ECLI:CY:AD:2022:B372
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Έφεση Αρ. 135/2019)
4 Οκτωβρίου 2022
[ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, ΜΑΛΑΧΤΟΣ, ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, ΔΔ]
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Εφεσείουσας
ν.
ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΔΡΕΟΥ
Εφεσίβλητου
____________________
Α. Σιαπανή (κα) εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για την Εφεσείουσα.
Λ. Δήμου (κα), για τον Εφεσίβλητο.
____________________
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.: Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και θα δοθεί από τον Μαλαχτό, Δ.
____________________
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.: Προσβάλλεται από το Γενικό Εισαγγελέα ως έκδηλα ανεπαρκής η ποινή φυλάκισης 16 χρόνων που επέβαλε το Κακουργιοδικείο στον Εφεσίβλητο, ο οποίος παραδέχτηκε την κατοχή 15 κιλών και 16,4 γραμμαρίων κοκαΐνης με σκοπό την προμήθεια της σε άλλα πρόσωπα. Κατά την αιτιολογία του μόνου λόγου έφεσης, η ανεπάρκεια της ποινής εδράζεται στη σοβαρότητα του αδικήματος, όπως εκφράζεται και από τη μέγιστη προβλεπόμενη ποινή της δια βίου φυλάκισης, την έξαρση στη διάπραξη αδικημάτων που σχετίζονται με τα ναρκωτικά και την ανάγκη για πρόληψη και επιβολή προς τούτο αποτρεπτικών ποινών.
Δεν διαφωνούμε ούτε κατ’ ελάχιστο με τις επισημάνσεις που αναφέρονται. Το αδίκημα της κατοχής ναρκωτικών με σκοπό την προμήθεια είναι από τα πλέον σοβαρά κακουργήματα. Στην Ismen Bora v. Δημοκρατίας, Ποιν. Έφ. Αρ.79/2017, ημερ.13.3.2018, ECLI:CY:AD:2018:B110, γίνεται αναφορά στα ολέθρια αποτελέσματα που ενέχει η εγκληματική αυτή συμπεριφορά που οδηγεί στην εξαθλίωση των θυμάτων, αλλά και την απώλεια ζωών, κυρίως νέων ανθρώπων. Η διάδοση των ναρκωτικών, δίκαια χαρακτηρίζεται ως μάστιγα για την κοινωνία.
Τα ουσιώδη γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως. Κατόπιν πληροφορίας και παρακολούθησης, θεάθηκε από μέλη της Υ.ΚΑ.Ν. ο πρώην συγκατηγορούμενος του Εφεσίβλητου να εξέρχεται της κατοικίας του τελευταίου με μια τσάντα. Οι δύο είχαν εισέλθει μαζί στην κατοικία σύντομα προηγουμένως με την ίδια τσάντα. Στη τσάντα υπήρχαν 14 κιλά κοκαΐνης. Η Αστυνομία εισήλθε στην συνέχεια στην κατοικία δυνάμει εντάλματος έρευνας. Ο Εφεσίβλητος παραδέχτηκε αμέσως ότι τα ναρκωτικά ήταν δικά του και υπέδειξε ακόμη ένα κιλό που είχε αφαιρέσει από τη τσάντα. Παραδέχτηκε και ενώπιον του Κακουργιοδικείου, που αποδέχτηκε ότι ο ρόλος του ήταν να παραλάβει τα ναρκωτικά από τη Λάρνακα και να τα μεταφέρει στη Λευκωσία, σε σημείο που του είχε υποδειχθεί από τρίτα πρόσωπα, για να σημειώσει, ορθά, ότι η ανάμειξη του στη μεταφορά των ναρκωτικών συνιστούσε μια σημαντικότατη βοήθεια στους εμπόρους, έχοντας ρόλο στην αλυσίδα διακίνησης των ναρκωτικών, χωρίς την οποία δεν θα ήταν εφικτή η εμπορία τους. Ο Εφεσίβλητος είχε λευκό ποινικό μητρώο και είχε εμπλακεί στο έγκλημα για το οποίο καταδικάστηκε λόγω χρεών που δημιούργησε ασχολούμενος με το τζόγο, απειλούμενος από τους χρεώστες του.
Πολυετής φυλάκισης είναι η αρμόζουσα ποινή σε περιπτώσεις κατοχής μεγάλων ποσοτήτων ναρκωτικών με σκοπό την προμήθεια και τέτοια επιβλήθηκε στον Εφεσίβλητο, με το αντικείμενο της έφεσης να περιορίζεται στο κατά πόσο θα μπορούσε εντούτοις να θεωρηθεί έκδηλα ανεπαρκής υπό τις περιστάσεις της υπόθεσης και το πρόσωπο του Εφεσίβλητου, ώστε να δικαιολογείται η παρέμβαση του Εφετείου για να την αυξήσει. Και αυτό αφού είναι πάγια νομολογιακή θέση ότι ο καθορισμός της ποινής αποτελεί ευθύνη του πρωτόδικου Δικαστηρίου και η έφεση δεν αποσκοπεί στον επανακαθορισμό της ποινής, αλλά στον έλεγχο της ορθότητάς της, με εξουσία επέμβασης από το Εφετείο μόνο όπου η επιβληθείσα ποινή, αντικειμενικά κρινόμενη, είναι είτε έκδηλα ανεπαρκής, είτε έκδηλα υπερβολική. Επέμβαση του Εφετείου χωρεί επίσης όπου διαπιστώνεται σφάλμα αρχής (Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας ν. Λάμπρου (2009) 2 Α.Α.Δ. 686, 691).
Οι ποινές που επιβλήθηκαν σε άλλες υποθέσεις είναι ενδεικτικές του μέτρου τιμωρίας για παρόμοιας φύσης αδικήματα, χωρίς να αποτελούν σταθερό δείκτη καθορισμού ποινής, εφόσον αναγνωρίζεται ότι η κάθε περίπτωση είναι αλληλένδετη με τις ιδιαιτερότητες των γεγονότων που τη συνθέτουν και των συνθηκών του παραβάτη. Το Κακουργιοδικείο παρέπεμψε σχετικά στις Χαραλάμπους ν. Δημοκρατίας (2000) 2 Α.Α.Δ. 1, 6, Μιχαήλ ν. Δημοκρατίας (2003) 2 Α.Α.Δ. 123, 130-1 και Μαυρολούκα ν. της Δημοκρατίας (2015) 2(Α) Α.Α.Δ. 30, ECLI:CY:AD:2015:B73, 34.
Το ενδεικτικό μέτρο εξυπηρετεί στην ισονομία μεταξύ των καταδικασθέντων. Άλλωστε το στοιχείο της γενικής αποτροπής εδράζεται στη συνέπεια των Δικαστηρίων να επιβάλλουν ποινές έχοντας υπόψη το μέτρο που ενσωματώνει το στοιχείο αυτό. Ουσιαστική παρέκκλιση ή αναπροσαρμογή του χρίζει αιτιολογίας στη βάση των συνθηκών της υπόθεσης, του προσώπου του καταδικασθέντα ή των συνθηκών στην κοινωνία που αλλάζουν.
Είναι γι’ αυτό που επιμέναμε, κατά τη συζήτηση της έφεσης, να μας παραπέμψει η εκπρόσωπος του Γενικού Εισαγγελέα σε αποφάσεις που αναδεικνύουν το ενδεικτικό μέτρο, ώστε στη συνέχεια να διαπιστώσουμε κατά πόσο υφίσταται σε σχέση με την ποινή που επιβλήθηκε στον Εφεσίβλητο ουσιώδης παρέκκλιση που να είναι και αδικαιολόγητη, ώστε να καθίσταται επιβεβλημένη η παρέμβαση μας.
Η εκπρόσωπος του Γενικού Εισαγγελέα μας παρέπεμψε σε αριθμό αποφάσεων όπου επικυρώθηκαν πολυετείς αλλά σημαντικά μικρότερες ποινές φυλάκισης για κατοχή μικρότερων ποσοτήτων ναρκωτικών με σκοπό την προμήθεια σε άλλα πρόσωπα, καλώντας μας να αναπροσαρμόσουμε τις ποινές εκείνες με βάση τη μεγαλύτερη ποσότητα που αφορά η παρούσα υπόθεση.
Τέτοιο εγχείρημα θα ήταν ανορθόδοξο και θα μπορούσε να οδηγήσει σε παράδοξα αποτελέσματα. Η μεγαλύτερη ποσότητα των ναρκωτικών που κατέχονται είναι λόγος για επίταση της ποινής, δεν εφαρμόζεται όμως αυστηρή αριθμητική αναπροσαρμογή.
Και αχρείαστο εφόσον το Κακουργιοδικείο εντόπισε ενδεικτική για το μέτρο σε περιπτώσεις κατοχής μεγάλων ποσοτήτων ναρκωτικών με σκοπό την προμήθεια εφετειακή απόφαση. Στην Σιδερένου ν. Δημοκρατίας (2010) 2 Α.Α.Δ. 190, επικυρώθηκαν συντρέχουσες ποινές φυλάκισης 15 χρόνων που είχαν επιβληθεί στην εφεσείουσα που είχε παραδεχτεί την κατοχή 12 κιλών κοκαΐνης και 189 κιλών κάνναβης με σκοπό την προμήθεια σε άλλο πρόσωπο. Η εφεσείουσα ήταν αυτή που είχε συσκευάσει τα ναρκωτικά στην Αθήνα για να μεταφερθούν στην Κύπρο και ενώ είχε αναγνωριστεί ότι δεν ήταν ο ιθύνων νους, ήταν ένα σημαντικό στέλεχος του όλου εγχειρήματος και είχε διαδραματίσει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στη διασυνοριακή διακίνηση και προτιθέμενη εμπορία των ναρκωτικών. Η περίπτωση της διακρίθηκε από άλλο συγκατηγορούμενο της ο οποίος είχε ενεργήσει ως απλός μεταφορέας επ΄αμοιβή. Ό,τι εγειρόταν με την έφεση ήταν ζήτημα ανισότητας σε σχέση με το συγκατηγορούμενο της στον οποίο είχε επιβληθεί μικρότερη ποινή, αναφέρθηκε ωστόσο ότι η ποινή των 15 χρόνων φυλάκισης που της επιβλήθηκε για το αδίκημα της προμήθειας «μιας από τις μεγαλύτερες ποσότητες ναρκωτικών που ανακαλύφθηκαν ποτέ στην Κύπρο», ήταν ορθή και σύμφωνη με τις γενικές αρχές επιβολής ποινής.
Τα τελευταία χρόνια, το έγκλημα σε σχέση με τα ναρκωτικά έχει αυξηθεί. Θα δικαιολογείτο έτσι, σε σχέση με το ενδεικτικό μέτρο της Σιδερένου, ακόμα πιο αυστηρή αντιμετώπιση (Selmani κ.ά. ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Έφ. Αρ.235/2013 κ.ά., ημερ.5.10.2016 και Ismen Bora) που βρίσκουμε ότι αποδίδεται με την ποινή που επέβαλε το Κακουργιοδικείο στον Εφεσίβλητο. Όχι μόνο με αναφορά στον ένα περισσότερο χρόνο που επιβλήθηκε, αλλά και σε σχέση με τις περιστάσεις της υπόθεσης, αφού θεωρούμε τις περιστάσεις στη Σιδερένου πιο επιβαρυντικές για την ποινή.
Το Κακουργιοδικείο αναφέρθηκε στην Σιδερένου και σε άλλες αποφάσεις επιμαρτυρώντας την αντίληψη του ως προς την οριοθέτηση του ορθού ενδεικτικού μέτρου. Αναφέρθηκε σε περιπτώσεις καταδικών κατόπιν ακροαματικής διαδικασίας και όπου ο καταδικασθείς είχε ποινικό μητρώο για να προσδιορίσει τα ορθά πλαίσια, αντιπαραβάλλοντας τις στους συλλογισμούς του με την ενώπιον του περίπτωση, όπου ο Εφεσίβλητος είχε παραδεχτεί εξ’ υπαρχής τις κατηγορίες που αντιμετώπιζε και ήταν λευκού ποινικού μητρώου.
Η ποινή φυλάκισης 20 χρόνων που επιβλήθηκε στον εφεσείοντα στην αναφερθείσα από το Κακουργιοδικείο Αθηνής ν. Δημοκρατίας (2008) 2 Α.Α.Δ. 256 για κατοχή με σκοπό την προμήθεια 5 κιλών κοκαΐνης, θα πρέπει να ιδωθεί με αναφορά στο γεγονός ότι υπήρχε το στοιχείο της εισαγωγής των ναρκωτικών στην Κύπρο, ενώ απουσίαζαν και οι δύο ουσιαστικότεροι μετριαστικοί παράγοντες, η παραδοχή και το λευκό ποινικό μητρώο, αφού ο εφεσείοντας, που είχε καταδικαστεί μετά από ακρόαση, είχε τρεις προηγούμενες καταδίκες για σοβαρότατα εγκλήματα για τα οποία είχε χρόνια προηγουμένως καταδικαστεί σε ποινές φυλάκισης 4, 8 και 6 χρόνων.
Η άλλη απόφαση στην οποία έκαμε ειδική αναφορά το Κακουργιοδικείο ήταν η Maciuca ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Έφ. Αρ.72/2015, ημερ.22.1.2018, όπου o Εφεσείων είχε καταδικαστεί μετά από ακρόαση για την εισαγωγή και κατοχή με σκοπό την προμήθεια 3,75 κιλών κοκαΐνης, που είχε στη βαλίτσα του φτάνοντας στο αεροδρόμιο Λάρνακας και στον οποίο επιβλήθηκαν συντρέχουσες ποινές φυλάκισης 13½ χρόνων.
Εξετάσαμε με προσοχή όλες τις παραμέτρους που εγείρονται με την έφεση για να καταλήξουμε ότι δεδομένης της παραδοχής και του λευκού ποινικού μητρώου του Εφεσίβλητου, η ποινή που του επιβλήθηκε δεν ήταν έκδηλα ανεπαρκής. Όλα όσα επισημαίνονται στην αιτιολογία του λόγου έφεσης ίσχυαν και ήταν καθοριστικοί για την ποινή παράμετροι. Καταγράφεται στην απόφαση του Κακουργιοδικείου ότι λήφθηκαν υπόψη και η ποινή που επιβλήθηκε επιβεβαιώνει ότι πράγματι λήφθηκαν υπόψη.
Η έφεση απορρίπτεται.
Κ. Σταματίου, Δ.
Χ. Μαλαχτός, Δ.
Ι. Ιωαννίδης, Δ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο