(2010) 2 ΑΑΔ 678
[*678]21 Δεκεμβρίου, 2010
[ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, ΝΑΘΑΝΑΗΛ, ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Εφεσείων,
v.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΝΙΚΟΛΑΟΥ (ΑΡ. 2),
Εφεσιβλήτου.
(Ποινική Έφεση Αρ. 212/2009)
Ποινή ― Έκδοση διατάγματος κηδεμονίας με όρους κοινοτικής εργασίας αντί επιβολή ποινής φυλάκισης σε σχετικά νεαρό άτομο ηλικίας 27 ετών με λευκό ποινικό μητρώο το οποίο μη επιδεικνύοντας περαιτέρω αντικοινωνική συμπεριφορά αλλά μάλλον επιδιώκοντας την κοινωνική αποκατάστασή του, εντάχθηκε στα πλαίσια Ευρωπαϊκού Προγράμματος του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, του Σχεδίου Παροχής Κινήτρων για πρόσληψη ατόμων που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, εργαζόμενος σε εμπορική εταιρεία ― Ο περί Κηδεμονίας και άλλων Τρόπων Μεταχείρισης Αδικοπραγούντων Νόμος του 1996 (Ν.46(Ι)/1996).
Το Εφετείο αποδέχθηκε την έφεση της Δημοκρατίας κατά της απόφασης του πρωτόδικου Δικαστηρίου με την οποία ο εφεσίβλητος αθωώθηκε σε κατηγορίες διάρρηξης και κλοπής και καταδίκασε τον εφεσίβλητο στις εν λόγω κατηγορίες. Το προϊόν της διάρρηξης ήταν μεγάλης αξίας, πέραν των €80.000 και δεν ανεκτήθη. Σύμφωνα με έκθεση του Τμήματος Κοινωνικής Ευημερίας, ο εφεσίβλητος ήταν μέλος πολυμελούς οικογενείας από νωρίς διαζευγμένους γονείς πολύ περιορισμένης μόρφωσης και οικονομικών δυνατοτήτων, ο οποίος διέκοψε τη μόρφωσή του τον τρίτο χρόνο της φοίτησής του στο γυμνάσιο με προτροπή και του πατέρα του. Ο εφεσίβλητος ήταν στη Φινλανδία όπου εργάζετο όταν συνελήφθη για τα εν λόγω αδικήματα και εξεδόθη στην Κύπρο για να δικασθεί. Παρέμεινε υπό κράτηση κατά τη διαδικασία της έκδοσής του και κατά τη χρονικά μακρά διάρκεια της δίκης του για συνολικά οκτώ μήνες. Μετά από την αθώωσή του πρωτοδίκως, εντάχθηκε στα πλαίσια Ευρωπαϊκού Προγράμματος του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, του Σχεδίου Πα[*679]ροχής Κινήτρων για πρόσληψη ατόμων που ανήκουν στις ευπαθείς κοινωνικά ομάδες του πληθυσμού, εργαζόμενος σε εμπορική εταιρεία. Η προαναφερθείσα έκθεση στόχευσε και στη διακρίβωση των προοπτικών του εφεσίβλητου για κοινοτική εργασία στα πλαίσια του Περί Κηδεμονίας και άλλων Τρόπων Μεταχείρισης Αδικοπραγούντων Νόμου του 1996 (Ν. 46(Ι)/1996), σε περίπτωση που το Δικαστήριο ήθελε προσανατολιστεί προς την κατεύθυνση εκείνη ως μεθόδου μεταχείρισής του.
Το Εφετείο, το οποίο είχε το καθήκον να επιβάλει ποινή πρωτογενώς, αποδέχθηκε την εισήγηση του συνηγόρου του εφεσίβλητου, εκδίδοντας διάταγμα κηδεμονίας με όρους κοινοτικής εργασίας, θεωρώντας ότι υπό τις συνθήκες της παρούσας υπόθεσης, η επιβολή ποινής φυλάκισης όχι μόνο θα ήταν υπέρμετρη τιμωρία πέραν της οκτάμηνης κράτησής του αλλά και, κυρίως, θα ενεργούσε ακριβώς αντίθετα με τη μακροπρόθεσμη επιδίωξη του ποινικού δικαίου να αποτρέψει μελλοντική εγκληματική συμπεριφορά, αφού θα αντέστρεφε την προδιαγραφείσα πορεία της συνειδητής και έμπρακτης συμβολής του εφεσίβλητου στη θεσμική προσπάθεια που η ίδια η πολιτεία υιοθέτησε με σκοπό την κοινωνική αποκατάστασή του και η οποία φαίνεται να βαίνει καλώς. Το Εφετείο σημείωσε ότι διατηρούνται οι δυνατότητες εναλλακτικής μεταχείρισης του εφεσίβλητου αν στη συνέχεια αυτός ήθελε παραλείψει να συμμορφωθεί με τους όρους του διατάγματος ή διαπράξει άλλο αδίκημα, χωρίς να επηρεάζεται η ευκαιρία που δίδεται στον εφεσίβλητο να επιτύχει την κοινωνική του αποκατάσταση.
Εκδόθηκε διάταγμα κηδεμονίας του εφεσίβλητου για δύο έτη με όρους κοινοτικής εργασίας δυνάμει του Άρθρου 5. Ο εφεσίβλητος θα διαμένει στην Επαρχία Λευκωσίας, όπου και ήδη διαμένει, και θα εκτελεί, κατά τη διάρκεια της ισχύος του διατάγματος κηδεμονίας, εργασία στο Δήμο Λευκωσίας κάθε Τετάρτη απόγευμα ή/και Σάββατο, εξαιρουμένων εορτών, η οποία θα είναι συνολικής διάρκειας διακοσίων ωρών.
Εκδόθηκε διάταγμα ως ανωτέρω.
Έφεση εναντίον Αθωωτικής απόφασης.
Έφεση από τον εφεσείοντα εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Λυκούργου, Ε.Δ.), (Ποινική Υπόθεση Αρ. 8216/09), ημερομηνίας 5/10/2009.
A. Kάρνου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τον Εφεσείοντα.
[*680]Ε. Χειμώνας, για τον Εφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη.
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Το Εφετείο βρίσκεται σήμερα στην ασυνήθιστη θέση του καθήκοντος επιβολής ποινής πρωτογενώς, έχοντας αποδεχθεί την έφεση της Δημοκρατίας κατά της απόφασης Επαρχιακού Δικαστηρίου με την οποία ο Εφεσίβλητος αθωώθηκε σε κατηγορίες διάρρηξης και κλοπής και, κατόπιν τούτου, έχοντας καταδικάσει το ίδιο τον Εφεσίβλητο στις εν λόγω κατηγορίες.
Το προϊόν της διάρρηξης ήταν μεγάλης αξίας, πέραν των €80.000, και δεν ανεκτήθη. Για τον Εφεσίβλητο, για τον οποίο δεν έχουν αναφερθεί προηγούμενες καταδίκες, ετοιμάσθηκε έκθεση του Τμήματος Κοινωνικής Ευημερίας. Από αυτή προκύπτει ότι πρόκειται για ένα από τα επτά παιδιά από νωρίς διαζευγμένων γονέων πολύ περιορισμένης μόρφωσης και οικονομικών δυνατοτήτων, ο οποίος διέκοψε τη μόρφωση του τον τρίτο χρόνο της φοίτησής του στο γυμνάσιο με προτροπή και του πατέρα του. Ο Εφεσίβλητος ήταν στη Φινλανδία όπου εργάζετο όταν συνελήφθη για τα εν λόγω αδικήματα και εξεδόθη στην Κύπρο για να δικασθεί. Παρέμεινε υπό κράτηση κατά τη διαδικασία της έκδοσης του και κατά τη χρονικά μακρά διάρκεια της δίκης του για συνολικά οκτώ μήνες. Μετά από την αθώωσή του πρωτοδίκως, εντάχθηκε στα πλαίσια Ευρωπαϊκού Προγράμματος του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, του Σχεδίου Παροχής Κινήτρων για πρόσληψη ατόμων που ανήκουν στις ευπαθείς κοινωνικά ομάδες του πληθυσμού, εργαζόμενος σε εμπορική εταιρεία. Η έκθεση στόχευσε και στη διακρίβωση των προοπτικών του Εφεσίβλητου για κοινοτική εργασία στα πλαίσια του Περί Κηδεμονίας και Άλλων Τρόπων Μεταχείρισης Αδικοπραγούντων Νόμου του 1996 (Ν. 46(Ι)/1996), σε περίπτωση που το Δικαστήριο ήθελε προσανατολιστεί προς την κατεύθυνση εκείνη ως μεθόδου μεταχείρισής του, σημειώνει δε τόσο την προθυμία του προς τούτο όσο και το ότι ο Εφεσίβλητος φαίνεται να είναι καλοπροαίρετος και να επιδέχεται καθοδήγηση, δεν αντιμετωπίζει δε πρόβλημα αντικοινωνικής συμπεριφοράς.
Σε αυτή τη πτυχή της υπόθεσης εστίασε την αγόρευσή του και ο ευπαίδευτος συνήγορος για τον Εφεσίβλητο, εισηγούμενος ότι, υπό τις συνθήκες, το διάταγμα κηδεμονίας με όρους κοινοτικής ερ[*681]γασίας θα ήταν ο προσφορότερος τρόπος μεταχείρισης του Εφεσίβλητου, επαναλαμβάνοντας και ενώπιον μας την προθυμία του για εκτέλεση κοινοτικής εργασίας, ενώ και η ευπαίδευτη συνήγορος για τη Δημοκρατία δεν αμφισβήτησε την καταλληλότητα της τέτοιας μεταχείρισης.
Με αναφορά στη νομολογία, και έχοντας υπ’ όψη τη μεγάλη αξία των κλαπέντων, η ποινή φυλάκισης θα ήταν ενδεδειγμένη για τα ενώπιόν μας αδικήματα. Φρονούμε όμως ότι, υπό τις ιδιάζουσες συνθήκες στις οποίες και θα αναφερθούμε, η ποινή φυλάκισης, ακόμα και αν αυτή αναστέλλετο, δεν θα ήταν αρμόζουσα. Τα αδικήματα διεπράχθησαν προ καιρού, ώστε να έχουν παρέλθει έκτοτε πέραν των δύο έτη. Εξ άλλου, ο Εφεσίβλητος, μετά από χρονικά μακρά ακροαματική διαδικασία, αθωώθηκε, αφού παρέμεινε οκτώ μήνες υπό κράτηση, καταδικασθείς τώρα στα πλαίσια της έφεσης στη βάση της διαπιστωθείσας ως εσφαλμένης εκτίμησης του πρωτόδικου Δικαστηρίου ως προς την ενώπιόν του μαρτυρία. Ακόμα δε, οι συνθήκες της ζωής του έχουν διαφοροποιηθεί σημαντικά αφού, μη επιδεικνύοντας περαιτέρω αντικοινωνική συμπεριφορά αλλά μάλλον επιδιώκοντας την κοινωνική αποκατάστασή του, εντάχθηκε στο προαναφερθέν πρόγραμμα που σκοπό ακριβώς έχει να βοηθήσει, μέσω των παρεχομένων δυνατοτήτων της εργοδότησής τους, κοινωνικά ευπαθή πρόσωπα όπως ο Εφεσίβλητος. Προσθέτουμε στα ως άνω το ότι ο Εφεσίβλητος, ηλικίας 27 ετών, είναι σχετικά νεαρό πρόσωπο και δεν έχουν αναφερθεί γι’ αυτόν προηγούμενες καταδίκες. Υπό αυτές τις συνθήκες, η επιβολή ποινής φυλάκισης όχι μόνο θα ήταν υπέρμετρη τιμωρία πέραν της οκτάμηνης κράτησής του αλλά και, κυρίως, θα ενεργούσε ακριβώς αντίθετα με τη μακροπρόθεσμη επιδίωξη του ποινικού δικαίου να αποτρέψει μελλοντική εγκληματική συμπεριφορά, αφού θα αντέστρεφε την προδιαγραφείσα πορεία της συνειδητής και έμπρακτης συμβολής του Εφεσίβλητου στη θεσμική προσπάθεια που η ίδια η πολιτεία υιοθέτησε με σκοπό την κοινωνική αποκατάστασή του και η οποία φαίνεται να βαίνει καλώς. Το Δικαστήριο οφείλει να επιδείξει ανάλογη εμπιστοσύνη στον Εφεσίβλητο και πολιτειακή συνέπεια. Εξ άλλου, καταλήγοντας ότι το διάταγμα κηδεμονίας με όρους κοινοτικής εργασίας θα ήταν όντως η ορθότερη μέθοδος μεταχείρισης στην προκειμένη περίπτωση, διατηρούνται οι δυνατότητες εναλλακτικής μεταχείρισης του Εφεσίβλητου αν στη συνέχεια αυτός ήθελε παραλείψει να συμμορφωθεί με τους όρους του διατάγματος ή διαπράξει άλλο αδίκημα, χωρίς να επηρεάζεται η ευκαιρία που δίδεται στον Εφεσίβλητο να επιτύχει την κοινωνική του αποκατάσταση.
[*682][Επεξηγούνται στον Εφεσίβλητο, δυνάμει του Άρθρου 6(2), ο σκοπός και οι συνέπειες των όρων παροχής κοινοτικής εργασίας όπως καθορίζονται στα Άρθρα 6 και 8, καθώς και οι περιπτώσεις κατά τις οποίες το Δικαστήριο μπορεί να διαφοροποιεί τους όρους εργασίας δυνάμει του Άρθρου 9.]
Εκδίδεται διάταγμα κηδεμονίας του Εφεσίβλητου για δύο έτη με όρους κοινοτικής εργασίας δυνάμει του Άρθρου 5. Ο Εφεσίβλητος θα διαμένει στην Επαρχία Λευκωσίας, όπου και ήδη διαμένει, και θα εκτελεί, κατά τη διάρκεια της ισχύος του διατάγματος κηδεμονίας, εργασία στο Δήμο Λευκωσίας κάθε Τετάρτη απόγευμα ή/και Σάββατο, εξαιρουμένων εορτών, η οποία θα είναι συνολικής διάρκειας διακοσίων ωρών.
Εκδίδεται διάταγμα ως ανωτέρω.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο