(1997) 3 ΑΑΔ 315
[*315]15 Σεπτεμβρίου, 1997
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΧATZHΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ,
ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στές]
ΑΝΤΩΝΑΚΗΣ ΧΡ. ΣΟΛΟΜΩΝΙΔΗΣ,
Eφεσείων-Aιτητής,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΥΠΟΥΡΓΟΥ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ/ Ή ΔIEYΘYNTH
TMHMATOΣ EΣΩTEPIKΩN ΠPOΣOΔΩN,
Εφεσιβλήτων-Kαθ’ ων η αίτηση.
(Αναθεωρητική Έφεση Aρ. 1851)
Εκτελεστή διοικητική πράξη — Πράξη σχετιζόμενη με την είσπραξη φόρων — Δε συνιστά εκτελεστή διοικητική πράξη αλλά πράξη εκτέλεσης, μη υπαγόμενη στον αναθεωρητικό έλεγχο του Άρθρου 146 του Συντάγματος — Ποία τα συστατικά στοιχεία εκτελεστής πράξης — Πράξη πληροφοριακού και συμβουλευτικού περιεχομένου — Δε συνιστά εκτελεστή πράξη.
Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που κυρώθηκε με το Ν. 39/62 — Ποίο το αντικείμενο του Άρθρου 13 του N. 39/62 — Κατά πόσο το εν λόγω άρθρο, σε συσχετισμό με τις κατ’ ισχυρισμό παραβιάσεις του Άρθρου 24 του Συντάγματος, εξασφαλίζει δικαίωμα προσφυγής, δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος.
Φορολογία — Καταναγκαστική είσπραξη φόρων — Διέπεται από τον περί Εισπράξεως Φόρων Νόμο του 1962 (Ν. 31/62), όπως τροποποιήθηκε από το Ν. 34/78 — Ο Διευθυντής Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων δεν έχει εξουσία να παγοποιεί φορολογικές οφειλές.
Ο εφεσείων, στον οποίο είχε επιβληθεί φορολογία εισοδήματος κεφαλαιουχικών κερδών και φορολογία ακίνητης ιδιοκτησίας ανερχόμενη σε ΛΚ64.000, αξίωσε από το Διευθυντή του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων την παγοποίηση των χρεών του επικαλούμενος την κακή οικονομική του κατάσταση λόγω της τουρκικής εισβολής. Η αρνητική [*316]απάντηση του Διευθυντή αποτέλεσε αντικείμενο προσφυγής η οποία απορρίφθηκε από το πρωτόδικο Δικαστήριο για το λόγο ότι η επίδικη απόφαση δε συνιστούσε εκτελεστή διοικητική απόφαση ή πράξη, αλλά πράξη εκτέλεσης μη υπαγόμενη στον αναθεωρητικό έλεγχο που καθιερώνει το Άρθρο 146 του Συντάγματος.
Η πρωτόδικη απόφαση επικυρώθηκε από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Αναφέρθηκε περαιτέρω ότι:
1. Μόνο πράξεις επαγόμενες έννομες συνέπειες για τα δικαιώματα και υποχρεώσεις του διοικούμενου συνιστούν εκτελεστές πράξεις, υποκείμενες στο δικαστικό έλεγχο που καθιερώνει το Άρθρο 146 του Συντάγματος. Η είσπραξη φορολογικών οφειλών δε συνιστά πράξη προσδιοριστική των υποχρεώσεων του φορολογουμένου· αφορά την εκπλήρωσή τους. Η απόφαση του Διευθυντή είναι πράξη καθαρά πληροφοριακού και ταυτόχρονα συμβουλευτικού περιεχομένου, η οποία άφησε αμετάβλητες τις κατά νόμο υποχρεώσεις του εφεσείοντα.
2. Ο εφεσείων δεν έχει δικαίωμα προσφυγής δυνάμει του Άρθρου 13 της Σύμβασης και του Άρθρου 24 του Συντάγματος, όπως ισχυρίστηκε. Κανένα από τα δύο άρθρα δεν αμβλύνει το δικαιοδοτικό πλαίσιο του Άρθρου 146 του Συντάγματος, ούτε μεταβάλλει τις προϋποθέσεις που τίθενται για άσκηση προσφυγής.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Aναφερόμενη υπόθεση:
Πατσαλοσαββή v. Διευθυντή Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων (1989) 1(E) Α.Α.Δ. 45.
Έφεση.
Έφεση εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου Kύπρου (Nικήτας, Δ.) που δόθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου, 1993 (Προσφυγή Aρ. 94/92) με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή του εφεσείοντα εναντίον της απόφασης του Διευθυντή του Tμήματος Eσωτερικών Προσόδων να απορρίψει αίτημά του για παγοποίηση των φορολογικών του οφειλών.
Κ. Ευσταθίου, για τον Eφεσείοντα-αιτητή.
Α. Βασιλειάδης, Aνώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους [*317]Eφεσίβλητους-Kαθ’ ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΔIKAΣTHPIO: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Γ. Μ. Πικής, Π.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Σε συμφωνία με το πρωτόδικο Δικαστήριο, κρίνουμε την προσφυγή απαράδεκτη. Το αντικείμενό της, δηλαδή η “απόφαση” που προσβάλλεται, δε συνιστά εκτελεστή διοικητική απόφαση ή πράξη, επομένως δεν υπόκειται σε αναθεώρηση βάσει του Άρθρου 146.1.
Μεταξύ των ετών 1980-1981, επιβλήθηκε στον εφεσείοντα φορολογία εισοδήματος κεφαλαιουχικών κερδών και φορολογία ακίνητης ιδιοκτησίας ανερχόμενη σε £64,000. Οι φορολογικές αποφάσεις δεν αμφισβητήθηκαν με προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο. Μετά την πάροδο μακρού χρόνου, ο εφεσείων αποτάθηκε στο Διευθυντή του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων και αξίωσε την παγοποίηση των χρεών του επικαλούμενος τη δεινή οικονομική κατάστασή του την οποία συσχετίζει με την απώλεια ακίνητης ιδιοκτησίας, ως αποτέλεσμα της Τουρκικής εισβολής. Ο Διευθυντής του απάντησε ότι τέτοια εξουσία δεν του παρέχεται από το νόμο, πληροφορώντάς τον συγχρόνως ότι η είσπραξη των φόρων διέπεται από τη σχετική νομοθεσία. Πράγματι δεν παρέχεται εξουσία στο Διευθυντή να προβαίνει στην παγοποίηση των φορολογικών οφειλών, η καταναγκαστική είσπραξη των οποίων διέπεται από τον περί Εισπράξεως Φόρων Νόμο του 1962 (Ν.31/62) (όπως τροποποιήθηκε από το Ν.34/78). Η απάντηση του Διευθυντή ήταν το επίδικο θέμα της προσφυγής. Επρόκειτο για απόφαση (αν μπορεί να χαρακτηριστεί απόφαση, εφόσον ελλείπει το στοιχείο του καθορισμού), καθαρά πληροφοριακού και ταυτόχρονα συμβουλευτικού περιεχομένου, η οποία άφησε τις κατά νόμο υποχρεώσεις του εφεσείοντα, αμετάβλητες.
Όπως επισημαίνει το πρωτόδικο Δικαστήριο, πράξεις σχετιζόμενες με την είσπραξη των φόρων συνιστούν πράξεις εκτέλεσης μη υπαγόμενες στον αναθεωρητικό έλεγχο που καθιερώνει το Άρθρο 146 του Συντάγματος. Έτσι έχει το ζήτημα. Η είσπραξη φορολογικών οφειλών δε συνιστά πράξη προσδιοριστική των υποχρεώσεων του φορογούμενου· αφορά την εκπλήρωσή τους. Μόνο πράξεις επαγόμενες έννομες συνέπειες για τα δικαιώματα και υποχρεώσεις του διοικούμενου συνιστούν εκτελεστές πράξεις υποκείμενες στο δικαστικό έλεγχο που καθιερώνει το Άρθρο 146.
Ο εφεσείων υποστήριξε ότι το Άρθρο 13 της Ευρωπαϊκής Σύμ[*318]βασης για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που κυρώθηκε με το Ν.39/62, σε συσχετισμό με τις κατ’ ισχυρισμό παραβιάσεις του Άρθρου 24 του Συντάγματος, του εξασφαλίζουν δικαίωμα προσφυγής στο Ανώτατο Δικαστήριο βάσει του Άρθρου 146. Κανένα από τα δύο άρθρα δεν αμβλύνει το δικαιοδοτικό πλαίσιο του Άρθρου 146 του Συντάγματος, ούτε μεταβάλλει τις προϋποθέσεις που τίθενται για την άσκηση προσφυγής.
Το άρθρο 13 της Σύμβασης εξασφαλίζει δικαίωμα πρόσβασης σε εθνική αρχή για την προάσπιση των δικαιωμάτων που κατοχυρώνει η συνθήκη. Όπως επισημαίνει το πρωτόδικο Δικαστήριο, το αντικείμενο του Άρθρου 13 είναι η προστασία υπαρκτών παραβιάσεων των δικαιωμάτων που κατοχυρώνει η συνθήκη. (Βλ. Fawcett, The application of the European Convention on Human Rights, Second Edition, p. 293.)
Στην προκείμενη περίπτωση δεν έχει προκληθεί οποιαδήποτε παραβίαση των δικαιωμάτων τα οποία κατοχυρώνει η Συνθήκη και τα επάλληλα προς το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ο εφεσείων φορολογήθηκε σύμφωνα με το νόμο και ανάλογα με το εισόδημα και το κέρδος που προσπορίστηκε. Ανάλογη ήταν και η υποχρέωσή του, όπως και κάθε άλλου φορολογούμενου, να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του προς το κράτος. Ό,τι προβάλλει, επικαλούμενος το Άρθρο 24, είναι τη δική του αδυναμία να αποπληρώσει αυτή την οφειλή, την επιβολή της οποίας ουδέποτε αμφισβήτησε.
Αρμόδιο για τον καθορισμό του τρόπου αναγκαστικής είσπραξης των φόρων είναι το Επαρχιακό Δικαστήριο. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 του Ν.31/62, το Δικαστήριο προβαίνει σε έρευνα αναφορικά με τα μέσα του εν υπερημερία φορολογούμενου πριν καθορίσει τον τρόπο είσπραξης των οφειλομένων φόρων. Πρόκειται, όπως επαναλαμβάνεται στην Πατσαλοσαββή ν. Διευθ. Τμ. Εσ. Προσ. (1989) 1 Α.Α.Δ. 45, για αυτοτελή νομοθετική διάταξη (άρθρο 9), η οποία παρέχει τη δυνατότητα στο Επαρχιακό Δικαστήριο να εγκρίνει την αποπληρωμή της οφειλής με δόσεις.
Η έφεση στερείται ολοσχερώς ερείσματος. Απορρίπτεται με έξοδα.
H έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο