(1988) 3 CLR 2427
[*2427] 1988 December 12 12 Δεκεμβρίου 1988
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ. ]
ΣΕ ΟΤΙ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΘΕΟΦΑΝΩ ΚΥΠΡΗ,
Αιτήτρια,
ν.
ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Καθ' ης η αίτηση.
(Αρ. υπ. 269/86).
Δημόσιοι Υπάλληλοι—Προαγωγές—Σχέδια Υπηρεσίας—Ερμηνεία— Δικαστικός έλεγχος—Το Δικαστήριο δεν επεμβαίνει, έστω κι' άν το ίδιο Θα έδιδε διαφορετική ερμηνεία, άν η ερμηνεία του διορίζοντος οργάνου ήταν εύλογα εφικτή γι' αυτό.
Δημόσιοι Υπάλληλοι—Προαγωγές—Σχέδια υπηρεσίας—"Πενταετής τουλάχιστο υπηρεσία εις το Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών" περιλαμβανόταν μεταξύ των προσόντων για προαγωγή στη θέση Ερευνητή Α' στο Κέντρο—Κατά πόσο ερμηνεία, ότι ο όρος "υπηρεσία" σημαίνει υπηρεσία σε μόνιμη θέση και δεν περιλαμβάνει υπηρεσία με απόσπαση, ήταν εύλογα εφικτή για την καθ' ης η Αίτηση—Αρνητική η απάντηση στο ερώτημα.
Η Αίτηση αυτή στρέφεται εναντίον αποφάσεως ότι η αιτούσα δεν είχε τα προσόντα για προαγωγή στη θέση Ερευνητή Α' στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών. Τα γεγονότα προκύπτουν σε σκιαγραφία από τις πιο πάνω περιλήψεις. Με βάση τις νομικές αρχές, που προκύπτουν από τις ίδιες περιλήψεις, το Ανώτατο Δικαστήριο ακύρωσε την επίδικη απόφαση.
Ακύρωση επίδικης απόφασης.
Δεν εκδόθηκε διαταγή για έξοδα. [*2428]
Αναφερόμενες αποφάσεις:
Παπαπέτρου ν. Δημοκρατίας, 2 Α.Α.Σ.ΑΔ. 61;
Δημοκρατία ν. Ξιναρή κ.α (1985) 3 Α.Α.Δ. 1922;
Νεοφύτου ν. Δημοκρατίας (1984) 3 Α.Α.Δ. 1466;
Δημοκρατία ν. Ψαρά (1985) 3 Α.Α.Δ. 1939;
Σκαπούλλης και άλλοι ν. Δημοκρατίας (1984) 3 Α.Α.Δ. 554.
Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον της απόφασης της Επιτροπής Δημοσίας Υπηρεσίας με την οποία η αιτήτρια δεν μπορούσε να θεωρηθεί ως υποψηφία για τη θέση Ερευνητή Α' στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών.
Γ. Στυλιανίδης, για την αιτήτρια.
Π. Χατζηδημητρίου, για τη καθ' ης η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ Δ. ανέγνωσε την απόφαση που ακολουθεί. Η αιτήτρια από το 1964 μέχρι 31.8.1973 υπηρέτησε ως Καθηγήτρια της Φιλολογίας σε σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης και την 1.9.1973 απεσπάσθη στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών, όπου της ανατέθηκαν καθήκοντα Ερευνήτριας μέχρι τις 31.8.84, ενώ την 1.9.1984 διορίστηκε στη μόνιμη θέση Ερευνήτριας 1ης τάξης.
Το Υπουργικό Συμβούλιο με απόφαση του της 26.11.1981 ενέκρινε τα Σχέδια Υπηρεσίας για τη θέση Ερευνητή Α' στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών. Βάσει των σχεδίων αυτών τα απαιτούμενα πρόσοντα είναι τέσσερα. Παραθέτω αυτούσιο το σχετικό απόσπασμα [*2429]
"(1) Μεταπτυχιακή εκπαίδευσις εις τον οικείον ή σχετικόν κλάδον μετά συναφούς τίτλους σπουδών.
(2) Πενταετής τουλάχιστον υπηρεσία εις το Κέντρον Επιστημονικών Ερευνών και δημοσίευσις αξιολόγου επιστημονικής εργασίας.
(3) Διοικητική και οργανωτική ικανότης.
(4) Αρίστη γνώσις της ελληνικής και πολύ καλή γνώσις μιας τούλαχιστον των επικρατεστέρων Ευρωπαϊκών γλωσσών."
Επειδή η προβλεπόμενη από τα σχέδια θέση είναι προαγωγής, η Επιτροπή Δημοσίας Υπηρεσίας απέστειλε στις 22.4.85 στο Διευθυντή του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, ως Πρόεδρος της αρμοδίας Τμηματικής Επιτροπής, τον κατάλογο των υποψηφίων για προαγωγή στη θέση αυτή για να κάμει τις εισηγήσεις της. Η Επιτροπή αφού συνεδρίασε και μελέτησε τους φακέλους όλων των υποψηφίων σύστησε για προαγωγή στη θέση την αιτήτρια, που ήταν και η μόνη από τους υποψηφίους που κρίθηκε ότι ικανοποιούσε, εκτός των άλλων, και το προσόν της πενταετούς υπηρεσίας στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών. Η Τμηματική Επιτροπή ερμήνευσε τα Σχέδια ως η αναφορά σε αυτά, στη δεύτερη παράγραφο, "πενταετής τουλάχιστον πείρα στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών……", να σημαίνει υπηρεσία στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών έστω και με απόσπαση. Η καθ' ης όμως Επιτροπή, που κατά πάγια νομολογία είναι η μόνη αρμόδια να ερμηνεύει και εφαρμόζει τα σχέδια, έκρινε σκόπιμο να ζητήσει νομική συμβουλή πάνω στο θέμα. Νομικός Βοηθός, τοποθετημένος στο Γραφείο της γνωμάτευσε πως η χρησιμοποίηση της λέξης "υπηρέσια" στο μέρος των απαιτουμένων προσόντων για διορισμό στη θέση Ερευνητή Α', δείχνει πρόθεση του συντάκτη των σχεδίων να θεωρείται ως προαπαιτούμενο προσόν η υπηρεσία, για το χρονικό διάτημα που προβλέπουν, σε μόνιμη θέση στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών. Η γνώμη του Νομικού [*2430] Βοηθού υποστηρίχτηκε κι από γνωμοδότηση Ανώτερου Δικηγόρου της Δημοκρατίας. Η καθ' ης Επιτροπή, με βάση τις γνωματεύσεις αυτές, ειδοποίησε πως αυτή δεν μπορούσε να θεωρηθεί ως υποψήφια για τη θέση. Με την παρούσα προσφυγή προσβάλλεται η απόφαση αυτή της Δημοσίας Υπηρεσίας.
Ένα είναι το ζήτημα που εγείρεται στην υπό εκδίκαση αίτηση ακυρώσεως· κατά πόσο δηλαδή η καθ' ης Επιτροπή ερμήνευσε ορθά τα Σχέδια. Είναι νομολογικά θεμελιωμένο πως το Διοικητικό Δικαστήριο δεν ανατρέπει την ερμηνευτική γνώμη της καθ' ης Επιτροπής αναφορικά με τα Σχέδια Υπηρεσίας για συγκεκριμένη θέση έστω και άν έχει διαφορετική γνώμη από αυτή. Το κριτήριο με βάση το οποίο ελέγχεται η ερμηνευτική απόφαση της είναι κατά πόσο η ερμηνεία που δίδει στα Σχέδια είναι εύλογα εφικτή. Η νομολογία πάνω στο ζήτημα αυτό είναι πλουσιότατη και δεν προτίθεμαι να αραδιάσω προηγούμενες αποφάσεις, φτάνει να αναφέρω πως αρχίζει με την Παπαπέτρου ν. Δημοκρατίας, 2 Α.Α.Σ.Δ. 61 και πιο πρόσφατα συνεχίζει στις: Δημοκρατία ν. Ελένη Ξιγαρή κ.α. (1985) 3 Α.Α.Δ. 1922, Νεοφύτου ν. Δημοκρατίας (1984) 3 Α.Α.Δ. 1466 και Δημοκρατία ν. Ψαρά (1985) 3 Α.Α.Δ. 1939.
Η εισήγηση του δικηγόρου της αιτήτριας είναι πως το Δικαστήριο πρέπει να επέμβει και να ακυρώσει την απόφαση της καθ' ης Επιτροπής να μη θεωρήσει ως νόμιμη υποψήφια την αίτητρια για την επίδικη θέση γιατί η ερμηνεία που έδωσε στα Σχέδια ισοδυναμεί με τροποποίηση τους, εφόσο πρόσθεσε ουσιαστικά σ' αυτά προσόν που δεν περιλαμβάνεται στο λεκτικό τους. Πιο συγκεκριμένα, ο δικηγόρος της αιτήτριας υπέβαλε πως αν σκοπός των συντακτών των Σχεδίων ήταν η πενταετής τουλάχιστο υπηρεσία σε συγκεκριμένη μόνιμη θέση, αυτή θα αναφερόταν μετά τη λέξη "υπηρεσία". Με την ερμηνεία της η καθ' ης Επιτροπή πρόσθετε ουσιαστικά στα σχέδια τις λέξεις "στη θέση Ερευνήτριας 1ης τάξης", και επομένως αποτελεί παρεκτροπή από το περιεχόμενο τους. [*2431]
Ο δικηγόρος της καθ' ης υποστηρίζοντας την άποψη του κάμνει αναφορά στις υποθέσεις Παπαπέτρου ν. Δημοκρατία, που αναφέρεται πιο πάνω, και Σκαπούλλης κ.α. ν. Δημοκρατία (1984) 3 Α.Α.Δ. 554, όπου γίνεται ερμηνευτική αντιδιαστολή των λέξεων "πείρα" και "υπηρεσία". Σ' αυτές τις υποθέσεις αναφέρεται πράγματι πως όταν στα Σχέδια Υπηρεσίας απαιτείται ως προσόν η πείρα στη Δημόσια Υπηρεσία, αυτό δεν σημαίνει πως ο αιτητής πρέπει να είναι διορισμένος σε μόνιμη θέση για να αποκτήσει την πείρα αυτή, αλλά δυνατό να θεωρηθεί πως την έχει από τις γνώσεις που αποκτά εργαζόμενος υπό κάποια ιδιότητα. Στην υπόθεση Σκαπούλλης ο Έντιμος Δικαστής κ. Στυλιανίδης είπε τα εξής στη σελίδα 562, σε μετάφραση:
'Τα Σχέδια Υπηρεσίας προνοούν για τουλάχιστο 3 χρόνια πείρα στη Δημόσια Υπηρεσία. Ο όρος 'πείρα' εμπεριέχει την έννοια γνώσεων που αποκτήθηκαν από εργασία υπό κάποια ιδιότητα. 'Πείρα στη Δημόσια Υπηρεσία' πρέπει να διαχωριστεί από 'υπηρεσία'. Η πείρα δυνατό να αποκτηθεί από την άσκηση καθηκόντων. Δεν είναι ανάγκη να κατέχει ένας τη θέση με μόνιμη ιδιότητα, 'substantive capacity"'.
Ο δικηγόρος της καθ' ης υπέβαλε πως οι αποφάσεις αυτές και ιδιαίτερα η φράση: "It is not necessary to actually hold a post in a substantive capacity", υποστηρίζουν πως ο όρος "υπηρεσία" σε αντιδιαστολή με την "πείρα", σημαίνει υπηρεσία σε μόνιμη θέση.
Έχω τη γνώμη πως η ερμηνεία που δίδει στα Σχέδια Υπηρεσίας η καθ' ης, και που είναι βασισμένη στις γνωματεύσεις που αναφέρονται πιο πάνω, είναι εσφαλμένη. Η ερμηνεία δε αυτή αποτελεί κατά τη γνώμη μου σοβαρή παρέκκλιση από το λεκτικό των Σχεδίων γιατί πράγματι αποδίδει παντελώς διαφορετική έννοια σ' αυτά, τέτοια που να μην είναι λογικά εφικτή.
Δυο παραπλήσιες υποθέσεις σε ότι αφορά τα γεγονότα και [*2432] το νομικό ζήτημα που εγείρεται στην κρινόμενη υπόθεση είναι: Δημοκρατία ν. Ψαρά και Νεοφύτου ν. Δημοκρατία που αναφέρονται πιο πάνω. Στην υπόθεση Ψαρά το Ανώτατο Δικαστήριο στην αναθεωρητική του δικαιοδοσία, με διαφωνία ενός των Δικαστών, αποφάσισε πως παρόλο που η υπηρεσία των δύο ενδιαφερομένων μερών στη θέση Εργατικού Λειτουργού 2ης τάξης για κάποιο χρονικό διάστημα δεν ήταν μόνιμη αλλά με απόσπαση, εντούτοις το σύνολο της χρονικής περιόδου που υπηρέτησαν πάνω σε μόνιμη και με απόσπαση βάση, θεωρήθηκε πως πληρούσε τα προσόντα της τριετούς τουλάχιστο υπηρεσίας στη θέση "Ασφαλιστικού Λειτουργού 2ης τάξης ή/και Εργατικού Λειτουργού 2ης τάξης στις Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων", που απαιτούν τα Σχέδια Υπηρεσίας. Το Δικαστήριο απεφάνθη πως ήταν εύλογα εφικτή η ερμηνεία που έδωσε η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας στα σχέδια, να θεωρηθεί δηλαδή πως η υπηρεσία των ενδιαφερομένων μερών στη θέση του Εργατικού Λειτουργού 2ης τάξης, έστω και αν δεν ήταν και για τρία χρόνια πάνω σε μόνιμη βάση, ικανοποιούσε τους όρους των Σχεδίων Υπηρεσίας, δεδομένου μάλιστα ότι οι θέσεις του Εργατικού Λειτουργού 2ης τάξης στις οποίες υπηρετούσαν τα ενδιαφερόμενα μέρη ήσαν προσωρινές και δεν μπορούσαν να προαχθούν σ' αυτές πάνω σε μόνιμη βάση. Καταλήγοντας το Δικαστήριο είπε τα εξής στη σελίδα 1945, σε μετάφραση:
"Επομένως, ο λόγος για τον οποίο δεν προήχθησαν με μόνιμη ιδιότητα ήταν η προσωρινή φύσις των θέσεων και όχι η προσωρινότητα των καθηκόντων που τους ανατέθηκαν ως Εργατικοί Λειτουργοί, 2ης Τάξης."
Ο Δικαστής, Πικής διαφώνησε με την πιο πάνω απόφαση υιοθετώντας τις απόψεις που εξέφρασε στην υπόθεση Νεοφύτου ν. Δημοκρατίας, τα γεγονότα της οποίας όμως το Ανώτατο Δικαστήριο θεώρησε διαφορετικά όταν εξέδιδε την απόφαση στην υπόθεση Ψαρά.
Τα γεγονότα στην παρούσα προσφυγή είναι διαφορετικά [*2433] από αυτά των υποθέσεων Ψαρά και Νεοφύτου, ως προς το εξής σοβαρό σημείο, το οποίο και κατά την κρίση μου δεν αφήνει περιθώρια άλλης ερμηνείας στην Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας παρά αυτής που εισηγείται ο δικηγόρος της αιτήτριας, ότι δηλαδή η τελεύταια πληρούσε τα προσόντα των Σχεδίων Υπηρεσίας. Στις δύο πιο πάνω υποθέσεις τα Σχέδια Υπηρεσίας απαιτούσαν σαφώς υπηρεσία στην προηγούμενη της προαγωγής θέση η οποία και κατονομάζεται. Συγκεκριμένα στην υπόθεση Ψαρά τα Σχέδια Υπηρεσίας αναφέρουν τα εξής:
"τριετής τουλάχιστον υπηρεσία εις στην θέσιν Ασφαλιστικού Λειτουργού 2ας Τάξεως ή/και Εργατικού Λειτουργού 2ας Τάξεως εις τας Υπηρεσίας Κοινωνικών Ασφαλίσεων",
Ενώ στην Νεοφύτου:
"πενταετής τουλάχιστον υπηρεσία εις την θέσιν Κτηνιατρικού Λειτουργού/Βοήθου Κτηνιατρικού Λειτουργού".
Στην κρινόμενη αίτηση όμως τα Σχέδια Υπηρεσίας δεν προβλέπουν πενταετή υπηρεσία στην προηγούμενη θέση, δηλαδή τον Ερευνητή 1ης τάξης, που κατέχει η αιτήτρια από 1.9.84, ή αλλής θέσης. Αυτό που απαιτούν είναι "πενταετής τουλάχιστο υπηρεσία στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών."
Η αιτήτρια απεσπάσθη στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών από 1.9.73 όπου εκτελούσε ουσιαστικά τα καθήκοντα Ερευνήτριας έκαμνε δηλαδή επιστημονικές μελέτες, σκοπός για τον οποίο και ιδρύθηκε το Κέντρο. Η ερμηνεία επομένως της καθ' ης Επιτροπής ότι με την πιο πάνω φράση στα Σχέδια απαιτείται υπηρεσία σε μόνιμη θέση στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών είναι λανθασμένη γιατί προσθέτει σ' αυτά ουσιώδη όρο που ο συντάκτης τους έκδηλα απέφυγε. Η λέξη "υπηρεσία" χρησιμοποιείται στα σχέδια για να τονιστεί πως αυτή πρέπει να είναι στο Τμήμα για το οποίο δημιουργήθηκε η θέση προαγωγής, Ερευνητή Α', και το [*2434] Τμήμα αυτό είναι το Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών.
Το αίτημα επομένως της προσφυγής γίνεται αποδεκτό. Η απόφαση της καθ' ης να μη θεωρήσει την αιτήτρια ότι έχει τα απαιτούμενα προσόντα για το διορισμό στη θέση Ερευνητή Α', είναι άκυρη και στερημένη από οποιοδήποτε αποτέλεσμα. Δεν γίνεται οποιαδήποτε διαταγή για έξοδα.
Επίδικη απόφαση ακυρώνεται χωρίς διαταγή για έξοδα.
Kypri v. Republic
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο