του τιμήματος πωλήσεως της επιχειρήσεως, δυνάμει της προαναφερόμενης συμφωνίας. Επομένως ανεξάρτητα από το αν στις επίδικες επιταγές αναγραφόταν το όνομα Γιώργος Σαββίδης και όχι Γεώργιος Σαββίδης Λτδ, ο δικαιούχος, δηλαδή το πρόσωπο που είχε δικαίωμα έγερσης αγωγής με βάση τη συμφωνία για την οποίαν δόθηκαν οι προαναφερόμενες επιταγές και επομένως ο νομιμοποιημένος κομιστής των επιταγών, σύμφωνα με το νόμο, ήταν η εταιρεία Γεώργιος Σαββίδης Λτδ και όχι ο παραπονούμενος Γιώργος Σαββίδης. Ο Γιώργος Σαββίδης προσωπικά δεν έδωσε οποιονδήποτε αντάλλαγμα γι’ αυτές τις επιταγές ούτε και τις απέκτησε για αξία. Στην πραγματικότητα πήρε τις δύο επίδικες [*632]επιταγές για να τις καταθέσει ή να τις χρησιμοποιήσει προς όφελος της προαναφερόμενης εταιρείας και χωρίς αυτός να είναι ο δικαιούχος του ποσού των επιταγών.
Κατά συνέπεια θεωρούμε πως λανθασμένα το πρωτόδικο δικαστήριο καταδίκασε τον εφεσείοντα με βάση ιδιωτική ποινική δίωξη στην οποία παραπονούμενος ήταν ο Γιώργος Σαββίδης προσωπικά και όχι η εταιρεία Γεώργιος Σαββίδης Λτδ, και λανθασμένα ο εφεσείων καταδικάστηκε και σε ποινή φυλάκισης.
Ενόψει των προαναφερόμενων παρέλκει η εξέταση των άλλων λόγων έφεσης. Η έφεση επιτυγχάνει και η πρωτόδικη απόφαση παραμερίζεται.
Η έφεση επιτρέπεται.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο