ECLI:CY:AD:2023:B162
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Ποινική Έφεση Αρ. 81/2023
10 Μαΐου, 2023
[Τ.Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, ΣΤ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, Λ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΑΡΡΟΥ
Εφεσείων
v.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Εφεσίβλητης
----------
Σ. Αργυρού, για Σωτήρης Αργυρού & Συνεταίροι ΔΕΠΕ & Μάριος Γεωργίου, για Εφεσείοντα
O. Σοφοκλέους (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για Εφεσίβλητη
--------------
ΟΙΚΟΝΟΜΟY, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει η Δικαστής Στ. Χατζηγιάννη.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, Δ.: Ο Εφεσείων αντιμετωπίζει ενώπιον του Κακουργιοδικείου Λεμεσού, 5 κατηγορίες οι οποίες αφορούν τα αδικήματα της συνωμοσίας προς διάπραξη κακουργήματος, ως και της εισαγωγής, κατοχής και μεταφοράς εκρηκτικών υλών δηλ. 300.000 κόκκινων κροτίδων και 3.000 κυλινδρικών κροτίδων χρώματος μαύρου, χωρίς την άδεια του Επιθεωρητή Εκρηκτικών Υλών.
Οι κατηγορίες απαγγέλθηκαν στον Εφεσείοντα και στους συγκατηγορούμενους του 1 και 2, οι οποίοι δεν παραδέχθηκαν ενοχή και η υπόθεση ορίστηκε για ακρόαση στις 17.5.2023.
Ενώ οι συγκατηγορούμενοι του 1 και 2 απολύθηκαν με όρους, για τον Εφεσείοντα ζητήθηκε από την εκπρόσωπο της Κατηγορούσας Αρχής επιτυχώς, η κράτηση του μέχρι τη δίκη του, στη βάση του ότι υπήρχε κίνδυνος διάπραξης άλλων αδικημάτων.
Τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον του Κακουργιοδικείου, τα οποία, σύμφωνα με την πρωτόδικη απόφαση, καταδεικνύουν τάση και ροπή του Εφεσείοντα προς διάπραξη νέων αδικημάτων ιδίου τύπου με τα επίδικα, ήταν το ποινικό μητρώο του Εφεσείοντα, το οποίο δεν αμφισβητήθηκε και συνίστατο σε προηγούμενη καταδίκη του στην υπόθεση 10890/2021 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας. Συγκεκριμένα, ο Εφεσείων καταδικάσθηκε στις 8.2.2023 σε διάφορες ποινές φυλάκισης, με ανώτατη αυτή των 9 μηνών, με αναστολή εκτέλεσης της για περίοδο τριών ετών. Οι εν λόγω ποινές φυλάκισης επιβλήθηκαν στον Εφεσείοντα για τα αδικήματα της εισαγωγής εκρηκτικών υλών χωρίς άδεια και συγκεκριμένα 8.000 κροτίδων και 3.340 πυροτεχνημάτων, ως και της αποθήκευσης 92 κροτίδων, τα οποία διαπράχθηκαν μεταξύ 1.10.2019 και 30.3.2020.
Σύμφωνα πάντοτε με το ποινικό μητρώο του Εφεσείοντα, για σκοπούς επιβολής των πιο πάνω ποινών, λήφθηκε υπόψη και η υπόθεση 8754/2021 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, η οποία αφορούσε κατηγορίες κατοχής εκρηκτικών υλών χωρίς άδεια και συγκεκριμένα 20745 κροτίδων και 2.000 πυροτεχνημάτων, αδικήματα που διαπράχθηκαν στις 13.4.2021.
Η θέση του ευπαίδευτου συνήγορου του Εφεσείοντα πρωτόδικα, πως τα πιο πάνω στοιχεία του ποινικού μητρώου του Εφεσείοντα, δεν δημιουργούσαν την ισχυρή πεποίθηση και πιθανότητα ο Εφεσείων να διαπράξει άλλα αδικήματα αν αφεθεί ελεύθερος, δεν έγινε αποδεκτή από το Κακουργιοδικείο, το οποίο και διέταξε την κράτηση του μέχρι τη δίκη του στις 17.5.2023.
Ο Εφεσείων θεωρεί εσφαλμένη την πρωτόδικη κρίση, την οποία προσβάλλει με την παρούσα με 3 λόγους Έφεσης. Με τον 1ο λόγο Έφεσης εισηγείται ότι το Κακουργιοδικείο εσφαλμένα παραγνώρισε το τεκμήριο της αθωότητας και καταδίκασε εκ των προτέρων τον Εφεσείοντα στις κατηγορίες που αντιμετωπίζει, χωρίς να λάβει υπόψη το μαρτυρικό υλικό που είχε τεθεί ενώπιον του, το οποίο δεν τον συνδέει με οποιοδήποτε τρόπο με τα επίδικα αδικήματα.
Με τον 2ο λόγο Έφεσης, εισηγείται ότι ο Εφεσείων εσφαλμένα έτυχε άνισης μεταχείρισης από το Κακουργιοδικείο, αφήνοντας ελεύθερους τους συγκατηγορούμενους του υπό όρους, ενώ με τον 3ο λόγο Έφεσης προσβάλλει ως εσφαλμένη την απόφαση του Κακουργιοδικείου, διότι δεν είχε τεθεί ενώπιον του Έκθεση από το Χημείο του Κράτους ως προς το διαχωρισμό, ποσότητα, είδος και ισχύ της εκρηκτικής ύλης, ως και κατά πόσο πρόκειται για νόμιμα ή παράνομα πυροτεχνήματα, των οποίων επιτρέπεται η εισαγωγή και κατοχή.
Εξετάσαμε την πρωτόδικη απόφαση και την εκατέρωθεν επιχειρηματολογία κατά ή υπέρ της ορθότητας της πρωτόδικης απόφασης.
Υπενθυμίζουμε για ακόμη μια φορά ότι η κράτηση ενός υποδίκου μέχρι τη δίκη ή η επιβολή όρων για σκοπούς εξασφάλισης της παρουσίας του στο Δικαστήριο, εμπίπτει στη διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου με αφετηρία, βεβαίως, την ατομική ελευθερία και ότι η κράτηση αποτελεί μέτρο κατ΄ εξαίρεση (βλ. Σιακαλλή ν. Δημοκρατίας (1997) 2 Α.Α.Δ. 130, 134). Επέμβαση του Εφετείου χωρεί αν διαπιστωθεί ότι αυτή η εξουσία δεν ασκήθηκε κατά τρόπο δικαστικό, είτε διότι εμφιλοχώρησαν εξωγενή στοιχεία, είτε γιατί παραγνωρίστηκαν κριτήρια που καθορίστηκαν από τη νομολογία ως προαπαιτούμενα (βλ. Dydi v. Δημοκρατίας, Ποινική Έφεση Αρ. 103/2020 [σχ. με 104/2020], ημερ. 3/9/2020 και Γεωργίου ν. Αστυνομίας, Ποινική Έφεση Αρ. 131/2021, ημερ. 1/9/2021). Στην Κωνσταντινίδης ν. Δημοκρατίας (1997) 2 Α.Α.Δ. 109 λέχθηκε ότι «το Εφετείο δεν επεμβαίνει στην άσκηση της διακριτικής ευχέρειας που παρέχεται στα πρωτόδικα Δικαστήρια εκτός για πολύ σοβαρούς λόγους και σε εξαιρετικές περιπτώσεις». (βλ. επίσης Μαυρομιχάλης ν. Αστυνομίας (2014) 2 Α.Α.Δ 256, ECLI:CY:AD:2014:B251 και Suleyman v. Αστυνομίας, Ποιν. Έφ. 120/20, 11.8.20).
Είναι περαιτέρω νομολογημένο ότι ο κίνδυνος διάπραξης νέων αδικημάτων, αποτελεί ένα από τους τρεις αυτοτελείς λόγους για τους οποίους το Δικαστήριο μπορεί να διατάξει την κράτηση ενός υπόδικου μέχρι τη δίκη του. Για την ύπαρξη πιθανότητας διάπραξης άλλων αδικημάτων, δεν απαιτείται ακριβής μαρτυρία. Αρκεί, αν με βάση όλα τα ενώπιον του Δικαστηρίου στοιχεία, δημιουργείται η ισχυρή εντύπωση ότι υπάρχει τέτοια πιθανότητα, (βλ. Σιακαλλή ν. Δημοκρατίας (1997) 2 ΑΑΔ 130 και Χαραλάμπους ν. Δημοκρατίας, (2015) 2(Α) ΑΑΔ 405, ECLI:CY:AD:2015:B385), η πρόβλεψη της οποίας δεν μπορεί παρά να στηρίζεται είτε σε στοιχεία που προέρχονται από το ιστορικό του υπόδικου ή της υπόθεσης, είτε σε εγγενείς ενδείξεις που χαρακτηρίζουν την ιδιαίτερη υφή της (βλ. Χατζηδημητρίου ν. Δημοκρατίας (1997) 2 ΑΑΔ 45, Νικολάου ν. Δημοκρατίας (2013) 2 ΑΑΔ 227 και Ιωάννου ν. Αστυνομίας, Ποιν. Έφ. 25/2022 ημερ. 4.2.2022, ECLI:CY:AD:2022:B50).
Το ποινικό μητρώο ενός κατηγορούμενου, συμπεριλαμβάνεται στους παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη, ανάλογα με το χρόνο και περιστάσεις διάπραξης των σχετικών αδικημάτων (βλ. Γ. Σπανού ν. Δημοκρατίας (2013) 2 ΑΑΔ 281 και Χ. Πατατάρης ν. Αστυνομίας (2012) 2 ΑΑΔ 46.)
Στην προκειμένη περίπτωση, κρίνουμε πως τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον του Κακουργιοδικείου, σαφώς και αναδείκνυαν τάση και ροπή του Εφεσείοντα προς την παρανομία, σε τέτοιο βαθμό που το Κακουργιοδικείο, σταθμίζοντας την ελευθερία του Εφεσείοντα από τη μια, με την ανάγκη προστασίας του κοινωνικού συνόλου γενικά από την άλλη, ενήργησε μέσα στα πλαίσια της διακριτικής του ευχέρειας όταν έκρινε πως η πλάστιγγα δικαιολογημένα έκλινε προς το δεύτερο. Όπως υπέδειξε το Κακουργιοδικείο:
«Τα αδικήματα για τα οποία καταδικάστηκε στην πιο πάνω υπόθεση, δεν προκύπτει να ανάγονται στο μακρινό παρελθόν. Η διάπραξη τους αφορούσε τα έτη 2019 -2020. Επίσης, λήφθηκε ακόμη μια υπόθεση υπόψη, η οποία αφορούσε πάλιν της ίδιας φύσης αδικήματα που διαπράχθηκαν κατά το έτος 2021. Περαιτέρω, ο κατηγορούμενος σε σύντομο χρόνο μετά την τιμωρία του στις πιο πάνω υποθέσεις φέρεται να διέπραξε της ίδιας φύσης αδικήματα, ως προκύπτει από το ίδιο το κατηγορητήριο το οποίο αντιμετωπίζει. Συγκεκριμένα, ενώ καταδικάστηκε στις 8/2/2023 σε ένα σχεδόν μήνα φέρεται να διέπραξε πανομοιότυπης φύσης αδικήματα, τη στιγμή μάλιστα που του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης με τριετή αναστολή και φέρεται να διέπραξε αυτά εντός της περιόδου αναστολής, παράγοντας ο οποίος αποκτά αυξημένη ισχύ στην πιθανολόγηση διάπραξης νέων αδικημάτων (βλ. Μιχαήλ ν. Δημοκρατίας (2008) 2 ΑΑΔ 597 και Μιχάλης Ευθυμίου ν. Γενικός Εισαγγελέας, Ποιν. Έφεση Αρ. 16/2016, ημερ. 18/2/2016).
Κατά συνέπεια, κρίνουμε ότι υπάρχει ορατή πιθανότητα διάπραξης άλλων αδικημάτων από τον κατηγορούμενο σε περίπτωση που αυτός αφεθεί ελεύθερος και ευσταθεί αυτός ο λόγος κράτησης.»
Στα πλαίσια του 1ου λόγου Έφεσης, ο ευπαίδευτος συνήγορος του Εφεσείοντα, εισηγήθηκε πως το Κακουργιοδικείο εσφαλμένα δεν έλαβε υπόψη του το μαρτυρικό υλικό που είχε τεθεί ενώπιον του και ειδικότερα την εξήγηση που αυτός είχε δώσει στην Αστυνομία, σε σχέση με τον λόγο για τον οποίο είχε βρεθεί στο χώρο όπου συνελήφθηκε. Κατά συνέπεια παραγνώρισε εντελώς το τεκμήριο αθωότητας, καταδικάζοντας τον εκ των προτέρων, χωρίς να τον ακούσει.
Εξετάσαμε την εισήγηση του ευπαίδευτου συνηγόρου του Εφεσείοντα, υπό το φως των όσων έχουν τεθεί ενώπιον μας. Να επισημάνουμε κατ’ αρχάς ότι η εισήγηση του κ. Αργυρού άπτεται του στοιχείου της πιθανότητας καταδίκης, το οποίο πρέπει να ενυπάρχει ώστε να εξετάζεται το αίτημα για κράτηση ενός κατηγορουμένου στη βάση ενός από τους τρεις ανεξάρτητους και αυτόνομους λόγους κράτησης που έχουν εμπεδωθεί από τη νομολογία και συγκεκριμένα του κίνδυνου φυγοδικίας. Κατά την άποψη μας, η εν λόγω εισήγηση, παραβλέπει όμως, δύο ουσιώδεις παραμέτρους. Η πρώτη, ότι η πιθανότητα καταδίκης εξετάστηκε εκτενώς από το Δικαστήριο παραπομπής σε ενδιάμεση απόφαση του ημερ. 24.3.2023 και η δεύτερη, ότι η πιθανότητα καταδίκης δεν τέθηκε εκ νέου από την Υπεράσπιση, ως θέμα εξέτασης από το Κακουργιοδικείο. Ό,τι τέθηκε από την Υπεράσπιση – και αυτό εξέτασε το Κακουργιοδικείο – ήταν ότι οι προηγούμενες καταδίκες του Εφεσείοντα δεν θεμελίωναν τον αυτόνομο λόγο του κίνδυνου διάπραξης νέων αδικημάτων. Κατά συνέπεια, κρίνουμε ότι ο υπό εξέταση λόγος Έφεσης δεν ευσταθεί και απορρίπτεται.
Έπεται ότι και ο 3ος λόγος Έφεσης, που αφορά το παράπονο του Εφεσείοντα για την ανυπαρξία Έκθεσης του Χημείου του Κράτους και ο οποίος έχει επίσης στο επίκεντρο του την πιθανότητα καταδίκης, είναι αβάσιμος και απορρίπτεται.
Εξετάσαμε και τον 2ο λόγο Έφεσης, ο οποίος κρίνουμε ότι επίσης δεν ευσταθεί. Η διαφορετική μεταχείριση από το Κακουργιοδικείο των συγκατηγορούμενων 1 και 2, αν και αντιμετωπίζουν τα ίδια αδικήματα, δεν αποτελεί άνιση μεταχείριση των κατηγορουμένων – όπως είναι η εισήγηση του ευπαίδευτου συνηγόρου του Εφεσείοντα – γιατί σ’ ό,τι αφορά τους συγκατηγορούμενους του 1 και 2, δεν τέθηκε ενώπιον του Κακουργιοδικείου, οποιοδήποτε στοιχείο που να τεκμηριώνει την αναγκαιότητα κράτησης τους, όπως ήταν η περίπτωση του Εφεσείοντα.
Για όλα τα πιο πάνω, η Έφεση απορρίπτεται ως αβάσιμη.
Τ. Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.
Λ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Δ.
ΣΤ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, Δ.
/Α.Λ.Ο.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο