(1990) 3 ΑΑΔ 1334
[*1334]18 Απριλίου, 1990
[ΠΟΓΙΑΤΖΗΣ, Δ/στής]
ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΛΤΔ.,
Αιτήτρια,
v.
ΑΡΧΗΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΥΠΡΟΥ,
Καθ’ ης η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 45/89).
Προσφορές — Έννομο συμφέρον — Eιδικά το απαιτούμενο από τη νομολογία έννομο συμφέρον προσφοροδότη για να προσβάλλει την κατακύρωση — Προϋπόθεση η ύπαρξη έγκυρης προσφοράς — Περιστάσεις παράβασης ουσιώδους όρου της προκήρυξης και ακυρότητας της προσφοράς στην κριθείσα περίπτωση — H προσφυγή απαράδεκτη.
H αιτήτρια εταιρεία προσέβαλε την κατακύρωση προσφοράς των καθ’ ων η αίτηση στο ενδιαφερόμενο μέρος, αντί στην ιδία.
Tο Aνώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας ως απαράδεκτη την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
1. Το Άρθρο 146.2 του Συντάγματος απαιτεί ο αιτητής να έχει ενεστώς έννομο συμφέρον για να επικαλεσθεί την αναθεωρητική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου. Χωρίς το συμφέρον αυτό η αιτήτρια δε νομιμοποιείται στην καταχώρηση της προσφυγής της. Επιβάλλεται, ως εκ τούτου, η διερεύνηση σε πρώτο στάδιο της ύπαρξης ή όχι του προβλεπομένου από το Άρθρο 146 συμφέροντος. Το Δικαστήριο θα προχωρήσει στην εξέταση της ουσίας της προσφυγής μόνο αν διαπιστώσει την ύπαρξη του απαιτούμενου συμφέροντος της αιτήτριας.
2. H αιτήτρια παρέβη ουσιώδη όρο της Προκήρυξης Προσφορών και, ως εκ τούτου, η προσφορά της είναι άκυρη. Είχε υποχρέωση να συνοδεύσει την προσφορά της με επεξηγηματικά πληροφοριακά φυλλάδια ή έντυπα τα οποία να αναφέρονται στα συγκεκριμέ[*1335]να εμπορεύματα τα οποία περιέγραψε στην προσφορά της και τα οποία η Αρχή δεν γνώριζε, αφού δεν είχαν ακόμα εισαχθεί στην Κύπρο, και όχι με φυλλάδια που αναφέρονται σε προϊόντα τα οποία δεν μπορούσε να προσφέρει και δεν πρόσφερε στην Αρχή για αγορά με την κρινόμενη προσφορά της.
Έπεται από τα ανωτέρω ότι, με την άκυρη προσφορά που υπόβαλε, η αιτήτρια δεν έχει το απαιτούμενο από το Άρθρο 146.2 του Συντάγματος ενεστώς έννομο συμφέρον που αποτελεί προϋπόθεση άσκησης της αναθεωρητικής δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου κάτω από το Άρθρο 146 και δεν νομιμοποιείται στην καταχώρηση της παρούσας προσφυγής.
H προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Aναφερόμενη υπόθεση:
Ατλάντικ Ινσούαρανς Λτδ. ν. Συμβουλίου Εμπορίας Κυπριακών Πατατών και Άλλου (1990) 3 A.A.Δ. 173.
Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον της απόφασης της Aρχής Tηλεπικοινωνιών Kύπρου με την οποία κατακυρώθηκε η προσφορά για αγορά πετρελαιοειδών στο ενδιαφερόμενο μέρος αντί στην αιτήτρια εταιρεία.
Λ. Παπαφιλίππου, για την Aιτήτρια.
Κ. Χατζηϊωάννου, για την Καθ’ ης η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΠOΓIATZHΣ, Δ.: Με την παρούσα προσφυγή της η αιτήτρια εταιρεία ζητά την ακύρωση της απόφασης της καθ’ ης η αίτηση Αρχής (η Αρχή) με την οποία κατακυρώθηκε προσφορά για αγορά πετρελαιοειδών στην Εταιρεία Ιωάννου και Ηλιάδης Εντερπράισες Λτδ. αντί στην αιτήτρια.
Τα ουσιώδη γεγονότα έχουν σε συντομία ως εξής: Με δημοσίευσή της στον τύπο η Αρχή ζήτησε προσφορές για την προμήθεια σ’ αυτή πετρελαιοειδών. Τελευταία μέρα υποβολής των προσφορών ορίστηκε η 4η Νοεμβρίου 1988. Σ’ ανταπόκριση στην πιο πάνω πρόσκληση υπόβαλαν προσφορές οκτώ προμηθευτές περιλαμ[*1336]βανομένων της αιτήτριας και του ενδιαφερόμενου μέρους.
Η προσφορά της αιτήτριας που υποβλήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 1988 και που αφορούσε μόνο λιπαντικά προϊόντα συνοδευόταν με επιστολή της στην οποία η αιτήτρια ανάφερε, μεταξύ άλλων, τα εξής:
“Unfortunately copies of product information sheets together with the health and safety related to lubricating products are not enclosed. These were mailed by our suppliers in France, but due to the slow down of the Post Office employees, delayed the arrival. These will be forwarded to you as soon as are available. We enclose product information sheets before these were upgraded to the new specifications mentioned.”
Eν πάση περιπτώσει, η αιτήτρια εσώκλεισε στην προσφορά της δυο φυλλάδια διαφημιστικά προϊόντων TOTAL τα οποία περιείχαν τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες λιπαντικών τα οποία ήταν γνωστά στην Αρχή και τα οποία η Αρχή είχε στο παρελθόν αγοράσει από την αιτήτρια στην περίοδο από 1/1/1984 μέχρι 31/12/1988 βάσει προσφοράς που είχε κατακυρωθεί στην αιτήτρια το 1983. Τα προϊόντα εκείνα όπως και η περιγραφή των χαρακτηριστικών και ιδιοτήτων τους πληρούσαν τις ιδιότητες που απαιτούσε η Αρχή για τα πλείστα τουλάχιστον λιπαντικά προϊόντα για τα οποία είχε ζητήσει τις επίδικες προσφορές.
Από μαρτυρία που προσήχθη ενώπιον μου βρίσκω ότι, επειδή η αιτήτρια γνώριζε ότι αδυνατούσε να προμηθεύσει την Αρχή με τα ίδια ακριβώς προϊόντα που την προμήθευε στην περίοδο 1984-1988 και τα οποία ανταποκρίνονταν στην περιγραφή των προϊοντων που η Αρχή ζητούσε να προμηθευτεί μέσω των επίδικων προσφορών, για το λόγο ότι το εργοστάσιο ή διϋλιστήριο που αντιπροσώπευε η αιτήτρια είχε σταματήσει την παραγωγή τους και τα είχε αντικαταστήσει με παρόμοια αλλά βελτιωμένα και με αναβαθμισμένες ιδιότητες (upgraded) προϊόντα, με την επίδικη προσφορά της η αιτήτρια πρόσφερε στην Αρχή τα νέα αυτά προϊόντα τα οποία δεν είχαν ακόμα εισαχθεί στην Κύπρο και έδωσε περιγραφή των βελτιωμένων ιδιοτήτων τους, χωρίς όμως να συνοδεύσει την προσφορά της με οποιαδήποτε σχετικά φυλλάδια ή έντυπα των παραγωγών τα οποία, όπως είχε γράψει στην πιο πάνω επιστολή της στην Αρχή, είχαν δυστυχώς καθυστερήσει στο Ταχυδρομείο και δεν είχαν φθάσει στην Κυπρο μέχρι την ημέρα που λήφθηκε η κρινόμενη απόφαση. Γεγονός είναι ότι η προσφορά της αιτήτριας δε συνοδευόταν από οποιοδήποτε φυλλάδιο ή έντυπο των παρα[*1337]γωγών ή άλλων που να περιγράφει τα χαρακτηριστικά ή τις ιδιότητες των προϊόντων με τα οποία η αιτήτρια ανέλαβε να προμηθεύσει την Αρχή με την επίδικη προσφορά της.
Οι προσφορές που υποβλήθηκαν αναλύθηκαν και αξιολογήθηκαν από το Τμήμα Τεχνικών Υπηρεσιών της Αρχής το οποίο υπόβαλε σχετική Έκθεση στο Συμβούλιο Προσφορών της Αρχής. Στην Έκθεση αυτή που υπογράφεται από δυο υπαλλήλους της Αρχής τον κ. Ρ. Συμεού ο οποίος σύμφωνα με τη μαρτυρία είναι μηχανολόγος μηχανικός, και τον κ. Π. Νικολάου, η προσφορά της αιτήτριας σχολιάζεται ως εξής:
“Tenderer No.8 quoted against most of the requested items. However, with the exception of the engine oils (Item No.6), no relevant literature and/or documents have been attached with the tender, violating paragraph No.6 of Part I. The Tenderer stated that no product information sheets have been attached since they have been mailed by their Principals in France, but due to the slow down of the post office employees delayed the arrival. Furthermore, he stated that these will be forwarded as soon as available. Despite the fact that the Committee delayed the starting of the evaluation procedure for over a month, no such documents have yet been forwarded. (Please note that the Tenders are to be held open for acceptance for 50 days only). As far as the engine oils, the leaflets attached do not agree with the statements made by this Tenderer. However, the Tenderer stated that the Authority’s specification is met since the engine oils have been upgraded and therefore the leaflets attached are of no use to the Committee.
Furthermore, for the engine oils and gear oil he quoted against kg unit and not for Litres as requested in the specification, which is the International unit for measuring fluids. The products offered are considered of good quality, whilst the after sales service is considered as rather adequate. This Tenderer is currently the supplier of oils to the authority.
In view of the above, this tender cannot be further assessed and it is suggested to be rejected.”
Στη συνεδρία του ημερομηνίας 16 Δεκεμβρίου 1988 το Συμβούλιο Προσφορών που αποτελείται από πέντε μέλη της Αρχής έλαβε την κρινόμενη απόφαση “κατόπιν μελέτης” όπως αναφέρεται στο σχετικό πρακτικό που είναι ενώπιόν μου. Χωρίς αυτό να αναφέρεται ρητά στο πρακτικό, είναι εν τούτοις φανερό ότι η κατακύρω[*1338]ση της προσφοράς έγινε ακριβώς σύμφωνα με τις εισηγήσεις της πιο πάνω Έκθεσης του Τμήματος Τεχνικών Υπηρεσιών που είχε υποβληθεί στο Συμβούλιο Προσφορών. Η αιτήτρια πληροφορήθηκε για την κρινόμενη απόφαση με επιστολή της Αρχής με ημερομηνία 7 Ιανουαρίου 1989.
Η προσφυγή της αιτήτριας βασίζεται πάνω στα πιο κάτω νομικά σημεία:
1. Η καθ’ ης η αίτηση ενήργησε υπό καθεστώς πλάνης περί τα πράγματα διότι:
(α) παρεγνώρισε το γεγονός ότι η προσφορά των Αιτητών ήταν χαμηλότερη από την προσφορά της JOANNOU AND ELIADES ENTERPRISES LIMITED
(β) παρεγνώρισε το γεγονός ότι τα προϊόντα των Αιτητών είναι υψηλότερης και καλύτερης ποιότητας από τα προϊόντα των JOANNOU AND ELIADES ENTERPRISES LIMITED
(γ) παρεγνώρισε το γεγονός ότι τα προϊόντα των αιτητών ήταν γνωστά στην καθ’ ης η Αίτηση επειδή κατά τα τελευταία πέντε χρόνια προμηθευτής πετρελαιοειδών μετά από διαγωνισμό ήσαν οι Αιτητές
(δ) παρέλειψαν να ερευνήσουν και διαπιστώσουν και/ή συγκρίνουν τις προσφορές
(ε) παρέλειψαν να προβούν σε πλήρη έρευνα όλων των γεγονότων και περιστατικών προτού καταλήξουν στην προσβαλλομένη πράξη ή απόφαση.
2. Η καθ’ ης η αίτηση ενήργησε κατά παράβαση της αρχής της ισότητος και/ή με δυσμενή διάκριση εις βάρος των Αιτητών και/ή ευνοϊκά υπέρ της JOANNOU AND ELIADES ENTERPRISES LTD.
3. H προσβαλλόμενη πράξη ή απόφαση στερείται νομίμου ή οποιασδήποτε νομίμου αιτιολογίας.
Στη γραπτή αγόρευση του δικηγόρου της αιτήτριας προβλήθηκε ως πρόσθετος λόγος ακύρωσης της προσβαλλόμενης απόφασης, ο ισχυρισμός ότι ούτε η Αρχή είχε δικαίωμα να αναθέσει την κατακύρωση των προσφορών στο λεγόμενο “Συμβούλιο Προσφο[*1339]ρών” ούτε το Συμβούλιο αυτό είχε δικαίωμα να αναθέσει την αξιολόγηση των προσφορών στην Επιτροπή που έκαμε την αξιολόγηση και σύνταξε την Έκθεση. Αντιμετωπίζουμε, πρόσθεσε ο ευπαίδευτος δικηγόρος της αιτήτριας, περίπτωση παράνομης μεταβίβασης εξουσίας της Αρχής και λήψη της επίδικης απόφασης από όργανο που δεν ήταν νόμιμα εξουσιοδοτημένο να τη λάβει.
Στην Ένστασή της η Αρχή ισχυρίζεται ότι η κρινόμενη απόφαση λήφθηκε κατά τρόπο καθόλα νόμιμο και ότι, εν πάση περιπτώσει, ορθά απορρίφθηκε η προσφορά της αιτήτριας γιατί δεν πληρούσε τους όρους υποβολής προσφορών όπως καθορίζονταν στη σχετική πρόσκληση της Αρχής.
Στη γραπτή αγόρευση του δικηγόρου της Αρχής εγείρεται ένσταση κατά της προσφυγής για το λόγο ότι η αιτήτρια δεν είχε ποτέ ενεστώς έννομο συμφέρον το οποίο παραβιάστηκε με την κατακύρωση της προσβαλλόμενης προσφοράς στο ενδιαφερόμενο μέρος, εφόσον η δική της προσφορά δεν ήταν σύμφωνη με τις Προδιαγραφές των Προσφορών και, ως εκ τούτου, άκυρη.
Το άρθρο 146.2 του Συντάγματος απαιτεί ο αιτητής να έχει ενεστώς έννομο συμφέρον για να επικαλεσθεί την αναθεωρητική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου. Χωρίς το συμφέρον αυτό η αιτήτρια δε νομιμοποιείται στην καταχώρηση της προσφυγής της. Επιβάλλεται, ως εκ τούτου, η διερεύνηση σε πρώτο στάδιο της ύπαρξης ή όχι του προβλεπομένου από το άρθρο 146 συμφέροντος. Το Δικαστήριο θα προχωρήσει στην εξέταση της ουσίας της προσφυγής μόνο αν διαπιστώσει την ύπαρξη του απαιτούμενου συμφέροντος της αιτήτριας.
Στην υπόθεση Ατλάντικ Ινσούαρανς Λτδ. ν. Συμβουλίου Εμπορίας Κυπριακών Πατατών και Άλλου (1990) 3 A.A.Δ. 173, ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου Α. Λοΐζου είπε τα εξής:
“Όπως έχει νομολογηθεί η παράλειψη ενός προσφοροδότη να υποβάλει στοιχεία τα οποία είναι ουσιώδη για την αξιολόγηση της προσφοράς του, ή η υποβολή τέτοιων εκ των υστέρων αντιβαίνει στην αρχή της χρηστής διοίκησης και ίσης μεταχείρισης των προσφοροδοτών οπόταν και επιφέρει την ακυρότητα της προσφοράς του. Βλέπε Medcon Construction and Others v. The Republic (1968) 3 C.L.R. 535 στη σελ. 545.)
Συνεπώς ο προσφοροδότης του οποίου η προσφορά δεν είναι σύμφωνη με τους όρους των προσφορών και άρα άκυρη, εί[*1340]ναι φυσικό να στερείται εννόμου συμφέροντος να προσβάλει την κατακύρωση των άλλων έγκυρων προσφορών.”
Υιοθετώ απόλυτα τις αρχές που καθορίζονται στο πιο πάνω απόσπασμα με γνώμονα τις οποίες προτίθεμαι να εξετάσω την κρινόμενη προσφορά στην παρούσα προσφυγή.
Οι παράγραφοι αρ. 5 και 6 του Μέρους Ι των Όρων Προκήρυξης Προσφορών στην παρούσα υπόθεση προνοούν τα εξής:
“5. Correspondence
All correspondence in connection with tenders and agreements and all matter accompanying the tenders which are relevant to their examination must be in the English language and shall be submitted to the Authority in triplicate, in a way that each complete set shall constitute an integral part of the tender.
6. Statement of compliance
Tenderers are required to make statement of compliance and detailed comments, against each and every item of the specification. Such information shall be regarded as an essence to the evaluation of the Tender; Tenderers failing to comply shall be disqualified. Tenderers failing to submit all relevant literature and/or documents with the tender shall also be disqualified.”
H υπογράμμιση των τελευταίων γραμμών της πιο πάνω παραγράφου αρ. 6 είναι δική μου, έγινε δε γιατί, κατά την εισήγηση της Αρχής, το μέρος αυτό της παραγράφου αρ. 6 oρθά ερμηνευόμενο σε συνδιασμό με την παράγραφο 5 ανωτέρω, επιβάλλει αυτοτελή και ξεχωριστή υποχρέωση στην αιτήτρια ως προσφοροδότης να υποβάλει μαζί με την προσφορά της όλα τα σχετικά φυλλάδια ή έντυπα για την εξέταση της προσφοράς, άλλως η προσφορά είναι άκυρη.
Η παράγραφος 6 του Μέρους ΙΙ των Όρων Προκήρυξης Προσφορών προνοεί τα εξής:
“6. STATEMENT OF COMPLIANCE
Where the Tenderers do not submit statement of compliance or comments against any item of the specification, as stipulated in paragraph 6 of Part I, it shall be assumed that the offered products comply fully with the requirements of the [*1341]item concerned.”
O ισχυρισμός της Αρχής είναι ότι η προσφορά της αιτήτριας είναι άκυρη γιατί, κατά παράβαση, της υποχρέωσής της που πηγάζει από το υπογραμμισμένο απόσπασμα της παραγράφου 6 του Μέρους Ι των Όρων Προκήρυξης Προσφορών η προσφορά δεν συνοδευόταν από οποιοδήποτε έντυπο ή φυλλάδιο διαφωτιστικό για τα συγκεκριμένα προϊόντα που πρόσφερε στην Αρχή για αγορά.
Η απάντηση της αιτήτριας στον πιο πάνω ισχυρισμό έχει τέσσερα διαζευκτικά σκέλη. Εν πρώτοις λέγει ότι βάσει των ‘Ορων Προκήρυξης Προσφορών δεν έχει οποιαδήποτε υποχρέωση να υποβάλει οποιαδήποτε φυλλάδια ή έντυπα. Δεύτερο, ισχυρίζεται ότι, σύμφωνα με την παράγραφο 6 (ανωτέρω) του Μέρους ΙΙ της Προκήρυξης Προσφορών, αν παραλείψει να υποβάλει τα έντυπα που προνοεί η παράγραφος 6 του Μέρους Ι της Προκήρυξης Προσφορών, τα προσφερόμενα προϊόντα της θεωρούνται ότι πληρούν απόλυτα τις προδιαγραφές που απαιτούνται και κατ’ ακολουθία η παράλειψη δε συνεπάγεται ακύρωση της προσφοράς της. Το τρίτο σκέλος του ισχυρισμού της αιτήτριας είναι ότι έχει συμμορφωθεί με την υποχρέωση της την οποία επικαλείται η Αρχή αφού μαζί με την προσφορά της παρέδωσε τα δυο φυλλάδια στα οποία έχω ήδη αναφερθεί. Τέλος, το τέταρτο σκέλος του ισχυρισμού της αιτήτριας είναι ότι η Αρχή είχε εν πάση περιπτώσει γνώση των χαρακτηριστικών και ιδιοτήτων των προϊόντων της από την προηγούμενη συνεργασία τους και δε χρειάζονταν οποιαδήποτε πληροφοριακά φυλλάδια για να εξετάσουν την προσφορά της.
Εξέτασα με προσοχή τα επιχειρήματα των ευπαιδεύτων δικηγόρων των δυο πλευρών υπό το φως των Όρων Προκήρυξης Προσφορών που κατατέθηκαν ενώπιόν μου και της μαρτυρίας του διευθυντή της αιτήτριας εταιρείας και του μηχανολόγου μηχανικού της Αρχής κ. Ρ. Συμεού και κατάληξα στο συμπέρασμα ότι η αιτήτρια παρέβηκε ουσιώδη όρο της Προκήρυξης Προσφορών και, ως εκ τούτου, η προσφορά της είναι άκυρη. Απορρίπτω και τα τέσσερα σκέλη του πιο πάνω ισχυρισμού της αιτήτριας. Βρίσκω ότι είχε υποχρέωση να συνοδεύσει την προσφορά της με επεξηγηματικά πληροφοριακά φυλλάδια ή έντυπα τα οποία να αναφέρονται στα συγκεκριμένα εμπορεύματα τα οποία περιέγραψε στην προσφορά της και τα οποία η Αρχή δε γνώριζε αφού δεν είχαν ακόμα εισαχθεί στην Κύπρο, και όχι με φυλλάδια που αναφέρονται σε προϊόντα τα οποία δεν μπορούσε να προσφέρει και δεν πρόσφερε στην Αρχή για αγορά με την κρινόμενη προσφορά της. Βρίσκω επίσης ότι η παράγραφος 6 (ανωτέρω) του Μέρους ΙΙ των Όρων Προκήρυξης [*1342]Προσφορών, την οποία επικαλείται η αιτήτρια δεν αναφέρεται στην υποχρέωση που της επιβάλλει το μέρος της παραγράφου 6 (ανωτέρω) του Μέρους Ι των Όρων Προκήρυξης Προσφορών που έχω υπογραμμίσει. Βρίσκω επίσης ότι, εφόσον στην κρινόμενη προσφορά της αιτήτριας αναφέρονται νέα και άγνωστα προϊόντα με διαφορετική περιγραφή ή ιδιότητες από εκείνες που ζητούσε η Αρχή στην προκήρυξή της, έστω και βελτιωμένες, η παράλειψη της να επισυνάψει στην προσφορά της πληροφοριακά φυλλάδια, καθιστά την παράβασή της πιο ουσιαστική αφού στερούσε την Αρχή της δυνατότητας να εξετάσει την προσφορά της.
Έπεται από τα ανωτέρω ότι, με την άκυρη προσφορά που υπόβαλε, η αιτήτρια δεν έχει το απαιτούμενο από το άρθρο 146.2 του Συντάγματος ενεστώς έννομο συμφέρον που αποτελεί προϋπόθεση άσκησης της αναθεωρητικής δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου κάτω από το άρθρο 146 και δεν νομιμοποιείται στην καταχώρηση της παρούσας προσφυγής της η οποία, ως εκ τούτου, απορρίπτεται, η δε προσβαλλόμενη απόφαση, εφαρμοζομένου του τεκμηρίου της νομιμότητας, επικυρώνεται. Λαμβάνοντας υπόψη όλες τις περιστάσεις της παρούσας υπόθεσης δεν εκδίδω οποιαδήποτε διαταγή αναφορικά με τα έξοδα.
H προσφυγή απορρίπτεται χωρίς εξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο