ECLI:CY:AD:2016:B120
(2016) 2 ΑΑΔ 179
[*179]25 Φεβρουαρίου, 2016
[ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ Δ/στές]
(Ποινική Έφεση Αρ. 102/2014)
ΣΑΒΒΑΣ ΘΕΟΧΑΡΟΥΣ & ΥΙΟΣ ΛΤΔ,
Εφεσείοντες,
ν.
ΧΡΙΣΤΟΥ ΟΡΦΑΝΙΔΗ,
Εφεσιβλήτου.
(Ποινική Έφεση Αρ. 115/2014)
ΣΑΒΒΑΣ ΘΕΟΧΑΡΟΥΣ & ΥΙΟΣ ΛΤΔ,
Εφεσείοντες,
ν.
ΧΑΡΙΚΛΕΙΑΣ ΟΡΦΑΝΙΔΗ,
Εφεσίβλητης.
(Ποινικές Εφέσεις Αρ. 102/2014 και 115/2014)
Ποινή ― Επιταγή ― Έκδοση επιταγών χωρίς αντίκρισμα κατά παράβαση των Άρθρων 305(Α)(1) και 20 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154 ― Εφεσίβλητοι ηλικίας 65 και 54 χρόνων κρίνονται ένοχοι σε δύο κατηγορίες έκδοσης αντίστοιχων επιταγών χωρίς αντίκρισμα, ύστερα από παραμερισμό πρωτόδικης αθωωτικής απόφασης ― Επιβολή ποινής προστίμου από το Εφετείο, ύψους €2.000 και €1.000 ― Επενήργησαν μετριαστικά η εξόφληση των επιταγών παρά το ότι εκδόθηκαν από Δημόσια Εταιρεία, το λευκό ποινικό μητρώο, το ότι η καταδίκη ύστερα από πρωτόδικη αθώωση απείχε 3 και πλέον χρόνια από τη διάπραξη των αδικημάτων, οι προσωπικές συνθήκες, η ηλικία, προβλήματα υγείας και πολύπλευρη προηγούμενη κοινωνική προσφορά της εφεσίβλητης.
[*180]Ποινή ― Επιταγή ― Έκδοση επιταγών χωρίς αντίκρισμα κατά παράβαση των Άρθρων 305(Α)(1) και 20 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154 ― Το σύνηθες μέτρο ποινικής μεταχείρισης για τα αδικήματα έκδοσης επιταγών χωρίς αντίκρισμα, είναι η επιβολή άμεσης ποινής φυλάκισης ― Όμως δεν αποτελεί ταυτόχρονα και άκαμπτο κανόνα αφού κατά πάγια νομολογιακή αρχή κάθε περίπτωση αντιμετωπίζεται στη βάση των περιστατικών της.
Ποινή ― Επιταγή ― Έκδοση επιταγών χωρίς αντίκρισμα ― Συμμόρφωση κατηγορουμένων ― Το ότι οι συμμορφωθέντες κατηγορούμενοι οι οποίοι εξόφλησαν τις επιταγές, δεν κατέβαλαν και τόκους δεν αφορούσε στην παρούσα διαδικασία που ήταν ποινικής φύσεως.
[Πέραν των ως άνω αναφερομένων τίτλων, η απόφαση διαβάζεται στο σύνολο της.]
Οι εφέσεις επέτυχαν.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Νικολάου ν. Στέγες Πέργολες Λόκατζιης Λτδ (2009) 2 Α.Α.Δ. 400,
Κονιζίδου ν. Αρέστη (Αρ. 2) (2009) 2 Α.Α.Δ. 579,
Νεοφύτου ν. Κυριακίδης (Αρ. 3) (1999) 2 Α.Α.Δ. 299,
Σιμιλλίδης ν. Νικολάου (2013) 2 Α.Α.Δ. 444,
Nikiforos Technologies Ltd ν. Χρίστου (Αρ. 1) (2014) 2 Α.Α.Δ. 287, ECLI:CY:AD:2014:B270,
L.C.A. Domiki Ltd ν. R.K.A. Kikkos Developers Ltd κ.ά. (2015) 2 Α.Α.Δ. 91, ECLI:CY:AD:2015:B185.
Εφέσεις κατά Απόφασης.
Εφέσεις από τους Παραπονούμενους εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Αμμοχώστου (Μουγής, Ε.Δ.), (Ποινική Υπόθεση Αρ. 656/2013), ημερομηνίας 10/4/2014.
Ν. Νικολάου, για τους Εφεσείοντες και στις δύο εφέσεις.
Γ. Γεωργίου με Ν. Τσαρδελλή, για τους Εφεσίβλητους και στις δύο εφέσεις.
[*181]Εφεσίβλητοι παρόντες.
Cur. adv. vult.
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Χριστοδούλου, Δ..
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ.: Με απόφαση του (παρόντος) Εφετείου ημερομηνίας 23.10.2015 παραμερίστηκε πρωτόδικη αθωωτική απόφαση για τους εφεσίβλητους, με αποτέλεσμα αυτοί να κριθούν ένοχοι σε δύο κατηγορίες έκδοσης αντίστοιχων επιταγών χωρίς αντίκρισμα κατά παράβαση των Άρθρων 305(Α)(1) και 20 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154.
Τα γεγονότα που συνθέτουν την υπόθεση εκτίθενται λεπτομερώς στην καταδικαστική για τους εφεσίβλητους απόφαση του Εφετείου, τα οποία και συνοψίζουμε για σκοπούς επιβολής της αρμόζουσας ποινής.
Ο εφεσίβλητος της Ποινικής Έφεσης 102/2014 ήταν Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και Εκτελεστικός Σύμβουλος της εταιρείας Ορφανίδης Δημόσια Εταιρεία Λτδ (στο εξής η Εταιρεία) και η σύζυγός του, εφεσίβλητη στην Ποινική Έφεση 115/2014, τα εξουσιοδοτημένα πρόσωπα να υπογράφουν επιταγές που έκδιδε η Εταιρεία.
Η Εταιρεία είχε ανοίξει στις 9.3.2012 τρεχούμενο λογαριασμό στην Λαϊκή Τράπεζα (στο εξής η Τράπεζα) ο οποίος κατά τον ουσιώδη χρόνο παρουσίαζε χρεωστικό υπόλοιπο μεταξύ €2,9 και €5,7 εκατομμυρίων, με αποτέλεσμα η Τράπεζα, στις 10.7.2012, να παγοποιήσει το λογαριασμό της και έκτοτε η πληρωμή επιταγών που εξέδιδε μπορούσε να γίνει στη βάση ειδικών διευθετήσεων.
Παρά την παγοποίηση του λογαριασμού της, η Εταιρεία εξέδωσε τέλος Αυγούστου του 2012 δύο επιταγές επ’ ονόματι της εταιρείας Σάββα Θεοχάρους & Υιός Λτδ (παραπονούμενη-εφεσείουσα) – τις υπ’ αριθμό 09848396 και 09848984 – για το ποσό των €11.716,70 και 8.497,18 με ημερομηνία πληρωμής 30.11.2012 και 31.12.2012. Την πρώτη από τις επιταγές αυτές υπέγραψε εκ μέρους της Εταιρείας ο εφεσίβλητος της πρώτης ποινικής έφεσης και τη δεύτερη η σύζυγός του εφεσίβλητη στη δεύτερη ποινική έφεση, οι οποίοι όπως κρίθηκε κατ’ έφεση γνώριζαν ότι ο λογαριασμός της Εταιρείας ήταν προβληματικός και ότι οι επιταγές που εξέδιδε θα μπορούσαν να πληρωθούν στη βάση ειδικής διευθέτησης.
[*182]Η εφεσείουσα παρουσίασε τις προαναφερθείσες επιταγές στην Τράπεζα για πληρωμή, πλην όμως αμφότερες επεστράφηκαν ατίμητες με την ένδειξη «Ο λογαριασμός παγοποιήθηκε – ΚΑΠ, Account Frozen – CIR» εφόσον οι εφεσίβλητοι δεν μερίμνησαν να προβούν στην αναμενόμενη και επιβαλλόμενη διευθέτηση για πληρωμή τους.
Με την επιστροφή των επιταγών, η εφεσείουσα κάλεσε την Εταιρεία να τις εξοφλήσει μέσα στην προθεσμία των 15 ημερών που ορίζεται από το Άρθρο 305(Α) του Π.Κ., χωρίς όμως θετική ανταπόκριση και ενόψει τούτου η δικαιούχος των επιταγών προχώρησε σε (ιδιωτική) ποινική δίωξη τόσο εναντίον της Εταιρείας όσο και εναντίον των εφεσιβλήτων. Με κατάληξη την καταδίκη μόνο της Εταιρείας και αθώωση των εφεσιβλήτων. Με την ανατροπή όμως της αθωωτικής απόφασης κατ’ έφεση και με την καταδίκη τους από το Εφετείο, οι εφεσίβλητοι προχώρησαν στην εξόφληση των επίδικων επιταγών. Παρέμεινε ωστόσο η απαίτηση της παραπονούμενης εταιρείας για πληρωμή τόκων, στοιχείο που επικαλέστηκε ο συνήγορος της για να υποβάλει ότι οι εφεσίβλητοι συμμορφώθηκαν εν μέρει στην υποχρέωση τους για εξόφληση των επιταγών.
Σημειώνεται, τέλος, ότι ο συνήγορος της παραπονούμενης εταιρείας ανάφερε πως σύμφωνα με γραπτή βεβαίωση του Αρχηγού Αστυνομίας αμφότεροι οι εφεσίβλητοι είναι λευκού ποινικού μητρώου.
Αγορεύοντας για σκοπούς μετριασμού της ποινής, ο ευπαίδευτος συνήγορος των εφεσιβλήτων επικαλέστηκε ως μετριαστικούς παράγοντες το λευκό ποινικό μητρώο των εφεσιβλήτων και το γεγονός ότι εξόφλησαν τις επίδικες επιταγές. Συναφώς, απορρίπτοντας τη θέση του συναδέλφου του ότι οι εφεσίβλητοι δεν συμμορφώθηκαν πλήρως προς την υποχρέωση τους να πληρώσουν και τόκους, επεσήμανε πως η υπό κρίση περίπτωση είναι ποινικής φύσεως και όχι αστικής. Οι εφεσίβλητοι, τόνισε, ενώ δεν είχαν αστική ευθύνη για εξόφληση των επιταγών, οι οποίες εκδόθηκαν από Δημόσια Εταιρεία, εντούτοις εξ ιδίων προχώρησαν σε εξόφληση τους και το γεγονός αυτό συνιστά αναγνωρισμένο από τη νομολογία παράγοντα μετριασμού της ποινής. Παρέπεμψε σχετικά στις Νικολάου ν. Στέγες Πέργολες Λόκατζιης Λτδ (2009) 2 Α.Α.Δ. 400 και Κονιζίδου ν. Αρέστη (Αρ. 2) (2009) 2 Α.Α.Δ. 579. Περαιτέρω έκαμε εκτενή αναφορά στις προσωπικές συνθήκες εκάστου των εφεσιβλήτων, οι οποίες περιγράφονται και σε κοινωνικο-οικονομικές εκθέσεις του Γραφείου Ευημερίας.
Όπως σχετικά αναφέρεται:-
[*183]O πρώτος εφεσίβλητος είναι ηλικίας 65 χρονών, κατάγεται από φτωχή πολυμελή οικογένεια και σπούδασε λογιστική στην Αγγλία, όπου εργάστηκε για κάποια περίοδο. Ακολούθως, από το 1982, ανέπτυξε επιχειρηματική δραστηριότητα στον τομέα των υπεραγορών, ιδρύοντας στην Κύπρο τη γνωστή εταιρεία Ορφανίδης Δημόσια Εταιρεία Λτδ η οποία διηύθυνε αλυσίδα υπεραγορών που έφεραν το όνομα του. Όμως από τον Ιανουάριο του 2013 διέκοψε την επιχειρηματική του δραστηριότητα και τη διαχείριση της Εταιρείας ανέλαβαν διαχειριστές και ο ίδιος έκτοτε έχει ως μόνα εισοδήματα σύνταξη γήρατος ύψους €1.650 μηνιαίως. Σ’ ό,τι δε αφορά την υγεία του, αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα στη σπονδυλική στήλη και στον προστάτη και προς αντιμετώπισή τους θα υποβληθεί σε δύο εγχειρήσεις στην Αγγλία.
Η δεύτερη εφεσίβλητη είναι ηλικίας 54 χρονών, διαμένει με τον σύζυγό της και τη μικρότερη από τις τρεις θυγατέρες τους σε ιδιόκτητη πολυτελή κατοικία στη Λάρνακα και δηλώνει εισοδηματίας λόγω του ότι λαμβάνει μισθό από εταιρεία που ασχολείται με το γενικό εμπόριο. Πέραν τούτων ανέπτυξε κοινωνική δραστηριότητα και για πολλά χρόνια διετέλεσε μέλος στο Ίδρυμα Αγίας Σκέπης και σε άλλες κοινωνικές οργανώσεις, πλην όμως, μετά τον τερματισμό των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του συζύγου της, δηλώνει πως η κοινωνία αντιμετωπίζει την ίδια και την οικογένεια της εχθρικά και η κοινωνική τους ζωή έχει υποβαθμιστεί.
Οι κατηγορίες στις οποίες οι εφεσίβλητοι κρίθηκαν ένοχοι είναι αρκετά σοβαρές εφόσον η έκδοση επιταγών χωρίς αντίκρισμα πλήττει καίρια σημαντικό έννομο αγαθό. Αυτό της ασφάλειας και εμπιστοσύνης των συναλλαγών, η προστασία των οποίων είναι πρωταρχικής σημασίας για τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς. Πρόκειται για αδικήματα για τα οποία ο νόμος (Άρθρο 305(Α)(2) του Π.Κ.) προνοεί κατά ανώτατο όριο ποινή φυλάκισης 3 ετών ή ποινή προστίμου €10.000 ή αμφότερες τις ποινές, πρόνοια που αντανακλά και τη σοβαρότητα που προσδίδει ο Νομοθέτης στα υπό αναφορά αδικήματα. Όπως δε προκύπτει από τη νομολογία (Νεοφύτου ν. Κυριακίδης (Αρ. 3) (1999) 2 Α.Α.Δ. 299, Σιμιλλίδης ν. Νικολάου (2013) 2 Α.Α.Δ. 444, Nikiforos Technologies Ltd ν. Χρίστου (Αρ. 1) (2014) 2 Α.Α.Δ. 287, ECLI:CY:AD:2014:B270 και L.C.A. Domiki Ltd ν. R.K.A. Kikkos Developers Ltd κ.ά. (2015) 2 Α.Α.Δ. 91, ECLI:CY:AD:2015:B185), το σύνηθες μέτρο ποινικής μεταχείρισης για τα αδικήματα έκδοσης επιταγών χωρίς αντίκρισμα είναι η επιβολή άμεσης ποινής φυλάκισης. Όμως το σύνηθες δεν αποτελεί ταυτόχρονα και άκαμπτο κανόνα αφού κατά πάγια νομολογιακή αρχή κάθε περίπτωση αντιμετωπίζεται στη βάση των περιστατικών της.
[*184]Στην υπό κρίση περίπτωση θα προσμετρήσουμε προς όφελος των εφεσιβλήτων ότι είναι λευκού ποινικού μητρώου και ότι, έστω και την υστάτη, έχουν εξοφλήσει τις επίδικες επιταγές καταβάλλοντας προς την παραπονούμενη εταιρεία το ποσό των €20.213,88 πλέον €2.500 δικηγορικά (Νικολάου και Κονιζίδου ανωτέρω). Το ότι δεν κατέβαλαν και τόκους δεν αφορά την παρούσα διαδικασία που είναι ποινικής φύσεως. Ως εκ τούτου θα θεωρήσουμε ότι σ’ ό,τι τους αφορά έχουν συμμορφωθεί καθότι υπόλογη προς πλήρη συμμόρφωση προς τις απαιτήσεις της παραπονούμενης εταιρείας είναι η Εταιρεία και επί τούτου μας βρίσκει σύμφωνους η εισήγηση του κ. Γεωργίου ότι θα πρέπει να προσμετρηθεί προς όφελος τους η εξόφληση των επιταγών, τις οποίες εξόφλησαν εξ ιδίων παρόλο που αυτές εκδόθηκαν από μία Δημόσια Εταιρεία. Περαιτέρω δεν θα παραβλέψουμε ότι οι εφεσίβλητοι αθωώθηκαν πρωτοδίκως και η εν τέλει καταδίκη τους απέχει 3 και πλέον χρόνια από τη διάπραξη των αδικημάτων και θα δώσουμε τη δέουσα βαρύτητα στις προσωπικές συνθήκες εκάστου, με ιδιαίτερη έμφαση την ηλικία τους, τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει ο πρώτος εφεσίβλητος και την πολύπλευρη κοινωνική προσφορά της συζύγου του καθόλη την προηγούμενη περίοδο.
Συνεκτιμώντας όλα τα πιο πάνω, δηλαδή τη σοβαρότητα των αδικημάτων που διέπραξαν οι εφεσίβλητοι αφενός και τους ελαφρυντικούς παράγοντες που συντρέχουν στην περίπτωσή τους αφετέρου, περιλαμβανομένων και των προσωπικών τους περιστάσεων, καταλήξαμε ότι υπό τις περιστάσεις παρέχεται δυνατότητα αποφυγής στερητικής της ελευθερίας ποινής. Λαμβανομένου δε υπόψη ότι ο εφεσίβλητος της πρώτης ποινικής έφεσης, ως Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και Εκτελεστικός Σύμβουλος της Εταιρείας, υπέχει μεγαλύτερης ευθύνης απ’ ότι η εφεσίβλητη σύζυγός του, που απλώς ήταν εξουσιοδοτημένη να υπογράφει επιταγές εκ μέρους της Εταιρείας, δικαιολογείται και διαφοροποίηση της ποινής που θα τους επιβληθεί.
Για τους πιο πάνω λόγους επιβάλλεται στον εφεσίβλητο της πρώτης ποινικής έφεσης €2.000 πρόστιμο στην 2η κατηγορία και στην εφεσίβλητη της δεύτερης ποινικής έφεσης €1.000 πρόστιμο στην 3η κατηγορία.
Οι εφέσεις επιτυγχάνουν.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο