ECLI:CY:AD:2023:B233
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Έφεση Αρ. 138/2023)
30 Ιουνίου, 2023
[ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ,
ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, Δ/στές]
D. R. M.,
Εφεσείων,
ν.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
Αλ. Αλεξάνδρου, για τον Εφεσείοντα.
Μ. Χαραλάμπους (κα), Δημόσιος Κατήγορος, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για την Εφεσίβλητη.
ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, Δ.: Η Απόφαση είναι ομόφωνη, θα απαγγελθεί από τη Δικαστή Δημητριάδου-Ανδρέου.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
(ΕΧ – TEMPORE)
ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Δ.: Ο Εφεσείων αντιμετωπίζει, μαζί με ακόμη ένα πρόσωπο, ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας κατηγορίες για πλαστογραφία και κυκλοφορία τριών πλαστών πιστοποιητικών ασφάλισης οχήματος, εξασφάλιση χρημάτων από τρία διαφορετικά πρόσωπα με τη χρήση των εν λόγω πλαστών πιστοποιητικών, καθώς επίσης και συνομωσία προς διάπραξη των εν λόγω αδικημάτων.
Εμφανιζόμενος την 1/6/2023 ενώπιον του Δικαστηρίου ο Εφεσείων (όπως και ο συγκατηγορούμενος του) απάντησε μη παραδοχή στις κατηγορίες που αντιμετωπίζει και η υπόθεση ορίστηκε για ακρόαση στις 15/6/2023. Μετά από αυτή την εξέλιξη η Κατηγορούσα Αρχή ζήτησε την κράτηση του Εφεσείοντα (και του συγκατηγορούμενου του) μέχρι τη δίκη, επικαλούμενη τον κίνδυνο φυγοδικίας, καθώς και τον κίνδυνο επηρεασμού μαρτύρων. Υπήρξε ένσταση στο αίτημα αυτό. Το Δικαστήριο κρίνοντας ότι και οι δύο πιο πάνω κίνδυνοι ευσταθούσαν διέταξε στις 2/6/2023 την κράτηση του Εφεσείοντα (και του συγκατηγορούμενου του) μέχρι τις 15/6/2023.
Στις 15/6/2023 το Δικαστήριο, για τους λόγους που εξήγησε, ανέβαλε την υπόθεση και την επαναόρισε για ακρόαση στις 5/7/2023. Υπήρξε και σε αυτό το στάδιο νέο αίτημα της Κατηγορούσας Αρχής για την εκ νέου παραμονή του Εφεσείοντα (και του συγκατηγορούμενου του) υπό κράτηση μέχρι τη νέα δικάσιμο. Το Δικαστήριο, αφού επεσήμανε ότι στο στάδιο που επανεξετάζεται το θέμα της κράτησης εκείνο που απασχολεί είναι αν έχουν μεταβληθεί τα δεδομένα που υπήρχαν την προηγούμενη φορά που κρίθηκε αναγκαία η κράτηση των κατηγορουμένων, ώστε να δικαιολογείται η διαφοροποίηση στην απόφαση του Δικαστηρίου, καθώς επίσης και ο παράγοντας χρόνος ενόψει της περιόδου που θα μεσολαβήσει μέχρι την επόμενη δικάσιμο, διέταξε την εκ νέου παραμονή του Εφεσείοντα υπό κράτηση μέχρι τις 5/7/2023. Έκρινε, συναφώς, ότι ο χρόνος που μεσολαβούσε δεν ήταν υπερβολικός.
Με την παρούσα Έφεση ο Εφεσείων προσβάλλει την ορθότητα της απόφασης ημερ. 15/6/2023 με τρεις Λόγους Έφεσης. Μέσω του πρώτου Λόγου Έφεσης διατείνεται ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο λανθασμένα διέταξε την περαιτέρω κράτηση του Εφεσείοντα μέχρι τις 5/7/2023, υιοθετώντας και επαναλαμβάνοντας το σκεπτικό της απόφασης του ημερ. 2/6/2023. Με τους υπόλοιπους δύο Λόγους Έφεσης ο Εφεσείων προσβάλλει ως λανθασμένη την κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου για τον κίνδυνο επηρεασμού μαρτύρων και την κρίση του περί ύπαρξης πιθανότητας καταδίκης.
Όπως προκύπτει από τα ενώπιον μας γεγονότα και δεδομένα, εναντίον του διατάγματος κράτησης ημερ. 2/6/2023 ασκήθηκε έφεση, η οποία, ωστόσο, στις 19/6/2023, ημερομηνία κατά την οποία αυτή ήταν ορισμένη για ακρόαση, απεσύρθη.
Με δεδομένο ότι η εκκαλούμενη Απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου δόθηκε στο πλαίσιο εξέτασης ενστάσεως σε επαναλαμβανόμενο αίτημα κράτησης του Εφεσείοντα, είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι η νομολογία καθορίζει ότι, μετά από την πρώτη διαταγή του Δικαστηρίου για κράτηση, το Δικαστήριο εξετάζει το θέμα της περαιτέρω κράτησης όχι εξ υπαρχής, αλλά μόνο με αναφορά σε οποιαδήποτε νέα δεδομένα ήθελαν προκύψει και τα οποία ενδεχομένως να διαφοροποιούσαν την κρίση του επί του θέματος της κράτησης και όχι με αναφορά σε δεδομένα τα οποία υφίσταντο ευθύς εξαρχής (Δημητρίου κ.ά. ν. Δημοκρατίας (2013) 2 Α.Α.Δ. 416, Μαυρομιχάλης κ.ά. ν. Δημοκρατίας, Ποινικές Εφέσεις Αρ. 165/2020 και 166/2020, ημερ. 22/10/2020 και S.M. ν. Δημοκρατίας, Ποινική Έφεση Αρ. 75/2021, ημερ. 6/7/2021). Τούτου λεχθέντος, οι λόγοι έφεσης οι οποίοι άπτονται των ζητημάτων που εξετάστηκαν στο πλαίσιο της απόφασης ημερ. 2/6/2023 δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο εξέτασης στην παρούσα Έφεση. Το γεγονός ότι η έφεση εναντίον του διατάγματος ημερ. 2/6/2023 είχε αποσυρθεί άνευ βλάβης, όπως μας δηλώθηκε από τον ευπαίδευτο συνήγορο του Εφεσείοντα, ουδόλως αναιρεί τον τελεσίδικο χαρακτήρα του εν λόγω διατάγματος.
Στην υπόθεση Μαυρομιχάλης ν. Δημοκρατίας (ανωτέρω), την οποία επικαλέστηκε και το πρωτόδικο Δικαστήριο, τονίστηκαν τα ακόλουθα:
«Η νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου έχει καταδείξει, ότι, εκκρεμούσης της δίκης, η εξέταση ενστάσεως σε επαναλαμβανόμενο αίτημα κράτησης κατηγορουμένου προσώπου διενεργείται με αφετηρία το τελευταίο διαφοροποιητικό γεγονός, εάν υπάρχει τέτοιο. Διαπιστώνεται, έτσι, εφόσον περί τούτου πρόκειται, το περιεχόμενο της νέας μαρτυρίας που έχει, στο μεταξύ, προκύψει και η τυχόν επίδρασή της στην ήδη υπάρχουσα μαρτυρία της κατηγορούσας αρχής, ως προς την πιθανότητα καταδίκης του κατηγορουμένου. Άλλως πως, δε δικαιολογείται η εξέταση, εκ νέου, του πλαισίου, νομικού ή και πραγματικού, εντός του οποίου έχει εκδοθεί προηγούμενο διάταγμα κράτησης, της θέσης αυτής οριζομένης από το δόγμα του δεδικασμένου. Η σχετική νομολογία επιβεβαιώθηκε, πολύ πρόσφατα, στην J. Kalfat κ.ά. ν. Δημοκρατίας, Ποινικές Εφέσεις Αρ. 125/2020 και 126/2020, 8.10.2020. Στην προκειμένη περίπτωση, αναμφίβολα, η απόφαση της πλειοψηφίας στις υποθέσεις Dydi κ.ά. ν. Δημοκρατίας, καθιέρωσε τέτοιο δεδικασμένο, ήτοι αναφορικά με την ένδειξη της πιθανότητας καταδίκης, στη βάση της μαρτυρίας της Κατηγορούσας αρχής που υπήρχε στις 30.6.2020.»
Τούτου δοθέντος, δεν είναι δυνατό μέσω της προσβολής του μεταγενέστερου διατάγματος κράτησης, να αμφισβητείται η ορθότητα του προηγούμενου διατάγματος κράτησης, το οποίο, ως έχει ήδη αναφερθεί, έχει ήδη τελεσιδικήσει.
Ως εκ τούτου, οι Λόγοι Έφεσης οι οποίοι αφορούν σε ζητήματα που ηγέρθησαν και εξετάστηκαν από το Δικαστήριο στο πλαίσιο της προηγούμενης διαταγής για κράτηση - η οποία, αν και έχει εφεσιβληθεί, στη συνέχεια η έφεση απεσύρθη - και δεν έχουν σχέση με οποιοδήποτε νέο διαφοροποιητικό γεγονός, δεν μπορούν να εξετασθούν στην υπό κρίση Έφεση (Μιχαηλίδης ν. Αστυνομίας (2004) 2 Α.Α.Δ. 306, Ψύλλας ν. Δημοκρατίας (2002) 2 Α.Α.Δ. 388, Ντούμα ν. Αστυνομίας (2004) 2 Α.Α.Δ. 1 και J. Kalfat κ.ά. v. Δημοκρατίας, Ποινική Έφεση Aρ. 125/2020 (σχ. με την αρ. 126/2020, ημερ. 8/10/2020).
Ό,τι, εν προκειμένω, δύναται να εξετασθεί είναι κατά πόσο η επιμήκυνση του χρόνου κράτησης, που συνιστά εξ αντικειμένου νέο γεγονός, θα μπορούσε να επενεργήσει με ροπή αντίθετη προς την κράτηση. Η καθοδήγηση του πρωτόδικου Δικαστηρίου ως προς τις νομολογιακές αρχές που διέπουν αυτό το ζήτημα είναι ορθή. Οι προεκτάσεις της χρονικής διάρκειας της κράτησης αποτελεί θέμα που ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου και εξετάζεται μέσα στα πλαίσια των ιδιαίτερων περιστατικών της κάθε περίπτωσης (Adnan v. Αστυνομίας (2004) 2 Α.Α.Δ. 183 και Κρασοπούλης v. Δημοκρατίας (2012) 2 Α.Α.Δ. 450).
Το πρωτόδικο Δικαστήριο ορθά καθοδηγούμενο κατέληξε ως εξής:
«Κρίνω ότι υπό το φως όλων των δεδομένων που υπάρχουν ενώπιόν μου περιλαμβανομένης και της φύσης των αδικημάτων που αντιμετωπίζουν οι Κατηγορούμενοι ότι στο σύνολό του ο χρόνος αυτός, δηλαδή μέχρι τις 5/07/23 δεν είναι υπερβολικός και επισημαίνω ότι από τους δέκα μάρτυρες ήδη έχουν δοθεί οδηγίες να κλητευθούν οι 3 εξ αυτών, οπόταν και θεωρώ ότι και η υπόθεση μπορεί να ολοκληρωθεί σε τέτοιο χρόνο ώστε να μην επηρεάζονται δυσανάλογα τα δικαιώματα των Κατηγορουμένων αν και το θέμα της εκδίκασης της υπόθεσης όπως ανέφερα θα το επιληφθεί άλλος αδελφός Δικαστής. Το θέμα της κράτησης βεβαίως επανεξετάζεται κάθε φορά που χρειάζεται η υπόθεση να οριστεί σε μια άλλη ημερομηνία. Επί του παρόντος όμως αναφέρω ότι δεν διαπιστώνεται ούτε σε σχέση με το θέμα του χρόνου οποιοσδήποτε λόγος για διαφοροποίηση της προηγούμενης απόφασης του Δικαστηρίου αναφορικά με το ότι η κράτηση των Κατηγορουμένων είναι δικαιολογημένη και για τους δύο λόγους που έχουν αναφερθεί.»
Όπως ήδη πιο πάνω υπογραμμίσαμε, το ερώτημα που εγείρεται είναι κατά πόσο το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφασίζοντας την περαιτέρω κράτηση του Εφεσείοντα υπερέβη τα όρια της διακριτικής του ευχέρειας. Η απάντηση είναι αρνητική.
Ως εκ τούτου, δεν έχει στοιχειοθετηθεί λόγος που να δικαιολογεί την ανατροπή της πρωτόδικης Απόφασης και, συνεπώς, η Έφεση πρέπει να απορριφθεί.
Η Έφεση απορρίπτεται.
Δ. ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, Δ.
Λ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Δ.
Στ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, Δ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο