ECLI:CY:AD:2016:B521
(2016) 2 ΑΑΔ 1116
[*1116]14 Νοεμβρίου, 2016
[ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, ΨΑΡΑ-MΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ/στές]
ΑΝΔΡΕΑΣ ΤΡΑΝΤΑΣ,
Εφεσείων,
ν.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
(Πoινική Έφεση Αρ. 8/2016)
Ποινή ― Συνωμοσία προς διάπραξη κακουργήματος, διάρρηξη κατοικίας, κλοπή από κατοικία, και κλοπή κατά παράβαση των Άρθρων 255 και 262 του Κεφ. 154 ― Επιβλήθηκαν πρωτοδίκως συντρέχουσες ποινές φυλάκισης δύομισυ και δύο χρόνων ― Επέμβαση Εφετείου ― Μειώθηκαν κατ’ έφεση, σε συντρέχουσες ποινές φυλάκισης δεκαπέντε και έξι μηνών ― Διαπιστωνόταν ανακολουθία μεταξύ των δύο πυλώνων με βάση τους οποίους το Δικαστήριο έπρεπε να λειτουργήσει, δηλαδή τα ελαφρυντικά και τα επιβαρυντικά στοιχεία ― Παρατηρείτο επίσης λάθος στην αντίληψη του Δικαστηρίου ότι δεν υπήρχε χρονικός συσχετισμός της παραβατικής του συμπεριφοράς με τα ψυχικά του προβλήματα. ― Επικύρωση απόφασης περί μη αναστολής.
O εφεσείων (πρώην κατηγορούμενος 1) κρίθηκε ένοχος κατόπιν παραδοχής στις κατηγορίες (α) της συνωμοσίας προς διάπραξη κακουργήματος κατά παράβαση του Άρθρου 371 του ΠΚ, Κεφ.154, όπως τροποποιήθηκε, (β) της διάρρηξης κατοικίας κατά παράβαση των Άρθρων 292(α), 20 και 21 του ΠΚ, Κεφ. 154, όπως τροποποιήθηκε, (γ) της κλοπής από κατοικία κατά παράβαση των Άρθρων 255, 262, 20 και 21 του ΠΚ και (δ) και (ε) σε δύο κατηγορίες κλοπής κατά παράβαση των Άρθρων 255 και 262 του ΠΚ.
Στις 6.10.2015 στην Πάφο ο εφεσείων, αφού συνωμότησε με την κατηγορούμενη 2 και με άλλο πρόσωπο (1η κατηγορία) να διαπράξουν κλοπή, την ίδια ημέρα διέρρηξαν και εισήλθαν στην κατοικία του Θ. Ευαγγέλου στη Λετύμπου της επαρχίας Πάφου και διέπραξαν κλοπή ενός φορητού ηλεκτρονικού υπολογιστή, μιας βίντεο κά[*1117]μερας και διαφόρων άλλων αντικειμένων συνολικής αξίας €1.145, περιουσία του πιο πάνω προσώπου (2η και 3η κατηγορία).
Αναφορικά με την 4η κατηγορία, αυτή αφορά κλοπή που διενήργησε ο εφεσείων στις 5.10.2015 στη Τσάδα της επαρχίας Πάφου συγκεκριμένου αυτοκινήτου αξίας €3.000, το οποίο βρισκόταν σταθμευμένο σε ανοικτό χώρο στη Τσάδα, ενώ η 5η κατηγορία αφορούσε και πάλι κλοπή άλλου αυτοκινήτου αξίας €5.000 που βρισκόταν σταθμευμένο στο γκαράζ της παραπονούμενης και ενός κινητού τηλεφώνου, αδίκημα που συντελέστηκε στις 26.8.2015 στην Πόλη Χρυσοχούς.
Η κλαπείσα περιουσία των κατηγοριών 2, 3 και 4 ανευρέθηκε στις 7.10.2015 κατόπιν υπόδειξης του χώρου όπου αυτή φυλασσόταν από την πρώην κατηγορούμενη 2, ενώ το κλαπέν αυτοκίνητο της κατηγορίας 5 και το κινητό που ήταν σ’ αυτό, ανευρέθηκαν από την Αστυνομία στις 3.9.2015, κατόπιν πληροφορίας, σε χώρο στάθμευσης στην Λεωφόρο Χλώρακας.
Με τη σύλληψη του ο εφεσείων στις 7.10.2015 δυνάμει δικαστικού εντάλματος σύλληψης, προέβη σε προφορική, αρχικά, παραδοχή των πιο πάνω και στη συνέχεια επανέλαβε την παραδοχή του και με θεληματική κατάθεση.
Για σκοπούς επιβολής ποινής λήφθηκαν υπόψη δύο ποινικές υποθέσεις και εννιά υποθέσεις από ποινικούς φακέλους διαφόρων επαρχιών. Οι υποθέσεις αυτές αφορούσαν κυρίως κλοπές αυτοκινήτων και άλλων αντικειμένων (ως πινακίδες εγγραφής αυτοκινήτων) που έγιναν μεταξύ Ιουλίου του 2015 και Οκτωβρίου του 2015.
Ο εφεσείων δηλώθηκε ότι είναι λευκού ποινικού μητρώου και οι προσωπικές του περιστάσεις εξετέθηκαν από τον συνήγορο του σε συνδυασμό με την έκθεση του γραφείου ευημερίας πιστοποιητικά που αφορούσαν την ψυχική του υγεία.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, αφού έλαβε υπόψη του τα γεγονότα της υπόθεσης αλλά και σειρά ελαφρυντικών που η Υπεράσπιση παρέθεσε, έκρινε ότι ενόψει του μεγάλου αριθμού κλοπών που διέπραξε ο εφεσείων μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, το στοιχείο της αποτροπής υπερίσχυε και επέβαλε στην 1η και 2η κατηγορία 2.5 χρόνια φυλάκισης και στην 3η, 4η και 5η κατηγορία 2 χρόνια. Οι πιο πάνω ποινές ήσαν συντρέχουσες.
Περαιτέρω, εξέτασε τη δυνατότητα αναστολής των ποινών φυλάκισης, εφόσον το θέμα ετέθη ευθέως από την Υπεράσπιση και [*1118]αφού επαναξιολόγησε τα δεδομένα της υπόθεσης θεώρησε ότι δεν παρεχόταν δυνατότητα αναστολής.
Το σκεπτικό του πρωτόδικου Δικαστηρίου εμφαίνεται σε έκταση, στα εκ του Εφετείου αποφασισθέντα.
Η έφεση στράφηκε εναντίον της ποινής και της απόφασης για μη αναστολή της επιβληθείσας ποινής φυλάκισης.
Στηρίχθηκε στους κάτωθι λόγους:
α) Η επιβληθείσα ποινή ήταν έκδηλα υπερβολική. Παρά τη φραστική αναφορά σε ελαφρυντικά, το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν απέδωσε ουσιαστικά καμία βαρύτητα και ή την βαρύτητα που άρμοζε στο σύνολο των παραγόντων που τέθηκαν ενώπιον του, υποβαθμίζοντας ουσιαστικά την κατάσταση της ψυχικής του υγείας.
β) Υπήρξε λανθασμένη επίκληση της υπόθεσης Χρίστου ν. Δημοκρατίας (1997) 2 Α.Α.Δ. 85, αφού τα γεγονότα της υπόθεσης αυτής ήταν πολύ σοβαρότερα και αφορούσαν άτομα με βεβαρημένο ποινικό μητρώο.
γ) Υπήρξε λανθασμένη άσκηση της διακριτικής εξουσίας του πρωτόδικου Δικαστηρίου να μην αναστείλει την ποινή φυλάκισης. Τα προβλήματα της ψυχικής του υγείας καθώς και οι συνθήκες διάπραξης των αδικημάτων αλλά και όλα τα στοιχεία, συνηγορούσαν υπέρ της θετικής άσκησης της εξουσίας για αναστολή της ποινής φυλάκισης.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Το Δικαστήριο θεώρησε ιδιαίτερα επιβαρυντικό τον μεγάλο αριθμό κλοπών που διαπράχθηκαν σε μικρό χρονικό διάστημα. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει μέσα σε χρονικό διάστημα 3 μηνών (7.7.2015-6.10.2015) ο εφεσείων διέπραξε μεταξύ άλλων 2 συνολικά διαρρήξεις συνοδευόμενες από κλοπές και 10 κλοπές αυτοκινήτων.
2. Επίσης, η εγκληματική του δραστηριότητα επεκτείνεται σε διάφορες πόλεις της Κύπρου, όπως Πάφο, Λεμεσό και Λάρνακα, καθώς και σε διάφορα χωριά των επαρχιών αυτών.
3. Το πρωτόδικο Δικαστήριο θεώρησε ότι οι πράξεις του εφεσείοντα χαρακτηρίζονταν από εγωισμό, αναίδεια και αδιαφορία για [*1119]τα θύματα του και την όλη συμπεριφορά του την περιέγραψε ως ενέργεια χωρίς φραγμό.
4. Συμπερασματικά θεώρησε ότι υπερισχύει η αρχή της αποτρεπτικότητας για προστασία του κοινωνικού συνόλου από την εγκληματική του συμπεριφορά, προσθέτοντας ακόμη ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποτελέσει αιτιολογία ότι ο λόγος που έκλεβε τα αυτοκίνητα ήταν για να μπορεί να διακινείται ή να κοιμάται μέσα σ’ αυτά τα βράδια.
5. Επιβαρυντικό στοιχείο επίσης θεώρησε το γεγονός της δράσης με προσχεδιασμό σε κάποιες από τις περιπτώσεις. Αναφέρθηκε ακόμα στο νεαρό της ηλικίας του, (26 χρονών). Ανέφερε ότι έλαβε σοβαρά υπόψη τα ελαφρυντικά που η Υπεράσπιση προέβαλε, το λευκό του ποινικό μητρώο, την άμεση παραδοχή του, τη συνεργασία του με την Αστυνομία και ότι τα κλαπέντα έχουν ανευρεθεί και παραδοθεί στους νόμιμους δικαιούχους.
6. Σε ξεχωριστό κεφάλαιο το πρωτόδικο Δικαστήριο αναφέρεται στις προσωπικές και οικογενειακές περιστάσεις του εφεσείοντα, περιλαμβανομένων και των καταστάσεων ψυχικής υγείας τα οποία όπως επισημαίνει υπήρχαν πολύ πριν το Μάιο του 2015. Ενδεικτικό, ως ανέφερε, είναι το γεγονός ότι η απαλλαγή του από το στρατό έγινε ακριβώς λόγω της ψυχικής του υγείας.
7. Πρόσθεσε δε, ότι άτομα που πάσχουν από διανοητικά προβλήματα ή προβλήματα ψυχικής υγείας δικαιούνται επιείκειας του Δικαστηρίου.
8. Σ’ αυτό το σημείο ακριβώς έκανε και αναφορά στην υπόθεση Χρίστου (κατωτέρω). Ήταν ορθή η εισήγηση του εφεσείοντα ότι η αναφορά στη απόφαση Χρίστου ήταν απ’ όλες τις απόψεις ατυχής, αφού το κύριο χαρακτηριστικό της υπόθεσης εκείνης ήταν η πρόκληση βαριάς σωματικής βλάβης στην ένοικο της κατοικίας στην οποία έγινε η διάρρηξη.
9. Μάλιστα υπήρξε ο επιβαρυντικός παράγοντας ότι ο δράστης εγκατέλειψε τη σκηνή αφού την τραυμάτισε σοβαρά, αφήνοντας την μισολιπόθυμη και αιμόφυρτη.
10. Ο συσχετικός με την παρούσα υπόθεση ήταν απόλυτα λανθασμένος. Στην κρινόμενη υπόθεση δεν παρουσιάστηκε οποιαδήποτε μορφή βίας εκ μέρους του εφεσείοντα και οι διαρρήξεις και κλοπές φαίνεται να είχαν σκοπό την παροδική ικανοποίηση [*1120]αναγκών του, περισσότερο για διευκόλυνση της διακίνησης του και για να κοιμάται τα βράδια.
11. Οι περιστάσεις αυτής δεν μπορούσαν να ενταχθούν με κανένα τρόπο στη σοβαρότητα της πιο πάνω υπόθεσης. Προέκυπτε ακόμη ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο έσφαλε στην όλη αντιμετώπιση του τρόπου δράσης του εφεσείοντα, αποδίδοντας σ’ αυτόν, έντονα το στοιχείο του προσχεδιασμού και της καθόλα εγωιστικής συμπεριφοράς.
12. Κατ’ αντίθεση με τα συμπεράσματα αυτά του πρωτόδικου Δικαστηρίου προέκυπτε από τα επιμέρους δεδομένα και τον περιστασιακό τρόπο δράσης του εφεσείοντα, ότι η επίδειξη της παραβατικής του συμπεριφοράς υπήρξε απότοκο της όξυνσης του κλονισμού της ψυχικής του υγείας λόγω των συνθηκών που αναφέρθηκαν από την Υπεράσπιση.
13. Τα στοιχεία εκείνα που το πρωτόδικο Δικαστήριο θεώρησε επιβαρυντικά ως προς τη διάπραξη των αδικημάτων, δηλαδή η κλοπή των αυτοκινήτων και διάφορων πινακίδων και η εγκατάλειψη τους μετά τη χρήση, αναδύει ένα άτομο το οποίο δρα σπασμωδικά υπό το κράτος των ψυχικών του προβλημάτων, ειδικά μετά την εκδίωξη από το σπίτι του πατέρα του.
14. Το Δικαστήριο, παρά το ότι φραστικά θεώρησε, ότι η ψυχική υγεία είναι ελαφρυντικό, στην πραγματικότητα δι’ όσων προέβαλε ως επιβαρυντικά στοιχεία, έπραξε ακριβώς το αντίθετο.
15. Διαπιστωνόταν ανακολουθία μεταξύ των δύο πυλώνων με βάση τους οποίους το Δικαστήριο έπρεπε να λειτουργήσει, δηλαδή τα ελαφρυντικά και τα επιβαρυντικά στοιχεία. Παρατηρείτο επίσης λάθος στην αντίληψη του Δικαστηρίου ότι δεν υπάρχει χρονικός συσχετισμός της παραβατικής του συμπεριφοράς με τα ψυχικά του προβλήματα.
16. Το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν μπόρεσε να δει σφαιρικά το θέμα, εφόσον ναι μεν τα ψυχικά προβλήματα του εφεσείοντα προϋπήρχαν γι’ αυτό και η απαλλαγή του από το στράτευμα.
17. Όμως, η σοβαρή επιδείνωση της κατάστασης του συντελείται σε μικρή περίοδο πριν τη διάπραξη των αδικημάτων όταν ο ψυχισμός του κλονίζεται περαιτέρω λόγω της σοβαρής ασθένειας της αρραβωνιαστικιάς του, στην οποία διαπιστώνεται όγκος στον εγκέφαλο και στη διακοπή της κύησης που ακολούθησε, καθώς και [*1121]στις αποτυχημένες προσπάθειες του να επανενωθεί με τη μητέρα του, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζεται αρνητική συμπεριφορά του πατέρα του προς τον ίδιο, ως περιγράφεται πιο πάνω.
18. Επιπλέον το πρωτόδικο Δικαστήριο παραγνώρισε, παρά τη φραστική περί του αντιθέτου αναφορά, τη σημασία της μεταμέλειας η οποία επιδείχθη δια της άμεσης παραδοχής του, σε συνδυασμό και με την πλήρη απόδοση των κλοπιμαίων ώστε να μην μπορεί να θεωρηθεί ότι υπήρξε ζημία πέραν από την παροδική αποστέρηση των ιδιοκτητών της χρήσης των αυτοκινήτων τους.
19. Επίσης διαπιστώνεται πρωτοδίκως, λάθος επίκληση νομολογιακού προηγούμενου, ως εξηγήθηκε πιο πάνω, με το συσχετισμό που έγινε με την υπόθεση Χρίστου.
20. Το αποτέλεσμα δε των πιο πάνω δυσλειτουργιών και λαθών αποτυπώνεται στο ότι η ποινή ήταν έκδηλα υπερβολική και θα πρέπει το Εφετείο να επέμβει.
21. Ενόψει του συνόλου των δεδομένων που τέθηκαν ενώπιον του Εφετείου, η ποινή που θα έπρεπε να επιβληθεί ήταν εκείνη των 15 μηνών.
22. Η επιβληθείσα ποινή αντικαστάθηκε με την 15μηνη φυλάκιση στις κατηγορίες 1 και 2 και 6 μηνών στις υπόλοιπες κατηγορίες. Οι ποινές παρέμειναν συντρέχουσες.
23. Τα όσα αναφέρθηκαν δεν έπληξαν με πειστικό τρόπο τη διακριτική εξουσία του Δικαστηρίου επί της μη αναστολής της ποινής και κανένα στοιχείο δεν ετέθη ώστε να μπορούσε να υπάρξει επέμβαση στον τρόπο που πρωτοδίκως άσκησε την ευχέρεια του το Δικαστήριο, λαμβανομένων υπόψη ιδιαίτερα του όγκου των διαπραχθέντων αδικημάτων.
Η έφεση επέτυχε και η ποινή διαφοροποιήθηκε ως άνω.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Χρίστου ν. Δημοκρατίας (1997) 2 Α.Α.Δ. 85,
Γεωργίου άλλως Καμμούγιαρος ν. Αστυνομίας (2003) 2 Α.Α.Δ. 565,
Παναγή ν. Δημοκρατίας (1993) 2 Α.Α.Δ. 47,
[*1122]Piliev v. Αστυνομίας (2005) 2 Α.Α.Δ. 587,
Παναγιώτου (Αντάρτης) ν. Δημοκρατίας (1997) 2 Α.Α.Δ. 138,
Κωνσταντίνου ν. Δημοκρατίας (1989) 2 Α.Α.Δ. 224,
Demetriou ν. The Republic (1984) 2 C.L.R. 323,
Costa v. The Republic (1966) 2 C.L.R. 87,
The Attorney - General of the Republic v. Vasiliotis alias Kaizer a.o. (1967) 2 C.L.R. 20,
A-G v. Mavrokefalos (1966) 2 C.L.R. 93,
Georghiou alias Mandis v. P (1966) 2 C.L.R. 1,
Voudaskas v. The Republic (1967) 2 C.L.R. 109,
Χαρτούμπαλος v. Δημοκρατίας (2002) 2 Α.Α.Δ. 28,
Ανδρέου ν. Δημοκρατίας (2016) 2 , ECLI:CY:AD:2016:D345A.A.Δ. 719.
Έφεση κατά Καταδίκης και Ποινής.
Έφεση από τον Καταδικασθέντα εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου (Μιχαηλίδης, Ε.Δ.), (Ποινική Υπόθεση Αρ. 8900/2015), ημερομηνίας 28/12/2015.
Αλ. Αλεξάνδρου, για τον Εφεσείοντα.
Σ. Συμεού, Δημόσιος Κατήγορος, για την Εφεσίβλητη.
Ex tempore
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ: Η ομόφωνη απόφαση μας θα δοθεί από τη Δικαστή Τ. Ψαρά-Μιλτιάδου.
ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.: O εφεσείων (πρώην κατηγορούμενος 1) κρίθηκε ένοχος κατόπιν παραδοχής στις κατηγορίες (α) της συνωμοσίας προς διάπραξη κακουργήματος κατά παράβαση του Άρθρου 371 του ΠΚ, Κεφ.154, όπως τροποποιήθηκε, (β) της διάρρηξης κατοικίας κατά παράβαση των Άρθρων 292(α), 20 και 21 του ΠΚ, Κεφ. 154, όπως τροποποιήθηκε, (γ) της κλοπής από κα[*1123]τοικία κατά παράβαση των Άρθρων 255, 262, 20 και 21 του ΠΚ και (δ) και (ε) σε δύο κατηγορίες κλοπής κατά παράβαση των Άρθρων 255 και 262 του ΠΚ.
Τα γεγονότα που συνθέτουν τις τρεις πρώτες κατηγορίες έχουν σε συντομία ως ακολούθως:-
Στις 6.10.2015 στην Πάφο ο εφεσείων, αφού συνωμότησε με την κατηγορούμενη 2 και με άλλο πρόσωπο (1η κατηγορία) να διαπράξουν κλοπή, την ίδια ημέρα διέρρηξαν και εισήλθαν στην κατοικία του Θ. Ευαγγέλου στη Λετύμπου της επαρχίας Πάφου και διέπραξαν κλοπή ενός φορητού ηλεκτρονικού υπολογιστή, μιας βίντεο κάμερας και διαφόρων άλλων αντικειμένων συνολικής αξίας €1.145, περιουσία του πιο πάνω προσώπου (2η και 3η κατηγορία).
Αναφορικά με την 4η κατηγορία, αυτή αφορά κλοπή που διενήργησε ο εφεσείων στις 5.10.2015 στη Τσάδα της επαρχίας Πάφου συγκεκριμένου αυτοκινήτου αξίας €3.000, το οποίο βρισκόταν σταθμευμένο σε ανοικτό χώρο στη Τσάδα, ενώ η 5η κατηγορία αφορά και πάλι κλοπή άλλου αυτοκινήτου αξίας €5.000 που βρισκόταν σταθμευμένο στο γκαράζ της παραπονούμενης και ενός κινητού τηλεφώνου, αδίκημα που συντελέστηκε στις 26.8.2015 στην Πόλη Χρυσοχούς.
Τώρα, σ’ ό,τι αφορά την τύχη των κλαπέντων σημειώνουμε ότι η κλαπείσα περιουσία των κατηγοριών 2, 3 και 4 ανευρέθηκε στις 7.10.2015 κατόπιν υπόδειξης του χώρου όπου αυτή φυλασσόταν από την πρώην κατηγορούμενη 2, ενώ το κλαπέν αυτοκίνητο της κατηγορίας 5 και το κινητό που ήταν σ’ αυτό, ανευρέθηκαν από την Αστυνομία στις 3.9.2015, κατόπιν πληροφορίας, σε χώρο στάθμευσης στην Λεωφόρο Χλώρακας.
Συλληφθείς ο εφεσείων στις 7.10.2015 δυνάμει δικαστικού εντάλματος σύλληψης προέβη σε προφορική, αρχικά, παραδοχή των πιο πάνω και στη συνέχεια επανέλαβε την παραδοχή του και με θεληματική κατάθεση.
Σημειώνουμε, τέλος, ότι για σκοπούς επιβολής ποινής λήφθηκαν υπόψη δύο ποινικές υποθέσεις και εννιά υποθέσεις από ποινικούς φακέλους διαφόρων επαρχιών. Οι υποθέσεις αυτές αφορούν κυρίως κλοπές αυτοκινήτων και άλλων αντικειμένων (ως πινακίδες εγγραφής αυτοκινήτων) που έγιναν μεταξύ Ιουλίου του 2015 και Οκτωβρίου του 2015.
[*1124]Ο εφεσείων δηλώθηκε ότι είναι λευκού ποινικού μητρώου και οι προσωπικές του περιστάσεις εξετέθηκαν από τον ευπαίδευτο συνήγορο του σε συνδυασμό με την έκθεση του γραφείου ευημερίας πιστοποιητικά που αφορούσαν την ψυχική υγεία του εφεσείοντα.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, αφού έλαβε υπόψη του τα γεγονότα της υπόθεσης αλλά και σειρά ελαφρυντικών που η Υπεράσπιση παρέθεσε, έκρινε ότι ενόψει του μεγάλου αριθμού κλοπών που διέπραξε ο εφεσείων μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, το στοιχείο της αποτροπής υπερίσχυε και επέβαλε τις ακόλουθες ποινές. Στην 1η και 2η κατηγορία 2½ χρόνια φυλάκισης, στην 3η, 4η και 5η κατηγορία 2 χρόνια. Οι πιο πάνω ποινές ήσαν συντρέχουσες.
Περαιτέρω εξέτασε τη δυνατότητα αναστολής των ποινών φυλάκισης, εφόσον το θέμα ετέθη ευθέως από την Υπεράσπιση και αφού επαναξιολόγησε τα δεδομένα της υπόθεσης θεώρησε ότι δεν παρείχετο δυνατότητα αναστολής.
Η πιο πάνω απόφαση πλήττεται με 3 λόγους έφεσης. Πρώτον η ποινή που επιβλήθηκε είναι έκδηλα υπερβολική. Προβλήθηκε επί του προκειμένου ότι, παρά τη φραστική αναφορά σε ελαφρυντικά, το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν απέδωσε ουσιαστικά καμία βαρύτητα και ή την βαρύτητα που άρμοζε στο σύνολο των παραγόντων που τέθηκαν ενώπιον του. Παρέλειψε δε να ασχοληθεί με το κίνητρο και ή τους λόγους στους οποίους οδηγήθηκε ο εφεσείων στη διάπραξη των αδικημάτων, υποβαθμίζοντας ουσιαστικά την κατάσταση της ψυχικής του υγείας. Μάλιστα σύμφωνα με τον ευπαίδευτο συνήγορο του, η γενεσιουργός αιτία διάπραξης όλων των αδικημάτων ήταν η ψυχική κατάσταση του εφεσείοντα. Συγκεκριμένα, ο εφεσείων ελάχιστο χρόνο πριν την έναρξη της παραβατικής του συμπεριφοράς νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο Αθαλάσσας, ενώ το πρωτόδικο Δικαστήριο υποβάθμισε το σημείο αυτό, όπως προκύπτει από τη σελίδα 23 της απόφασης του, στην οποία γίνεται αναφορά ότι τα προβλήματα προϋπήρχαν πριν το Μάιο του 2015. Ομοίως δεν έλαβε υπόψη στις ορθές παραμέτρους την ιατρική έκθεση του νευρολόγου/ψυχίατρου Βερεσιέ, το λευκό ποινικό του μητρώο, την έμπρακτη μεταμέλεια του, τις συνθήκες διάπραξης των αδικημάτων και τη μη αποκόμιση οφέλους. Επί του λοιπού μέρους της αιτιολογίας θα επανέλθουμε επί της εξέτασης του λόγου αυτού.
Ο 2ος λόγος αφορά τη λανθασμένη επίκληση της υπόθεσης Χρίστου ν. Δημοκρατίας (1997) 2 Α.Α.Δ. 85, αφού τα γεγονότα της υπόθεση αυτής ήταν πολύ σοβαρότερα και αφορούσαν άτομα [*1125]με βεβαρημένο ποινικό μητρώο.
Ο 3ος λόγος αφορά τη λανθασμένη, κατά τον εφεσείοντα, άσκηση της διακριτικής εξουσίας του πρωτόδικου Δικαστηρίου να μην αναστείλει την ποινή φυλάκισης. Σύμφωνα με τον εφεσείοντα, τα προβλήματα της ψυχικής του υγείας καθώς και οι συνθήκες διάπραξης των αδικημάτων αλλά και όλα τα στοιχεία που αναφέρονται στον 1ο λόγο έφεσης συνηγορούσαν υπέρ της θετικής άσκησης της εξουσίας για αναστολή της ποινής φυλάκισης.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο έχει καταγράψει με μεγάλη λεπτομέρεια τα όσα αναφέρθησαν από την Υπεράσπιση για σκοπούς παρουσίασης των ελαφρυντικών του εφεσείοντα. Χρήσιμο είναι να δώσουμε ένα μέρος των γεγονότων που παρουσιάστηκαν από την Υπεράσπιση ως αφετηρία των προβλημάτων ψυχικής υγείας που οδήγησαν στον εφεσείοντα στη διάπραξη των αδικημάτων και περιλαμβάνονται στην πρωτόδικη απόφαση:
«Ο Κατηγορούμενος εγκαταλείφθηκε από την μητέρα του το έτος 1992 και ενώ ήταν στην τρυφερή ηλικία των 3 ετών. Έκτοτε καμία επικοινωνία δεν είχε μαζί της μέχρι τον Μάιο του 2015 που θεωρήθηκε ορθό να την συναντήσει και την γνωρίσει. Της ανάγκης να γνωρίσει την μητέρα του ο Κατηγορούμενος προηγήθηκε ένα ατυχές συμβάν. Συγκεκριμένα εντός του έτους 2014 η αρραβωνιαστικιά του Κατηγορούμενου απέβαλε τα δίδυμα που κυοφορούσε. Αιτία είναι τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η αρραβωνιαστικιά του Κατηγορούμενου και συγκεκριμένα η ύπαρξη κύστης στον εγκέφαλο η οποία προκαλεί επιληπτικές κρίσεις. Συνεπεία τούτου ο Κατηγορούμενος έπαθε κατάθλιψη και έτυχε ιατρικής στήριξης. Η συνάντηση, όμως, με την μητέρα του Κατηγορούμενου ήταν απογοητευτική. Ο Κατηγορούμενος δεν έτυχε της ανάλογης αντιμετώπισης από την μητέρα του, πράγμα που αντί να βοηθήσει τον Κατηγορούμενο επιδείνωσε την κατάστασή του. Με επακόλουθο τον Ιούνιο του 2015 ο Κατηγορούμενος να οδηγηθεί στο Ψυχιατρείο Αθαλάσσας. Μετά την έξοδό του από το Νοσοκομείο Αθαλάσσας ο Κατηγορούμενος δεν βρήκε ανταπόκριση από τον πατέρα του για τον λόγο ότι ο τελευταίος δεν συμφώνησε με την ενέργεια του Κατηγορούμενου να συναντήσει την μητέρα του. Ο πατέρας του και η δεύτερη γυναίκα του τον έδιωξαν από το πατρικό σπίτι. Ο Κατηγορούμενος βοηθήθηκε από τις Κοινωνικές Υπηρεσίες με την παραχώρηση χώρου διαμονής. Έπειτα προσπάθησε να επιστρέψει στην πατρική οικία αλλά οι συγκρούσεις με την μητριά του συνεχίσθηκαν με αποτέλεσμα και πάλι να φύγει από την οικία του πατέρα του. Μέχρι την σύλληψή του ήταν περιπλανώμενος.
Σύμφωνα με την έκθεση του Γραφείου Ευημερίας το περιεχόμενο της οποίας η Υπεράσπιση υιοθέτησε ο Κατηγορούμενος γεννήθηκε στις 25.1.1989 και σήμερα είναι ηλικίας 26 ετών. Πριν την σύλληψή του ήταν άνεργος και βοηθείτο οικονομικά κάποιες φορές από την αδελφή του και κάποιες φορές από την μητέρα της αρραβωνιαστικιάς του. Δεν έχει περιουσία, κινητή ή ακίνητη. Δεν έχει αποταμιεύσεις και δεν έχει χρέη. Φοίτησε μέχρι την Γ΄ τάξη του Γυμνασίου και έπειτα διέκοψε λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος. Από νεαρή ηλικία άρχισε να εργάζεται με τον πατέρα του στις οικοδομές. Από τα στρατιωτικά του καθήκοντα απαλλάγηκε λόγω ψυχικών διαταραχών. Ακολούθως σταμάτησε από τις οικοδομές και παρέμεινε άνεργος. Η δεύτερη γυναίκα του πατέρα του Κατηγορούμενου είναι Ρουμάνικης καταγωγής και μαζί της ο πατέρας του απέκτησε άλλα δύο παιδιά.
Τα τελευταία 2½ χρόνια ο Κατηγορούμενος είναι αρραβωνιασμένος. Η αρραβωνιαστικιά του είναι ηλικίας 23 ετών. Παρουσιάζει πρόβλημα υγείας το οποίο χρήζει χειρουργικής επέμβασης. Πριν ένα χρόνο περίπου η αρραβωνιαστικιά του κυοφορούσε δίδυμα τα οποία απέβαλε. Μετά από αυτό το συμβάν ο Κατηγορούμενος παρουσίασε κατάθλιψη και μετακινήθηκε στην πατρική του οικία στην Ξυλοτύμπου. Άρχισε συνεργασία με ψυχίατρο και έλαβε φαρμακευτική αγωγή. Κάνει χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών από την ηλικία των 15.»
Στη συνέχεια το πρωτόδικο Δικαστήριο ασχολήθηκε με νομολογιακά προηγούμενα που αφορούν αδικήματα διαρρήξεων και κλοπών*.
Όπως έχουμε αναφέρει και προηγουμένως, το Δικαστήριο θεώρησε ιδιαίτερα επιβαρυντικό τον μεγάλο αριθμό κλοπών που διαπράχθηκαν σε μικρό χρονικό διάστημα. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει μέσα σε χρονικό διάστημα 3 μηνών (7.7.2015-6.10.2015) ο εφεσείων διέπραξε μεταξύ άλλων 2 συνολικά διαρρήξεις συνοδευόμενες από κλοπές και 10 κλοπές αυτοκινήτων. Επίσης, η εγκληματική του δραστηριότητα επεκτείνεται σε διάφορες πόλεις [*1127]της Κύπρου, όπως Πάφο, Λεμεσό και Λάρνακα, καθώς και σε διάφορα χωριά των επαρχιών αυτών.
Ο ευπαίδευτος πρωτόδικος Δικαστής θεώρησε ότι οι πράξεις του εφεσείοντα χαρακτηρίζονταν από εγωισμό, αναίδεια και αδιαφορία για τα θύματα του και την όλη συμπεριφορά του την περιέγραψε ως ενέργεια χωρίς φραγμό. Καταλήγει δε ως εξής:
«Ο Κατηγορούμενος έκλεβε τα αυτοκίνητα ανυποψίαστων πολιτών ενώ αυτά βρίσκονταν σταθμευμένα είτε έξω από την οικία τους, είτε σε χώρο στάθμευσης εντός υποστατικών τους, είτε σε χώρο στάθμευσης στον χώρο εργασίας τους και αφού προηγουμένως εισερχόταν εντός αυτών. Και κάτω από συνθήκες που καταδεικνύουν έλλειψη της οποιασδήποτε αναστολής. Ακολούθως τα εγκατέλειπε όπου αυτός επιθυμούσε. Ενδεικτική είναι η υπόθεση του ΤΑΕ Λεμεσού με αριθμό Σ/1023/2015. Ο Κατηγορούμενος έκλεψε το αυτοκίνητο με αριθμούς εγγραφής CAH 492 ενώ αυτό το είχε σταθμεύσει ο ιδιοκτήτης του έξω από το Akis Express για χρονικό διάστημα ολίγων λεπτών. Αφού τελείωσε την δουλειά του στο πιο πάνω κατάστημα ο ιδιοκτήτης επέστρεψε στο σημείο όπου είχε αφήσει σταθμευμένο το αυτοκίνητό του για να διαπιστώσει ότι αυτό είχε εντός ολίγων λεπτών εξαφανισθεί! Επίσης, η υπόθεση CMS 975/15 των Βάσεων Ακρωτηρίου. Ο ιδιοκτήτης του αυτοκινήτου με αριθμούς εγγραφής KRT 446 άφησε τα κλειδιά του πιο πάνω αυτοκινήτου πάνω σε τραπεζάκι εντός της οικίας του. Ενώ ο ιδιοκτήτης βρισκόταν στο μπάνιο ο Κατηγορούμενος εισήλθε εντός της οικίας του, πήρε τα κλειδιά και ακολούθως το έκλεψε. Ο ιδιοκτήτης ακούγοντας τον θόρυβο από το αυτοκίνητό του βγήκε έξω για να διαπιστώσει εν τέλει ιδίοις όμμασι ότι το αυτοκίνητό του οδηγείτο και απομακρυνόταν από άγνωστο πρόσωπο. Προφανώς δε για να δυσκολεύεται ο εντοπισμός του από την Αστυνομία σε κάποιες περιπτώσεις ο Κατηγορούμενος άλλαζε και τις πινακίδες εγγραφής των αυτοκινήτων που έκλεβε και κατόπιν χρησιμοποιούσε τοποθετώντας σε αυτά πινακίδες εγγραφής από άλλα αυτοκίνητα τις οποίες, επίσης, έκλεβε. Μάλιστα, τοποθετούσε μια πινακίδα εγγραφής στο μπροστινό μέρος και μια άλλη στο πισινό».
Συμπερασματικά θεώρησε ότι υπερισχύει η αρχή της αποτρεπτικότητας για προστασία του κοινωνικού συνόλου από την εγκληματική του συμπεριφορά, προσθέτοντας ακόμη ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποτελέσει αιτιολογία ότι ο λόγος που έκλεβε τα αυτοκίνητα ήταν για να μπορεί να διακινείται ή να κοιμάται μέσα σ’ αυτά τα βράδια. Επιβαρυντικό στοιχείο επίσης θεώρησε το γεγονός της δράσης με προσχεδιασμό σε κάποιες από τις περιπτώσεις. Αναφέρθηκε στο νεαρό της ηλικίας του, ήταν 26 χρονών. Μετά τις πιο πάνω επισημάνσεις του το Δικαστήριο ανέφερε ότι έλαβε σοβαρά υπόψη τα ελαφρυντικά που η Υπεράσπιση προέβαλε, το λευκό του ποινικό μητρώο, την άμεση παραδοχή του, τη συνεργασία του με την Αστυνομία και ότι τα κλαπέντα έχουν ανευρεθεί και παραδοθεί στους νόμιμους δικαιούχους. Σε ξεχωριστό κεφάλαιο το πρωτόδικο Δικαστήριο αναφέρεται στις προσωπικές και οικογενειακές περιστάσεις του εφεσείοντα, περιλαμβανομένων και των καταστάσεων ψυχικής υγείας τα οποία όπως επισημαίνει υπήρχαν πολύ πριν το Μάιο του 2015. Ενδεικτικό, ως ανέφερε το πρωτόδικο Δικαστήριο, είναι το γεγονός ότι η απαλλαγή του από το στρατό έγινε ακριβώς λόγω της ψυχικής του υγείας. Πρόσθεσε δε ότι άτομα που πάσχουν από διανοητικά προβλήματα ή προβλήματα ψυχικής υγείας δικαιούνται επιείκειας του Δικαστηρίου.* Σ’ αυτό το σημείο ακριβώς έγινε και αναφορά στην υπόθεση Χρίστου ανωτέρω για την οποία γίνεται εκτενής περιγραφή των δεδομένων της, με την κατάληξη ότι το Δικαστήριο ήταν διατεθειμένο να αποδεχτεί τη ψυχοπνευματική κατάσταση του εφεσείοντα ως ελαφρυντικό, αλλά όχι σε βαθμό που να υπερφαλαγγίζει την αποτελεσματικότητα του νόμου όταν πρόκειται για σοβαρά αδικήματα**.
Θα συμφωνήσουμε με τον ευπαίδευτο συνήγορο του εφεσείοντα ότι η αναφορά στη Χρίστου ήταν απ’ όλες τις απόψεις ατυχής, αφού το κύριο χαρακτηριστικό της υπόθεσης εκείνης ήταν η πρόκληση βαριάς σωματικής βλάβης στην ένοικο της κατοικίας στην οποία έγινε η διάρρηξη. Μάλιστα υπήρξε ο επιβαρυντικός παράγοντας ότι ο δράστης εγκατέλειψε τη σκηνή αφού την τραυμάτισε σοβαρά, αφήνοντας την μισολιπόθυμη και αιμόφυρτη. Ο συσχετικός με την παρούσα υπόθεση είναι απόλυτα λανθασμένος. Στην κρινόμενη υπόθεση δεν παρουσιάστηκε οποιαδήποτε μορφή βίας εκ μέρους του εφεσείοντα και οι διαρρήξεις και κλοπές φαίνεται να είχαν σκοπό την παροδική ικανοποίηση αναγκών του, περισσότερο για διευκόλυνση της διακίνησης του και για να κοιμάται τα βράδια. Οι περιστάσεις αυτής δεν μπορούν να ενταχθούν με κανένα τρόπο στη σοβαρότητα της πιο πάνω υπόθεσης. Παρατηρούμε [*1129]ακόμη ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο έσφαλε στην όλη αντιμετώπιση του τρόπου δράσης του εφεσείοντα, αποδίδοντας σ’ αυτόν έντονα το στοιχείο του προσχεδιασμού και της καθόλα εγωιστικής συμπεριφοράς. Κατ’ αντίθεση με τα συμπεράσματα αυτά του πρωτόδικου Δικαστηρίου προκύπτει από τα επιμέρους δεδομένα και τον περιστασιακό τρόπο δράσης του εφεσείοντα, ότι η επίδειξη της παραβατικής του συμπεριφοράς υπήρξε απότοκο της όξυνσης του κλονισμού της ψυχικής του υγείας λόγω των συνθηκών που αναφέρθηκαν από την Υπεράσπιση. Τα στοιχεία εκείνα που το πρωτόδικο Δικαστήριο θεώρησε επιβαρυντικά ως προς τη διάπραξη των αδικημάτων, δηλαδή η κλοπή των αυτοκινήτων και διάφορων πινακίδων και η εγκατάλειψη τους μετά τη χρήση, θα λέγαμε ότι αναδύει ένα άτομο το οποίο δρα σπασμωδικά υπό το κράτος των ψυχικών του προβλημάτων, ειδικά μετά την εκδίωξη από το σπίτι του πατέρα του. Το Δικαστήριο, παρά το ότι φραστικά θεώρησε, ότι η ψυχική υγεία είναι ελαφρυντικό, στην πραγματικότητα δι’ όσων προέβαλε ως επιβαρυντικά στοιχεία, έπραξε ακριβώς το αντίθετο. Διαπιστώνεται ανακολουθία μεταξύ των δύο πυλώνων με βάση τους οποίους το Δικαστήριο έπρεπε να λειτουργήσει, δηλαδή τα ελαφρυντικά και τα επιβαρυντικά στοιχεία. Παρατηρείται επίσης λάθος στην αντίληψη του Δικαστηρίου ότι δεν υπάρχει χρονικός συσχετισμός της παραβατικής του συμπεριφοράς με τα ψυχικά του προβλήματα. Το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν μπόρεσε να δει σφαιρικά το θέμα, εφόσον ναι μεν τα ψυχικά προβλήματα του εφεσείοντα προϋπήρχαν γι’ αυτό και η απαλλαγή του από το στράτευμα. Όμως, η σοβαρή επιδείνωση της κατάστασης του συντελείται σε μικρή περίοδο πριν τη διάπραξη των αδικημάτων όταν ο ψυχισμός του κλονίζεται περαιτέρω λόγω της σοβαρής ασθένειας της αρραβωνιαστικιάς του, στην οποία διαπιστώνεται όγκος στον εγκέφαλο και στη διακοπή της κύησης που ακολούθησε, καθώς και στις αποτυχημένες προσπάθειες του να επανενωθεί με τη μητέρα του, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζεται αρνητική συμπεριφορά του πατέρα του προς τον ίδιο, ως περιγράφεται πιο πάνω.
Επιπλέον το πρωτόδικο Δικαστήριο παραγνώρισε, παρά τη φραστική περί του αντιθέτου αναφορά, τη σημασία της μεταμέλειας η οποία επιδείχθη διά της άμεσης παραδοχής του, σε συνδυασμό και με την πλήρη απόδοση των κλοπιμαίων ώστε να μην μπορεί να θεωρηθεί ότι υπήρξε ζημία πέραν από την παροδική αποστέρηση των ιδιοκτητών της χρήσης των αυτοκινήτων τους. Όπως πολλάκις έχουμε τονίσει, η παραδοχή είναι η μόνη απτή απόδειξη μεταμέλειας ενός ατόμου, το οποίο συνειδητοποιώντας πλέον τα λάθη του και απολογούμενο γι΄αυτά, υπόσχεται τη μη επανάληψη τους στο μέλλον. (Χαρτούμπαλος v. Δημοκρατίας (2002) 2 Α.Α.Δ. [*1130]28 και Ανδρέου ν. Δημοκρατίας (2016) 2 Α.Α.Δ. 719, ECLI:CY:AD:2016:D345).
Επίσης διαπιστώνεται πρωτοδίκως, λάθος επίκληση νομολογιακού προηγούμενου, ως εξηγήθηκε πιο πάνω, με το συσχετισμό που έγινε με την υπόθεση Χρίστου.
Το αποτέλεσμα δε των πιο πάνω δυσλειτουργιών και λαθών αποτυπώνεται στο ότι η ποινή είναι έκδηλα υπερβολική και θα πρέπει το Εφετείο να επέμβει. Έπεται ότι οι λόγοι έφεσης 1 και 2 επιτυγχάνουν. Ενόψει του συνόλου των δεδομένων που έχουμε ενώπιον μας θεωρούμε ότι η ποινή που θα πρέπει να επιβληθεί είναι αυτή των 15 μηνών. Συνεπώς η επιβληθείσα ποινή αντικαθίσταται με την 15μηνη φυλάκιση στις κατηγορίες 1 και 2 και 6 μηνών στις υπόλοιπες κατηγορίες. Παραμένουν βεβαίως συντρέχουσες.
Ερχόμενοι στον 3ο λόγο έφεσης θεωρούμε ότι τα όσα αναφέρονται δεν έπληξαν με πειστικό τρόπο τη διακριτική εξουσία του Δικαστηρίου επί της μη αναστολής της ποινής και κανένα στοιχείο δεν μας ετέθη ώστε να μπορούμε να επέμβουμε στον τρόπο που πρωτοδίκως άσκησε την ευχέρεια του το Δικαστήριο, λαμβανομένων υπόψη ιδιαίτερα του όγκου των διαπραχθέντων αδικημάτων.
Ενόψει της επιτυχίας των λόγων έφεσης 1 και 2 η ποινή διαφοροποιείται ως άνω.
Η έφεση επιτυγχάνει και η ποινή διαφοροποιείται ως άνω.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο