(1990) 3 ΑΑΔ 4429
[*4429]19 Δεκεμβρίου, 1990
[ΝIKHTAΣ, Δ/στής]
AΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΡΓΥΡΗΣ Κ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ,
Αιτητής,
v.
ΔΗΜΟΥ ΠΟΛΗΣ ΧΡΥΣΟΧΟΥΣ
Καθ’ ου η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 23/90).
Δήμοι — Δημοτικοί υπάλληλοι — Διορισμοί — Θέση Πολιτικού Mηχανικού στο Δήμο Πόλης Χρυσοχούς — Επιλογή υποψηφίων — Μυστική ψηφοφορία — Αντίκειται στην αρχή της φανερής δράσης της διοίκησης ή των δημοσίων οργανισμών και αποτελεί ως εκ τούτου απαράδεκτη μέθοδο πρόσληψης προσωπικού.
Δήμοι — Δημοτικοί υπάλληλοι — Διορισμοί — Προσωπικές συνεντεύξεις υποψηφίων — Απουσία στο πρακτικό αναφοράς σε συγκεκριμένα στοιχεία ως προς την ικανότητα των υποψηφίων — Έλλειψη αιτιολογίας — Στερεί το δικαστήριο της δυνατότητας για διεξαγωγή αποτελεσματικού δικαστικού ελέγχου.
Ο επίδικος διορισμός έγινε μετά από τις προσωπικές συνεντεύξεις των υποψηφίων. Ακολούθησε μυστική ψηφοφορία από τα πέντε παρόντα μέλη του συμβουλίου, που επέλεξαν με πλειοψηφία 3 προς 2 τον διορισθέντα. Ο τρόπος επιλογής αποτέλεσε ένα από τους λόγους στους οποίους βασίζεται το αίτημα της προσφυγής για ακύρωση του διορισμού. Άλλοι λόγοι ακυρώσεως είναι ότι η απόφαση είναι αναιτιολόγητη και ότι το πρακτικό δε φανερώνει την απόδοση των υποψηφίων στη συνέντευξη και ιδιαίτερα αναφορικά με το κρίσιμο θέμα της αγγλικής γλώσσας.
Το Ανώτατο Δικαστήριο αποδέκτηκε την προσφυγή και αποφάνθηκε ότι η κρίση του Συμβουλίου από τη συνέντευξη-εξέταση, όπως εκφράστηκε, είναι γενική και αόριστη χωρίς την παροχή δυνατότη[*4430]τας δικαστικού ελέγχου. Επίσης ότι η επίδικη απόφαση πάσχει λόγω έλλειψης αιτιολογίας. Η έλλειψη αιτιολογίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την υιοθέτηση της μυστικής ψηφοφορίας, η οποία σαν μέθοδος επιλογής στελεχών σε δημόσιες ή ημικρατικές υπηρεσίες, αποδοκιμάστηκε επανειλημμένα από το δικαστήριο.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Aναφερόμενες υποθέσεις:
Αποστόλου v. Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λεμεσού (1990) 3 Α.Α.Δ. 126,
Nicolaides v. Municipality of Latsia (1987) 3(C) C.L.R. 1496,
Ιωσηφίδου v. Δήμου Λακατάμιας (1989) 3(B) A.A.Δ. 393,
Μιχαήλ v. Συμβουλίου Βελτιώσεως Κοκκινοτριμιθιάς και Άλλων (1990) 3 A.A.Δ. 3315.
Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον της απόφασης του Δήμου Πόλης Xρυσοχούς με την οποία διορίστηκε το ενδιαφερόμενο μέρος στη θέση Πολιτικού Μηχανικού αντί του αιτητή.
Α. Σ. Αγγελίδης, για τον Αιτητή.
Κ. Χρυσοστομίδης, για τον Καθ’ ου η αίτηση.
Cur. adv. vult.
NIKHTAΣ, Δ.: Ο αιτητής θέτει υπό αμφισβήτηση την εγκυρότητα απόφασης του Δήμου Πόλης Χρυσοχούς ημερ. 25/11/89. Με την απόφαση είχε διοριστεί ο κ. Σ. Σπύρου, ενδιαφερόμενος στην υπόθεση, στη θέση πολιτικού μηχανικού την οποία διεκδικούσε και ο αιτητής.
Το ιστορικό είναι σύντομο. Το δημοτικό συμβούλιο αποφάσισε την πλήρωση της θέσης στις 14/8/89. Στη συνέχεια, συγκεκριμένα την 31/8/89, τη δημοσίευσε σε αριθμό καθημερινών εφημερίδων. Ανταποκρίθηκαν 12 άτομα που υπέβαλαν αιτήσεις. Μετά από αξιολόγησή τους σε προκαταρτική συνεδρίαση κρίθηκε πως 7 αιτητές πληρούσαν τους όρους του σχεδίου υπηρεσίας. Οι επιλεγέντες κλή[*4431]θηκαν χωριστά σε προσωπική συνέντευξη - εξέταση ενώπιον του συμβουλίου στις 25/11/89, αλλά μόνο οι 4 προσήλθαν. Μεταξύ αυτών που παρουσιάστηκαν ήταν ο αιτητής και ο ενδιαφερόμενος.
Στην κρίσιμη συνεδρίαση παρακάθησαν, αφού προσκλήθηκαν από το συμβούλιο, τρεις αξιωματούχοι της διοίκησης, για να υποβοηθήσουν το συμβούλιο στην εξέταση των υποψηφίων. Όπως επιμαρτυρεί το πρακτικό τεκ. 8, οι παρευρεθέντες, παράλληλα με τους δημοτικούς συμβούλους, τους υπέβαλαν ερωτήσεις “συναφείς με την εργασία που θα προσληφθούν”. Επίσης προσπάθησαν να διαπιστώσουν το επίπεδο γνώσης κάθε εξεταζομένου στην αγγλική γλώσσα. Επιβάλλεται να αποσαφηνιστεί ότι, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του σχεδίου υπηρεσίας, καλή γνώση της γλώσσας αυτής ήταν απαραίτητο προσόν για κατάληψη της θέσης.
Κεντρικό θέμα, που προκάλεσε τις επικρίσεις του δικηγόρου του αιτητή, είναι ότι τα αποτελέσματα της διαδικασίας αυτής, όπως καταγράφηκαν, είναι τόσο ελλειπή που στην πραγματικότητα στερούν το δικαστήριο της δυνατότητας να ασκήσει έλεγχο. Το πρακτικό είναι σύντομο και το παραθέτω αυτούσιο:
“Εξετάσθησαν ένας έκαστος οι υποψήφιοι για την πλήρωση της θέσης Πολιτικού Μηχανικού στον Δήμο τόσον τα διάφορα έγγραφα και πιστοποιητικά που προσκόμισε ο κάθε ένας. Υποβλήθηκαν ερωτήσεις από όλα τα Μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου εις όλους που εξετάζοντο ο κάθε ένας ξεχωριστά. Ερωτήσεις δε υπέβαλαν και οι κ.κ. Τριανταφυλλίδης και Χαμπουλλάς και Κυπριανού.
......................................................................................................
......................................................................................................
Τόσο το Δημοτικό Συμβούλιο όσο και οι τρεις προσκεκλημένοι ξεχώρισαν ως τους πιο καλούς που απάντησαν στις διάφορες ερωτήσεις τους κους Σπύρο Μ. Σπύρου και Αργύρη Κ. Γεωργίου και οι δύο εκ Πόλεως Χρυσοχούς.
Ο κ. Χαμπουλλάς ακόμη εισηγήθηκε ότι οι δύο Σπύρος και Αργύρης ήσαν οι μόνοι που είxαν εμπειρία για την πιο πάνω θέση ο δε Σπύρος Μ. Σπύρου είχε λιγώτερη γνώση στην Αγγλική γλώσσα ο δε Αργύρης Κ. Γεωργίου ανέπτυξε και όλες τις ερωτήσεις που του υπεβλήθησαν αντί να αρκεστεί στην απάντηση μόνο.”
Πρέπει να σημειωθεί ότι μετά την κατάθεση της κρινόμενης [*4432]προσφυγής ο δήμαρχος κ. Χρ. Κυριάκου ζήτησε με επιστολή του από τον παρακαθήσαντα κ. Σ. Χαμπουλλά διευκρίνηση της θέσης του κατά τη συνεδρίαση. Η απάντησή του ημερ. 19/5/90 έχει προσκομιστεί ως τεκ. 12.
Μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης έγινε μυστική ψηφοφορία στην οποία πήραν μέρος τα 5 παρόντα μέλη του συμβουλίου, που επέλεξαν με πλειοψηφία 3 προς 2 τον διορισθέντα. Ο τρόπος επιλογής αποτέλεσε ένα από τους λόγους στους οποίους βασίζεται το αίτημα της προσφυγής για ακύρωση του διορισμού. Ο δικηγόρος του αιτητή ανέπτυξε σε έκταση 4 ακόμη επιχειρήματα που, κατά την εισήγησή του, οδηγούν επίσης στο αυτό αποτέλεσμα. Συνοπτικά είναι:
1. Η απόφαση είναι αναιτιολόγητη, εισήγηση που συναρτήθηκε με τη μέθοδο επιλογής.
2. Το πρακτικό δεν φανερώνει την απόδοση των υποψηφίων στη συνέντευξη ιδιαίτερα αναφορικά με το κρίσιμο θέμα της αγγλικής γλώσσας.
3. Το σχέδιο υπηρεσίας της θέσης ήταν νομικά ανύπαρκτο εφόσον κατά το χρόνο δημοσίευσής του στις εφημερίδες δεν είχε ακόμη εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο, όπως ορίζει το άρθρο 53(2) του περί Δήμων Νόμου αρ. 111/85. Το υποστατό του σχεδίου υπηρεσίας πλήσσει επίσης η παράλειψη δημοσίευσής του στην επίσημη εφημερίδα της Δημοκρατίας όπως υπαγορεύει το ίδιο νομοθέτημα.
4. Μοιραία επίσης για το έγκυρο της επίδικης απόφασης είναι η πνευματική συγγένεια του διορισθέντα με τον κ. Μ. Κυπριανού, Bοηθό Έπαρχο Πάφου, που έλαβε μέρος στην εξέταση των υποψηφίων χωρίς μάλιστα να αποκαλύψει το γεγονός.
Ο δικηγόρος του καθού αντέταξε ότι
(1) Από το πρακτικό, σε συνδυασμό με τις επεξηγήσεις του κ. Χαμπουλλά, προκύπτει θετικά ότι οι διάδικοι αξιολογήθηκαν από τη σκοπιά προσόντων και αξίας σαν ισοδύναμοι· και γιαυτό προτιμήθηκε η μυστική ψηφοφορία. Το ίδιο επιχείρημα διατυπώθηκε και επικράτησε σε άλλες υποθέσεις, αλλά εδώ χωρεί διαφορισμός. Το πρακτικό της απόφασης σε εκείνες τις περιπτώσεις δεν αναφέρει πως προηγήθηκε συζήτηση για την αξία των υποψηφίων ούτε σημειώθηκε ο λόγος για τον οποία κρίθηκε [*4433]αναγκαία η μυστική ψηφοφορία. Αυτά, σύμφωνα με την εισήγηση, είναι στοιχεία που διαφοροποιιούν τα νομολογιακά προηγούμενα στα οποία παρέπεμψε η άλλη πλευρά. Λέχθηκε ακόμη πως οι διατάξεις του άρθρου 43 και συγκεκριμένα του 2ου Πίνακα, που καθιερώνουν τη λήψη αποφάσεων με φανερή ψηφοφορία, δεν τυγχάνουν εφαρμογής. Ο κανονισμός 137 των Δημοτικών Κανονισμών του καθού η αίτηση, που βρισκόταν σε ισχύ, δεν αποκλείει τη μυστική ψηφοφορία.
(2) Αναφορικά με τις συνεντεύξεις αντιπαρατέθηκε ότι η υποχρέωση τήρησης πρακτικού δεν συνεπάγεται, κατά πάγια γραμμή της νομολογίας, λεπτομερειακή καταγραφή των εντυπώσεων κάθε μέλους χωριστά. Φτάνει να υπάρχουν, όπως συνέβη εδώ, τα ευρήματα του συλλογικού οργάνου για την απόδοση κάθε υποψηφίου.
Έχω ήδη παραθέσει το ουσιαστικό μέρος του πρακτικού. Είναι οφθαλμοφανές ότι δεν γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένα στοιχεία για την ικανότητα των υποψηφίων. Η κρίση του Συμβουλίου από τη συνέντευξη - εξέταση, όπως εκφράστηκε, είναι γενική και αόριστη χωρίς καμιά υποδομή που να την καθιστά ελεγκτή. Επίσης αποσιωπά ολότελα το ζωτικό θέμα της γλώσσας. Ούτε σ’ αυτό υπάρχουν ευρήματα. Η μόνη σχετική παρατήρηση από τον κ. Χαμπουλλά κλονίζει τη βάση της επίδικης απόφασης γιατί έρχεται σε αντίθεση με αυτή. Η εκ των υστέρων αναζήτηση απόψεων υπό μορφή διευκρινίσεων δείχνει μόνο την αμηχανία του Συμβουλίου. Παρεμπιπτόντως, το περιεχόμενο της σχετικής επιστολής δεν λαμβάνεται υπόψη γιατί θα ισοδυναμούσε με ευχέρεια επαναδιατύπωσης πρακτικών.
Καταλήγω λοιπόν στην άποψη ότι η απόφαση δεν έχει αιτιολογία. Θα μπορούσε να ισχύσει εδώ απόλυτα αυτό που λέχθηκε στην απόφαση Αποστόλου ν. Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λεμεσού (1990) 3 Α.Α.Δ. 126:
“..... η αναγραφή των τελικών προτιμήσεων των μελών συλλογικού οργάνου δεν πληρεί το στοιχείο της αιτιολόγησης που συνιστά σύμφωνα με τις αρχές του διοικητικού δικαίου θεμελιακή αρχή της χρηστής διοίκησης.”
Η έλλειψη αιτιολογίας είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την υιοθέτηση της μυστικής ψηφοφορίας. Σαν μέθοδος επιλογής στελεχών σε δημόσιες ή ημικρατικές υπηρεσίες αποδοκιμάστηκε επανειλημμένα από το δικαστήριο. Νικολαΐδης ν. Δήμου Λα[*4434]τσιών (1987) 3 A.A.Δ. 1496, Ιωσηφίδου ν. Δήμου Λακατάμιας (1989) 3(Β) Α.Α.Δ. 393, Μιχαήλ ν. Συμβουλίου Βελτιώσεως Κοκκινοτριμιθιάς (1990) 3 Α.Α.Δ. 3315.
Η μυστική ψηφοφορία αντίκειται στην αρχή της φανερής δράσης της διοίκησης ή των δημοσίων οργανισμών και είναι επομένως απαράδεκτη σαν μέθοδος πρόσληψης προσωπικού.
Για τους τρεις πρώτους λόγους που προβλήθηκαν και που γίνονται αποδεκτοί η προσφυγή επιτυγχάνει. Η εξέταση των υπόλοιπων λόγων καθίσταται περιττή. Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται σύμφωνα με το άρθρ. 146.4(β) του Συντάγματος. Ο καθού θα επιβαρυνθεί με τα έξοδα της προσφυγής.
H προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο