(1992) 3 ΑΑΔ 551
[*551] 27 Νοεμβρίου. 1992
[ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ, ΚΟΥΡΡΗΣ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΠΟΓΙΑΤΖΗΣ, ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ/στές]
ΑΝΔΡΕΑΣ ΖΑΚΧΑΙΟΥ,
Εφεσείων - Αιτητής,
ν.
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΒΕΛΤΙΩΣΕΩΣ ΟΡΟΚΛΙΝΗΣ,
Εφεσιβλήτων - Καθ' ων η αίτηση.
Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 1025.
Αναθεωρητική Έφεση — Αντικείμενο —Έφεση κατά της ακυρωτικής απόφασης τον Ανωτάτου Δικαστηρίου επί προσφυγής βάσει του άρθρου 146 του Συντάγματος — Λεν χωρεί έφεση από τον επιτυχόντα διάδικο εναντίον πρωτοβάθμιας δικαστικής απόφασης.
Το κρίσιμο νομικό ερώτημα στην παρούσα έφεση ήταν κατά πόσο χωρεί έφεση από τον επιτυχόντα αιτητή κατά της πρωτόδικης ακυρωτικής απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου που εξεδόθη στα πλαίσια προσφυγής βάσει του άρθρου 146 του Συντάγματος.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την έφεση, αποφάσισε ότι:
Η ακυρωτική απόφαση εξαλείφει τη διοικητική πράξη ή απόφαση. Στην έφεση το Δικαστήριο εξετάζει πάλι τη νομιμότητα της διοικητικής πράξης ή απόφασης. Εφόσον η διοικητική πράξη ή απόφαση ακυρώθηκε με την πρωτοβάθμια διαδικασία, η έφεση είναι χωρίς αντικείμενο.
Με βάση τα πιο πάνω, δεν χωρεί έφεση από επιτυχόντα διάδικο εναντίον πρωτοβάθμιας δικαστικής απόφασης.
Η δικαστική απόφαση, σύμφωνα με την παράγραφο 5 του Άρθρου 146 του Συντάγματος: "δεσμεύει παν δικαστήριον, όργανον ή αρχήν εν τη Δημοκρατία, και τα περί ων πρόκειται όργανα, αρχαί ή πρόσωπα υποχρεούνται εις ενεργόν συμμόρφωσιν προς ταύτην".
Η διοίκηση, μετά την έκδοση ακυρωτικής δικαστικής απόφασης, με βάση την παράγραφο 4(β) του Άρθρου 146 του Συντάγματος, υποχρεούται να επανεξετάσει το θέμα με βάση το νομικό και πραγματικό καθεστώς που ίσχυε στο χρόνο της απόφασης που ακυρώθηκε. [*552]
Η διοίκηση δεσμεύεται από το αναγκαίο μέρος του σκεπτικού της δικαστικής απόφασης - (operative finding) -.
Το μέρος της δικαστικής απόφασης που προσβάλλεται με την παρούσα έφεση δεν αποτελεί μέρος του σκεπτικού της.
Έφεση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Δημοκρατία της Κύπρου ν. Γεωργίου Ματθαίον Α.Ε. 832, απόφαση ημερ. 12/7/90·
Georghios Marcou and Another v. Republic (Minister of Finance) (1968) 3 CLR, 166·
Georghios Marcou and Another v. Republic (Minister of Finance) (1967) 3 CLR, 497·
Παναγιώτης Βανέξης και Άλλοι ν. Κυπριακής Δημοκρατίας Υπ. Αρ. 320/87 κ α. απόφαση Ολομ. ημερ. 31/10/1989·
Georghios Haris v. The Republic of Cyprus A.E. 699, αποφ. ημερ. 27/1/1989.
Έφεση.
Έφεση εναντίον της απόφασης Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου Κύπρου (Αρτεμίδης, Δ) που δόθηκε στις 11 Νοεμβρίου, 1988 (Προσφυγή αρ. 60/89) με την οποία απορρίφθηκε αίτημα του εφεσείοντα για ανανέωση ή παραχώρηση άδειας για τοποθέτηση στην παραλία διαφόρων ειδών θαλάσσιας άθλησης.
Α.Σ. Αγγελίδης, για τον εφεσείοντα
Ζ. Μυλωνάς, για τους εφεσίβλητους.
ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ, Δ.: Ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση. Ο εφεσείων, με την Προσφυγή Αρ. 60/89, ζήτησε, με βάση το, Άρθρο 146 του Συντάγματος, την ακύρωση απόφασης που κοινοποιήθηκε σ' αυτόν με επιστολή ημερομηνίας 11 Νοεμβρίου, 1988, με την οποία απορρίφθηκε αίτημά του για ανανέωση ή παραχώρηση άδειας για τοποθέτηση στην παραλία διαφόρων ειδών θαλάσσιας [*553] άθλησης.
Δικαστής του Δικαστηρίου τούτου, στην άσκηση πρωτοβάθμιας Αναθεωρητικής Δικαιοδοσίας, με βάση το Άρθρο 11(2) του περί Απονομής της Δικαιοσύνης (Ποικίλοι Διατάξεις) Νόμου του 1964, (Αρ. 33/64), κήρυξε άκυρη και χωρίς αποτέλεσμα την προσβαλλόμενη διοικητική απόφαση. Στο τέλος της ακυρωτικής Απόφασης πρόσθεσε:-
"Διευκρινίζω όμως πως αυτό που συνταγματικά και νομικά δικαιούται ο αιτητής, είναι απόφαση από το αρμόδιο όργανο στην αίτησή του για ανανέωση της αδείας του για την τοποθέτηση πάνω στην παραλία ορισμένων ειδών διεξαγωγής θαλάσσιων αθλημάτων."
Η παρούσα έφεση στρέφεται μόνον εναντίον του πιο πάνω μέρους της Δικαστικής Απόφασης.
Το ζήτημα που εγείρεται είναι αν χωρεί προσφυγή από επιτυχόντα αιτητή εναντίον πρωτοβάθμιας ακυρωτικής απόφασης.
Η Αναθεωρητική Δικαιοδοσία του Δικαστηρίου οριοθετείται από το Άρθρο 146 του Συντάγματος. Το αντικείμενο της προσφυγής είναι η νομιμότητα της διοικητικής πράξης ή απόφασης. Το αντικείμενο της αναθεωρητικής έφεσης συνεχίζει να είναι η νομιμότητα της ίδιας πράξης ή απόφασης. Η αναθεωρητική έφεση έχει σκοπό να εξασφαλίσει στα μέρη το πλεονέκτημα της γνώμης της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου σε υποθέσεις Αναθεωρητικής Δικαιοδοσίας, η οποία, με το Άρθρο 146 του Συντάγματος, δόθηκε αποκλειστικά στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο και, κάτω από το Άρθρο 11(2) του περί Απονομής της Δικαιοσύνης (Ποικίλαι Διατάξεις) Νόμου του 1964, (Αρ. 33/64), ασκείται τώρα πρωτόδικα από Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου - (βλ. Δημοκρατία της Κύπρου ν. Γεώργιου Ματθαίου, Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 832, (Απόφαση δόθηκε στις 12 Ιουλίου, 1990, δε δημοσιεύτηκε ακόμα)). [*554]
Η ακυρωτική δικαστική απόφαση εξαλείφει ex tunc την κρινόμενη διοικητική απόφαση.
Παρόμοιο ζήτημα ηγέρθη στην υπόθεση Georghios Marcou and Another v. Republic (Minister of Finance) (1968) 3 C.L.R. 166), (Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 31). Στην πρωτόδικη διαδικασία ο κ. Τριανταφυλλίδης (Δικαστής τότε του Ανωτάτου Δικαστηρίου) ακύρωσε τις προσβαλλόμενες διοικητικές αποφάσεις. Στην Απόφασή του -(Georghios Marcou and Another v. Republic (Minister of Finance) (1967) 3 C.L.R. 497) - έκαμε τις πιο κάτω παρατηρήσεις στη σελ. 503:-
"... what has been safeguarded in favour of public officers such as the Applicants, under Article 192, is not a fixed yearly amount, but a contribution by Government to a certain extent of the cost of educating abroad their children;
Thus, the Applicants are entitled to education grants which bear the same relation to the total cost of educating their children in Greece as the relation between £130 and £440."
Οι επιτυχόντες αιτητές καταχώρισαν έφεση εναντίον των πιο πάνω παρατηρήσεων της πρωτόδικης ακυρωτικής Δικαστικής Απόφασης. Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου αποφάσισε ότι η έφεση δεν ευσταθούσε και την απέρριψε. Ο Βασιλειάδης, Πρ., είπε στις σελ. 169-170:-
"Ο εφεσείων ισχυρίζεται ότι παρ' όλον ότι επέτυχε διά της προσφυγής του να ακυρώση την διοικητικήν πράξιν, εν τούτοις η απόφασις παραβλάπτει τα δικαιώματά του καθ' ότι προχωρεί περισσότερον και αποφασίζει την έκτασιν του δικαιώματος του δι' εκπαιδευτικόν επίδομα.
Εκ μέρους του εφεσιβλήτου προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι σκοπός της προσφυγής ήτο η ακύρωσις της διοικητικής πράξεως. Και εφ' όσον αύτη εκηρύχθη άκυ[*555]ρος τούτο πρέπει να σημαίνη το τέλος της παρούσης διαδικασίας.
Κλίνομεν υπέρ της απόψεως ότι ο ισχυρισμός ούτος ευσταθεί, δεδομένου ότι δια της εκδοθείσης αποφάσεως το θέμα παραπέμπεται εκ νέου εις την διοίκησιν. Την άποψιν ταύτην ενισχύει και η συνήθως χρησιμοποιουμένη φρασεολογία, ότι η διοικητική πράξις της οποίας το κύρος αμφισβητείται, κηρύττεται άκυρος και εστερημένη παντός νομικού αποτελέσματος. Καθ' όσον αφορά εις τας άλλας παρατηρήσεις του δικαστού, όστις εξεδίκασε την υπόθεσιν, δεν νομίζομεν ότι δυνάμεθα σήμερον να εισέλθωμεν.
Εκείνο το οποίον καλούμεθα να αποφασίσωμεν είναι κατά πόσον η απόφασις δι' ης ηκυρώθη η διοικητική πράξις ευσταθεί ή όχι. Και ουδεμία περί τούτου υπάρχει αμφιβολία. Συνεπώς η έφεσις δεν ευσταθεί και απορρίπτεται."
Τα πιο πάνω αποτελούν απάντηση στο ζήτημα που εγείρεται στην παρούσα έφεση.
Η ακυρωτική απόφαση εξαλείφει τη διοικητική πράξη ή απόφαση. Στην έφεση το Δικαστήριο εξετάζει πάλιν τη νομιμότητα της διοικητικής πράξης ή απόφασης. Εφόσον η διοικητική πράξη ή απόφαση ακυρώθηκε με την πρωτοβάθμια διαδικασία, η έφεση είναι χωρίς αντικείμενο.
Με βάση τα πιο πάνω, δεν χωρεί έφεση από επιτυχόντα διάδικο εναντίον πρωτοβάθμιας δικαστικής απόφασης.
Η δικαστική απόφαση, σύμφωνα με την παράγραφο 5 του Άρθρου 146 του Συντάγματος: "δεσμεύει παν δικαστήριον, όργανον ή αρχήν εν τη Δημοκρατία, και τα περί ων πρόκειται όργανα, αρχαί ή πρόσωπα υποχρεούνται εις ενεργόν συμμόρφωσιν προς ταύτην".
Η διοίκηση, μετά την έκδοση ακυρωτικής δικαστικής [*556] απόφασης, με βάση την παράγραφο 4(β) του Άρθρου 146 του Συντάγματος, υποχρεούται να επανεξετάσει το θέμα με βάση το νομικό και πραγματικό καθεστώς που Ισχυε στο χρόνο της απόφασης που ακυρώθηκε - (βλ. Παναγιώτης Βανέζη και Άλλοι ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, Υποθέσεις Αρ. 320/87, κ.α., (Απόφαση (Ολ.) δόθηκε στις 31 Οκτωβρίου, 1989, δε δημοσιεύτηκε ακόμα)).
Η διοίκηση δεσμεύεται από το αναγκαίο μέρος του σκεπτικού της δικαστικής απόφασης - (operative finding) -(βλ. Georghios Haris v. The Republic of Cyprus, Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 699, (Απόφαση δόθηκε στις 27 Ιανουαρίου, 1989, δε δημοσιεύτηκε ακόμα)).
Το μέρος της δικαστικής Απόφασης που προσβάλλεται με την παρούσα έφεση δεν αποτελεί μέρος του σκεπτικού της. Θεωρούμε χρήσιμο να παραθέσουμε αποσπάσματα από την Απόφαση του Δικαστή Ιωσηφίδη στην υπόθεση Georghios Marcou and Another v. Republic (Minister of Finance) (1968) 3 C.L.R. 166, στις σελ. 170 και 171:-
"The Appellant (Applicant) in this case was asking the Court to declare that the decision of the Respondent was null and void and of no effect whatsoever, under the provisions of Article 146, paragraph 4(b), of the Constitution. In fact the learned Judge, who heard this case at first instance, made the declaration sought in favour of the Appellant. Once the decision has been declared null and void it is now the duty of the Administration to reconsider the matter.".
………………………………
"I am of the view that, once the decision of the Respondent has been declared null and void and it is his duty to re-examine the matter, the whole matter should be left open. If the party concerned i.e. the Appellant, is aggrieved by any fresh decision of the Administration then he will have the right to file a fresh recourse under the provisions of Article 146, if he can bring himself [*557] within the ambit of that Article, which provides that, on a complaint against an administrative decision that it is contrary to any of the provisions of the Constitution or of any law or was made in excess or abuse of powers, this Court has power to examine the matter and, if satisfied that the complaint has been proved, declare such decision null and void"
Θέλουμε να παρατηρήσουμε ότι δεν είναι επιθυμητό τα Δικαστήρια να προβαίνουν σε μη αναγκαίες παρατηρήσεις στις αποφάσεις τους, οι οποίες πιθανόν να θεωρηθούν από τη διοίκηση, έστω εσφαλμένα, ως περιοριστικές οποιωνδήποτε δικαιωμάτων τα οποία οι αιτητές πιθανόν να έχουν βάσει του Συντάγματος ή του νόμου.
Η έφεση απορρίπτεται.
Καμιά διαταγή για έξοδα.
Έφεση απορρίπτεται χωρίς διαταγή για έξοδα
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο