ECLI:CY:AD:2023:B92
ANΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
[ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 67/2021]
17 Μαρτίου, 2023
[Τ. Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Λ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ - ΑΝΔΡΕΟΥ,
ΣΤ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, Δ/ΣΤΕΣ]
ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Εφεσείων
v
ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ
Εφεσίβλητου
*****************
Π. Βαρνάβας, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τον Εφεσείοντα
Γ. Πολυχρόνης, για Γιάννης Πολυχρόνης ΔΕΠΕ, για τον Εφεσίβλητο
******************
ΟΙΚΟΝΟΜΟY, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει η Δικαστής Στ. Χατζηγιάννη.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, Δ.: Ο Εφεσίβλητος παραδέχθηκε ενοχή ενώπιον του Μόνιμου Κακουργιοδικείου Λεμεσού, σε 4 κατηγορίες που αφορούν: α) παράνομη κατοχή ναρκωτικών ουσιών Τάξεως Α και Β δηλαδή 476,34 γρ. κοκαΐνης και 10 κιλά και 159.7 γρ. ξηρής φυτικής ύλης κάνναβης και β) παράνομη κατοχή των εν λόγω ναρκωτικών ουσιών με σκοπό την προμήθεια σε άλλα πρόσωπα, κατά παράβαση του περί Ναρκωτικών Φαρμάκων και Ψυχοτρόπων Ουσιών Νόμου του 1977 (Ν. 29/77), όπως τροποποιήθηκε. Του επιβλήθηκαν συντρέχουσες ποινές φυλάκισης 6 ετών στην κατηγορία της κατοχής των 476,34 γρ. κοκαΐνης και 7 ετών στην κατηγορία της κατοχής των 10.159,7 γρ. ξηρής φυτικής ύλης κάνναβης με σκοπό την προμήθεια τους σε άλλα άτομα.
Σύμφωνα με τα γεγονότα που τέθηκαν ενώπιον του Κακουργιοδικείου, στις 28.11.2020, λήφθηκε πληροφορία από την ΥΚΑΝ ότι ο Εφεσίβλητος ασχολείται με την διακίνηση ναρκωτικών και την ίδια ημέρα θα προχωρούσε σε παράδοση μεγάλης ποσότητας ναρκωτικών σε τρίτο άτομο. Μέλη της ΥΚΑΝ έθεσαν υπό παρακολούθηση το χωριό Παρεκκλησιά στη Λεμεσό. Την ίδια ημέρα (13.15) εντοπίστηκε το όχημα [ ] να εξέρχεται από την πατρική οικία του Εφεσίβλητου και να σταθμεύει σε χώρο στάθμευσης συγκροτήματος διαμερισμάτων. Περί τις 14.20 ο Εφεσίβλητος θεάθηκε να εξέρχεται από διαμέρισμα του πιο πάνω συγκροτήματος, κρατώντας μια σχολικού τύπου τσάντα, να επιβιβάζεται στο όχημα και να μεταβαίνει σε αδιέξοδο χώρο στην οδό [ ], όπου και σταμάτησε. Περί τις 14.26 δίπλα από το όχημα του, στάθμευσε το όχημα [ ] με οδηγό άλλο πρόσωπο. Οι δύο οδηγοί εξήλθαν των οχημάτων τους, συνομίλησαν και επέστρεψαν στα οχήματα τους.
Αμέσως δόθηκε οδηγία στα μέλη της ΥΚΑΝ να ανακόψουν τα δύο οχήματα. Ο ΜΚ1 κατευθύνθηκε προς τον Εφεσίβλητο, του υπέδειξε την αστυνομική του ταυτότητα, τον πληροφόρησε για τους λόγους της εκεί παρουσίας του, του επέστησε την προσοχή του στο Νόμο και τον πληροφόρησε ότι προτίθεται να ερευνήσει τόσο τον ίδιο όσο και, το όχημα του, χωρίς αυτός να δώσει απάντηση.
Κατόπιν έρευνας στο όχημα του Εφεσίβλητου, ανευρέθηκε χειροποίητο τσιγάρο το οποίο περιείχε ποσότητα πράσινης ξηρής φυτικής ύλης κάνναβης, και αυτός ανέφερε ότι ήταν δικό του. Την ίδια ώρα, ο ΜΚ1 συνέλαβε τον Εφεσίβλητο για αυτόφωρο αδίκημα και, αφού του επέστησε την προσοχή του στο Νόμο, αυτός δεν έδωσε οποιαδήποτε απάντηση.
Περαιτέρω, εντός του οχήματος στο κάθισμα του συνοδηγού, ανευρέθηκε ένα διαφανές σακούλι νάιλον που περιείχε ποσότητα πράσινης ξηρής φυτικής ύλης κάνναβης, καθώς και ένας πλαστικός σπαστήρας με ίχνη τέτοιας ύλης, μέσα σε ένα τσαντάκι μέσης χρώματος μαύρου. Παραλήφθηκαν ως τεκμήρια από τον ΜΚ1, ο οποίος τα υπέδειξε στον Εφεσίβλητο, τον πληροφόρησε ότι περιέχουν κάνναβη, του επέστησε την προσοχή του στο Νόμο και αυτός είπε «εν δικά μου τζιαι τζείνα».
Στην συνέχεια, στο συρταράκι του συνοδηγού, ανευρέθηκαν 2 σπαστήρες οι οποίοι περιείχαν κάνναβη και ένα κινητό τηλέφωνο, τα οποία παραλήφθηκαν ως τεκμήρια από τον ΜΚ1, υποδείχθηκαν στον Εφεσίβλητο, πληροφορήθηκε ότι περιέχουν κάνναβη, του επεστήθηκε η προσοχή του στο Νόμο και αυτός είπε «εν δικά μου τζιαι τούτα». Ο ΜΚ1 εντόπισε μέσα στο ίδιο συρταράκι, ένα ενοικιαστήριο έγγραφο του διαμερίσματος 13 στο πιο πάνω συγκρότημα. Το υπέδειξε στον Εφεσίβλητο, του επέστησε την προσοχή του στο Νόμο και αυτός ανέφερε «Εν το ενοικιαστήριο του διαμερίσματος μου». Ο ΜΚ1 τον ρώτησε αν κρύβει ναρκωτικές ουσίες στο διαμέρισμα του και, αφού του επέστησε την προσοχή του στο Νόμο, αυτός απάντησε «Τι να σου πω; Έχω τζιαμέ καμπόσο». Αμέσως ο ΜΚ1 του επέστησε την προσοχή του στο Νόμο και αυτός είπε «Αφού έτσι τζιαι αλλιώς ήταν να τα έβρετε».
Αφού ολοκληρώθηκε η έρευνα εντός του οχήματος του Εφεσίβλητου, ο ΜΚ1 ανέκρινε προφορικά τον Εφεσίβλητο, ο οποίος του ανέφερε ότι στο διαμέρισμα του είχε περίπου 10.5 κιλά κάνναβης και 0.5 κιλό κοκαΐνης.
Μετά από γραπτή συγκατάθεση του Εφεσίβλητου, ερευνήθηκε το διαμέρισμά του από μέλη της ΥΚΑΝ. Ο Εφεσίβλητος υπέδειξε στον ΜΚ3 δύο καφέ χάρτινα κιβώτια εντός υπνοδωματίου, αναφέροντας ότι σε αυτά υπάρχει κάνναβη. Αφού ο ΜΚ3 του επέστησε την προσοχή του στο Νόμο, ο Εφεσίβλητος απάντησε «Μέσα στη μια έσσιει τρία κιλά κάνναβη τζιαι μέσα στην άλλη δύο κιλά». Εντός του υπνοδωματίου ο Εφεσίβλητος υπέδειξε στον ΜΚ3 και ένα ανοικτό καφέ χάρτινο κιβώτιο το οποίο βρισκόταν μέσα σε ερμάρι. Αμέσως ο ΜΚ3 επέστησε την προσοχή του κατηγορούμενου στο Νόμο αυτός ανέφερε «Τούτα εν πέντε κιλά τζιαι εκατό γραμμάρια.».
Ο Εφεσίβλητος υπέδειξε, επίσης, στον ΜΚ3, σε πάτο ενός ερμαριού εντός ιδίου υπνοδωματίου, ένα πλαστικό ποτήρι εντός του οποίου υπήρχε ένα σακούλι με ποσότητα κάνναβης. Αμέσως του επέστησε την προσοχή του στο Νόμο και ο Εφεσίβλητος απάντησε «εν μια οντζιά χόρτο και έκοψεν μόνη της». Ο Εφεσίβλητος υπέδειξε στη συνέχεια στον ΜΚ3, στο τελευταίο συρτάρι του ίδιου ερμαριού, ένα κόκκινο νάιλον σακούλι, εντός του οποίου υπήρχαν πέντε συσκευασίες οι οποίες περιείχαν κοκαΐνη. Αμέσως του επέστησε την προσοχή του στο Νόμο και ο κατηγορούμενος απάντησε «Το σακούλι έχει 480 γραμμάρια κόκα». Ο Εφεσίβλητος υπέδειξε στον ΜΚ3, σε κομοδίνο εντός του ιδίου υπνοδωματίου και 2 ζυγαριές ακριβείας. Αμέσως του επέστησε την προσοχή του στο Νόμο και ο κατηγορούμενος απάντησε «έχω τες για να ζυάζω το χόρτον και την κόκα».
Αφού ολοκληρώθηκε η έρευνα εντός του διαμερίσματος του, ο Εφεσίβλητος οδηγήθηκε στα γραφεία της ΥΚΑΝ Λεμεσού, όπου στη συνέχεια συνελήφθη δυνάμει δικαστικού εντάλματος σύλληψης, για όλα τα αδικήματα εναντίον του και, αφού του εξηγήθηκαν οι λόγοι σύλληψης του, του επεστήθηκε η προσοχή του στον Νόμο και αυτός ουδεμία απάντηση έδωσε. Στις 29.11.2020 στα γραφεία της ΥΚΑΝ Λεμεσού, λήφθηκε ανακριτική κατάθεση από τον Εφεσίβλητο, στην οποία παραδέχθηκε την διάπραξη των αδικημάτων και ανέφερε ότι τα ανευρεθέντα ναρκωτικά τα είχε υπό την φύλαξη του κατόπιν εντολών άλλων προσώπων και ότι θα τα έπαιρνε σε διάφορα σημεία που θα του έλεγαν.
Με την Έφεση, ο Γενικός Εισαγγελέας προσβάλλει τις επιβληθείσες στον Εφεσίβλητο ποινές, ως έκδηλα ανεπαρκείς. Συγκεκριμένα παραπονείται ότι το Κακουργιοδικείο δεν έδωσε την δέουσα βαρύτητα στην ανάγκη επιβολής αυστηρής και αποτρεπτικής ποινής σε αυτής της φύσης τα αδικήματα, τα οποία διαπράττονται με ανησυχητική συχνότητα και επιφέρουν σοβαρές συνέπειες, ως και στην μεγάλη ποσότητα ναρκωτικών ουσιών που ανευρέθηκε στην κατοχή του Εφεσίβλητου. Αντίθετα, δόθηκε υπέρμετρη βαρύτητα στις προσωπικές συνθήκες του Εφεσίβλητου, με αποτέλεσμα η επιβληθείσα σ’ αυτόν ποινή να μην έχει αποτρεπτικό χαρακτήρα.
Σε ό,τι αφορά την εξουσία επέμβασης του Εφετείου σε ποινές που επέβαλε πρωτόδικο Δικαστήριο, επαναλαμβάνουμε για πολλοστή φορά την πάγια νομολογία ότι το Εφετείο δεν κρίνει πρωτογενώς το ύψος της ποινής, καθότι ο καθορισμός της ποινής αποτελεί ευθύνη του πρωτόδικου Δικαστηρίου. Σε δεύτερο βαθμό, εξετάζεται αν η ποινή εντάσσεται στα πλαίσια τα οποία καθορίζονται από τη νομολογία και τα οποία αρμόζουν προς τα ιδιαίτερα περιστατικά της κάθε υπόθεσης. Η έφεση δεν αποσκοπεί στον επανακαθορισμό της ποινής, αλλά στον έλεγχο της ορθότητάς της. Το Εφετείο έχει εξουσία επέμβασης μόνο όπου η επιβληθείσα ποινή, αντικειμενικά κρινόμενη, είναι είτε έκδηλα ανεπαρκής, είτε έκδηλα υπερβολική. Στις περιπτώσεις αυτές εναπόκειται στο Εφετείο ο καθορισμός της αρμόζουσας ποινής. Επέμβαση του Εφετείου χωρεί επίσης όπου διαπιστώνεται σφάλμα αρχής (Γεωργίου ν. Αστυνομίας (1991) 2 ΑΑΔ 525, Γενικός Εισαγγελέας ν. Αβρααμίδου (1993) 2 ΑΑΔ 355, Γενικός Εισαγγελέας ν. Λάμπρου (2009) 2 ΑΑΔ 686, Χρίστου Μιχαήλ ν. Αστυνομίας, (2014) 2 (Α) ΑΑΔ 329, ECLI:CY:AD:2014:B327 και Αναστάσιος Φραγκίσκου ν. Δημοκρατίας, Ποινική Έφεση Αρ. 222/2014, ημερ. 25/11/2015). Η επιτυχία ισχυρισμού περί έκδηλα ανεπαρκούς ή υπερβολικής ποινής, προϋποθέτει τεκμηρίωση πασιφανούς αναντιστοιχίας μεταξύ σοβαρότητας του εγκλήματος και επιβληθείσας ποινής ή/και ουσιώδη απόκλιση της ποινής από το πλαίσιο που οριοθετεί η νομολογία σε παρόμοιες περιπτώσεις (Γεωργίου ν. Αστυνομίας (1991) 2 ΑΑΔ 525).
Όπως σημειώσαμε πρόσφατα και στην υπόθεση Ελενόδωρου Κυριάκου ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Έφ. 68/2020, ημερ. 11.5.2022, ECLI:CY:AD:2022:B180, η νομολογία υπαγορεύει την αναγκαιότητα επιβολής αποτρεπτικών ποινών σε υποθέσεις που αφορούν ναρκωτικές ουσίες. Όπως έχει λεχθεί στην υπόθεση Ναζίπ ν. Αστυνομίας, (2014) 2(Β) ΑΑΔ 808, ECLI:CY:AD:2014:B880, η ενασχόληση με τα ναρκωτικά, είτε για ιδία χρήση ή κατά μείζονα λόγο με την εισαγωγή και διάθεση ή προμήθεια σε τρίτους, αποτελεί μέγιστο κίνδυνο στην κοινωνική συνοχή ενόψει των προβλημάτων που επιφέρει η εξάρτηση. Όπως έχει τονισθεί στην υπόθεση Bora ν. Δημοκρατίας, Ποινική Έφεση Αρ. 79/2017, ημερ. 13/3/2018:
«Μπορεί να αποτυπωθεί, ως απαύγασμα της εν λόγω νομολογίας, η ανάγκη για επιβολή αυστηρών ποινών, αποτρεπτικού χαρακτήρα, ακριβώς λόγω των ολέθριων αποτελεσμάτων που ενέχει η εγκληματική αυτή συμπεριφορά. Η αυστηρή μεταχείριση των παραβατών προβάλλει ως επιτακτική, δεδομένης της συχνότητας των υποθέσεων αυτής της μορφής που τίθενται ενώπιον των Δικαστηρίων και της ραγδαίας επιδείνωσης του φαινομένου της κατοχής και διακίνησης ναρκωτικών ουσιών. Η εξαθλίωση των θυμάτων, αλλά και η απώλεια ζωών, κυρίως νέων ανθρώπων, επιβάλλει τη δραστική παρέμβαση και συμμετοχή της δικαιοσύνης στην καθολική προσπάθεια αναχαίτισης της σύγχρονης μάστιγας των ναρκωτικών».
Σχετικό είναι και το ακόλουθο απόσπασμα από την υπόθεση Κλεομένης ν. Δημοκρατίας (2013) 2 Α.Α.Δ. 350:
«Αν και πιστεύουμε ότι επαναλαμβάνουμε εαυτούς και τα τετριμμένα, κρίνουμε σκόπιμο να υπενθυμίσουμε την κατ' επανάληψη επισήμανση της νομολογίας μας «πως τα ναρκωτικά έχουν εξελιχθεί σε μάστιγα και καρκίνωμα της κοινωνίας μας, πληγές οι οποίες δυστυχώς, όπως διαπιστώνουμε από τη συχνότητα των υποθέσεων που έρχονται ενώπιον των δικαστηρίων, όχι μόνο δεν φαίνεται να υποχωρούν, αλλά επιδεινώνονται ραγδαία. Και στη συντριπτική πλειοψηφία τους οι παραβάτες είναι πρόσωπα νεαρής ηλικίας. Είναι πραγματικά λυπηρό, οδυνηρό και τραγικό να διαπιστώνουμε πως η απώλεια ζωών, νέων κυρίως ανθρώπων, έχει γίνει μέρος της καθημερινής μας πραγματικότητας και πως η λίστα των νέων που έχουν εθιστεί στα ναρκωτικά μεγαλώνει μέρα με τη μέρα. Η σκληρή αυτή πραγματικότητα επιτάσσει την επιβολή αποτρεπτικών ποινών και καθιστά την αυστηρή μεταχείριση των παραβατών επιτακτική».
Στην κρινόμενη περίπτωση, το Κακουργιοδικείο κατά την επιμέτρηση της ποινής, έλαβε υπόψη τη σοβαρότητα των διαπραχθέντων αδικημάτων, όπως αυτή αντανακλάται από το ανώτατο όριο ποινής που προβλέπει ο Νόμος και συγκεκριμένα την διά βίου ποινή φυλάκισης για τα αδικήματα της παράνομης κατοχής κοκαΐνης και κάνναβης με σκοπό την προμήθεια τους σε άλλα άτομα, ως και την ποινή φυλάκισης των 12 ετών και 8 ετών για το αδίκημα της παράνομης κατοχής κοκαΐνης και κάνναβης, αντίστοιχα. Έλαβε περαιτέρω υπόψη τις σοβαρές κοινωνικές συνέπειες που τέτοια αδικήματα επιφέρουν στον κοινωνικό ιστό, σε συνάρτηση με την πολύ μεγάλη συχνότητα διάπραξης τους και την κοινωνική απαξίωση που τα χαρακτηρίζει, η οποία, όπως ορθώς επεσήμανε, επιτάσσει την ανάγκη επιβολής αυστηρών και αποτρεπτικών ποινών.
Στο πλαίσιο αυτό, το Κακουργιοδικείο, αν και δεν αντιμετώπισε τον Εφεσίβλητο ως έμπορο αλλά ως μεταφορέα – διακινητή ναρκωτικών ουσιών, όντας ο ίδιος χρήστης, εν τούτοις επεσήμανε τον σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισε ως μεταφορέας στην διακίνηση και διασπορά ναρκωτικών ουσιών στην κυπριακή κοινωνία και συγκεκριμένα ότι απέκρυψε μεγάλη ποσότητα ναρκωτικών ουσιών σε δικό του χώρο που ο ίδιος είχε ενοικιάσει και είχε την ευθύνη της ασφαλούς φύλαξης τους, με προορισμό την διάθεση τους σε τρίτους. (βλ. Salaryand v. Αστυνομίας (2003) 2 ΑΑΔ 541, Rafael Alexis Valdez κ.ά. ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Έφ. 144/2016 και 145/2016, ημερ. 21.2.2017 και Αναστασιάδης ν. Δημοκρατίας Ποιν. Έφ. 242/2018 ημερ. 31.5.2019, ECLI:CY:AD:2019:B205).
Επεσήμανε περαιτέρω ότι, αν και ο Εφεσίβλητος δεν αποκόμιζε οικονομικό κέρδος ως αμοιβή για τις παράνομες ενέργειες του, εν τούτοις εξασφάλιζε την δική του δόση σε ναρκωτικές ουσίες, στοιχείο βεβαίως, που συνιστά απαράδεκτο προσπορισμό οφέλους, αφού έστω και με αυτή τη μορφή, στηριζόταν στην καταστροφή και εξαθλίωση των συνανθρώπων μας. Εξάλλου, χρήστες με τέτοια δραστηριότητα, συντηρούν την εμπορία των ναρκωτικών, γι’ αυτό και αρμόζει η επιβολή σ’ αυτούς αποτρεπτικών ποινών.
Με δεδομένη την ανάγκη για επιβολή αυστηρής και αποτρεπτικής ποινής, στο πλαίσιο εξατομίκευσης της ποινής, το Κακουργιοδικείο έλαβε υπόψη του όλα τα ελαφρυντικά στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον του και με αναφορά στην σχετική νομολογία, τόνισε ότι ακόμη και στα σοβαρά αδικήματα, το καθήκον του Δικαστηρίου για εξατομίκευση της ποινής δεν ατονεί και καθηκόντως πραγματεύεται την κάθε περίπτωση στη βάση των γεγονότων της και τον κάθε κατηγορούμενο αναλόγως των περιστάσεων του (βλ. Παναγιώτου ν. Δημοκρατίας (2008) 2 Α.Α.Δ. 478 και Χριστοδούλου ν. Δημοκρατίας (2008) 2 ΑΑΔ 124).
Στο πλαίσιο αυτό, προσμέτρησε προς όφελος του Εφεσίβλητου, το νεαρό της ηλικίας του (21 ετών), τις προσωπικές και οικογενειακές περιστάσεις του, όπως προέκυψαν μέσα από την Έκθεση του Γραφείου Ευημερίας, το λευκό ποινικό μητρώο του, την συνεργασία του με τις αστυνομικές αρχές, την άμεση παραδοχή και απολογία του ενώπιον του Δικαστηρίου και τέλος την πρόθεση και προσπάθεια του να απεξαρτηθεί από τις ναρκωτικές ουσίες, με την ένταξη του στο πρόγραμμα ΔΑΝΑΗ στις φυλακές, ως έκφραση έμπρακτης μεταμέλειας από μέρους του (βλ. Γιαννάκη ν. Αστυνομίας, Ποιν. Έφ. 177/2015 ημερ. 21.4.2016 και Χαραλάμπους ν. Αστυνομίας (2005) 2 Α.Α.Δ. 82).
Έχουμε υπόψη μας όλα όσα ο ευπαίδευτος εκπρόσωπος του Γενικού Εισαγγελέα επικαλέστηκε για προώθηση της θέσης του για ανεπάρκεια της επιβληθείσας ποινής.
Οι προηγούμενες αποφάσεις ασφαλώς παρέχουν ένδειξη του μέτρου τιμωρίας συγκεκριμένων εγκλημάτων και των παραμέτρων του καθορισμού της ποινής, δεν έχουν όμως το δεσμευτικό χαρακτήρα που ενέχει ο καθορισμός αρχών δικαίου, για το λόγο ότι η ποινή που επιβάλλεται σε κάθε υπόθεση είναι αλληλένδετη με τις ιδιαιτερότητες των γεγονότων που την συνθέτουν και με τις ιδιαιτερότητες των συνθηκών του παραβάτη (βλ. Χαραλάμπους ν. Δημοκρατίας (2000) 2 Α.Α.Δ. 1).
Στην υπόθεση Soleimani ν. Αστυνομίας (2006) 2 Α.Α.Δ. 476, το Εφετείο επικύρωσε ποινή φυλάκισης 8 ετών που επιβλήθηκε σε νεαρό πρόσωπο ηλικίας 26 ετών, που παραδέχθηκε το αδίκημα της κατοχής με σκοπό την προμήθεια ενός κιλού περίπου ρητίνης κάνναβης.
Στην υπόθεση Ευριπίδου ν. Δημοκρατίας (2014) 2(Α) Α.Α.Δ. 392, ECLI:CY:AD:2014:B343 ο κατηγορούμενος ηλικίας 26 ετών βρέθηκε ένοχος κατόπιν δικής του παραδοχής, στην κατηγορία της κατοχής με σκοπό την προμήθεια, 3 κιλών περίπου κάνναβης, από την οποία δεν είχε εξαχθεί ρητίνη. Το Εφετείο επικύρωσε την ποινή φυλάκισης 5 ετών που του είχε επιβληθεί πρωτόδικα, κρίνοντας ότι αυτή ήταν υπό τις περιστάσεις ορθή και δίκαιη.
Στη υπόθεση Χρυσάνθου ν. Δημοκρατίας (2011) 2 Α.Α.Δ. 221 επικυρώθηκαν συντρέχουσες ποινές φυλάκισης 12 ετών που επιβλήθηκαν, κατόπιν ακροαματικής διαδικασίας, σε κατηγορούμενο ηλικίας 22 ετών σε κατηγορίες εισαγωγής ναρκωτικών 11 κιλών και 538,61 γραμμαρίων ξηρής φυτικής ύλης κάνναβης και κατοχής της ίδιας ποσότητας με σκοπό την προμήθεια των ναρκωτικών σε τρίτα πρόσωπα. Τα γεγονότα ως είχαν αποδειχθεί ενώπιον του Κακουργιοδικείου αποκάλυπταν την ύπαρξη οργανωμένου σχεδίου, η εκτέλεση του οποίου έλαβε χώρα και στο εξωτερικό με καίριο το ρόλο του Εφεσείοντα. Λήφθηκε υπόψη το νεαρό της ηλικίας του, το λευκό του ποινικό μητρώο, η μεταμέλεια που επέδειξε και οι προσωπικές του συνθήκες.
Στην υπόθεση Tomatari v. Δημοκρατίας (2008) 2 Α.Α.Δ. 169 ο εφεσείων, ηλικίας 25 ετών, κρίθηκε ένοχος κατόπιν δικής του παραδοχής, στην κατηγορία της παράνομης κατοχής ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως Α' με σκοπό την προμήθεια σε άλλα πρόσωπα. Επρόκειτο για 498,6158 γραμμάρια οπίου. Η ποινή φυλάκισης 10 ετών που του επιβλήθηκε πρωτόδικα χαρακτηρίστηκε ως αυστηρή, αλλά με κανένα τρόπο έκδηλα υπερβολική που να δικαιολογεί την παρέμβαση του Εφετείου.
Στην υπόθεση Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας ν. Dos Santos (2005) 2 AAΔ 297, οι συντρέχουσες ποινές φυλάκισης 6 ετών, που επιβλήθηκαν από το Κακουργιοδικείο στον νεαρό κατηγορούμενο που ενεργούσε ως μεταφορέας, για εισαγωγή και κατοχή με σκοπό την προμήθεια 1.021 γραμμαρίων κοκαΐνης, αυξήθηκαν από το Ανώτατο Δικαστήριο, σε 9 έτη.
Τέλος στην πρόσφατη υπόθεση Β. Γλυκερίου ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Έφ. 171/2020 ημερ. 8.7.2022, ECLI:CY:AD:2022:B287, επικυρώθηκε κατ’ έφεση η ποινή φυλάκισης των 8 ετών, που επιβλήθηκε πρωτόδικα στον κατηγορούμενο ηλικίας 30 ετών, για κατοχή κάνναβης 996,8 γραμμαρίων, με σκοπό την προμήθεια της σε άλλα πρόσωπα και ήταν διαδοχική της εναπομείνασας φυλάκισης των 773 ημερών που ενεργοποιήθηκε, συνεπεία παραβίασης εκ μέρους του κατηγορούμενου, της προεδρικής χάρης που του είχε παραχωρηθεί υπό όρους.
O ευπαίδευτος συνήγορος του Εφεσίβλητου, επιχειρηματολογώντας υπέρ της επάρκειας της ποινής, επικαλέστηκε νέα δεδομένα, τα οποία, όπως εισηγήθηκε, προέκυψαν μετά την επιβολή της και αφορούν ειδικότερα, προβλήματα ψυχικής υγείας του Εφεσίβλητου. Πράγματι, σε σχέση με την υπό αναφορά θέση της Υπεράσπισης, με βάση τα σχετικά πιστοποιητικά που κατατέθηκαν εκ συμφώνου ενώπιον μας, ο Εφεσίβλητος νοσηλεύθηκε, δυνάμει Υπουργικού Διατάγματος ημερ. 16.5.2022 υποχρεωτικής νοσηλείας, στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αθαλάσσας από 16.5.2022 – 3.6.2022, λόγω Ουσιοεπαγώμενης Ψυχωσικής Διαταραχής. Απολύθηκε χωρίς μείζονα ψυχοπαθολογία ή αυτο/ετερο καταστροφικότητα. Επέστρεψε στο Τμήμα Φυλακών και μετά από σύσταση της ψυχιάτρου, μεταφέρθηκε σε πτέρυγα με αυξημένη παρακολούθηση, για να του δοθεί χρόνος προσαρμογής. Από τις 23.6.2022, σύμφωνα με εισήγηση της ψυχιάτρου, μεταφέρθηκε σε πτέρυγα με μικρό αριθμό ατόμων, αφού παρουσίασε σταθερή βελτιωμένη κατάσταση και λάμβανε κανονικά την φαρμακευτική αγωγή του. Παρακολουθείται σταθερά από τις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας του Τμήματος Φυλακών και συνεχίζει να λαμβάνει κανονικά την φαρμακευτική αγωγή του.
Περαιτέρω, σύμφωνα με τη σχετική Βεβαίωση του Συμβουλευτικού Σταθμού «Αγία Σκέπη», ο Εφεσίβλητος μπορεί να ενταχθεί στο κλειστό θεραπευτικό πρόγραμμα, εάν και εφόσον του δοθεί αναστολή ποινής και έχει διάρκεια 1 χρόνο στην κλειστή φάση και 6 μήνες στην κοινωνική επανένταξη.
Στην προκειμένη περίπτωση, λαμβανομένου υπόψη ότι,
α) σε υποθέσεις που αφορούν ναρκωτικές ουσίες, υπάρχει ανάγκη για επιβολή αυστηρών και αποτρεπτικών ποινών και η αυστηρή μεταχείριση των παραβατών καθίσταται επιτακτική,
β) τα αδικήματα αυτής της φύσης βρίσκονται σε συνεχή και ανησυχητική έξαρση, επιφέρουν ολέθρια και καταστροφικά αποτελέσματα στη ζωή και υγεία των συνανθρώπων μας και δημιουργούν, σωρευτικά, εστίες εγκλήματος.
γ) Ο εφεσίβλητος, παρά το νεαρό της ηλικίας του (21 ετών κατά τη διάπραξη των αδικημάτων) επιδόθηκε από πάρα πολύ νωρίς, στη διακίνηση ναρκωτικών ουσιών και μάλιστα σκληρών ναρκωτικών και σε πολύ μεγάλες ποσοτήτες, ενεργώντας εν γνώσει του, ως μεταφορέας/διαμεσολαβητής και αποδεχόμενος ότι ο κοινός σκοπός αυτού, ως και του ιθύνοντα νου της παράνομης επιχείρησης – τον οποίο, σημειώνουμε, ουδέποτε κατονόμασε – ήταν η μόλυνση και καταστροφή της κοινωνίας. Ο Εφεσίβλητος, δηλαδή, αποτέλεσε σημαντικό κρίκο της αλυσίδας της εγκληματικής επιχείρησης, που είχε ως στόχο την διακίνηση και προμήθεια ναρκωτικών ουσιών στην κυπριακή κοινωνία.
δ) Ο Εφεσίβλητος ενήργησε με σχέδιο και οργάνωση, αφού είχε ενοικιάσει διαμέρισμα στο οποίο επιμελώς αποθήκευε και απέκρυπτε μεγάλες ποσότητες ναρκωτικών, και συγκεκριμένα, 10.159,7 γραμμάρια ξηρής φυτικής ύλης κάνναβης και 476.34 γραμμάρια κοκαΐνης, οι οποίες προορίζονταν για αγοραστές.
ε) Η συνεργασία ενός κατηγορούμενου με τις διωκτικές αρχές και στη συνέχεια η παραδοχή του στο Δικαστήριο, αναμφίβολα αποτελεί σοβαρό μετριαστικό παράγοντα. Στην παρούσα όμως περίπτωση, ο παράγοντας «συνεργασία» του Εφεσίβλητου, ήταν πολύ περιορισμένης αξίας. Αφενός γιατί συνελήφθη επ’ αυτοφώρω για κατοχή ναρκωτικών και ο εντοπισμός της μεγάλης ποσότητας που απέκρυπτε στο διαμέρισμα του ήταν αναπόφευκτη, ακόμα και χωρίς τη δική του υπόδειξη και αφετέρου, η μη αποκάλυψη του ιθύνοντα νου, μείωσε στο ελάχιστο την αξία της συνεργασίας, στοιχεία στα οποία το Κακουργιοδικείο φαίνεται να μην είχε προσδώσει την δέουσα σημασία. Η δε έγκαιρη και αποτελεσματική παρέμβαση των μελών της αστυνομίας, ήταν αυτή που τερμάτισε την εγκληματική συμπεριφορά του Εφεσίβλητου και απέτρεψε την εκ μέρους του διακίνηση και διάθεση μεγάλων ποσοτήτων ναρκωτικών ουσιών στην κυπριακή κοινωνία.
ζ) Τα μεταγενέστερα της επιβληθείσας ποινής γεγονότα, δεν συνιστούν λόγους, ώστε να μην αυξηθεί η ποινή. Η δε πρόθεση του Εφεσίβλητου για απεξάρτηση του από τις ναρκωτικές ουσίες, αποτέλεσε σοβαρό μετριαστικό παράγοντα που ήδη προσμετρήθηκε πρωτόδικα προς όφελος του,
η ποινή που εν τέλει θα έπρεπε να επιβληθεί στον Εφεσίβλητο, θα έπρεπε να είναι αυστηρή και με αποτρεπτικό χαρακτήρα.
Το ερώτημα, επομένως, που εγείρεται είναι κατά πόσο ο Γενικός Εισαγγελέας έχει τεκμηριώσει, υπό τα περιστατικά της υπόθεσης, πασιφανή αναντιστοιχία μεταξύ της σοβαρότητας των εγκλημάτων που διέπραξε ο Εφεσίβλητος, σε σχέση με τις συντρέχουσες ποινές φυλάκισης των 6 και 7 ετών που του επιβλήθηκαν. Η απάντηση, κατά την άποψη μας, είναι καταφανώς θετική.
Η ανάγκη για επιβολή αυστηρής και αποτρεπτικής ποινής, υπό τα περιστατικά και δεδομένα της παρούσας υπόθεσης, σαφώς δεν αντανακλάται στο ύψος των ποινών που τελικά επιβλήθηκαν στον Εφεσίβλητο. Αυτές, αντικειμενικά κρινόμενες, υπό το φως της σχετικής νομολογίας, αναμφίβολα είναι ανεπαρκείς και, ως εκ τούτου, δικαιολογείται η επέμβαση του Εφετείου.
Κατ’ ακολουθία των πιο πάνω, η Έφεση για ανεπάρκεια της ποινής επιτυγχάνει.
Λαμβάνουμε υπόψη και εξισορροπούμε τη μεγάλη ποσότητα κάνναβης αφενός και το είδος της κοκαΐνης ως ναρκωτικό τάξεως Α. Κρίνουμε ορθή την επιβολή ίσης ποινής.
Η ποινή φυλάκισης των 7 ετών που επιβλήθηκε στην κατηγορία της κατοχής 10.159,7 γραμμαρίων ξηρής φυτικής ύλης κάνναβης με σκοπό την προμήθεια της σε άλλα άτομα, αυξάνεται σε 10 έτη.
Η ποινή φυλάκισης των 6 ετών που επιβλήθηκε στην κατηγορία της κατοχής 476,34 γραμμαρίων κοκαΐνης με σκοπό την προμήθεια της σε άλλα άτομα, αυξάνεται σε 10 έτη.
Οι ποινές, βεβαίως, θα συντρέχουν.
Τ. Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.
Λ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Δ.
ΣΤ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, Δ.
/Α.Λ.Ο.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο