(2011) 2 ΑΑΔ 513
[*513]29 Νοεμβρίου, 2011
[ΚΡΑΜΒΗΣ, ΝΑΘΑΝΑΗΛ, ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΣΤΑΥΡΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ,
Εφεσείων,
ν.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
(Ποινική Εφεση Αρ. 120/2011)
Ναρκωτικά ― Ποινή ― Έκδηλα υπερβολική ποινή ― Επέμβαση Εφετείου στην επιβολή συντρεχουσών ποινών φυλάκισης 12 και 6 μηνών για αδικήματα κατοχής ελεγχόμενου φαρμάκου τάξης Α και χρήσης ναρκωτικών ― Σχετικά μικρή ποσότητα, λευκό ποινικό μητρώο και σειρά άλλων μετριαστικών παραγόντων στους οποίους δεν απεδόθη δέουσα βαρύτητα από το πρωτόδικο Δικαστήριο.
Ποινή ― Μετριαστικοί παράγοντες ― Το δικαστήριο, σε κάθε περίπτωση έχει καθήκον να προβαίνει στην αποτίμηση των μετριαστικών παραγόντων και να τους αποδίδει τη δέουσα βαρύτητα ― Το ίδιο πρέπει να γίνεται και με κάθε άλλο σχετικό παράγοντα ή στοιχείο συμπεριλαμβανομένης και της αποτίμησης της σοβαρότητας του αδικήματος πάντοτε με αναφορά στην προβλεπόμενη από το νόμο ποινή, στις συνθήκες διάπραξης του αδικήματος και στα ελαφρυντικά στοιχεία που μπορεί να υπάρχουν ― Για τη συμπλήρωση της διεργασίας απαιτείται στάθμιση όλων των πιο πάνω παραγόντων προκειμένου να καθοριστεί το είδος και το ύψος της ποινής η οποία αρμόζει να επιβληθεί στο δράστη του συγκεκριμένου αδικήματος.
Ποινή ― Μετριαστικοί παράγοντες ― Καθυστέρηση στην έναρξη της ποινικής διαδικασίας εξετάζεται πάντοτε με συνάρτηση με την αλλαγή στις προσωπικές συνθήκες του κατηγορουμένου.
Ο εφεσείων, κατόπιν παραδοχής, βρέθηκε ένοχος σε τρεις κατηγορίες για αδικήματα κατοχής ελεγχόμενου φαρμάκου τάξης Α, χρήσης ναρκωτικών ουσιών και κατοχής σκευών για λήψη ναρκωτικών. Στις πρώτες δύο κατηγορίες ο εφεσείων καταδικάστηκε σε συντρέχουσες [*514]ποινές φυλάκισης 12 και 6 μηνών αντίστοιχα ενώ στην τρίτη κατηγορία δεν του επιβλήθηκε ποινή.
Ο εφεσείων αμφισβήτησε την ορθότητα της απόφασης για την ποινή. Εισηγήθηκε μεταξύ άλλων ότι το πρωτόδικο δικαστήριο εκτίμησε λανθασμένα και/ή δεν απέδωσε τη δέουσα βαρύτητα στους μετριαστικούς παράγοντες, σφάλμα το οποίο οδήγησε στην επιβολή εκδήλως υπερβολικής ποινής.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Στην πρωτόδικη απόφαση καταγραφόταν σειρά παραγόντων μετριαστικών της ποινής οι οποίοι, καθώς αναφερόταν, λήφθηκαν υπόψη στον καθορισμό της ποινής. Αποτιμήθηκαν δε ως εξής: α) Λευκό ποινικό μητρώο, β) Παραδοχή του η οποία επήλθε σε πρόωρο στάδιο της διαδικασίας και ως εκ τούτου μπορούσε να θεωρηθεί ως άμεση, γ) Έμπρακτη μεταμέλεια του δ) Οι προσωπικές του συνθήκες όπως εκτίθεντο στην έκθεση του γραφείου ευημερίας και αναπτύχθηκαν σε έκταση από τον συνήγορο του. Ειδικά ελήφθη υπόψη ότι επρόκειτο για συγκροτημένο οικογενειάρχη πατέρα δύο ανήλικων παιδιών με σοβαρά οικονομικά προβλήματα, και υπήρχαν δυσμενείς επιπτώσεις που μπορούσε να έχει στον ίδιο καθώς και στην οικογένεια του η τυχόν επιβολή σε αυτόν ποινής φυλάκισης, ε) Επρόκειτο για μια σχετικά μικρή ποσότητα ναρκωτικών, χωρίς να παραγνωριζόταν ότι ήταν σκληρά ναρκωτικά στ) Καθυστέρηση 22 και πλέον μηνών στην καταχώρηση της υπόθεσης παρά το ότι δεν επρόκειτο για πολύπλοκη υπόθεση, χωρίς να δοθεί οποιαδήποτε επεξήγηση για την καθυστέρηση αυτή ζ) Στο μεσοδιάστημα ο κατηγορούμενος είχε σταματήσει την χρήση ναρκωτικών η) Το ότι τα ναρκωτικά που κατείχε προορίζονταν για δική του χρήση και συνεπώς δεν επρόκειτο για έμπορο ναρκωτικών. Όλοι οι πιο πάνω παράγοντες αναγνωρίζονται από τη νομολογία ως παράγοντες μετριαστικοί της ποινής.
2. Στην προκείμενη περίπτωση το πρωτόδικο δικαστήριο μολονότι ταξινόμησε σωστά όλους τους μετριαστικούς παράγοντες εντούτοις φαίνεται πως δεν απέδωσε τη βαρύτητα που άξιζε στον καθένα ξεχωριστά αλλά και σε όλους ως σύνολο, παρά την περί του αντιθέτου λεκτική διατύπωση, με αποτέλεσμα η επιβληθείσα ποινή, αντικειμενικώς κρινόμενη, να θεωρείτο εκδήλως υπερβολική.
3. Η σοβαρότητα των αδικημάτων, ήταν δεδομένη έστω και αν η ποσότητα των ναρκωτικών ήταν μικρή. Ωστόσο, η μεγάλη καθυστέρηση των 22 περίπου μηνών στην καταχώρηση του κατηγορητηρί[*515]ου, η επιτυχής προσπάθεια του εφεσείοντα για απεξάρτηση από τα ναρκωτικά σε συνάρτηση προς τους λοιπούς παράγοντες μετριασμού της ποινής θα δικαιολογούσαν την επιβολή ποινής φυλάκισης μικρότερου ύψους.
Η επιβληθείσα ποινή παραμερίστηκε ως υπερβολική και μειώθηκε ώστε ο εφεσείων να αποφυλακιζόταν αμέσως.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας ν. Γεωργίου (2001) 2 Α.Α.Δ. 271.
Έφεση εναντίον Ποινής.
Έφεση από τον εφεσείοντα εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας-Αμμοχώστου (Θωμά, Ε.Δ.), (Ποινική Υπόθεση Αρ. 1120/11), ημερομηνίας 29/6/11.
Μ. Μουτσουρής, για τον Εφεσείοντα.
Δ. Θεοδώρου, για την Εφεσίβλητη.
Ex tempore
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Κραμβή, Δ..
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Ο εφεσείων, κατόπιν παραδοχής, βρέθηκε ένοχος σε τρεις κατηγορίες για αδικήματα που διέπραξε κατά παράβαση προνοιών του περί Ναρκωτικών Φαρμάκων και Ψυχοτρόπων Ουσιών Νόμου. Η πρώτη κατηγορία αφορούσε το αδίκημα της κατοχής ελεγχόμενου φαρμάκου τάξης Α, η δεύτερη το αδίκημα της χρήσης ναρκωτικών ουσιών και η τρίτη της κατοχής σκευών για λήψη ναρκωτικών. Στις πρώτες δύο κατηγορίες ο εφεσείων καταδικάστηκε σε συντρέχουσες ποινές φυλάκισης 12 και 6 μηνών αντίστοιχα ενώ στην τρίτη κατηγορία δεν επιβλήθηκε ποινή.
Με την υπό κρίση έφεση ο εφεσείων αμφισβητεί την ορθότητα της απόφασης για την ποινή. Εισηγείται ότι το πρωτόδικο δικαστήριο εκτίμησε λανθασμένα και/ή δεν απέδωσε τη δέουσα βαρύτητα στους μετριαστικούς παράγοντες, σφάλμα το οποίο οδή[*516]γησε στην επιβολή εκδήλως υπερβολικής ποινής.
Τα γεγονότα της υπόθεσης όπως αυτά τέθηκαν ενώπιον του δικάσαντος δικαστηρίου είναι ότι το βράδυ της 21.5.2009 μέλη της Υ.ΚΑ.Ν., κατόπιν πληροφορίας, ανέκοψαν στο Παραλίμνι το αυτοκίνητο που οδηγούσε ο εφεσείων το οποίο ερεύνησαν. Στο τασάκι του αυτοκινήτου βρέθηκε ένα νάϋλον σακουλάκι το οποίο περιείχε μικρή ποσότητα σκόνης. Βρέθηκαν επίσης δύο τεμάχια καμένου ασημόχαρτου. Αφού επεστήθη η προσοχή του εφεσείοντα στο νόμο αυτός απάντησε «είμαι χρήστης ηρωϊνης». Σε θεληματική κατάθεση που έδωσε στην αστυνομία ομολόγησε ότι τα ανευρεθέντα ήταν δικά του και ότι χρησιμοποιούσε το ασημόχαρτο για τη χρήση ηρωίνης. Η επιστημονική εξέταση της σκόνης κατέδειξε ότι επρόκειτο για ηρωίνη βάρους 3,6422 γραμμαρίων.
Ο πρωτόδικος δικαστής αφού αναφέρθηκε στη σοβαρότητα των αδικημάτων και στις διαδικασίες που έχει προσλάβει το πρόβλημα των ναρκωτικών στον τόπο μας, τόνισε την ανάγκη για επιβολή αποτρεπτικών ποινών ως πρώτη επιλογή του δικαστηρίου. Ορθά βεβαίως σημειώνεται στην εκκαλούμενη απόφαση ότι το δικαστήριο, σε κάθε περίπτωση, ακόμα και όπου απαιτείται η επιβολή αποτρεπτικής ποινής, έχει υποχρέωση εξατομίκευσης της. Στην απόφαση καταγράφεται σειρά παραγόντων μετριαστικών της ποινής οι οποίοι, καθώς αναφέρεται, λήφθηκαν υπόψη στον καθορισμό της ποινής. Οι εν λόγω παράγοντες και τα σχετικά σχόλια του δικαστηρίου, καταγράφονται στην απόφαση ως εξής:
«1) το λευκό ποινικό μητρώο,
2) την παραδοχή του η οποία επήλθε σε πρόωρο στάδιο της διαδικασίας και ως εκ τούτου μπορεί να θεωρηθεί ως άμεση,
3) την μεταμέλεια του η οποία φάνηκε και έμπρακτα με την αποκοπή κάθε σχέσης του με τα ναρκωτικά. Στην προσπάθεια του αυτή δεν δίστασε να ζητήσει τη βοήθεια ειδικού, συγκεκριμένα του κ. Βερεσιέ,
4) τις προσωπικές του συνθήκες όπως εκτίθενται στην έκθεση του γραφείου ευημερίας και αναπτύχθηκαν σε έκταση από τον συνήγορο του. Ειδικά λαμβάνω υπόψη μου ότι πρόκειται για συγκροτημένο οικογενειάρχη πατέρα [*517]δύο ανήλικων παιδιών με σοβαρά οικονομικά προβλήματα,
5) τις δυσμενείς επιπτώσεις που μπορεί να έχει στον ίδιο καθώς και στην οικογένεια του η τυχόν επιβολή σε αυτόν ποινής φυλάκισης,
6) το ότι πρόκειται για μια σχετικά μικρή ποσότητα ναρκωτικών. Φυσικά από την άλλη δεν μπορώ να παραγνωρίσω ότι πρόκειται για σκληρά ναρκωτικά,
7) την καθυστέρηση των 22 και πλέον μηνών στην καταχώρηση της υπόθεσης παρά το ότι δεν επρόκειτο για πολύπλοκη υπόθεση, χωρίς να δοθεί οποιαδήποτε επεξήγηση για την καθυστέρηση αυτή. Όπως έχω ήδη αναφέρει στο μεσοδιάστημα ο κατηγορούμενος έχει σταματήσει την χρήση ναρκωτικών. Φυσικά όπως αναφέρθηκε στην υπόθεση Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας ν. Ζήνωνα Γεωργίου (2001) 2 Α.Α.Δ. 271 «η καθυστέρηση εξετάζεται πάντοτε με συνάρτηση με την αλλαγή στις προσωπικές συνθήκες του κατηγορουμένου».
Στην παρούσα υπόθεση δεν φαίνεται να υπήρξε οποιαδήποτε άλλη διαφοροποίηση στις προσωπικές του συνθήκες εκτός από την αποκοπή του από τα ναρκωτικά.
8) το ότι τα ναρκωτικά που κατείχε προορίζονται για δική του χρήση και συνεπώς δεν επρόκειτο για έμπορο ναρκωτικών.»
Όλοι οι πιο πάνω παράγοντες αναγνωρίζονται από τη νομολογία ως παράγοντες μετριαστικοί της ποινής. Το δικαστήριο, σε κάθε περίπτωση έχει καθήκον να προβαίνει στην αποτίμηση των εν λόγω παραγόντων και να τους αποδίδει τη δέουσα βαρύτητα. Το ίδιο πρέπει να γίνεται και με κάθε άλλο σχετικό παράγοντα ή στοιχείο συμπεριλαμβανομένης και της αποτίμησης της σοβαρότητας του αδικήματος πάντοτε με αναφορά στην προβλεπόμενη από το νόμο ποινή, στις συνθήκες διάπραξης του αδικήματος και στα ελαφρυντικά στοιχεία που μπορεί να υπάρχουν. Για τη συμπλήρωση της διεργασίας απαιτείται στάθμιση όλων των πιο πάνω παραγόντων προκειμένου να καθοριστεί το είδος και το ύψος της ποινής η οποία αρμόζει να επιβληθεί στο δράστη του συγκεκριμένου αδικήματος.
[*518]Στην προκείμενη περίπτωση το πρωτόδικο δικαστήριο μολονότι ταξινόμησε σωστά όλους τους μετριαστικούς παράγοντες εντούτοις φαίνεται πως δεν απέδωσε τη βαρύτητα που άξιζε στον καθένα ξεχωριστά αλλά και σε όλους ως σύνολο, παρά την περί του αντιθέτου λεκτική διατύπωση, με αποτέλεσμα η επιβληθείσα ποινή, αντικειμενικώς κρινόμενη, να θεωρείται εκδήλως υπερβολική. Βεβαίως η σοβαρότητα των αδικημάτων, όπως ορθά επισημαίνεται στην εκκαλούμενη απόφαση, είναι δεδομένη έστω και αν η ποσότητα των ναρκωτικών ήταν μικρή. Ωστόσο, η μεγάλη καθυστέρηση των 22 περίπου μηνών στην καταχώρηση του κατηγορητηρίου, η επιτυχής προσπάθεια του εφεσείοντα για απεξάρτηση από τα ναρκωτικά σε συνάρτηση προς τους λοιπούς παράγοντες μετριασμού της ποινής θα δικαιολογούσαν την επιβολή ποινής φυλάκισης μικρότερου ύψους.
Ενόψει των πιο πάνω παραμερίζουμε την ποινή που επέβαλε το πρωτόδικο δικαστήριο ως υπερβολική και τη μειώνουμε σε τόση έκταση ώστε ο εφεσείων να αποφυλακιστεί αμέσως.
Η επιβληθείσα ποινή παραμερίζεται ως υπερβολική και μειώνεται ώστε ο εφεσείων να αποφυλακιστεί αμέσως.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο