(1997) 3 ΑΑΔ 338
[*338]30 Σεπτεμβρίου, 1997
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ,
ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στές]
ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΟ ΊΔΡΥΜΑ ΚΥΠΡΟΥ,
Εφεσείοντες-Καθ’ ων η αίτηση,
ν.
ΛΥΓΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ,
Εφεσίβλητης-Αιτήτριας.
(Αναθεωρητική Έφεση Aρ. 2294)
Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου — Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου — Προαγωγές — Θέση Πρώτου Λειτουργού Προγραμμάτων στο Μουσικό Τμήμα του Iδρύματος — Οι περί Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου (Διορισμοί και Προαγωγαί) Κανονισμοί του 1987 (Κ.Δ.Π. 317/87) — Διαγράφουν την ακολουθητέα διαδικασία.
Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου — Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου — Προαγωγές — Εμπιστευτικές Εκθέσεις — Έκδηλη υπεροχή — Η αισθητή υπεροχή υποψηφίου δεν αποτελεί λόγο ακύρωσης — Μόνο η έκδηλη υπεροχή, σε βαθμό που να προσλαμβάνει αντικειμενική υπόσταση, στοιχειοθετεί λόγο για επέμβαση στην απόφαση του διορίζοντος οργάνου — Στην απουσία έκδηλης υπεροχής, η επιλογή του καταλληλότερου υποψηφίου αποτελεί ευθύνη του διοικητικού οργάνου.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αποδέκτηκε την προσφυγή, της αιτήτριας που ήταν η μόνη ανθυποψήφιος του ενδιαφερόμενου προσώπου για προαγωγή στην επίδικη θέση, και ακύρωσε την προαγωγή αφού διαπίστωσε ότι (α) δόθηκε υπέρμετρη βαρύτητα στην επίδοση του ενδιαφερόμενου προσώπου στην πιο πρόσφατη περίοδο της υπηρεσίας του (β) αγνοήθηκε η επίδοσή του κατά τα προηγούμενα έτη και (γ) η αισθητή υπεροχή της αιτήτριας μπορούσε να επενεργήσει ως στοιχείο για ακύρωση της απόφασης.
Οι πιο πάνω διαπιστώσεις του Δικαστηρίου αμφισβητήθηκαν με την έφεση. Οι εφεσείοντες υποστήριξαν, ότι το Διοικητικό Συμβούλιο του Ρ.Ι.Κ. επέλεξε το ενδιαφερόμενο πρόσωπο, έχοντας υπόψη [*339]του και αξιολογώντας το σύνολο της υπηρεσίας των δύο υποψηφίων. Επίσης ότι το Δικαστήριο προέβη σε αξιολόγηση των ενώπιον του δορίζοντος οργάνου στοιχείων, καθ’ υπέρβαση των ορίων του αναθεωρητικού του ελέγχου.
Η εφεσίβλητη υποστήριξε την πρωτόδικη απόφαση.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου αποδέκτηκε την έφεση για τους πιο κάτω λόγους:
1. Ακολουθήθηκε η ορθή διαδικασία για πλήρωση της θέσης όπως διαγράφεται από τους περί Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου (Διορισμοί και Προαγωγαί) Κανονισμούς του 1987 (Κ.Δ.Π. 317/87).
2. Η ευχέρεια για αναζήτηση των απόψεων δύο ανώτερων στελεχών του Iδρύματος αναφορικά με την καταλληλότητα των υποψηφίων, παρέχεται στο Διοικητικό Συμβούλιο από τον Κανονισμό 8(1) των σχετικών Κανονισμών (Κ.Δ.Π. 317/87). Οι εν λόγω απόψεις, οι οποίες δεν υπέχουν τη σημασία που ενέχει η σύσταση προϊσταμένου τμήματος, βάσει των προνοιών του Άρθρου 35(4) του περί Δημοσίας Yπηρεσίας Nόμου του 1990 (Ν. 1/90) και προηγουμένως βάσει του Άρθρου 44(3) του Ν. 33/67, αξιολογούνται όπως κάθε άλλο διαφωτιστικό στοιχείο για την καταλληλότητα των υποψηφίων στο πλαίσιο της διακριτικής ευχέρειας του συμβουλίου. Οι απόψεις των δύο ανωτέρων στελεχών που δόθηκαν στην παρούσα υπόθεση, αν και διΐστανται ως προς το ποίος από τους δύο υποψηφίους είναι ο καταλληλότερος, διατυπώνουν τη θέση ότι έπρεπε να υπάρχουν δύο θέσεις, ώστε να καταστεί δυνατή η προαγωγή και των δύο.
3. Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο κρίθηκε “εξαίρετος” στις συνεντεύξεις, ενώ η εφεσίβλητη “πολύ καλή”.
4. Το συμβούλιο του Ρ.Ι.Κ. ενήργησε υπό το φως του συνόλου των στοιχείων που είχε ενώπιόν του, αναφορικά με την απόδοση του ενδιαφερόμενου προσώπου και του συνόλου της υπηρεσίας των υποψηφίων, όπως αναγράφεται στην απόφασή του.
5. Η αισθητή υπεροχή υποψηφίου στις εμπιστευτικές εκθέσεις, σε αντίθεση προς την έκδηλη υπεροχή, δεν αποτελεί λόγο ακύρωσης.
6. Η προαγωγή του ενδιαφερόμενου προσώπου ήταν, υπό το φως του συνόλου των στοιχείων ενώπιον του Διοικητικού Συμβουλί[*340]ου του Ρ.Ι.Κ., εύλογα δυνατή. Η πρωτόδικη απόφαση είναι εσφαλμένη για τους λόγους που αναφέρονται πιο πάνω.
Η έφεση επιτρέπεται με έξοδα.
Aναφερόμενες υποθέσεις:
Carayiannis v. Republic (1969) 3 C.L.R. 341,
Republic v. Vonditsianos and Others (1969) 3 C.L.R. 445,
Republic v. Roussos (1987) 3(B) C.L.R. 1217,
Λύωνα και Άλλοι v. Δημοκρατίας, Yπόθ. Aρ. 683/88, ημερ. 14.6.1990,
Χατζηνικολάου v. Α.Η.Κ., Yπόθ. Aρ. 839/94, ημερ. 31.10.1995,
Hadjisavva ν. Republic (1982) 3 C.L.R. 76,
Hadjiioannou v. Republic (1983) 3(B) C.L.R. 1041.
Έφεση.
Έφεση εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου Kύπρου (Kαλλής, Δ.) που δόθηκε στις 14 Iουνίου, 1996 (Προσφυγή Aρ. 73/92) με την οποία έγινε αποδεκτή η προσφυγή της εφεσίβλητης εναντίον της απόφασης του Pαδιοφωνικού Iδρύματος Kύπρου να προάξει το ενδιαφερόμενο προσώπο στη θέση Πρώτου Λειτουργού Προγραμμάτων στο Mουσικό Tμήμα του Iδρύματος.
Π. Πολυβίου, για τους Eφεσείοντες.
Xρ. Xριστοφίδης, για την Eφεσίβλητη.
Α. Σ. Αγγελίδης, για το Eνδιαφερόμενο Πρόσωπο.
Cur. adv. vult.
ΔIKAΣTHPIO: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Γ. Μ. Πικής, Π.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου (Ρ.Ι.Κ.) επέλεξε το Γεώργιο Κοτσώνη, το ενδιαφερόμενο πρόσωπο, ως τον καταλληλότερο των υποψηφίων και τον [*341]προήγαγε στη θέση Πρώτου Λειτουργού Προγραμμάτων στο Μουσικό Τμήμα του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου. Η μόνη ανθυποψήφιός του για τη θέση, η εφεσίβλητη, προσέβαλε την απόφαση και επεδίωξε την ακύρωσή της με προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ασκώντας την πρωτογενή αναθεωρητική του δικαιοδοσία, ακύρωσε την απόφαση.
Οι λόγοι για τους οποίους ακυρώθηκε η επίδικη διοικητική απόφαση συνοψίζονται, στο μεγαλύτερο μέρος τους, στο καταληκτικό μέρος της απόφασης που περιέχεται στην ακόλουθη παράγραφο:
“Κρίνω ότι με το να δώσει υπέρμετρη βαρύτητα στην επίδοση του Ε.Μ. κατά τους τελευταίους 15 μήνες και με το να αγνοήσει την επίδοσή του κατά την προηγούμενη υπηρεσία του, διάρκειας 24 ετών, καθώς και με το να αγνοήσει την αισθητή υπεροχή της αιτήτριας σε ό,τι αφορά το κριτήριο της αξίας, όπως αυτή αναδύεται μέσα από το σύνολο της σταδιοδρομίας της, το Συμβούλιο του Ιδρύματος έχει ενεργήσει με τρόπο αντίθετο προς τις αρχές του διοικητικού δικαίου οι οποίες διέπουν την αξιολόγηση υποψηφίων (Βλ. ανάμεσα σ’ άλλα Σωτηριάδου, ανωτέρω). Μια βελτιωμένη υπηρεσιακή εικόνα διάρκειας μόνο 15 μηνών δεν μπορεί ν’ απαλείψει ή να εξουδετερώσει μια μη δημιουργική και με προβλήματα εικόνα, όπως ο ίδιος ο Διευθυντής Προγραμμάτων την είχε περιγράψει, διάρκειας 24 ετών. Πράξεις αντίθετες προς τις αρχές του διοικητικού δικαίου αποτελούν πράξεις αντίθετες προς το Νόμο μέσα στην έννοια του Άρθρου 146.1 του Συντάγματος. (Βλ. Καραγιάννης ν. Δημοκρατίας (1969) 3 Α.Α.Δ. 341, Δημοκρατία ν. Βοντιτσιάνος κ.ά. (1969) 3 Α.Α.Δ. 445.) Ακολουθεί πως η επίδικη απόφαση πρέπει να ακυρωθεί επειδή αποτελεί πράξη αντίθετη προς τις διατάξεις του Νόμου, δηλαδή τις αρχές του διοικητικού δικαίου.”
Τίθενται υπό αμφισβήτηση με την έφεση, οι διαπιστώσεις του Δικαστηρίου: (α) ότι δόθηκε υπέρμετρη βαρύτητα στην επίδοση του ενδιαφερομένου προσώπου στην πιο πρόσφατη περίοδο της υπηρεσίας του. (β) ότι αγνοήθηκε η επίδοσή του κατά τα προηγούμενα έτη. και (γ) η εξειδίκευση αισθητής υπεροχής, σε αντιδιαστολή προς την έκδηλη υπεροχή, ως παράγοντα ο οποίος μπορεί να επενεργήσει ως στοιχείο για την ακύρωση της απόφασης.
Οι εφεσείοντες υποστήριξαν ότι το διοικητικό συμβούλιο του Ρ.Ι.Κ. είχε υπόψη του και αξιολόγησε το σύνολο της υπηρεσίας των [*342]δύο υποψηφίων, ότι δεν αγνόησε κανένα ουσιώδη παράγοντα, και ότι η απόφασή του αντανακλά την κρίση του αρμόδιου διοικητικού οργάνου, ως προς το ποίος από τους δύο υποψηφίους ήταν καταλληλότερος για την πλήρωση της θέσης. Αξιολογώντας τα ενώπιον του διορίζοντος σώματος στοιχεία, το Δικαστήριο, σύμφωνα με την εισήγηση των εφεσειόντων, υπερέβη τα όρια του αναθεωρητικού ελέγχου, επεκτεινόμενο σε ίδια κρίση ως προς την καταλληλότητα των υποψηφίων.
Η εφεσίβλητη υποστήριξε την πρωτόδικη απόφαση ως ορθή σ’ όλα της τα σημεία και κάλεσε το Δικαστήριο να απορρίψει την έφεση.
Δεν έχουν διατυπωθεί οποιαδήποτε ερωτηματικά για τη διαδικασία η οποία ακολουθήθηκε για την πλήρωση της θέσης. Ακολουθήθηκε η διαγεγραμμένη από τους περί Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου (Διορισμοί και Προαγωγαί) Κανονισμούς του 1987 (Κ.Δ.Π. 317/87) διαδικασία για την πλήρωση της κενής θέσης Πρώτου Λειρουργού Προγραμμάτων στο Μουσικό Τμήμα του Ιδρύματος. Οι υποψηφιότητες εξετάστηκαν, σε πρώτο στάδιο, από τη συμβουλευτική επιτροπή επιλογής, η οποία, μετά από διερεύνηση των προσόντων, υπηρεσιακών στοιχείων και το αποτέλεσμα της συνέντευξης των υποψηφίων, διαπίστωσε ότι και οι δύο ήσαν: (α) προσοντούχοι και (β) κατάλληλοι για διορισμό στην υπό πλήρωση θέση. Υπό το πρίσμα αυτών των διαπιστώσεων παρέπεμψε το θέμα στο διοικητικό συμβούλιο για τα περαιτέρω χωρίς να προβεί σε οποιαδήποτε διαβάθμιση της καταλληλότητας των δύο υποψηφίων για διορισμό.
Το διοικητικό συμβούλιο του Ρ.Ι.Κ. έκρινε ορθό όπως αναζητήσει τις απόψεις δύο ανώτερων στελεχών του Ιδρύματος, οι οποίοι ήσαν γνώστες, λόγω της θέσης τους, της υπηρεσίας και ικανοτήτων των δύο υποψηφίων, συγκεκριμένα του Διευθυντή Προγραμμάτων του Ιδρύματος του κ. Χαρίλαου Παπαδόπουλου και του Διευθυντή Μουσικών Προγραμμάτων, κ. Ανδρέα Παπακυριακού.
O Κανονισμός 8(1) των σχετικών Κανονισμών (Κ.Δ.Π. 317/87), παρέχει ευχέρεια στο συμβούλιο του ιδρύματος να προβαίνει σε “...επαρκή έρευναν διά την καταλληλότητα των υποψηφίων”, εξουσία η οποία του παρείχε τη δυνατότητα να ζητήσει τις απόψεις των δύο στελεχών του ιδρύματος αναφορικά με την καταλληλότητα των υποψηφίων για την πλήρωση της θέσης. Επί τούτου δεν έχουν διατυπωθεί αμφισβητήσεις. Πρέπει όμως να διευκρινίσουμε ότι οι απόψεις οι οποίες διατυπώνονται από οποιοδήποτε τμηματάρχη [*343]για την καταλληλότητα των υποψηφίων, δεν υπέχουν τη σημασία που ενέχει η σύσταση προϊσταμένου τμήματος, βάσει των προνοιών του Άρθρου 35(4) του περί Δημοσίας Υπηρεσίας Νόμου του 1990 (Ν.1/90) και προηγουμένως βάσει του Άρθρου 44(3) του Ν.33/67. Οι απόψεις οι οποίες διατυπώνονται για την καταλληλότητα των υποψηφίων από ανώτερα στελέχη του Ρ.Ι.Κ., αξιολογούνται και αποτιμούνται, όπως και κάθε άλλο στοιχείο, διαφωτιστικό για την καταλληλότητα των υποψηφίων, στο πλαίσιο της διακριτικής ευχέρειας, στην απουσία οποιασδήποτε νομικής ιεράρχησης της σπουδαιότητάς τους.
Για τους λόγους που εκτίθενται στην έκθεσή του, ο κ. Παπαδόπουλος έκρινε το ενδιαφερόμενο πρόσωπο (Γ. Κοτσώνη) ως τον καταλληλότερο, ενώ ο κ. Παπακυριακού την εφεσίβλητη (Λ. Κωνσταντινίδου). Το πόσο κατάλληλος ήταν ο κάθε ένας από τους δύο υποψηφίους για προαγωγή στην επίμαχη θέση και πόσο ισοζυγισμένες ήταν οι εκατέρωθεν διεκδικήσεις τους, προκύπτει από το γεγονός ότι, τόσο ο κ. Παπαδόπουλος όσο και ο κ. Παπακυριακού διατυπώνουν τη θέση ότι θα ήσαν ευτυχείς εάν υπήρχαν δύο θέσεις ώστε να καταστεί δυνατή η προαγωγή και των δύο υποψηφίων.
Το διοικητικό συμβούλιο του Ρ.Ι.Κ. αξιολόγησε τους δύο υποψηφίους υπό το φως του συνόλου των υπηρεσιακών τους στοιχείων, της έκθεσης της συμβουλευτικής επιτροπής προσωπικού και των εκθέσεων των κκ. Παπαδόπουλου και Παπακυριακού. Το άλλο στοιχείο το οποίο προέκυψε ενώπιον του συμβουλίου του Ρ.Ι.Κ., ήταν η απόδοση των υποψηφίων κατά τη συνέντευξη στην οποίαν κλήθηκαν (βλ. Επιφύλαξη Κ.8(1) της Κ.Δ.Π. 317/87) οι δύο υποψήφιοι. Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο κρίθηκε (από την πλειοψηφία) “εξαίρετος” και η εφεσίβλητη, “πολύ καλή”.
Υπό το φως του συνόλου των δεδομένων, το ενδιαφερόμενο πρόσωπο κρίθηκε ως ο καταλληλότερος των υποψηφίων και με βάση αυτή τη διαπίστωση αποφασίστηκε (κατά πλειοψηφία) η επιλογή του.
Η διαπίστωση του Δικαστηρίου, ότι το Ρ.Ι.Κ. απέδωσε υπέρμετρη βαρύτητα στην απόδοση του ενδιαφερόμενου προσώπου τους τελευταίους δεκαπέντε μήνες, είναι αβάσιμη. Το συμβούλιο του Ρ.Ι.Κ. ενήργησε υπό το φως του συνόλου των ενώπιόν του στοιχείων. Είναι παγιωμένη αρχή ότι για τον προσδιορισμό των διεκδικήσεων υπαλλήλων για προαγωγή, συνεκτιμάται το σύνολο της υπηρεσίας τους με αναγνωρισμένη την ευχέρεια του διορίζοντος σώματος να αποδώσει μεγαλύτερη βαρύτητα στην πιο πρόσφατη υπηρε[*344]σία τους. (Βλ. μεταξύ άλλων Republic v. Roussos (1987) 3 C.L.R. 1217 (απόφαση Ολομέλειας)· Γεώργιος Λύωνα και Άλλοι ν. Δημοκρατίας Υπ. 683/88 και άλλες - 14.6.1990, (απόφαση Ολομέλειας)· Χ”Νικολάου ν. Α.Η.Κ. Υπ. αρ. 839/94 - 31.10.1995.)
Σφάλμα αποτελεί επίσης η διαπίστωση του Δικαστηρίου ότι αγνοήθηκε η επίδοση του ενδιαφερόμενου προσώπου κατά τα προηγούμενα χρόνια της υπηρεσίας του. Λήφθηκε, όπως αναγράφεται στην απόφαση, το σύνολο της υπηρεσίας των υποψηφίων.
Η αισθητή υπεροχή υποψηφίου στις εμπιστευτικές εκθέσεις δεν αποτελεί λόγο ακύρωσης. Μόνο όπου η υπεροχή είναι έκδηλη, σε βαθμό που να προσλαμβάνει αντικειμενική υπόσταση (βλ μεταξύ άλλων, ΗadjiSavva v. Republic (1982) 3 Α.Α.Δ. 76, HadjiIoannou v. Republic (1983) 3 C.L.R. 1041), στοιχειοθετείται λόγος για επέμβαση στην κρίση του αρμοδίου διοικητικού οργάνου, για την επιλογή του. Στην απουσία έκδηλης υπεροχής, η επιλογή του καταλληλότερου αποτελεί ευθύνη του διοικητικού οργάνου, στο οποίο εναποτίθεται η εξουσία για την στελέχωση της υπηρεσίας. Πεδίο για δικαστική επέμβαση παρέχεται μόνο εφόσον καταφαίνεται ότι η ληφθείσα απόφαση δεν ήταν λογικά εφικτή.
Δεν τέθηκε ό,τιδήποτε ενώπιον του Δικαστηρίου το οποίο να διασαλεύει τη βάση της απόφασης των εφεσειόντων, η οποία κατοπτρίζεται στο καταληκτικό μέρος της απόφασής τους, το οποίο έχει ως εξής:
“Το Συμβούλιο, αφού έλαβε υπόψη και συνεκτίμησε το σύνολο των ενώπιόν του στοιχείων αναφορικά με τους υποψηφίους, σε συνάρτηση με τις απαιτήσεις του Σχεδίου Υπηρεσίας της θέσης καθώς και την απόδοση των υποψηφίων στις προσωπικές συνεντεύξεις, έκρινε, με βάση τα καθιερωμένα κριτήρια της αξίας, των προσόντων και της αρχαιότητας και με γνώμονα την καταλληλότητα για τη θέση, ότι ο καταλληλότερος για προαγωγή είναι ο Κοτσώνης Γεώργιος και αποφάσισε την προαγωγή του στη θέση “Πρώτος Λειτουργός Μουσικών Προγραμμάτων” από τις 16.1.1992.”
Καταλήγουμε ότι η πρωτόδικη απόφαση είναι εσφαλμένη. Η επιλογή του ενδιαφερομένου προσώπου ήταν υπό το φως του συνόλου των στοιχείων ενώπιον του συμβουλίου του Ρ.Ι.Κ., εύλογα δυνατή και εφόσο δε διαπιστώνεται σφάλμα στην άσκηση των εξουσιών του σώματος, η επίδικη διοικητική απόφαση πρέπει να επικυρωθεί.
[*345]Η έφεση επιτρέπεται με έξοδα. Η πρωτόδικη απόφαση παραμερίζεται. Η επίδικη διοικητική απόφαση επικυρώνεται βάσει του Άρθρου 146.4(α).
Η έφεση επιτρέπεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο