(1991) 3 ΑΑΔ 746
[*746] 23 Δεκεμβρίου 1991
[Α. ΛOIZOY ΠP., ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ, ΠΙΚΗΣ, ΚΟΥΡΡΗΣ, ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, ΠΟΓΙΑΤΖΗΣ, ΝΙΚΗΤΑΣ, ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΑΡΤΕΜΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ/στές].
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 140 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Αιτητής,
ν.
ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Αναφορά Αρ. 7/91).
Συνταγματικό Δίκαιο — Σύνταγμα — Απαγόρευση προσλήψεως εκτάκτων υπαλλήλων δεν ευρίσκεται σε αντίθεση ούτε είναι ασύμφωνη με τις διατάξεις των άρθρων 54, 61, 116, 167 και 168.1 του Συντάγματος — Η Βουλή των αντιπροσώπων έχει το δικαίωμα να απαγορεύει τις προσλήψεις εκτάκτων υπαλλήλων έστω και αν έχουν εγκριθεί σχετικές πιστώσεις με Νόμους περί Προϋπολογισμών της Δημοκρατίας ή περί Συμπληρωματικών Προϋπολογισμών (Πρόεδρος της Δημοκρατίας ν. Βουλής των Αντιπροσώπων (1985) 3 Α.Α.Δ. 1724, σελ. 1726, βλέπε και Πρόεδρος της Δημοκρατίας ν. Βουλής των Αντιπροσώπων (1985) 3 Α.Α.Δ. 2137).
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στις 24 Απριλίου 1991, καταχώρησε στο Ανώτατο Δικαστήριο, δυνάμει του άρθρου 140 του Συντάγματος Αναφορά για Γνωμάτευση κατά πόσο ο "Περί Προσλήψεως Εκτάκτων Υπαλλήλων (Δημόσια και Εκπαιδευτική Υπηρεσία) (Απαγορευτικός) Νόμος του 1991" ευρισκόταν σε αντίθεση και ήταν ασύμφωνος προς τις διατάξεις των άρθρων 46, 54, 58, 61 και 179 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο υπό κρίση νόμος είχε αναπεμφθεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στη Βουλή των Αντιπροσώπων για επανεξέταση, δυνάμει του άρθρου 51.1 του Συντάγματος, αλλά η Βουλή αποφάσισε να εμμείνει στην απόφασή της για ψήφιση του νόμου.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, κρίνοντας ότι ο επίδικος νόμος είναι συνταγματικός, αποφάσισε ότι:
1. Το ίδιο θέμα για ταυτόσημη νομοθετική απαγόρευση προσλήψεως εκτάκτων υπαλλήλων αναφέρθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο με την Αναφορά 1/84 και η ομόφωνη Γνωμάτευσή του σε ότι [*747] αφορά την αντίστοιχη νομοθετική διάταξη που δημοσιεύεται στις αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου, Πρόεδρος της Δημοκρατίας ν. Βουλής των Αντιπροσώπων (1985) 3 Α.Α.Δ. 1724 στη σελ. 1726 είναι η πιο κάτω:
"(1) Απαγόρευση προσλήψεως εκτάκτων υπαλλήλων δεν ευρίσκεται σε αντίθεση ούτε είναι ασύμφωνη με τις διατάξεις των άρθρων 54, 61, 116, 167 και 168.1 του Συντάγματος επειδή η Βουλή των Αντιπροσώπων, στα πλαίσια της ασκήσεως των εξουσιών της δυνάμει του άρθρου 61 του Συντάγματος, έχει το δικαίωμα να απαγορεύει ή να ρυθμίζει με νομοθεσία, όπως με τον υπό κρίση Νόμο, τις προσλήψεις εκτάκτων υπαλλήλων έστω και αν έχουν εγκριθεί πιστώσεις για το σκοπό αυτό με Νόμους περί Προϋπολογισμών της Δημοκρατίας ή περί Συμπληρωματικών Προϋπολογισμών".
Λόγω των συγκεκριμένων δεδομένων του ζητήματος γύρω από τον Νόμο εκείνο καθίσταται κρίσιμη και η Γνωμάτευση του Ανωτάτου Δικαστηρίου Πρόεδρος της Δημοκρατίας ν. Βουλής των Αντιπροσώπων (1985) 3 Α.Α.Δ. 2137 όπου αποφασίστηκε ότι ο νόμος με τον οποίο ρυθμίζονταν νομοθετικά προσλήψεις εκτάκτων υπαλλήλων δεν ευρίσκετο σε αντίθεση ούτε ήταν ασύμφωνος με τα άρθρα 54, 58, 61, 81, 116, 167, 168.1 και 179 του Συντάγματος.
2. Δεν υφίσταται λόγος αποκλίσεως από την προσέγγιση του Δικαστηρίου στην πιο πάνω υπόθεση. Ο υπό κρίση νόμος δεν βρίσκεται σε αντίθεση και ούτε είναι ασύμφωνος προς τις διατάξεις των άρθρων 46, 54, 58, 61 του Συντάγματος και εφόσον δεν βρίσκεται σε αντίθεση και ούτε είναι ασύμφωνος με τα πιο πάνω άρθρα των οποίων έγινε επίκληση, δεν είναι αντισυνταγματικός ως αντίθετος ή ασύμφωνος προς το άρθρο 179 του Συντάγματος. Το γεγονός δε ότι οι θέσεις αυτές είχαν περιληφθεί στον Προϋπολογισμό δεν αλλοιώνει τη νομική και συνταγματική θέση του θέματος.
Επίδικος νόμος κρίνεται συνταγματικός.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Πρόεδρος της Δημοκρατίας ν. Βουλής των Αντιπροσώπων (1985) 3 Α.Α.Δ. 1724·
Πρόεδρος της Δημοκρατίας ν. Βουλής των Αντιπροσώπων (1985) 3 Α.Α.Δ. 2137.
Αναφορά.
Αναφορά από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στο Ανώ[*748]τατο Δικαστήριο για γνωμάτευση κατά πόσο ο Περί Προσλήψεως Εκτάκτων Υπαλλήλων (Δημόσια Εκπαιδευτική Υπηρεσία (Απαγορευτικός) Νόμος του 1991 ευρίσκεται σε αντίθεση ή είναι ασύμφωνος προς τις διατάξεις των άρθρων 46, 54, 58, 61 και 179 του Συντάγματος.
Μ. Τριανταφυλλίδης, Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, Λ. Λουκαΐδης, Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, Τ. Πολυχρονίδου (Δ/νίς), Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α, Μ. Μαλαχτού και Ι. Λουκαΐδου, Δικηγόροι της Δημοκρατίας, για την καθ' ης η αίτηση.
Cur. adv. vult.
Α. ΛΟΪΖΟΥ Πρ. ανάγνωσε την απόφαση του Δικαστηρίου. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στις 24 Απριλίου 1991, καταχώρησε στο Ανώτατο Δικαστήριο, δυνάμει του Άρθρου 140 του Συντάγματος Αναφορά για Γνωμάτευση κατά πόσο ο "Περί Προσλήψεως Εκτάκτων Υπαλλήλων (Δημόσια και Εκπαιδευτική Υπηρεσία) (Απαγορευτικός) Νόμος του 1991" ευρίσκεται σε αντίθεση και είναι ασύμφωνος προς τις διατάξεις των Άρθρων 46, 54, 58, 61 και 179 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού κατέθεσε Πρόταση Νόμου τιτλοφορούμενη ως "Ο περί Προσλήψεως Εκτάκτων Υπαλλήλων (Δημόσια και Εκπαιδευτική Υπηρεσία) (Απαγορευτικός) (Αρ. 1) Νόμος του 1991". Αφού δε μελέτησε την πιο πάνω Πρόταση Νόμου σε συνεδρία της στις 20 Μαρτίου 1991, αποφάσισε να εισηγηθεί στη Βουλή των Αντιπροσώπων τη ψήφισή της σε Νόμο.
Η Βουλή των Αντιπροσώπων με βάση την πιο πάνω Πρόταση Νόμου, ψήφισε, στις 28 Μαρτίου 1991, τον επίδικο "Περί Προσλήψεως Εκτάκτων Υπαλλήλων (Δημόσια και Εκπαιδευτική Υπηρεσία) (Απαγορευτικό) Νόμο του 1991". (Το κείμενο του Νόμου επισυνάπτεται.) [*749]
Η Βουλή των Αντιπροσώπων, κοινοποίησε τον πιο πάνω Νόμο στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για έκδοση, σύμφωνα με το Άρθρο 52 του Συντάγματος.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέπεμψε τον Νόμο αυτό στη Βουλή των Αντιπροσώπων για επανεξέταση, δυνάμει του Άρθρου 51.1 του Συντάγματος.
Στις 11 Απριλίου 1991, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού, όπως και η Βουλή των Αντιπροσώπων, επανεξέτασαν τον πιο πάνω Νόμο ενόψει της Αναπομπής, και η Βουλή των Αντιπροσώπων αποφάσισε να εμμείνει στην απόφασή της για τη ψήφισή του, και πληροφόρησε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για την εν λόγω απόφασή της με επιστολή ημερομηνίας 12 Απριλίου 1991.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κατόπιν συμβουλής του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, αποφάσισε να καταχωρήσει την παρούσα Αναφορά στο Ανώτατο Δικαστήριο, δυνάμει του Άρθρου 140 του Συντάγματος.
Το Ανώτατο Δικαστήριο άκουσε τις απόψεις του Προέδρου της Δημοκρατίας και της Βουλής των Αντιπροσώπων, σύμφωνα με το Άρθρο 140.2 του Συντάγματος και αφού ερεύνησε το θέμα που τέθηκε υπό την κρίση του η Γνωμάτευσή του είναι η ακόλουθη.
Με τον επίδικο Νόμο η Βουλή των Αντιπροσώπων απαγόρευσε την πρόσληψη εικοσιτριών εκτάκτων υπαλλήλων στην Υπηρεσία Νέας Γενιάς.
Είναι η θέση του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας ότι η απόφαση για την πρόσληψη εκτάκτων υπαλλήλων για τις ανάγκες της Δημόσιας Υπηρεσίας, ή συγκεκριμένης Υπηρεσίας η οποία αποτελεί Τμήμα της Δημόσιας Υπηρεσίας, αποτελεί αποκλειστικά άσκηση Εκτελεστικής Εξουσίας, η οποία διασφαλίζεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, σύμφωνα με το Άρθρο 46 του Συντάγματος, ασκείται από το Υπουργικό Συμβούλιο, σύμφωνα με [*750] το Άρθρο 54 του Συντάγματος, και στην παρούσα περίπτωση από τον Υπουργό Οικονομικών, σύμφωνα με το Άρθρο 58 του Συντάγματος.
Γι αυτό ο επίδικος Νόμος ευρίσκεται σε αντίθεση και είναι ασύμφωνος προς τα Άρθρα 46, 54 και 58 του Συντάγματος, και ότι ο επίδικος Νόμος εκφεύγει των ορίων του Άρθρου 61 του Συντάγματος και γι αυτόν ευρίσκεται σε αντίθεση και είναι ασύμφωνος και προς το Άρθρο αυτό και προς την Αρχή του Διαχωρισμού των Εξουσιών που διέπει το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Το ίδιο θέμα για ταυτόσημη νομοθετική απαγόρευση προσλήψεως εκτάκτων υπαλλήλων αναφέρθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο με την Αναφορά 1/84 και η ομόφωνη Γνωμάτευσή του σε ότι αφορά την αντίστοιχη νομοθετική διάταξη που δημοσιεύεται στις αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου, Πρόεδρος της Δημοκρατίας ν. Βουλής των Αντιπροσώπων (1985) 3 Α.Α.Δ. 1724 στη σελ. 1726 είναι η πιο κάτω:
"(1) Απαγόρευση προσλήψεως εκτάκτων υπαλλήλων δεν ευρίσκεται σε αντίθεση ούτε είναι ασύμφωνη με τις διατάξεις των Άρθρων 54, 61, 116, 167 και 168.1 του Συντάγματος επειδή η Βουλή των Αντιπροσώπων, στα πλαίσια της ασκήσεως των εξουσιών της δυνάμει του Άρθρου 61 του Συντάγματος, έχει το δικαίωμα να απαγορεύει ή να ρυθμίζει με νομοθεσία, όπως με τον υπό κρίση Νόμο, τις προσλήψεις εκτάκτων υπαλλήλων έστω και αν έχουν εγκριθεί πιστώσεις για το σκοπό αυτό με Νόμους περί Προϋπολογισμών της Δημοκρατίας ή περί Συμπληρωματικών Προϋπολογισμών."
Επειδή ο Νόμος εκείνος όμως σαν σύνολο κρίθηκε αντισυνταγματικός γιατί η απαγόρευση προσλήψεως εκτάκτων υπαλλήλων, όπως προνοείτο με τα εδάφια 1 και 3 του άρθρου 3 αυτού, δεν ήτο δυνατό να διαχωριστεί από το εδάφιο 2 του εν λόγω άρθρου, "ολόκληρο το άρθρο 3 κρινόμενο ως ενιαία νομοθετική διάταξη" βρέθηκε ασύμφωνη και ότι βρίσκετο σε αντίθεση με τα Άρθρα [*751] 61 και 54 του Συντάγματος.
Μετά την πω πάνω απόφαση η Βουλή των Αντιπροσώπων θέσπισε σε Νόμο νέο άρθρο 3 του περί Προσλήψεως Εκτάκτων Υπαλλήλων (Δημόσια και Εκπαιδευτική Υπηρεσία) Νόμο του 1985, για να προωθήσει τον ίδιο σκοπό προφανώς σε μια προσπάθεια της Βουλής για εξάλειψη των στοιχείων αντισυνταγματικότητας που βρέθηκε ότι υπήρχαν στον προηγούμενο Νόμο.
Το Ανώτατο Δικαστήριο με τη Γνωμάτευσή του που δημοσιεύεται στις αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου με τον τίτλο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ν. Βουλής των Αντιπροσώπων (1985) 3 Α.Α.Δ. 2137, αποφάσισε ότι ο υπό κρίση νόμος με τον οποίο ρυθμίζονταν νομοθετικά προσλήψεις εκτάκτων υπαλλήλων κατά παρέκκλιση από τη γενική απαγόρευση προσλήψεως εκτάκτων υπαλλήλων η οποία θεσπίζετο με τις διατάξεις των εδαφίων 1 και 3 του άρθρου 3 του Νόμου, δεν βρίσκετο σε αντίθεση ούτε ήτο ασύμφωνος με τα άρθρα 54, 58, 61, 81, 116, 167, 168.1 και 179 του Συντάγματος.
Με την απόφαση αυτή της πλειοψηφίας διαφώνησαν οι Δικαστές Πικής και Κούρρης, και το σκεπτικό της απόφασής τους βρίσκεται στις σελ. 2144 έως 2150. Χαρακτηριστικά θα μπορούσε να αναφερθεί ότι η απόφαση Springer v. Government of Philippines Islands, 77 L.Ed. 845, παρατέθηκε προς υποστήριξη της επιχειρηματολογίας που προβλήθηκε εκ μέρους του Προέδρου της Δημοκρατίας και στην περίπτωση αυτή.
Δεν βρίσκουμε λόγο να αποκλίνουμε από την προσέγγιση μας στην πιο πάνω υπόθεση και έχουμε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο υπό κρίση Νόμος δεν βρίσκεται σε αντίθεση και ούτε είναι ασύμφωνος προς τις διατάξεις των άρθρων 46, 54, 58, 61 του Συντάγματος και εφόσον δεν βρίσκεται σε αντίθεση και ούτε είναι ασύμφωνος με τα πιο πάνω άρθρα των οποίων έγινε επίκληση, δεν είναι αντισυνταγματικός ως αντίθετος ή ασύμφωνος προς το Άρθρο 179 του Συντάγματος. Το γεγονός δε ότι οι θέσεις [*752] αυτές είχαν περιληφθεί στον Προϋπολογισμό δεν αλλοιώνει τη νομική και συνταγματική θέση του θέματος.
Οι Δικαστές Πικής και Κούρρης κρίνουν ότι παρά τις θέσεις που υιοθέτησαν στην Γνωμάτευση Πρόεδρος της Δημοκρατίας ν. Βουλής των Αντιπροσώπων (1985) 3 Α.Α.Δ. 2137, 2144-2150, δεσμεύονται νομολογιακά από την απόφαση της πλειοψηφίας σ' εκείνη την Αναφορά και για το λόγο αυτό συμφωνούν με την παρούσα απόφαση.
Η παρούσα Γνωμάτευση κοινοποιείται, σύμφωνα με το Άρθρο 140.2. του Συντάγματος, στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και στη Βουλή των Αντιπροσώπων.
Γνωμάτευση ως ανωτέρω.
ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΝΟΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΑΡΙΘΜΟΥ ΣΚΟΠΟΥΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΛΗΨΕΩΝ ΕΚΤΑΚΤΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
|
Προοίμιο 99 του 1985 122 του 1985· 26 του 1991. |
Επειδή με τους περί Προσλήψεως Εκτάκτων Υπαλλήλων (Δημοσία και Εκπαιδευτική Υπηρεσία) Νόμους του 1985 έως 1991 απαιτείται η κατάθεση στη Βουλή των Αντιπροσώπων από τον Υπουργό Οικονομικών ειδικού εγγράφου για κάθε σκοπούμενη πρόσληψη έκτακτων υπαλλήλων στη δημόσια και εκπαιδευτική υπηρεσία, και |
|
|
Επειδή δυνάμει της νομοθεσίας αυτής η Βουλή μπορεί με νόμο, μέσα σε ένα μήνα από την κατάθεση ενώπιόν της από τον Υπουργό Οικονομικών του ειδικού αυθτού εγγράφου, να απαγορεύσει τη σκοπούμενη πρόσληψη, και Επειδή ο Υπουργός Οικονομικών με το υπ' αρ. 10/91 ειδικό έγγραφό του το οποίο υποβλήθηκε ενώπιον της Βουλής την 21η |
[*753]
Φεβρουαρίου 1991 ζήτησε την πραγματοποίηση αριθμού προσλήψεων έκτακτων υπαλλήλων τις οποίες η Βουλή των αντιπροσώπων θεωρεί όχι απόλυτα αναγκαίες και δικαιολογημένες:
|
|
Γι' αυτό η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως: | |
|
Συνοπτικός τίτλος. |
1. Ο παρών Νόμος θα αναφέρεται ως ο περί Προσλήψεως Εκτάκτων Υπαλλήλων (Δημόσια και Εκπαιδευτική Υπηρεσία) (Απαγορευτικός) Νόμος του 1991. | |
|
Απαγόρευση αριθμού σκοπούμενων προσλήψεων |
2. Οι σκοπούμενες προσλήψεις έκτακτων υπαλλήλων, όπως φαίνονται στον Πίνακα, με τον παρόντα Νόμο απαγορεύονται. | |
|
Πίνακας. |
ΠΙΝΑΚΑΣ |
|
|
|
(Άρθρο 2) |
|
|
Υπουργείο/ Τμήμα Υπηρεσία |
Σκοπούμενες προσλήψεις έκτακτων υπαλλήλων Αριθμός |
Αριθμός Ειδικού Εγγράφου |
|
Υπηρεσία Νέας Γενιάς |
1 ερευνητής |
Αρ. 10/91 |
|
2 βοηθοί |
Αρ. 10/91 | |
|
|
2 αρχειοφύλακες |
Αρ. 10/91 |
|
|
1 δακτυλογράφος |
Αρ. 10/91 |
|
|
7 ειδικοί εκπαιδευτές |
Αρ. 10/91 |
|
|
6 λειτουργοί νεολαίας |
Αρ. 10/91 |
|
|
5 εκπαιδευτές |
Αρ. 10/91 |
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο