ECLI:CY:AD:2015:B185
(2015) 2 ΑΑΔ 91
[*91]17 Μαρτίου, 2015
[ΝΑΘΑΝΑΗΛ, ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ/στές]
L.C.A. DOMIKI LTD,
Εφεσείοντες,
v.
1. R.K.A. KIKKOS DEVELOPERS LTD,
2. ΑΝΔΡΕΑ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ (ΑΡ. 2),
Εφεσιβλήτων.
(Ποινική Έφεση Αρ. 116/2011)
Ποινή ― Πρόκληση μη εξόφλησης επιταγής, χωρίς εύλογη αιτία, κατά παράβαση του Άρθρου 305Α(2) του Ποινικού Κώδικα Κεφ. 154 ― Επιβολή ποινής από το Εφετείο κατόπιν παραμερισμού πρωτόδικης αθωωτικής απόφασης ― Επιβλήθηκε άμεση φυλάκιση έξι μηνών στον διευθυντή της εφεσίβλητης 1 και πρόστιμο €3.000 ― Εφεσίβλητος άνεργος, ουσιαστικά πτωχεύσας, λευκού ποινικού μητρώου, υπό ουσιαστική οικονομική αδυναμία να καταβάλει οποιοδήποτε ποσό έναντι της επιταγής ― Η δε εφεσίβλητη εταιρεία, προ των θυρών χρεωκοπίας ― Αδίκημα διαπραχθέν προ επτά σχεδόν ετών από την ημερομηνία επιβολής της ποινής.
Ποινή ― Πρόκληση μη εξόφλησης επιταγής, χωρίς εύλογη αιτία ― Άρθρο 305Α(2) του Ποινικού Κώδικα Κεφ. 154 ― Η νομολογία κατά συστηματικό τρόπο έχει στιγματίσει την έκδοση επιταγών χωρίς αντίκρυσμα ή την πρόκληση μη εξόφλησης επιταγών χωρίς εύλογη αιτία, ενέργειες που δημιουργούν σοβαρή αναστάτωση στο εμπόριο ― Η σοβαρότητα του αδικήματος είναι δεδομένη, ιδιαίτερα διότι είναι, σύνηθες αδίκημα που πλήττει ευθέως τις εμπορικές συναλλαγές.
Ποινή ― Πρόκληση μη εξόφλησης επιταγής, χωρίς εύλογη αιτία ― Άρθρο 305Α(2) του Ποινικού Κώδικα Κεφ. 154 ― Παρόλο ότι ουδέποτε κατά την επιμέτρηση της ποινής είναι δυνατόν να αντληθεί άμεση βοήθεια από προηγούμενες αποφάσεις λόγω των ιδιαίτερων γεγονότων της κάθε υπόθεσης, εν τούτοις παρατηρείται ότι το σύνηθες μέτρο ποινικής μεταχείρισης είναι η επιβολή άμεσης ποινής [*92]φυλάκισης ― Νομολογιακή επισκόπηση.
[Πέραν των ως άνω αναφερομένων τίτλων, η απόφαση διαβάζεται στο σύνολο της.]
Επιβλήθηκε ποινή.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Νεοφύτου ν. Κυριακίδης (Αρ. 1) (1999) 2 Α.Α.Δ. 102,
Νεοφύτου ν. Κυριακίδης (Αρ. 3) (1999) 2 Α.Α.Δ. 299,
Συμιλλίδης ν. Νικολάου (2013) 2 Α.Α.Δ. 444,
Nikiforos Technologies Ltd v. Χρίστου (2014) 2 Α.Α.Δ. 424, ECLI:CY:AD:2014:B420.
Έφεση εναντίον Αθωωτικής Απόφασης.
Έφεση από τους Παραπονούμενους εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Καπετάνιου, Ε.Δ.), (Ποινική Υπόθεση Αρ. 19100/2008), ημερομηνίας 14/6/2011.
Π. Πετράκης, για τους Εφεσείοντες.
Α. Χουβαρτάς, για τους Εφεσίβλητους.
Εφεσίβλητος 2 παρών.
Cur. adv. vult.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Δικαστή Ναθαναήλ.
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Στις 30.1.2015, το Εφετείο, με σχετική απόφαση του, παραμέρισε την αθωωτική πρωτόδικη απόφαση και έκρινε για τους λόγους που φαίνονται στο σκεπτικό, ένοχους τους εφεσίβλητους στην κατηγορία ότι στις 10.6.2008 στη Λευκωσία εξέδωσαν επιταγή επί της Λαϊκής Κυπριακής Τράπεζας Λτδ για ποσό €12.000 προς όφελος της εφεσείουσας, η οποία και ανακλήθηκε χωρίς εύλογη αιτία.
Η υπόθεση ορίστηκε στη συνέχεια για γεγονότα και ποινή εφόσον καθίστατο πλέον έργο του ίδιου του Εφετείου να επιβά[*93]λει την αρμόζουσα ποινή και προς τούτο άκουσε τους εφεσίβλητους μέσω του συνηγόρου τους για σκοπούς μετριασμού. Ο συνήγορος αναφέρθηκε στα γεγονότα που οδήγησαν στην καταδίκη τονίζοντας ότι η εφεσίβλητη εταιρεία και ο διευθυντής της, εφεσίβλητος 2, είχαν στην ουσία εκδώσει την επιταγή προς κάλυψη υποχρεώσεων τρίτης εταιρείας για δικές της οφειλές προς τους εφεσείοντες. Τα όλα δεδομένα αναφέρονται στην καταδικαστική απόφαση του Εφετείου ημερ. 30.1.2015 και αρκεί να λεχθεί για σκοπούς της παρούσας απόφασης ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο είχε ορθά κρίνει ότι η υπεράσπιση της εύλογης αιτίας ανάκλησης της επιταγής δεν ευσταθούσε. Ήταν η περαιτέρω κρίση του ότι δεν είχε εκδοθεί επιταγή εν τη εννοία του Νόμου που οδήγησε στην αθώωση και η οποία ανετράπη κατ’ έφεση.
Ο συνήγορος ανεφέρθη στο γεγονός ότι η εφεσίβλητη εταιρεία η οποία εξακολουθεί να είναι ζώσα επιχείρηση, στην ουσία έχει τεράστια χρέη, ιδιαίτερα προς τις Κοινωνικές Ασφαλίσεις και ως εκ τούτου αδυνατεί να πληρώσει οτιδήποτε έναντι της υποχρέωσης που δημιουργήθηκε προς τους εφεσείοντες με την έκδοση της επίδικης επιταγής. Το ίδιο ισχύει και για τον διευθυντή της εφεσίβλητο 2, για τις προσωπικές συνθήκες του οποίου ετοιμάστηκε κοινωνικό-οικονομική έκθεση από το Τμήμα Κοινωνικής Ευημερίας μετά από οδηγίες του Εφετείου.
Από την έκθεση, την οποία στην ουσία υιοθέτησε ο συνήγορος, παρουσιάζεται ότι ο εφεσίβλητος είναι 47 ετών, άνεργος, με τη δεύτερη σύζυγο του, με την οποία διατηρεί αρμονικές σχέσεις, να εργάζεται ως υπάλληλος σε περίπτερο στην Πάφο με μηνιαία εισοδήματα της τάξης των €750. Από προηγούμενο γάμο, ο εφεσίβλητος απέκτησε τρία παιδιά ηλικίας 25, 24 και 21 ετών αντίστοιχα, ενώ η σύζυγος του έχει δικό της παιδί επίσης από προηγούμενο γάμο ηλικίας 20 ετών. Ο ίδιος ο εφεσίβλητος δεν έχει επ’ ονόματι του καμία κινητή ή ακίνητη περιουσία. Δάνεια ύψους €5.000.000 σε διάφορες τράπεζες, συνεργατικά ιδρύματα και ιδιώτες είναι επ’ ονόματι της εφεσίβλητης εταιρείας με τον ίδιο να είναι εγγυητής, βρισκόμενος ήδη σε πτώχευση. Η οικογένεια διαμένει σε κατοικία που είναι εγγεγραμμένη στο όνομα της εφεσίβλητης εταιρείας, αποτελούμενης από δύο υπνοδωμάτια, κουζίνα, καθιστικό και βοηθητικούς χώρους, χωρίς να έχει όμως την αναγκαία επίπλωση.
Ο εφεσίβλητος προέρχεται από φτωχή, πολύτεκνη οικογένεια και αφού φοίτησε για τρία χρόνια στο Σύστημα Μαθητείας της Τεχνικής Σχολής, διέκοψε για να εργαστεί. Από μικρός ασχολεί[*94]ται στις οικοδομές και δημιούργησε δικές του εταιρείες στο χώρο της κατασκευής κατοικιών, αλλά άρχισαν λόγω της οικονομικής ύφεσης να παρουσιάζονται προβλήματα. Ο ίδιος συνέχισε να εργάζεται μέχρι το 2012, όταν έμεινε άνεργος. Έκτοτε αναζητά εργασία και αντιμετωπίζει σοβαρότατα οικονομικά προβλήματα δυσκολευόμενος να καλύψει τις δόσεις των δανείων του εφόσον το μοναδικό εισόδημα της οικογένειας είναι ο μισθός της συζύγου του, η οποία όμως αποστέλλει μηνιαίως χρήματα στη θυγατέρα της που είναι φοιτήτρια στη Ρωσία.
Η κατηγορία που αντιμετώπισαν οι εφεσίβλητοι στο πρωτόδικο Δικαστήριο και στην οποία βρέθηκαν ένοχοι από το Εφετείο, στηρίχθηκε στο Άρθρο 305Α(2) του Ποινικού Κώδικα Κεφ. 154 και επιφέρει ποινή φυλάκισης μέχρι τα τρία έτη ή ποινή προστίμου μέχρι €10.000 ή αμφότερες τις ποινές. Η νομολογία κατά συστηματικό τρόπο έχει στιγματίσει την έκδοση επιταγών χωρίς αντίκρυσμα ή την πρόκληση μη εξόφλησης επιταγών χωρίς εύλογη αιτία, ενέργειες που δημιουργούν σοβαρή αναστάτωση στο εμπόριο εφόσον αφαιρείται το υπόβαθρο της ασφάλειας και της εμπιστοσύνης που πρέπει να εμποτίζουν τις συναλλαγές αυτές. Η σοβαρότητα συνεπώς του αδικήματος για το οποίο καταδικάστηκαν οι εφεσίβλητοι είναι δεδομένη, ιδιαίτερα διότι είναι, δυστυχώς, σύνηθες αδίκημα που πλήττει ευθέως τις εμπορικές συναλλαγές.
Παρόλον που ουδέποτε κατά την επιμέτρηση της ποινής είναι δυνατόν να αντληθεί άμεση βοήθεια από προηγούμενες αποφάσεις λόγω των ιδιαίτερων γεγονότων της κάθε υπόθεσης, εν τούτοις παρατηρείται ότι το σύνηθες μέτρο ποινικής μεταχείρισης είναι η επιβολή άμεσης ποινής φυλάκισης. Στη Νεοφύτου ν. Κυριακίδης (Αρ. 1) (1999) 2 Α.Α.Δ. 102, το Εφετείο παραμέρισε την αθωωτική απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου και έκρινε ένοχο τον εφεσίβλητο για την έκδοση δύο επιταγών χωρίς αντίκρισμα για ποσά ύψους £32.100 και £34.240, αντίστοιχα. Κατά την επιβολή της ποινής στη Νεοφύτου ν. Κυριακίδης (Αρ. 3) (1999) 2 Α.Α.Δ. 299, αφού τονίστηκε και πάλι από το Εφετείο η σοβαρότητα των αδικημάτων με έμφαση στις δυσμενείς επιπτώσεις που τα αδικήματα έχουν στις συναλλαγές των ανθρώπων, ο εφεσίβλητος καταδικάστηκε σε τρίμηνη συντρέχουσα ποινή φυλάκισης σε κάθε κατηγορία.
Πιο πρόσφατα, στη Συμιλλίδης ν. Νικολάου (2013) 2 Α.Α.Δ. 444), το Εφετείο μείωσε ποινή φυλάκισης εννέα μηνών σε επτά μήνες σε αδίκημα έκδοσης επιταγής άνευ αντικρίσματος ύψους [*95]€100.000 έναντι του οποίου πληρώθηκε μόνο το ποσό των €1.000. Λήφθηκε υπόψη ότι δεν υπήρξε ουσιαστική συμμόρφωση, αλλά ο εφεσείων είχε μακρά εμπορική δραστηριότητα και κοινωνική ζωή χωρίς προηγούμενες καταδίκες ενώ ήταν ευθύς εξ αρχής η επιδίωξη του να παραδεχθεί, όπως και έγινε τελικώς. Δεν λήφθηκε υπόψη, όμως, η περίοδος των 3½ ετών από τη διάπραξη του αδικήματος μέχρι την επιβολή της ποινής, η δε καθυστέρηση της καταχώρησης υπόθεσης στο Δικαστήριο είχε εξηγηθεί στο πλαίσιο των εκεί γεγονότων, με το Εφετείο να παρατηρεί ότι η καθυστέρηση αυτή ήταν εύλογη στα συνήθη πλαίσια της διαδικασίας, ενώ η όποια περαιτέρω καθυστέρηση οφειλόταν εξ ολοκλήρου στον ίδιο τον εφεσείοντα.
Στην Nikiforos Technologies Ltd v. Χρίστου (2014) 2 Α.Α.Δ. 424, ECLI:CY:AD:2014:B420 το Εφετείο αφού ανέτρεψε την πρωτόδικη αθωωτική απόφαση, καταδίκασε τον εφεσίβλητο σε 10μηνη συντρέχουσα φυλάκιση σε κάθε μια από τις τρεις κατηγορίες που αντιμετώπισε για το αδίκημα της πρόκλησης μη εξόφλησης επιταγής χωρίς εύλογη αιτία κατά παράβαση του Άρθρου 305Α(2) του Ποινικού Κώδικα Κεφ. 154. Οι κατηγορίες αφορούσαν σε δύο επιταγές των €40.000 εκάστη και μια τρίτη για €20.000. Κανένα ποσό δεν καταβλήθηκε μετά την καταδίκη και ούτε έγινε οποιαδήποτε προσπάθεια για να καταβληθεί οποιοδήποτε ποσό ως στοιχείο ουσιαστικής μεταμέλειας.
Στην υπό κρίση υπόθεση λαμβάνεται σοβαρά υπόψη ότι ο εφεσίβλητος είναι λευκού ποινικού μητρώου, είναι άνεργος και βρίσκεται προ ουσιαστικής οικονομικής αδυναμίας να καταβάλει οποιοδήποτε ποσό έναντι της επιταγής των €12.000. Όπως με ειλικρίνεια δήλωσε ο συνήγορος του, ο εφεσίβλητος είναι σε αναζήτηση εργασίας και αν καταφέρει να εξεύρει εργασία θα μπορεί να πληρώνει έναντι κάποιο μικρό ποσό μηνιαίως και αυτό όχι σε σύντομο χρόνο. Η εφεσίβλητη εταιρεία, από την άλλη, έχει τεράστια χρέη και ουσιαστικά βρίσκεται προ των θυρών της χρεωκοπίας εφόσον ως γίνεται αντιληπτό μετά δυσκολίας πληρώνει ορισμένα από τα χρέη της. Λαμβάνεται σοβαρά υπόψη επίσης το γεγονός ότι το αδίκημα διεπράχθη προ επτά σχεδόν ετών στη βάση των γεγονότων που έχουν διεξοδικά καταγραφεί στο σκεπτικό του Εφετείο ημερ. 30.1.2015, με το οποίο ανατράπηκε η αθωωτική απόφαση. Ο εφεσίβλητος είναι οικογενειάρχης που έχει τρία δικά του παιδιά από προηγούμενη γάμο, είναι ουσιαστικά πτωχεύσας και έχει αναστείλει τις εργασίες της εταιρείας, με τον ίδιο να αναζητά εργασία. Από την άλλη, δεν μπορεί να παραγνωριστεί το γεγονός ότι οι εφεσίβλητοι εξέδωσαν [*96]επιταγή προς όφελος των εφεσειόντων στο πλαίσιο εμπορικών συναλλαγών, την οποία όμως στη συνέχεια ανακάλεσαν χωρίς εύλογη αιτία.
Εξαντλώντας κάθε δυνατή επιείκεια, επιβάλλεται στην εφεσίβλητη εταιρεία πρόστιμο ύψους €3.000, στον δε εφεσίβλητο άμεση ποινή φυλάκισης έξι μηνών. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα περιστατικά που οδήγησαν στην έκδοση της επιταγής, αλλά και τα προσωπικά δεδομένα του ίδιου του εφεσίβλητου 2, δεν παρέχεται η δυνατότητα για αναστολή της ποινής φυλάκισης.
Επιβάλλεται ποινή.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο