ECLI:CY:AD:2022:B302

ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

(Ποινική Έφεση Αρ.  186/2021)

 

 

14 Ιουλίου 2022

 

 

[ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, ΜΑΛΑΧΤΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, ΔΔ]

 

 

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΒΑΡΔΑΚΗ,

Εφεσείοντας,

ν.

 

ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,

Εφεσίβλητης.

____________________

 

Γ. Πολυχρόνης με Γ. Εφφέ, για τον Εφεσείοντα.

Π. Πίτσιλλου (κα), Δημόσιος Κατήγορος, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για την Εφεσίβλητη.

 

____________________

 

 

ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.:  Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Χ. Μαλαχτό, Δ.

 

____________________

ΑΠΟΦΑΣΗ

 

ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.:  Ο Εφεσείων καταδικάστηκε μετά από ακρόαση σε τρεις κατηγορίες για κατοχή ναρκωτικών ουσιών, 3,14γρ. MDMA, 0,66γρ. κοκαΐνης (ελεγχόμενα φάρμακα τάξεως Α’) και 35γρ. κάνναβης (τάξεως Β’), κατηγορίες 1-3 αντίστοιχα.  Εφόσον η κάνναβη που κατείχε υπερέβαινε τα 30γρ., στη βάση του τεκμηρίου του Άρθρου 30Α του περί Ναρκωτικών Φαρμάκων και Ψυχοτρόπων Ουσιών Νόμου του 1977, Ν.29/1977, όπως έχει τροποποιηθεί,[1] θεωρήθηκε ότι την κατείχε με σκοπό να την προμηθεύσει σε τρίτο πρόσωπο  και καταδικάστηκε στη σχετική κατηγορία 4.

 

Με πέντε λόγους έφεσης, προσβάλλει τις συντρέχουσες ποινές φυλάκισης που του επιβλήθηκαν στις κατηγορίες 1, 3 και 4, με μεγαλύτερη αυτή των 28 μηνών στην τελευταία κατηγορία.  Στην κατηγορία 2 δεν του είχε επιβληθεί ποινή, ενώ στις κατηγορίες 1 και 3, έξι και 18 μήνες αντίστοιχα.

 

Με το λόγο έφεσης 1, προσβάλλει ως έκδηλα υπερβολική τη φυλάκιση των 28 μηνών, που του επιβλήθηκε για την κατοχή της κάνναβης με σκοπό την προμήθεια.  Όχι μόνο στη βάση ότι δεν λήφθηκαν υπόψη οι προσωπικές του περιστάσεις και άλλοι ελαφρυντικοί παράγοντες, προεξάρχοντος του λευκού του ποινικού μητρώου, αλλά και γιατί υπάρχει ουσιώδης απόκλιση της ποινής που του επιβλήθηκε από το πλαίσιο που οριοθετεί η νομολογία.  Συναφής με το τελευταίο, είναι και ο λόγος έφεσης 4, με τον οποίο προβάλλεται ότι λήφθηκε λανθασμένη καθοδήγηση από τη νομολογία, ενώ με το λόγο έφεσης 3, ο Εφεσείων παραπονείται ειδικά ότι δεν λήφθηκε δεόντως υπόψη ότι ήταν χρήστης ναρκωτικών.

 

Ο λόγος έφεσης 2 αφορά στην παράλειψη του πρωτόδικου Δικαστηρίου να λάβει υπόψη το χρόνο που είχε διαρρεύσει από τη διάπραξη των αδικημάτων μέχρι και την ημερομηνία επιβολής της ποινής, που ήταν τέσσερα χρόνια και τρείς σχεδόν μήνες.   

 

Τέλος, με το λόγο έφεσης 5 προσβάλλεται ως εσφαλμένη η απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου να μην αναστείλει τις ποινές φυλάκισης που του επέβαλε.

 

Η θέση του Εφεσείοντα για «οριακή» καταδίκη, γιατί η ποσότητα κάνναβης που κατείχε υπερέβαινε το κατώφλι των 30γρ. μόνο κατά 5,51γρ. δεν μας βρίσκει σύμφωνους.  Δεδομένης της καταδίκης του, που δεν αμφισβητείται με την έφεση, ο Εφεσείων κατείχε τα 35,51γρ. με σκοπό την προμήθεια τους σε τρίτο πρόσωπο.  Τίποτα λιγότερο.  Ούτε μπορεί να έχει σημασία για σκοπούς της ποινής του, ότι η καταδίκη του για κατοχή με σκοπό την προμήθεια στοιχειοθετήθηκε κατ’ εφαρμογή του τεκμηρίου του νόμου και όχι με μαρτυρία ότι είχε σκοπό την προμήθεια της κάνναβης σε τρίτο πρόσωπο.  Απλά απουσιάζουν γεγονότα που θα μπορούσαν να ήταν επιβαρυντικά ή ελαφρυντικά για σκοπούς επιμέτρησης της ποινής.  Το προβλεπόμενο αδίκημα είναι ένα, ανεξάρτητα του τρόπου απόδειξης του.  Το προβαλλόμενο από το δικηγόρο του ως ερωτηματικό, ως προς το πόση ποσότητα θα προμήθευε ο Εφεσείων και πόση θα κατανάλωνε ο ίδιος για προσωπική χρήση, είναι άτοπο.  Η καταδίκη του αφορά το σύνολο των 35,51γρ.

Η έκνομη συμπεριφορά του Εφεσείοντα περιλάμβανε την κατοχή τριών ειδών ναρκωτικών, που ανευρέθηκαν κατόπιν εκτέλεσης εντάλματος έρευνας σε μπυραρία την οποία διαχειριζόταν με άλλους.  Τα ναρκωτικά ήταν κρυμμένα στο κουτί του θερμολουτήρα, όπου ανευρέθηκε και ζυγαριά ακριβείας με ίχνη ξηρής φυτικής ύλης και άσπρη σκόνη, στην οποία, όπως και στα σακούλια με τα ναρκωτικά ανιχνεύτηκε το γενετικό του υλικό.

 

Η ποσότητα, ότι επρόκειτο για 35,51γρ. κάνναβης, ασφαλώς και είχε τη σημασία της,[2] καθοριστική ως προς το εύρος της φυλάκισης, που είναι το είδος της ποινής που κατά κανόνα επιβάλλεται για το αδίκημα της κατοχής ναρκωτικών με σκοπό την προμήθεια τους σε τρίτο, για το οποίο ο νόμος προβλέπει τη δια βίου φυλάκιση, ανεξάρτητα του κατά πόσο πρόκειται για τάξης Α’ ή Β’, όπως στην προκειμένη περίπτωση.  Έχει όμως και αυτό βαρύνουσα σημασία.  Οι βαριές ποινές επιφυλάσσονται για τις περιπτώσεις μεγάλων ποσοτήτων ναρκωτικών ουσιών και ιδιαίτερα εφόσον πρόκειται για τάξεως Α’.

 

Το πρώτο ζήτημα που θα πρέπει να εξεταστεί είναι κατά πόσο ποινή φυλάκισης 28 μηνών, σε κατηγορούμενο με λευκό ποινικό μητρώο, είναι εκτός του πλαισίου που οριοθετεί η νομολογία, σε συνάρτηση με το είδος και την ποσότητα του ναρκωτικού που κατεχόταν με σκοπό την προμήθεια.  Δεν είναι δυνατό να αναζητηθεί μέσα από τη νομολογία αριθμητική αντιστοιχία των παραμέτρων αυτών με το εύρος των ποινών φυλάκισης που επιβάλλονται.  Η δε εμφάνιση ενώπιον των Δικαστηρίων υποθέσεων που αφορούν σε πολύ μεγάλες ποσότητες ναρκωτικών τα τελευταία χρόνια, δεν πρέπει να οδηγήσει στην υποβάθμιση της σοβαρότητας των υποθέσεων με μικρότερες ποσότητες.  Αντίθετα, αναδεικνύεται το τεράστιο πρόβλημα και η ανάγκη καταπολέμησης της διάδοσης των ναρκωτικών σε κάθε της έκφανση. 

 

Ωστόσο, η αγωνία των Δικαστηρίων για επίτευξη του πιο πάνω σκοπού δεν πρέπει να παρασύρει στην επιβολή ποινών που εκφεύγουν του μέτρου που η νομολογία έχει καθιερώσει, κάτι που διαπιστώνουμε ότι έχει συμβεί στην προκειμένη περίπτωση, έχοντας υπόψη τις περιστάσεις της υπόθεσης.  Δεν εξυπηρετεί η επιμέρους αντιπαραβολή των περιστάσεων της παρούσας υπόθεσης με άλλες που περιγράφονται στη νομολογία.  Παραπέμπουμε, ωστόσο, σε αριθμό τέτοιων αποφάσεων[3] που δίδουν τη δυνατότητα στο μελετητή τους να αποκομίσει σαφή εικόνα ότι στην περίπτωση που εξετάζουμε υπήρξε αστοχία.

 

Η αρμόζουσα ποινή για τον Εφεσείοντα ήταν η φυλάκιση, όπως το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε ότι θα έπρεπε να επιβάλει για να ικανοποιήσει την ανάγκη της αποτροπής και έτσι της προστασίας της κοινωνίας, που έθεσε ως πρωταρχική παράμετρο, ακολουθώντας σχετική νομολογία την οποία παρέθεσε (Λαζάρου κ.ά. ν. Αστυνομίας (2010) 2 Α.Α.Δ. 633, 675-6, Ναζίπ ν. Δημοκρατίας, Ποιν Έφ. Αρ.6/2014, ημερ.21.11.2014, Στυλιανού ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Έφ. Αρ.268/2015, ημερ.13.12.2018, ECLI:CY:AD:2018:B534 και Κρομμυδάς ν. Αστυνομίας, Ποιν. Έφ. Αρ.152/2020, ημερ.28.9.2021, ECLI:CY:AD:2021:B411).  Ορθά κατέληξε ότι οι προσωπικές περιστάσεις του Εφεσείοντα, που δεν παρουσίαζαν κάτι το ιδιαίτερο και που έλαβε υπόψη, δεν μπορούσαν να υπερφαλαγγίσουν την ανάγκη για προστασία της κοινωνίας (Μιχαήλ ν. Αστυνομίας (2012) 2 Α.Α.Δ. 231, 243).  Ο Εφεσείων, ώριμος άνδρας 42 χρόνων κατά τη διάπραξη των αδικημάτων, διέμενε με τους ηλικιωμένους γονείς του, τους οποίους και φρόντιζε.  Κατά το στάδιο επιβολής της ποινής δεν ήταν ουσιοεξαρτημένο άτομο.   

 

Ούτε και το πιο σημαντικό γεγονός ότι είχε λευκό ποινικό μητρώο, κρίθηκε ότι θα μπορούσε να επενεργήσει ώστε να αποφευχθεί η φυλάκιση, δικαιολογημένα ενόψει του ότι η κάνναβη κατεχόταν με σκοπό την προμήθεια.

 

Και είναι εντελώς αδικαιολόγητο το παράπονο του Εφεσείοντα ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν έλαβε δεόντως υπόψη ότι ήταν χρήστης ναρκωτικών.  Η θέση που προβλήθηκε ενώπιον μας, ότι: «ήταν περιστασιακός χρήστης και άρα έδρασε υπό το κράτος του εθισμού του» δεν προβλήθηκε πρωτόδικα, ούτε μετά την καταδίκη, αφού όπως είχε αναφερθεί στην αγόρευση του τότε δικηγόρου του για μετριασμό της ποινής: «Πράγματι κατά τον ουσιώδη χρόνο και πιο πριν, ο κατηγορούμενος υπήρξε κατά διαστήματα, περιστασιακός χρήστης και η παραδοχή του αυτή ουδόλως συνδέεται και σε καμιά περίπτωση δεν θεωρείται παραδοχή του ιδίου επί των κατηγοριών που το δικαστήριο σας τον βρήκε ένοχο».

  

    Η παρέλευση τεσσάρων χρόνων και τριών σχεδόν μηνών από τη διάπραξη των αδικημάτων ήταν μια ξεχωριστή παράμετρος που θα έπρεπε να είχε και αυτή ληφθεί υπόψη μετριαστικά για την ποινή.  Και στο σημείο αυτό διαπιστώνεται ουσιώδης παράλειψη του πρωτόδικου Δικαστηρίου που ενώ, αναμφίβολα, είχε υπόψη του τα χρονικά στίγματα της υπόθεσης, απέτυχε να κατευθύνει τη σκέψη του στις συνέπειες της καθυστέρησης και τις επιπτώσεις που θα έπρεπε να έχει στην ποινή που επεξεργαζόταν.

 

    Εφόσον το Εφετείο θα επανακαθορίσει την ποινή, όλες οι σχετικές παράμετροι, όπως τις έχουμε σχολιάσει πιο πάνω θα συνυπολογιστούν, περιλαμβανομένης και της καθυστέρησης.  

 

Σε σχέση με την καθυστέρηση, αναφέρουμε ότι δεν συμφωνούμε με την εισήγηση του δικηγόρου του Εφεσείοντα ότι, στις περιστάσεις της παρούσας υπόθεσης, ο χρόνος που είχε διαρρεύσει, χωρίς υπαιτιότητα του Εφεσείοντα, καθιστούσε την επιβολή ποινής φυλάκισης ανεπιθύμητη.  Η διάπραξη του αδικήματος της κατοχής ναρκωτικών με σκοπό την προμήθεια, ακόμα και όταν η ποσότητα δεν είναι μεγάλη και η ουσία δεν συγκαταλέγεται στα «σκληρά» ναρκωτικά, έχει τόσο καταστροφικές επιπτώσεις στην κοινωνία και ιδιαίτερα τους νέους, ώστε να πρέπει να αντιμετωπίζεται με αυστηρότητα για να μην χάνει τον αποτρεπτικό της χαρακτήρα.  Η καθυστέρηση διασυνδέεται πιο άμεσα με την αποτροπή του ιδίου του παραβάτη.  Σε περιπτώσεις όμως όπως η παρούσα, ό,τι κυριαρχεί είναι η παράμετρος της γενικής αποτροπής.

 

Καταλήξαμε ότι είναι δίκαιο να μειώσουμε την ποινή του Εφεσείοντα στην κατηγορία 4, περιορίζοντας την στους 18 μήνες.  Περαιτέρω, είναι ορθό να παραμερίσουμε την ποινή που επιβλήθηκε για την κατοχή της κάνναβης, που περιλαμβάνεται στην κατηγορία της κατοχής της με σκοπό την προμήθεια.

 

Έχοντας επανακαθορίσει την ποινή, θα πρέπει να κρίνουμε πρωτογενώς κατά πόσο είναι ορθό και δίκαιο να την αναστείλουμε, προσμετρώντας και την καθυστέρηση, που παρέλειψε να λάβει υπόψη το πρωτόδικο Δικαστήριο.  Είναι η κατάληξη μας, στην ίδια βάση με την πρωτόδικη επιμέρους κρίση, πως δεν ενδείκνυται.  Το στοιχείο της γενικής αποτροπής δεσπόζον στα υπό έξαρση αδικήματα που αφορούν τα ναρκωτικά, είναι απαραίτητο για την καταστολή τους και την συνακόλουθη προστασία της κοινωνίας.  Τυχόν αναστολή της ποινής θα είχε ως αποτέλεσμα αυτή να απωλέσει τον γενικό αποτρεπτικό της χαρακτήρα και θα έστελνε λανθασμένα μηνύματα (Ιωσήφ ν. Δημοκρατίας (2012) 2 Α.Α.Δ. 930, 939, Αριστοδήμου ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Έφ. Αρ.121/2017, ημερ.21.9.2017, ECLI:CY:AD:2017:D311 και Νεοφύτου ν. Αστυνομίας, Ποιν. Έφ. Αρ.9/2021, ημερ.29.7.2021). 

 

Η έφεσης επιτυγχάνει.  Η ποινή φυλάκισης που επιβλήθηκε στην κατηγορία 4 μειώνεται σε 18 μήνες και η ποινή φυλάκισης που επιβλήθηκε στην κατηγορία 3 ακυρώνεται.

 

 

                                                          Κ. Σταματίου, Δ.

 

 

 

                                                          Χ. Μαλαχτός, Δ.

 

 

 

                                                          Λ. Δημητριάδου-Ανδρέου, Δ.