(1990) 3 ΑΑΔ 126
[*126]20 Ιανουαρίου, 1990
[ΠIKHΣ, Δ/στής]
ANAΦOPIKA ME TO APΘPO 146 TOY ΣYNTAΓMATOΣ
ΠETPOΣ AΠOΣTOΛOY,
Aιτητής,
ν.
ΣYMBOYΛIOY YΔATOΠPOMHΘEIAΣ ΛEMEΣOY,
Kαθ’ ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 319/87).
Οργανισμοί Δημοσίου Δικαίου — Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Λεμεσού — Υπάλληλοι — Προαγωγές — Επιτροπή Προσωπικού επιλήφθηκε του θέματος σε πρώτο στάδιο — Η Διοίκηση έχει ευχέρεια να αναθέτει σε υπεπιτροπή την έρευνα των ουσιωδών γεγονότων — Δεν αποτελεί αποποίηση εξουσίας.
Οργανισμοί Δημοσίου Δικαίου — Συμβούλιο Υδατοπρομηθείας Λεμεσού — Υπάλληλοι — Προαγωγές — Αιτιολογία — Δεν αποτελεί η απλή καταγραφή των τελικών προτιμήσεων του συλλογικού οργάνου.
Οργανισμοί Δημοσίου Δικαίου — Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Λεμεσού — Υπάλληλοι — Προαγωγές — Καταλληλότητα υποψηφίων — Έλλειψη δέουσας έρευνας — Η έρευνα περιορίστηκε στις εκτιμήσεις του Διευθυντή που είχε αναλάβει καθήκοντα πέντε χρόνια προηγουμένως — Θα έπρεπε να είχαν ληφθεί υπόψη και οι απόψεις του προκατόχου του — Για τον καθορισμό της αξίας των υποψηφίων συνεκτιμάται το σύνολο της σταδιοδρομίας τους στην υπηρεσία.
Oργανισμοί Δημοσίου Δικαίου — Συμβούλιο Yδατοπρομήθειας Λεμεσού —Υπάλληλοι — Προαγωγές — Αρχή διοικητικού δικαίου περιορίζει, όπου δεν υπάρχει αντίθετη νομοθετική πρόνοια, την προαγωγή υπαλλήλου μόνο κατά μία βαθμίδα από τη θέση την οποία κατέχει — Η προαγωγή του αιτητή κατά δύο βαθμίδες πιο ψηλά από τη θέση την οποία κατείχε, καθιστά άκυρη την επίδικη απόφαση.
[*127]Ο αιτητής προσέβαλε με την προσφυγή του, την απόφαση του καθ’ ου η αίτηση Συμβουλίου, να προάξει στη θέση Γραμματειακού Λειτουργού το ενδιαφερόμενο πρόσωπο αντί του ιδίου.
Σύμφωνα με τα γεγονότα της υπόθεσης, η θέση την οποία κατείχε το ενδιαφερόμενο πρόσωπο ήταν δύο σκαλιά πιο χαμηλά στην ιεραρχική κλίμακα από αυτήν που θα πληρωνόταν.
Πέραν αυτού, η απόφαση του Συμβουλίου φαίνεται να υιοθέτησε τη σύσταση της Επιτροπής Προσωπικού, που ασχολήθηκε με το θέμα σε πρώτο στάδιο.
Τέθηκε ο ισχυρισμός από τον αιτητή ότι η Επιτροπή Προσωπικού παράνομα άσκησε αρμοδιότητες που ο Νόμος παρέχει αποκλειστικά στο Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Λεμεσού.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Η διεξαγωγή προκαταρκτικής έρευνας αναφορικά με τα προσόντα και καταλληλότητα των υποψηφίων μέσω υπεπιτροπής αποτελεί, εκτός αν αποκλείεται από τη νομοθεσία, μέσο διερεύνησης των σχετικών γεγονότων. Παρόλο που οι σχετικές αποφάσεις αναφέρονται στη Δημόσια Yπηρεσία και ειδικά στη σύσταση και λειτουργία τμηματικών επιτροπών, η αρχή η οποία ισχύει είναι ευρύτερης εφαρμογής και εντάσσεται στην ευχέρεια της Διοίκησης για τη διεξαγωγή έρευνας για τον προσδιορισμό των ουσιωδών γεγονότων που σχετίζονται με την άσκηση της διακριτικής της ευχέρειας.
2. Το Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Λεμεσού ενέκρινε, όπως αναφέρεται στην απόφαση, με πλειοψηφία πέντε έναντι τεσσάρων τη σύσταση της επιτροπής προσωπικού. Εκτός από την καταγραφή των μελών του Συμβουλίου που τάχθηκαν υπέρ του ενός ή του άλλου υποψηφίου η απόφαση δεν αιτιολογείται ούτε παρέχεται οποιαδήποτε ένδειξη ως προς τα στοιχεία τα οποία επενήργησαν στη λήψη της. Αφήνεται η εντύπωση από το πρακτικό των καθ’ ων η αίτηση ότι το θέμα που εξέτασαν ήταν η έγκριση ή μη της σύστασης της επιτροπής προσωπικού. Χωρίς την καταγραφή των λόγων, που οδήγησαν στην επιλογή του ενδιαφερομένου, δεν μπορεί να ελέγξουμε τα στοιχεία που λήφθηκαν υπόψη στη διαμόρφωση της απόφασης ή τη σημασία που δόθηκε στα στοιχεία πάνω στα οποία η επιτροπή προσωπικού βάσισε τη σύστασή της. Η αναγραφή των τελικών προτιμήσεων των μελών συλλογικού οργάνου δεν πληρεί το στοιχείο της αιτιολόγησης που συνιστά σύμφωνα με τις αρχές του διοικητικού [*128]δικαίου θεμελιακή αρχή της χρηστής διοίκησης.
3. Είναι επίσης συζητήσιμο αν η έρευνα αναφορικά με την καταλληλότητα των υποψηφίων ήταν η δέουσα. Οι φάκελοι των υποψηφίων δεν περιείχαν κανένα στοιχείο αξιολόγησης της εργασίας τους. Η αξιολόγηση από την επιτροπή προσωπικού περιορίστηκε στις εκτιμήσεις του Διευθυντή, ο οποίος ανάλαβε καθήκοντα μετά την αφυπηρέτηση του προκατόχου του το 1982. Μπορεί εύλογα να υποστηριχθεί, ενόψει της έλλειψης στοιχείων αξιολόγησης στους υπηρεσιακούς φακέλους, ότι η έρευνα έπρεπε να επεκταθεί και στη λήψη των απόψεων του προκατόχου του κ. Μάρκαρη ως προς την επίδοση των υποψηφίων. Οι εκτιμήσεις του κ. Ποταμίτη, ο οποίος διετέλεσε Διευθυντής του Συμβουλίου μέχρι το Φεβράρη του 1982, ως προς την αξία του αιτητή και την καταλληλότητά του για προαγωγή, διαφέρουν ουσιωδώς από εκείνες του κ. Μάρκαρη. Για τον καθορισμό της αξίας των υποψηφίων για προαγωγή σε δημόσιο όργανο συνεκτιμάται το σύνολο της σταδιοδρομίας τους και η προσφορά τους στην υπηρεσία.
4. Η επίδικη απόφαση όμως υπόκειται σε ακύρωση και για το λόγο ότι η προαγωγή του ενδιαφερομένου προσώπου έγινε κατά παράβαση της αρχής του διοικητικού δικαίου η οποία περιορίζει, αν δεν υπάρχει νομοθετική πρόνοια περί του αντιθέτου, την ευχέρεια προαγωγής υπαλλήλου σε θέση ψηλότερη στην ιεραρχία από μια βαθμίδα σε σύγκριση με τη θέση την οποία κατέχει.
H προσφυγή επιτυγχάνει χωρίς έξοδα.
Aναφερόμενες υποθέσεις:
Potamitis v. Water Board of Limassol (1983) 3(B) C.L.R. 1121,
Ioannou v. Water Board of Limassol (1984) 3(A) C.L.R. 728,
Christoudias v. Republic (1984) 3(A) C.L.R. 657,
Ιωσηφίδου ν. Δήμου Λακατάμιας (1989) 3(B) A.A.Δ. 393,
Arkatitis and Others v. Republic (Nο.2) (1967) 3 C.L.R. 429,
Republic and Another v. Aristotelous and Others (1982) 3 C.L.R. 497.
[*129]Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον της απόφασης του Συμβουλίου Yδατοπρομήθειας Λεμεσού με την οποία προήχθηκε ενδιαφερόμενο πρόσωπο στη θέση Γραμματειακού Λειτουργού αντί του αιτητή.
E. Eυσταθίου με Γ. Στυλιανίδη, για τον Aιτητή.
Στ. MακΠράιντ, για τους Καθ’ ων η αίτηση.
A. Σ. Aγγελίδης, για το Ενδιαφερόμενο πρόσωπο.
Cur. adv. vult.
ΠΙΚΗΣ, Δ.: Το επίδικο θέμα είναι η εγκυρότητα της απόφασης του Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λεμεσού της 23/3/87, με την οποία πληρώθηκε η θέση του Γραμματειακού Λειτουργού.
Η προκήρυξη της θέσης τη χαρακτηρίζει ως θέση προαγωγής και περιορίζει τις υποψηφιότητες μεταξύ των μελών του προσωπικού του Συμβουλίου. Αποτάθηκαν επτά μέλη του προσωπικού μεταξύ των οποίων ο αιτητής και το ενδιαφερόμενο μέρος. Καταρχήν το θέμα τέθηκε ενώπιον της Επιτροπής Προσωπικού προς αξιολόγηση των υποψηφίων και υποβολή συστάσεων για την καταλληλότητά τους. Σε δεύτερο στάδιο το θέμα απασχόλησε το Συμβούλιο των καθ’ ων η αίτηση που είχε ενώπιόν του εκτός από τους υπηρεσιακούς φακέλους των υποψηφίων και τις συστάσεις της Επιτροπής Προσωπικού.
Στον πίνακα (επισυνάπτεται ως Τεκμήριο Β στην ένσταση) των υποψηφίων προσδιορίζεται ότι το ενδιαφερόμενο μέρος κατείχε πριν το διορισμό του τη θέση του Γραφέα Β΄ ενώ ο αιτητής εκείνη του Ανώτερου Γραφέα.
Σύμφωνα με τη διάρθρωση της ιεραρχίας του προσωπικού η επίμαχη θέση ήταν ένα σκαλοπάτι πιο ψηλά από εκείνη του Ανώτερου Γραφέα. Πρέπει να σημειωθεί όμως ότι αν επιλεγόταν ο αιτητής η προαγωγή του δε θα συνεπαγόταν αύξηση των απολαβών του, δεδομένου ότι αμοιβόταν με βάση προσωπική κλίμακα. Η διάρθρωση του προσωπικού καθορίστηκε μετά από τη συνομολόγηση συλλογικής σύμβασης μεταξύ των συντεχνιών και των καθ’ ων η αίτηση (αντίγραφο έχει κατατεθεί). Προκύπτει ότι η θέση την οποία κατείχε το ενδιαφερόμενο μέρος ήταν τουλάχιστον δυο σκαλιά πιο χαμηλά στην ιεραρχική κλίμακα από τη θέση που θα πληρωνόταν.
Όπως έχει αναφερθεί, οι αιτήσεις αξιολογήθηκαν και η καταλληλότητα των υποψηφίων κρίθηκε σε πρώτο στάδιο από την Επιτροπή Προσωπικού. Η σύσταση και λειτουργία της Επιτροπής αυτής ανάγεται αποκλειστικά στην πρακτική που ακολουθείται από τους καθ’ ων η αίτηση για τη στελέχωση των υπηρεσιών τους. Η θέση του αιτητή είναι ότι η άσκηση οποιασδήποτε αρμοδιότητας στο θέμα από σώμα άλλο από το Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας συνιστά απεμπόληση εξουσίας εκ μέρους του Συμβουλίου και εισχώρηση εξωγενών παραγόντων στην άσκηση των αρμοδιοτήτων που ο Νόμος παρέχει αποκλειστικά στο Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Λεμεσού, βάσει του άρθρ. 14 του Περί Υδατοπρομήθειας (Δημοτικαί και άλλαι Περιοχαί) Νόμου, ΚΕΦ. 350. (Βλ. άρθρ. 2, Ν. 172/88 για μεταγενέστερες τροποποιήσεις).
Οι καθ’ ων η αίτηση υποστήριξαν ότι η παραπομπή σε πρώτο στάδιο του θέματος στην Επιτροπή Προσωπικού δεν αποτελεί αποποίηση εξουσίας* ή μέθοδο διοικητικά απαράδεκτη για προκαταρκτική αξιολόγηση υποψηφίων για διορισμό σε δημόσια θέση.
Έχει νομολογιακά αναγνωριστεί ότι η διεξαγωγή προκαταρκτικής έρευνας αναφορικά με τα προσόντα και καταλληλότητα των υποψηφίων μέσω υπεπιτροπής αποτελεί, εκτός αν αποκλείεται από τη νομοθεσία, μέσο διερεύνησης των σχετικών γεγονότων. Παρόλο που οι σχετικές αποφάσεις αναφέρονται στη δημόσια υπηρεσία και ειδικά στη σύσταση και λειτουργία τμηματικών επιτροπών** η αρχή η οποία ισχύει είναι ευρύτερης εφαρμογής και εντάσσεται στην ευχέρεια της Διοίκησης για τη διεξαγωγή έρευνας για τον προσδιορισμό των ουσιωδών γεγονότων που σχετίζονται με την άσκηση της διακριτικής της ευχέρειας.
Η Επιτροπή Προσωπικού σύστησε, μετά από έρευνα των στοιχείων των υποψηφίων και τις εντυπώσεις που συναποκόμισε από την απόδοσή τους στη συνέντευξη στην οποία υποβλήθηκαν, το ενδιαφερόμενο μέρος ως τον καταλληλότερο για προαγωγή. Η απόδοση του ενδιαφερόμενου μέρους στη συνέντευξη ήταν σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της πλειοψηφίας οριακά καλύτερη από [*131]εκείνη του αιτητή. Το ενδιαφερόμενο μέρος συστήθηκε κατά πλειοψηφία. Ο εκ των μελών της επιτροπής προσωπικού κ. Χρίστου υποστήριξε ότι καταλληλότερος για προαγωγή ήταν ο αιτητής. Αποφασιστικής σημασίας για την υπόδειξη του ενδιαφερόμενου μέρους ήταν η σύσταση του Διευθυντή της Αρχής κ. Μάρκαρη. Όχι μόνο σύστησε τον ενδιαφερόμενο αλλά αμφισβήτησε και τις ικανότητες του αιτητή να φέρει εις πέρας τα καθήκοντα της θέσης του Ανώτερου Γραμματειακού Λειτουργού.
Σε μεταγενέστερο στάδιο το Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Λεμεσού ενέκρινε, όπως αναφέρεται στην απόφαση, με πλειοψηφία πέντε έναντι τεσσάρων τη σύσταση της επιτροπής προσωπικού. Εκτός από την καταγραφή των μελών του Συμβουλίου που τάχθηκαν υπέρ του ενός ή του άλλου υποψηφίου η απόφαση δεν αιτιολογείται ούτε παρέχεται οποιαδήποτε ένδειξη ως προς τα στοιχεία τα οποία επενήργησαν στη λήψη της. Αφήνεται η εντύπωση από το πρακτικό των καθ’ ων η αίτηση ότι το θέμα που εξέτασαν ήταν η έγκριση ή μη της σύστασης της επιτροπής προσωπικού. Χωρίς την καταγραφή των λόγων που οδήγησαν στην επιλογή του ενδιαφερόμενου μέρους δεν μπορεί να ελέγξουμε τα στοιχεία που λήφθηκαν υπόψη στη διαμόρφωση της απόφασης ή τη σημασία που δόθηκε στα στοιχεία πάνω στα οποία η επιτροπή προσωπικού βάσισε τη σύστασή της. Όπως αποφασίστηκε στην Ιωσηφίδου ν. Δήμου Λακατάμιας (1989) 3(B) Α.Α.Δ. 393) η αναγραφή των τελικών προτιμήσεων των μελών συλλογικού οργάνου δεν πληρεί το στοιχείο της αιτιολόγησης που συνιστά σύμφωνα με τις αρχές του διοικητικού δικαίου θεμελιακή αρχή της χρηστής διοίκησης.
Η απόφαση είναι έκδηλα αναιτιολόγητη και αποκλείει κάθε δικαστικό έλεγχο. Είναι επίσης συζητήσιμο αν η έρευνα αναφορικά με την καταλληλότητα των υποψηφίων ήταν η δέουσα. Οι φάκελοι των υποψηφίων δεν περιείχαν κανένα στοιχείο αξιολόγησης της εργασίας τους. Η αξιολόγηση από την επιτροπή προσωπικού περιορίστηκε στις εκτιμήσεις του Διευθυντή, ο οποίος απ’ ότι μπορώ να συμπεράνω, ανάλαβε καθήκοντα μετά την αφυπηρέτηση του προκατόχου του το 1982. Μπορεί εύλογα να υποστηριχθεί ενόψει της έλλειψης στοιχείων αξιολόγησης στους υπηρεσιακούς φακέλους ότι η έρευνα έπρεπε να επεκταθεί και στη λήψη των απόψεων του προκατόχου του κ. Μάρκαρη ως προς την επίδοση των υποψηφίων. Οι εκτιμήσεις του κ. Ποταμίτη, ο οποίος διετέλεσε Διευθυντής του Συμβουλίου μέχρι το Φεβράρη του 1982, ως προς την αξία του αιτητή και την καταλληλότητα του για προαγωγή διαφέρουν ουσιωδώς από εκείνες του κ. Μάρκαρη. Για τον καθορισμό της αξίας των υποψηφίων [*132]για προαγωγή σε δημόσιο όργανο συνεκτιμάται το σύνολο της σταδιοδρομίας τους και η προσφορά τους στην υπηρεσία.
Η επίδικη απόφαση όμως υπόκειται σε ακύρωση και για το λόγο ότι η προαγωγή του ενδιαφερόμενου μέρους έγινε κατά παράβαση της αρχής του διοικητικού δικαίου η οποία περιορίζει, αν δεν υπάρχει νομοθετική πρόνοια περί του αντιθέτου, την ευχέρεια προαγωγής υπαλλήλου σε θέση ψηλότερη στην ιεραρχία από μια βαθμίδα σε σύγκριση με τη θέση την οποία κατέχει. (Βλ. μεταξύ άλλων Arkatitis and Others v. Republic (1967) 3 C.L.R. 429, Republic and Another v. Aristotelous (1982) 3 C.L.R. 497, Πορίσματα Νομολογίας, 1929-1959, σελ. 346 και Φθενάκη, Σύστημα Υπαλληλικού Δικαίου, Τόμος 3ος, Έκδοση 1967, σελ. 65).
Για τους λόγους που έχουν επεξηγηθεί, η απόφαση υπόκειται σε ακύρωση και ακυρώνεται στο σύνολό της βάσει των διατάξεων του άρθρ. 146.4(β) του Συντάγματος. Δεν εκδίδεται διαταγή για τα έξοδα.
H προσφυγή επιτυγχάνει χωρίς έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο