(1989) 3 ΑΑΔ 1490
[*1490] 17 Ιουνίου, 1989
[Α. ΛΟΪΖΟΥ, Π. ΜΑΛΑΧΤΟΣ, ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ, ΠΙΚΗΣ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, ΠΟΓΙΑΤΖΗΣ, ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, ΝΙΚΗΤΑΣ, ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΑΦΟΡΩΣΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 140 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Αιτητής,
ν.
ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ (ΑΡ.1),
Καθ' ων η αίτηση.
(Αναφορά Αρ. 1/89)
Συνταγματικό Δίκαιο — Αρχής της ισότητας — Σύνταγμα, Άρθρο 28 — Δεν αποκλείει εύλογους διαφοροποιήσεις.
Νομοθεσία θεσπίζουσα την υπό ορισμένες προϋποθέσεις δυνατότητα χρήσεως αυτοκινήτων οχημάτων, που εισάχθηκαν στην Κύπρο αδασμολόγητα από επαναπατρισθέντος Κυπρίους, από σύζυγο και τέκνα του επαναπατρισθέντος. Αναφορά Προέδρου Δημοκρατίας ότι η νομοθεσία παραβιάζει την αρχή της ισότητας, διότι δεν παρέχει τα ίδια πλεονεκτήματα και σε άλλες τάξεις εκ των δικαιουμένων αφορολόγητο αυτοκίνητο.
Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι η υπό εξέταση διάταξη δεν αντίκειται στο Άρθρο 28, γιατί η Αρχή της ισότητας δεν απόκλεια εύλογους διαφοροποιήσεις
Γνωμάτευση ως ανωτέρω.
Αναφορά.
Αναφορά από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στο Ανώτατο Δικαστήριο για γνωμάτευση κατά πόσο η "επιφύλαξη" μετά [*1491] την παράγραφο (γ) του εδαφίου 4 του άρθρου 11 του περί Τελωνειακών Δασμών και Φόρων Καταναλώσεως Νόμου του 1989 ευρίσκεται σε αντίθεση ή είναι ασύμφωνη με τις διατάξεις των Άρθρων 28,35 και 179 του Συντάγματος.
Μ Τριανταφυλλίδης, Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας με τον Α. Παπασάββα, Ανώτερο Δικηγόρο της Δημοκρατίας, Λ. Κουρσουμπά (κα) και Τ. Πολυχρονίδου (δ/νίς), Δικηγόρος της Δημοκρατίας Β', για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Μ. Χριστοφίδης και Α. Ανδρέου, για τη Βουλή των Αντιπροσώπων.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ.: Ανάγνωσε τη γνωμάτευση του Δικαστηρίου. Το Άρθρο 140 του Συντάγματος δίδει το δικαίωμα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, προτού εκδώσει οποιοδήποτε Νόμο η Απόφαση της Βουλής των Αντιπρoσώπων, με Αναφορά του στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο να ζητήσει από αυτό γνωμάτευση κατά πόσο ο Νόμος ή η απόφαση αυτή ή ορισμένη διάταξη, τους είναι αντίθετη ή ασύμφωνη με οποιαδήποτε πρόνοια του Συντάγματος.
Με βάση το άρθρο αυτό του Συντάγματος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, έκαμε την υπό κρίση Αναφορά στο Ανώτατο Δικαστήριο, που από το 1964 (βλ. τον Περί Απονομής της Δικαιοσύνης (Ποικίλαι Διατάξεις) Νόμο του 1964, 33/64 Άρθρο 3(1)), ασκεί τη δικαιοδοσία που ασκούσαν το Ανώτατο Δικαστήριο και Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο. Η δικαιοδοσία και οι αρμοδιότητες όπως και το πλαίσιο λειτουργίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου είναι αυτές που προβλέπονται στο Σύνταγμα.
Με την αναφορά αυτή ο Πρόεδρος ζητά:
"Γνωμάτευση κατά πόσο η 'επιφύλαξη' μετά την παράγραφο (γ) του εδαφίου (4) του άρθρου 11 του περί Τελωνειακών Δασμών και Φόρων Καταναλώσεως Νόμου του 1989 ευρίσκεται σε αντίθεση και είναι ασύμφωνη προς τις διατάξεις των Άρθρων 28,35 και 179 του Συντάγματος".
Η υπό έρευνα πρόνοια έχει ως εξής:
"Νοείται ότι ανεξαρτήτως οιασδήποτε άλλης διατάξεως, [*1492] προκειμένου περί μηχανοκινήτων οδικών οχημάτων εισα-χθέντων κατά τας διατάξεις των παραγράφων (β) και (γ) του εδαφίου (4) του παρόντος άρθρου, επιτρέπεται η χρήσις αυτών, όχι μόνον υπό των εις τας ανωτέρω παραγράφους αναφερομένων προσώπων, αλλά και υπό του συζύγου και των τέκνων αυτών που διαμένουν εις την αυτήν πόλιν ή τα προάστεια αυτής ή εις την αυτήν κοινότητα όπου διαμένει το πρόσωπον το οποίον έχει την κυριότητα του οχήματος και εφόσον τούτον μονίμως κατοικεί και διαμένει εις την Δημοκρατίαν".
Η κρινόμενη διάταξη αφορά τροποποίηση των Περί Τελωνειακών Δασμών και Φόρων Καταναλώσεως Νόμων, έτσι ώστε μηχανοκίνητο όχημα που εισάγεται αδασμολόγητο από πρόσωπο που επαναπατρίζεται, να μπορεί να χρησιμοποιηθεί εκτός από τον ίδιο, και από τη σύζυγο και τα τέκνα του, εφόσον πληρούνται και οι υπόλοιπες προϋποθέσεις της διάταξης.
Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε στις 16 Φεβρουαρίου 1989, τον πιο πάνω Νόμο ενσωματώνοντας σε αυτόν την επίδικη επιφύλαξη. Στις 27 Φεβρουαρίου 1989, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, δυνάμει του Άρθρου 51.1, του Συντάγματος ανέπεμπε στη Βουλή των Αντιπροσώπων για επανεξέταση τον ψηφισθέντα Νόμο αναφορικά μόνο με την κρινόμενη επιφύλαξη του. Στις 9 Μαρτίου 1989, η Βουλή επέμεινε στην απόφαση της δηλαδή την ψήφιση του Νόμου, τον οποίο και απέστειλε πάλι στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Η θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας όπως διατυπώνεται στην Αναφορά είναι ότι:
"Η επίδικη νομοθετική πρόνοια ευρίσκεται σε αντίθεση και είναι ασύμφωνη προς τις διατάξεις του Άρθρου 28 του Συντάγματος, και κατά συνέπεια και προς τις διατάξεις των Άρθρων 35 και 179 του Συντάγματος, γιατί εφόσον οι σχετικές νομοθετικές διατάξεις παρέχουν δικαίωμα για χωρίς δασμό εισαγωγή μηχανοκινήτων οχημάτων όχι μόνο σε επαναπατριζόμενους Κυπρίους αλλά και σε άλλες κατηγορίες προσώπων, όπως οι ανάπηροι, η ευνοϊκή διαφοροποίηση προς όφελος των συζύγων και των τέκνων των επαναπατριζόμενων Κυπρίων, που γίνεται με την επίδικη νομοθετι[*1493]κή πρόνοια χωρίς να γίνεται και προς όφελος των συζύγων και των τέκνων των προσώπων στις πιο πάνω άλλες κατηγορίες, συνεπάγεται άνιση μεταχείριση και δυσμενή διάκριση σε βάρος των προσώπων που ανήκουν στις άλλες αυτές κατηγορίες και, επίσης, και σε βάρος των συζύγων και των τέκνων τους".
Το Ανώτατο Δικαστήριο ερεύνησε το ζήτημα, όπως προκύπτει στην Αναφορά, αφού άκουσε το Γενικό Εισαγγελέα εκ μέρους του Προέδρου της Δημοκρατίας και τους δικηγόρους της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Η πάγια νομολογία μας, και αυτή των χωρών που έχουν ανάλογη πρόνοια με αυτή του Άρθρου 28 του Συντάγματος μας, δέχεται πως ένα νομοθέτημα μπορεί να κάμνει εύλογες διαφοροποιήσεις μεταξύ ατόμων, τάξεων ατόμων ή καταστάσεων εφόσον δικαιολογούνται από τις εγγενείς διαφορετικές περιστάσεις πραγμάτων που ισχύουν για αυτές. Η αρχή της ισότητας όμως ρητά απαγορεύει τις αυθαίρετες διακρίσεις. Το Δικαστήριο δεν υπεισέρχεται στους λόγους σκοπιμότητας ούτε διερευνά τη σοφία του νομοθετήματος.
Η υπό κρίση διάταξη μειώνει τις διαφοροποιήσεις μεταξύ των διαφόρων ομάδων ή τάξεων οι οποίες τυγχάνουν του ευεργετήματος του αδασμολόγητου αυτοκινήτου, και επομένως βρίσκεται μέσα στα πλαίσια της άσκησης των συνταγματικών εξουσιών της Βουλής.
Η ομόφωνη γνωμάτευση του Ανωτάτου Δικαστηρίου είναι ότι η υπό εξέταση διάταξη δεν ευρίσκεται σε αντίθεση ή ασυμφωνία προς τις διατάξεις των Άρθρων 28, 35 και 179 του Συντάγματος.
Η παρούσα Γνωμάτευση κοινοποιείται, σύμφωνα με το Άρθρο 140.2 του Συντάγματος, στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και στη Βουλή των Αντιπροσώπων.
Γνωμάτευση ως ανωτέρω.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο