ECLI:CY:AD:2017:B57
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
21 Φεβρουαρίου, 2017
Μ.ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Τ.ΨΑΡΑ-MΙΛΤΙΑΔΟΥ, A.ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ/στες
(Πoινική ΄Εφεση αρ.144/2016 σχετ. με 145/16)
RAFAEL ALEXIS VALDEZ
Εφεσείων,
ν.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Εφεσίβλητης.
- - - - - - - - -
(Πoινική ΄Εφεση αρ.145/2016 σχετ. με 144/16)
JOSE MIGUEL FERNANDEZ DE LOS SANTOS
Εφεσείων,
ν.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Εφεσίβλητης.
--------------------
Χρ.Χριστάκη, για τους εφεσείοντες.
Α.Χατζηκύρου, για την εφεσίβλητη.
- - - - - - - - -
XΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ: Η ομόφωνη απόφαση μας θα δοθεί από τη Δικαστή Τ.Ψαρά-Μιλτιάδου.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.: Οι εφεσείοντες βρέθηκαν ένοχοι, μετά από παραδοχή, στις κατηγορίες της συνωμοσίας προς διάπραξη κακουργήματος, δηλαδή της παράνομης εισαγωγής ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως Α΄ (κοκαΐνης) (κατηγορία 1), της παράνομης εισαγωγής της ίδιας ποσότητας (κατηγορία 2), της συνωμοσίας προς διάπραξη κακουργήματος, δηλαδή της παράνομης κατοχής του ως άνω φαρμάκου (κατηγορία 3), της παράνομης κατοχής ως άνω (κατηγορία 4), της συνωμοσίας προς διάπραξη κακουργήματος, δηλαδή της παράνομης κατοχής του ως άνω φαρμάκου με σκοπό την προμήθεια σε άλλα πρόσωπα (κατηγορία 5) και της παράνομης κατοχής με σκοπό την προμήθεια σε άλλα πρόσωπα (κατηγορία 6).
Αφού εκτέθησαν τα γεγονότα από την κατηγορούσα αρχή και οι συνήγοροι των εφεσειόντων εξέθεσαν τις προσωπικές τους περιστάσεις και άλλα ελαφρυντικά, το Κακουργιοδικείο Πάφου επέβαλε στον καθένα από τους εφεσείοντες συντρέχουσες ποινές φυλάκισης 8 ετών, αναφορικά με τις κατηγορίες 2 και 6, ενώ δεν επέβαλε ποινή στις λοιπές κατηγορίες.
Ο εφεσείων-κατηγορούμενος 1 (Valdez) και εφεσείων– κατηγορούμενος 2 (Santos) δια των αντίστοιχων εφέσεων τους προσβάλλουν τις πιο πάνω ποινές ως έκδηλα υπερβολικές. Επίσης ισχυρίζονται ότι, παρά τις αναφορές στις οποίες προέβη το Κακουργιοδικείο, δεν απέδωσε καμιά βαρύτητα ή την αρμόζουσα βαρύτητα στο σύνολο των ελαφρυντικών που τέθηκαν αναφορικά με τους ίδιους. Προσθέτως, είναι η θέση τους ότι η καθοδήγηση που έλαβε από τη νομολογία την οποία επικαλέστηκε είναι λανθασμένη, ενώ δεν έλαβε υπόψη πρόσφατη νομολογία που ετέθη από τους συνήγορους των εφεσειόντων. (λόγος 1 στην έφεση144/16 και λόγοι έφεσης 1 και 2 στην έφεση 145/16).
Προσβάλλεται η πρωτόδικη απόφαση ακόμη και επί τω ότι το Δικαστήριο υπέπεσε σε σφάλμα αρχής. Και αυτό καθότι επέβαλε ποινή χωρίς προηγουμένως να καθοδηγηθεί και ή να προσδιορίσει και ή να καθορίσει σε ποίαν ακριβώς κατηγορία μεταφορέων ναρκωτικών εμπίπτουν κατά την κρίση του οι εφεσείοντες. ΄Η, εν πάση περιπτώσει, ότι δεν έδωσε τη δέουσα βαρύτητα στον περιορισμένο ρόλο των εφεσειόντων στο εγκληματικό σχέδιο. (λόγος 2 της έφεσης 144/16 και λόγος 3 της έφεσης 145/16).
Είναι αναγκαίο να τεθούν τα ευρήματα επί των γεγονότων όπως καταγράφησαν από το Κακουργιοδικείο. Τα μεταφέρουμε αυτούσια:
«… Στις 20.04.2016 δόθηκε πληροφορία στην ΥΚΑΝ ότι οι κατηγορούμενοι θα ταξίδευαν στην Κύπρο με την πτήση JAF 3863 μέσω Βρυξελλών στο αεροδρόμιο Πάφου και θα εισήγαγαν μεγάλη ποσότητα ναρκωτικών ουσιών.
Με τη λήψη της πιο πάνω πληροφορίας αστυνομικοί της ΥΚΑΝ Πάφου μετέβηκαν στο Αεροδρόμιο Πάφου με σκοπό τον εντοπισμό και έλεγχο των κατηγορουμένων.
Την ίδια ημέρα 20/04/16 και περί ώρα 20.58 αφίχθηκε στο Αεροδρόμιο Πάφου η πτήση JAF 3863 από Βρυξέλλες με την οποία κατέφθασαν και οι κατηγορούμενοι.
Αφού οι κατ/νοι κινήθηκαν προς το χώρο του τελωνειακού ελέγχου, τελωνειακοί λειτουργοί διενήργησαν ακτινοδιαγνωστικό έλεγχο καθώς και έρευνα στη βαλίτσα τόσο του 1ου κατ/νου όσο και του 2ου κατ/νου στην παρουσία μελών της ΥΚΑΝ χωρίς να ανευρεθεί οτιδήποτε το παράνομο.
Ακολούθως, μέλος της ΥΚΑΝ με την βοήθεια του Α/Λοχ. 514 πληροφόρησε τους κατ/νους στην ισπανική γλώσσα την οποία μιλά, για την εναντίον τους πληροφορία και την πρόθεση του να τους ερευνήσει σωματικά, πράγμα που έγινε χωρίς να βρει οτιδήποτε το παράνομο.
Στη συνέχεια μέλος της ΥΚΑΝ κα πάλι με την βοήθεια του Α/Λοχ. 514 που μετέφραζε στα ισπανικά, ρώτησε τους κατ/νους κατά πόσο αποκρύπτουν οποιεσδήποτε ναρκωτικές ουσίες στο σώμα τους και αυτοί ανάφεραν ότι δεν μεταφέρουν οτιδήποτε το παράνομο, αρνήθηκαν ότι έχουν οποιαδήποτε σχέση με ναρκωτικά και ότι ο σκοπός της επίσκεψης τους στη Κύπρο ήταν για τουρισμό.
Κατόπιν της πιο πάνω εξέλιξης, μέλος της ΥΚΑΝ με την βοήθεια του Α/Λοχ. 514 που μετέφραζε στα ισπανικά, ζήτησε από τους κατηγορούμενους να δώσουν τη γραπτή τους συγκατάθεση για να μεταφερθούν στο Γενικό Νοσοκομείο Πάφου, με σκοπό την διενέργεια ακτινολογικού ελέγχου στο σώμα τους, πράγμα το οποίο αποδέχτηκαν, καταγράφοντας σχετικές προς τούτο καταθέσεις-συγκαταθέσεις.
Ακολούθως την ίδια ημέρα και περί ώρα 22.25, οι κατ/νοι μεταφέρθηκαν στο Γενικό Νοσοκομείο Πάφου για ακτινολογικό έλεγχο μαζί με τις αποσκευές του.
Στο Γενικό Νοσοκομείο Πάφου, μέλος της ΥΚΑΝ πληροφόρησε την επί καθήκοντι Ιατρό των Α΄ Βοηθειών, ότι υπήρχαν εύλογες υποψίες ότι οι κατ/νοι αποκρύπτουν ποσότητα ναρκωτικών στο σώμα τους και η Ιατρός έδωσε παραπεμπτικό στους κατ/νους για ακτινολογικό έλεγχο οι οποίοι μεταφέρθηκαν στο Τμήμα Ακτινολογικού ελέγχου όπου λήφθηκαν από τους κατ/νους ακτινογραφίες θώρακα και κοιλιάς.
Στην συνέχεια, αρμόδιος ιατρός εξέτασε τις ακτινογραφίες των κατ/νων και διαπίστωσε ότι υπήρχαν ύποπτες σκιές που υποδηλούσαν την παρουσία ξένων σωμάτων και στους δυο κατηγορούμενους. Έπειτα κλήθηκε και προσήλθε στο Τμήμα Α΄ Βοηθειών ο επί καθήκοντι χειρούργος Ιατρός ο οποίος εξέτασε τόσο τους κατ/νους όσο και τις ακτινογραφίες τους και έκρινε αναγκαία την εισαγωγή τους στο Χειρουργικό Τμήμα του Γενικού Νοσοκομείου Πάφου για περαιτέρω παρακολούθηση, πράγμα το οποίο αποδέχθηκαν και οι κατ/νοι. Μετά την πιο πάνω εξέλιξη, οι κατ/νοι ρωτήθηκαν εκ νέου και αρνήθηκαν και πάλι ότι μεταφέρουν οτιδήποτε το παράνομο στο σώμα τους.
Ακολούθως, οι κατηγορούμενοι με οδηγίες του χειρούργου ιατρού μεταφέρθηκαν στο χειρουργικό θάλαμο του Γενικού Νοσοκομείου Πάφου για νοσηλεία, παρακολούθηση και περαιτέρω αντιμετώπιση της κατάστασης. Στο χειρουργικό θάλαμο χορηγήθηκε στους κατηγορούμενους ειδικά φάρμακα με σκοπό τον καθαρισμό του εντέρου τους.
Στις 21/04/16 και ώρα 02.55, μέλος της ΥΚΑΝ συνέλαβε δυνάμει δικαστικού εντάλματος τον 1ο κατηγορούμενο αφού του εξήγησε τους λόγους της σύλληψης του, του επέστησε την προσοχή του στο Νόμο στην Αγγλική γλώσσα την οποία αντιλαμβάνεται και αυτός απάντησε “Nothing”. Αμέσως πληροφόρησε τον 1ο κατ/νο για τα δικαιώματα του ως κρατούμενος και αυτός ανέφερε ότι θα τα ασκήσει αργότερα αλλά αρνήθηκε να υπογράψει το σχετικό έντυπο.
Η ώρα 03.00 το ίδιο μέλος της ΥΚΑΝ συνέλαβε δυνάμει δικαστικού εντάλματος τον 2ο κατηγορούμενο αφού του εξήγησε τους λόγους της σύλληψης του, του επέστησε την προσοχή του στο Νόμο στην Αγγλική γλώσσα με την βοήθεια του 1ου κατηγορούμενου που μετέφραζε στα Ισπανικά και αυτός απάντησε “I don’t have drugs”. Αμέσως πληροφόρησε τον 2ο κατ/νο με την βοήθεια του 1ουκατηγορούμενου για τα δικαιώματα του ως κρατούμενος και αυτός ανέφερε ότι θα τα ασκήσει αργότερα αλλά αρνήθηκε να υπογράψει το σχετικό έντυπο.
Ενώ οι κατηγορούμενοι βρίσκονταν στο δωμάτιο του χειρουργικού θαλάμου, η ώρα 08.25 ο 1ος κατ/νος αφόδευσε μέσα σε ειδικό χάρτινο δοχείο 4 κυλινδρικές νάϋλον συσκευασίες που είχαν ποσότητα συμπαγούς ουσίας που ομοιάζει με κοκαΐνη (τεκμ. 1 & 2). Αμέσως, μέλος της ΥΚΑΝ υπέδειξε στον 1ο κατ/νο τα τεκμήρια 1 & 2, τον πληροφόρησε ότι η συμπαγής ουσία των πιο πάνω συσκευασιών πιθανό να είναι κοκαΐνη της οποίας η εισαγωγή, κατοχή και χρήση απαγορεύεται, του επέστησε την προσοχή του στο Νόμο και αυτός δεν απάντησε. Αφού οι πιο πάνω συσκευασίες καθαρίστηκαν εξωτερικά, μέλος της ΥΚΑΝ έσκισε με μικρή λεπίδα μία από τις πιο πάνω συσκευασίες (τεκμ. 2) στην παρουσία του 1ου κατηγορούμενου και διενήργησε προκαταρκτικό έλεγχο με ειδικό διαγνωστικό μηχάνημα το οποίο έφερε θετική ένδειξη ότι πρόκειται για κοκαΐνη. Στη συνέχεια, στην παρουσία του 1ου κατηγορούμενου, λήφθηκε αριθμός φωτογραφιών, από τις πιο πάνω αναφερόμενες συσκευασίες και παρελήφθηκαν τεκμήρια. Ο 1ος κατηγορούμενος συνέχισε το επόμενο διάστημα να αφοδεύει παρόμοιες συσκευασίες με ίδια συμπαγή ουσία. Το σύνολο το συσκευασιών με κοκαΐνη που αφόδευσε είναι 12.
Ακολούθως την ίδια μέρα και ώρα 08.52, ο 2ος κατηγορούμενος αφόδευσε μέσα σε ειδικό χάρτινο δοχείο 4 κυλινδρικές νάιλον συσκευασίες που είχαν ποσότητα συμπαγούς ουσίας που ομοιάζει με κοκαΐνη (τεκμ. 3 & 4). Αμέσως ο Μ-9 υπόδειξε στον 2ο κατ/νο τα τεκμήρια 3 & 4, τον πληροφόρησε ότι η συμπαγής ουσία των πιο πάνω συσκευασιών πιθανό να είναι κοκαΐνη της οποίας η εισαγωγή των πιο πάνω συσκευασιών πιθανό να είναι κοκαΐνη της οποίας η εισαγωγή, κατοχή και χρήση απαγορεύεται, του επέστησε την προσοχή του στο Νόμο και αυτός δεν απάντησε. Αφού οι πιο πάνω συσκευασίες καθαρίστηκαν εξωτερικά, μέλος της ΥΚΑΝ έσκισε με μικρή λεπίδα μία από τις πιο πάνω συσκευασίες (τεκμ. 4) στην παρουσία του 2ου κατηγορούμενου και διενήργησε προκαταρκτικό έλεγχο με ειδικό διαγνωστικό μηχάνημα το οποίο έφερε θετική ένδειξη ότι πρόκειται για κοκαΐνη. Στη συνέχεια στην παρουσία του 2ου κατ/νου λήφθηκε αριθμός φωτογραφιών από τις πιο πάνω αναφερόμενες συσκευασίες και τις παραλήφθηκαν ως τεκμήρια. Ο 2ος κατ/νος συνέχισε το επόμενο διάστημα να αφοδεύει παρόμοιες συσκευασίες με την ίδια συμπαγή ουσία. Το σύνολο των συσκευασιών με κοκαΐνη που αφόδευσε είναι επίσης 12».
Όπως γίνεται αντιληπτό με τον εντοπισμό των πιο πάνω συσκευασιών ενεργοποιήθηκε η διαδικασία ανάκρισης και συναφώς είναι σημαντικό να λεχθεί ότι και οι δύο εντέλει παραδέχθηκαν λέγοντας ότι μεταφέρουν τα ναρκωτικά στην Κύπρο για να πληρωθούν.
Θα εξετάσουμε στη συνέχεια τους λόγους που αφορούν την έκδηλα υπερβολική ποινή, αφού συνοψίσουμε τις προσωπικές περιστάσεις του κάθε εφεσείοντα, ως τέθηκαν πρωτοδίκως. Παρατηρούμε ότι οι μετριαστικοί παράγοντες για τους δύο εφεσείοντες υπήρξαν σχεδόν κοινοί. Δηλαδή η παραδοχή και συνεργασία, το ότι ήταν λευκού ποινικού μητρώου, ότι δεν αποκόμισαν άλλο όφελος πέραν από τα €1,000 που τους δόθηκαν για τη συγκεκριμένη μεταφορά. ΄Οσον αφορά τις προσωπικές τους περιστάσεις, το Κακουργιοδικείο αναφέρθηκε εν εκτάσει σ΄αυτές τόσο σε συνάρτηση με τα αναφερόμενα από τους δικηγόρους τους, όσο και με τα καταγραφέντα σε σχετικές εκθέσεις του Γραφείου Ευημερίας. Τα συνοψίζουμε: ο εφεσείων-κατηγορούμενος 1 είναι 39 ετών, μετανάστης από τη Δομινικανή Δημοκρατία στην Ισπανία, άνεργος και με δύο αποτυχημένους γάμους, είναι ο προστάτης του 11χρόνου γιου του. Εξ αιτίας της δεινής οικονομικής του θέσης εντάχθηκε στο κύκλωμα διακίνησης ναρκωτικών με την υπό κρίση περίσταση. Σημειώνεται επίσης ότι τα τελευταία 7 χρόνια προβαίνει σε χρήση κοκαϊνης χωρίς μέχρι σήμερα να ζητήσει βοήθεια ή να ενταχθεί σε οποιονδήποτε πρόγραμμα απεξάρτησης.
Ο εφεσείων-κατηγορούμενος 2 είναι 40 ετών, επίσης μετανάστης στην Ισπανία, εργαζόταν ως κομμωτής και από διάφορες σχέσεις που είχε στο παρελθόν απέκτησε 5 παιδιά, τα οποία στο μέτρο των δυνατοτήτων του, στηρίζει οικονομικά. Επίσης είναι χρήστης κοκαϊνης τα τελευταία 10 χρόνια και όντας διαβητικός λαμβάνει ινσουλίνη.
Το έργο του Εφετείου αναφορικά με εφέσεις που αφορούν την ποινή και την πρόσδοση σε αυτήν του χαρακτηρισμού «έκδηλα υπερβολική» έχει οριοθετηθεί και εξηγηθεί από τη νομολογία. Η επέμβαση του Εφετείου δικαιολογείται όταν η πρωτόδικη προσέγγιση δεν είναι απλώς αυστηρή, αλλά το στοιχείο της υπερβολής στην ποινή βρίσκει αντικειμενικό έρεισμα μετά από το συσχετισμό της με το σύνολο των περιστατικών της υπόθεσης, περιλαμβανομένου του ατόμου του κατηγορούμενου. (βλ. Παπαδόπουλος ν. Δημοκρατίας (1994)2 Α.Α.Δ. 179, Χαραλάμπους ν. Δημοκρατίας (2000)2 2 Α.Α.Δ. 179, Κκούτα ν. Αστυνομίας (2000)2 Α.Α.Δ. 331 και Ανδρέου ν. Δημοκρατίας, ποιν. υποθ.163/15, 11.7.2016).
Στο πιο πάνω πλαίσιο έχουμε εξετάσει την πρωτόδικη προσέγγιση σε κάθε μια από τις σχετικές πτυχές. Το Κακουργιοδικείο με επιμέλεια εξέθεσε τόσο τα γεγονότα όσο και τις περιστάσεις των εφεσειόντων. Ορθά δε οριοθέτησε τα αδικήματα ως πολύ σοβαρά. Η σοβαρότητα τους δε προκύπτει από την προνοούμενη από το Νόμο ποινή (ισόβια) και τις δραματικές επιπτώσεις στους ανθρώπους εκ της μεταφοράς και της εξάπλωσης των ναρκωτικών.
Προσθέτως το Δικαστήριο εξέφρασε την αγωνία του ενόψει της ανησυχητικής συχνότητας με την οποία τέτοια αδικήματα διαπράττονται.
Διαχρονικά έχουμε τονίσει τη σημασία του ρόλου του Δικαστηρίου ως προς την επιβολή αποτρεπτικών ποινών σε συνάρτηση με αδικήματα ναρκωτικών, ειδικά όταν αφορούν την παράνομη κατοχή ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως Α΄ (όπως εδώ, κοκαϊνης) με σκοπό την προμήθεια. Είναι φανερό ότι τέτοιες ενέργειες, ως των εφεσειόντων, δίδουν τη δυνατότητα της άμεσης εξάπλωσης και χρήσης ναρκωτικών σε ευρύ αριθμό ατόμων με άμεσο καταστρεπτικό αντίκτυπο στον κοινωνικό ιστό. Γι΄αυτό το λόγο, όπως επίσης έχει νομολογηθεί, οι προσωπικές περιστάσεις αν και δεν ατονούν, έχουν σαφώς μειωμένη σημασία αφού προέχει η αποτελεσματική εφαρμογή του Νόμου για προστασία του κοινωνικού συνόλου. Με αυτό ως δεδομένο θεωρούμε ότι το Κακουργιοδικείο δεν ξέφυγε από τα ορθά όρια που επιτάσσει η νομολογία. Αντίθετα, αντιμετώπισε τους εφεσείοντες με τον δέοντα τρόπο και προσμέτρησε κάθε στοιχείο στα θεμιτά πλαίσια, και παρά το ότι η ποινή που επέβαλε ήταν αυστηρή, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως έκδηλα υπερβολική ώστε το Εφετείο να παρέμβει.
΄Οσο για το θέμα της ταλαιπωρίας του εφεσείοντα (Santos) λόγω του διαβήτη να αναφέρουμε ότι το ιατρικό του πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπισθεί από τις Αρχές των φυλακών – όπως φαίνεται ότι ήδη αντιμετωπίζεται, αφού δεν μας ελέχθη το αντίθετο.
Είναι το κατάλληλο στάδιο για να ασχοληθούμε και με το λόγο έφεσης που αφορά στο ότι το Κακουργιοδικείο παρέλειψε να προσδώσει την ορθή ιδιότητα στους εφεσείοντες ως απλούς μεταφορείς ναρκωτικών, στοιχείο το οποίο και εμφανώς συμπλέκεται με τη θέση ότι η ποινή που επιβλήθηκε ήταν αποτέλεσμα σφάλματος αρχής.
O κ.Χριστάκη, στην επιμελή αγόρευση του, μας κάλεσε ουσιαστικά να θεωρήσουμε τους εφεσείοντες ως απλούς μεταφορείς στην κατώτατη βαθμίδα της διαβάθμισης που γίνεται από την αγγλική νομολογία και καθοδήγηση και με αυτό το σκεπτικό να θεωρήσουμε ότι έσφαλε το πρωτόδικο Δικαστήριο στην πρόσδοση σοβαρότερης ιδιότητας σ΄αυτούς.
Είναι γεγονός ότι στην Αγγλία προς διασφάλιση κάποιας ομοιομορφίας στις ποινές – κατά το δυνατόν – εξεδόθη τον Μάρτιο του 2011 από το Sentencing Council σε σχέση με το Drug Offences Guideline - Καθοδήγηση, σελ.17, σύμφωνα με την οποία οι αδικοπραγούντες διαχωρίζονται σε τρεις κατηγορίες ως εξής:
“Table 1-
Characteristics determining an offender’s role for importation offences
Offender’s role – this list is NOT exhaustive but examples include:
Leading:
· Τop tier organizational role is own/another’s operation, for example funding purchase of drugs
· Substantial links to, and influence on, others involved in the chain
· Exprectation of substantial financial gain
· Uses business to aid and/or conceal illegal activity
· Abuse of position/breach of trust, for example law enforcement officer
Significant:
· Mid-tier organizational role in operation that is not their own, for example arranging transportation/professional courier
· Engages others in illegal activity by pressure, influence, intimidation or reward
· Limited, if any, influence on those above them in the chain
· Expectation of some gain, either financial or benefit in king
Subordinate:
· Performs a limited function under direction, in operation which is not their own
· Engaged by pressure, influence, intimidation or relatively small reward, for example drug “mule”
· Imported in, or on, the person/luggage
· Involvement through naivety
· No influence on those above them in the chain
· If own operation, solely for own use (considering reasonableness of account in all the circumstances)”
Στην υπόθεση Regina v. Christiana Boakye a.o. (2012) EWCA Cr.838 αναφέρονται τα εξής βοηθητικά για τη χρήση της καθοδήγησης από τα Δικαστήρια.
«34. First, the guideline does not treat all couriers the same. On the contrary, it invites the court to assess each case individually according, first, to the harm done by the offence (which is very broadly measured by the quantity and type of drug concerned), and, secondly, according to the culpability of the offender (which is very broadly measured by the role or function of the offender in the offence). The differentiation reflects what was said in the March 2011 Consultation Paper, which was this: "In developing this guideline, the Council wished to distinguish between professional couriers -- that is, those who are employed by someone else to import/export drugs for financial gain, but do so in the knowledge that they are committing an offence and are not unduly pressurised into doing so -- and socalled drug 'mules', outlined in more detail below. ...."
Η πεμπτουσία της ως άνω παρατήρησης είναι ότι το Δικαστήριο πρέπει να διαχωρίσει σε τι είδους μεταφορείς ναρκωτικών θα επιβάλει ποινή, όχι αυστηρά με το να «κατατάξει» σε κατηγορίες ή υποκατηγορίες αλλά να διακρίνει κάποια χαρακτηριστικά του δράστη που καθορίζουν αφενός το βαθμό υπαιτιότητας του και αφετέρου το είδος και την ποσότητα των ναρκωτικών που μεταφέρει.
Παρατηρούμε ότι εν προκειμένω ακριβώς το Δικαστήριο, πράττοντας ως πιο πάνω, δέχθηκε την ευκαιριακή εμπλοκή των εφεσειόντων σε τέτοιας φύσεως αδικήματα χωρίς όμως να υποτιμά ότι οι εφεσείοντες ως μεταφορείς των ναρκωτικών αποτέλεσαν ένα σημαντικό κρίκο στην αλυσίδα διακίνησης και διασποράς τους στη χώρα μας. Τους αποδόθηκε ο χαρακτηρισμός «αποφασισμένοι μεταφορείς» για να περιγραφεί ο τρόπος απόκρυψης των ναρκωτικών στο σώμα τους με όλους τους ελλοχεύοντες κινδύνους, ακόμη και για τους ίδιους. Εν πάση περιπτώσει δεν βρίσκουμε ότι στοιχειοθετείται η θέση των εφεσειόντων ότι δεν αποδόθηκε ορθά ο ρόλος και η ιδιότητα τους. Δεν καταδείχθηκε ότι οι εφεσείοντες ήσαν άβουλα όργανα στα χέρια των εντολέων τους, όπως η τελευταία υποβάθμιση στις πιο πάνω κατηγορίες. Χαρακτηριστικό είναι - και το τονίζει το πρωτόδικο Δικαστήριο – ότι, έστω και υπό τις προσωπικές και οικονομικές τους συνθήκες, αποδέχθησαν να λειτουργήσουν ως μεταφορείς κοκαϊνης έναντι αμοιβής και ο τελικός σκοπός ήταν η διασπορά του λευκού θανάτου στην Κύπρο. Ακόμα δεν βρίσκουμε ότι παρατηρείται αντίφαση στην πρωτόδικη κρίση σε σχέση με την ανέχεια των εφεσειόντων. Όπως εύστοχα υπέδειξε ο κ.Χ΄Κύρου το Δικαστήριο αξιολόγησε το θέμα της οικονομικής του ένδειας ως μετριαστικό παράγοντα αλλά δεν το δέχθηκε ως βάση για να αιτιολογήσει την πράξη των εφεσειόντων.
Αναφορικά με τους άλλους παρεμφερείς λόγους έφεσης, ότι δηλαδή το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν απέδωσε ορθά τη σχετική νομολογία που αφορά τέτοιες ποινές, ή δεν έλαβε υπόψη νομολογία που τέθηκε ενώπιον του, να επαναλάβουμε ότι προηγούμενες αποφάσεις για θέμα ποινής δεν ενέχουν το δεσμευτικό χαρακτήρα προηγούμενου αλλά παρέχουν απλώς ένδειξη της ποινικής αντιμετώπισης, εφόσον καμία υπόθεση δεν μπορεί να είναι ακριβώς όπως μια άλλη. (βλ. Μιχαήλ ν. Δημοκρατίας (2003) 2 Α.Α.Δ. 123, Μαυρολούκα ν. Δημοκρατίας, Ποιν.΄Εφ.212/3, 5.2.15, Tsonkov ν. Αστυνομίας, ποιν.έφ. 9/15, 8.4.2015).
Το Κακουργιοδικείο, καθιστώντας σαφή τη σημασία των προηγούμενων αποφάσεων σε θέματα ποινής, προχώρησε να δώσει κάποια νομολογιακά προηγούμενα για την αντιμετώπιση αδικημάτων ναρκωτικών. Δεν θεώρησε, ούτε εξάλλου αναφέρεται κάτι τέτοιο, ότι όλες οι υποθέσεις είχαν κοινές περιστάσεις ή κοινούς μετριαστικούς παράγοντες. Δεν είναι λοιπόν έργο μας να συσχετίσουμε αντιπαραβάλλοντας όλες τις υποθέσεις που το Δικαστήριο ανέφερε για να εξετάσουμε τον ισχυρισμό των εφεσειόντων, όπως προκύπτει από τους συναφείς λόγους έφεσης. Θα αρκεστούμε επομένως να πούμε ότι η αναφορά που γίνεται σε προηγούμενες αποφάσεις δεν δημιουργεί με οποιονδήποτε τρόπο, έστω και υπόνοια λανθασμένης κρίσης του Δικαστηρίου. Η αναφορά έγινε στα ορθά πλαίσια και, όπως έχει τεθεί επανειλημμένα, η παραπομπή σε δικαστικό προηγούμενο θωρακίζει τη δικαστική κρίση με την απαραίτητη πειστικότητα, αλλά δεν προοιωνίζει ότι θα πρέπει να ακολουθηθεί η ίδια ποινή. Συνεπώς και αυτή η πτυχή της έφεσης δεν είναι βάσιμη.
Για τους λόγους που έχουμε εξηγήσει οι εφέσεις απορρίπτονται.
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ.
ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.
ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο