(1997) 3 ΑΑΔ 422
[*422]17 Οκτωβρίου, 1997
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΝΙΚΗΤΑΣ, ΚΑΛΛΗΣ,
ΚΡΑΜΒΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Εφεσείοντες-Καθ’ ων η αίτηση,
ν.
ΜΙΧΑΛΑΚΗ ΨΩΜΑ,
Εφεσίβλητου-Αιτητή.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 1979)
Δημόσιοι υπάλληλοι — Προαγωγές — Θέση Κτηνοτροφικού Επιθεωρητή, 1ης Τάξης, Τμήμα Γεωργίας — Σύσταση του Διευθυντή — Δεν μπορεί να παραγνωριστεί χωρίς ειδική αιτιολογία — H σύσταση πρέπει να συνάδει με τα στοιχεία των φακέλων — Η μοναδικότητα της θέσης του Διευθυντή ενός Τμήματος, όταν προβαίνει στις συστάσεις του, σε σχέση με τις ιδιότητες και την αξία των υφισταμένων του ενέχει ιδιαίτερη σημασία αναφορικά με την επιλογή του καταλληλότερου υποψηφίου.
Η Ε.Δ.Υ. αποφάσισε, με βάση τα καθιερωμένα κριτήρια - αξία, προσόντα, αρχαιότητα- να προάξει το ενδιαφερόμενο πρόσωπο στην επίδικη θέση, παραγνωρίζοντας τη σύσταση του Διευθυντή υπέρ του αιτητή, αφού συμπέρανε ότι δεν ήταν σύμφωνη με τα στοιχεία των φακέλων.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο διεφώνησε με την εκτίμηση ότι η σύσταση δεν ήταν σύμφωνη με τα στοιχεία των φακέλων και ακύρωσε την προαγωγή για το μοναδικό λόγο ότι η παραγνώριση της σύστασης του Διευθυντή έγινε χωρίς να δοθεί η απαιτούμενη από τη νομολογία ειδική αιτιολογία.
Η πρωτόδικη απόφαση επικυρώθηκε στην έφεση.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Το Άρθρο 44(3) του περί Δημοσίας Υπηρεσίας Νόμου του1967 (Ν. 33/67) προνοεί ότι οι συστάσεις του Διευθυντή του Τμήματος πρέ[*423]πει να λαμβάνονται υπόψη. Η σημασία που αποδίδεται από το διοικητικό δίκαιο στις εν λόγω συστάσεις, στοχεύει στο να διασφαλίσει ότι κατά τη διαδικασία της επιλογής, η Ε.Δ.Υ. λαμβάνει καθοδήγηση από λειτουργό ο οποίος βρίσκεται στην καλύτερη θέση να περιγράψει τις αρετές που χρειάζονται για την επιτυχή εκτέλεση των καθηκόντων μιας θέσης.
2. Στην κρινόμενη περίπτωση, η ΕΔΥ αποφάσισε να αποκλίνει από τις συστάσεις του Διευθυντή του Τμήματος, χωρίς να αιτιολογήσει με καθαρότητα και επάρκεια την απόκλισή της, κατά παράβαση των αρχών της σχετικής νομολογίας.
Η έφεση αποτυγχάνει με έξοδα.
Aναφερόμενες υποθέσεις:
Theodossiou v. Republic 2 R.S.C.C. 44,
Lardis v. Republic (1967) 3 C.L.R. 64,
Hadjiconstantinou & Others v. Republic (1973) 3 C.L.R. 65,
Δήμος Λευκωσίας ν. Kοσμά (1996) 3 A.A.Δ. 244,
Δημοκρατία ν. Xριστούδη (1996) 3 A.A.Δ. 267,
Kέντα ν. Δημοκρατίας (1996) 3 A.A.Δ. 485,
Constantinou v. Republic (1984) 3(A) C.L.R. 498,
Αργυρίδης v. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 376.
Έφεση.
Έφεση εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου Kύπρου (Aρτέμης, Δ.) που δόθηκε στις 15 Iουλίου, 1994 (Προσφυγή Aρ. 332/93) με την οποία ακυρώθηκε η απόφαση της Eπιτροπής Δημόσιας Yπηρεσίας να προάξει το ενδιαφερόμενο πρόσωπο στη θέση Kτηνοτροφικού Eπιθεωρητή, 1ης Tάξης, Tμήμα Γεωργίας.
Γ. Κυριακίδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Eφεσείοντες.
[*424]Α. Σ. Αγγελίδης, για τον Eφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Π. Καλλής.
ΚΑΛΛΗΣ, Δ.: Το πρωτόδικο δικαστήριο ακύρωσε την προαγωγή του Αγαθοκλή Νικολαΐδη (“το ενδιαφερόμενο μέρος”) στη θέση Κτηνοτροφικού Επιθεωρητή, 1ης Τάξης, Τμήμα Γεωργίας, για ένα και μοναδικό λόγο. Έκρινε ότι η προσβαλλόμενη απόφαση ήταν τρωτή και ακυρωτέα - όπως το έθεσε - επειδή “η Ε.Δ.Υ., αφού συμπέρανε ότι η σύσταση του Διευθυντή δεν ήταν σύμφωνη με τα στοιχεία των φακέλων, αποφάσισε να την παραγνωρίσει χωρίς να δώσει την απαιτούμενη από τη νομολογία ειδική αιτιολογία”.
Με την παρούσα έφεση προσβάλλεται η πιο πάνω διαπίστωση του πρωτόδικου δικαστηρίου. Η εφεσείουσα - Δημοκρατία - διατείνεται ότι αυτό είναι εσφαλμένο γιατί από το περιεχόμενο των πρακτικών της Ε.Δ.Υ. είναι ολοφάνερο ότι αυτή αιτιολόγησε πλήρως και ειδικά την απόφασή της να μην υιοθετήσει την σύσταση του Διευθυντή του Τμήματος Γεωργίας.
Κρίνεται σκόπιμη η παράθεση του σχετικού πραγματικού βάθρου το οποίο αποτελείται από τη σύσταση του Διευθυντή, την απόφαση της Ε.Δ.Υ. και την απόφαση του πρωτόδικου δικαστηρίου.
Η ΣΥΣΤΑΣΗ:
Η πιο πάνω σύσταση, στο βαθμό που σχετίζεται με τον εφεσίβλητο και το ενδιαφερόμενο μέρος, έχει ως εξής:
“Λαμβάνοντας υπόψη τις πληροφορίες που συνέλεξα από τους προϊστάμενους των υποψηφίων και με βάση τα καθιερωμένα κριτήρια στο σύνολό τους - αξία, προσόντα, αρχαιότητα - συστήνω για προαγωγή τον Ψωμά Μιχαλάκη, ο οποίος πράγματι αποδίδει στην εργασία του κατά τον πλέον ικανοποιητικό τρόπο. Θα ήθελα επίσης να αναφέρω ότι ο Ψωμά εργάζεται για ειδικό σχέδιο καταγραφής αποδόσεως γάλακτος και οι ώρες εργασίας του είναι κατά το πλείστο νυκτερινές και πολύ πρωινές.”
Ο Διευθυντής, απαντώντας σε ερωτήσεις της Επιτροπής, ανέφερε και τα ακόλουθα:
[*425]“..............................................................................................................
Σ’ ό,τι αφορά τον υποψήφιο Ψωμά Μιχαλάκη, θα ήθελα να επαναλάβω ότι τη δουλειά του την κάμνει πολύ καλά, με πολύ ικανοποιητικό τρόπο και αυτό αντικατοπτρίζεται τόσο στις Εκθέσεις του όσο και στις απόψεις του άμεσα προϊστάμενού του.
Ο υποψήφιος Νικολαΐδης Αγαθοκλής είναι τοποθετημένος στο Οινολογείο Λεμεσού. Η δουλειά του είναι εξίσου υπεύθυνη με εκείνη του Ψωμά και η αξιολόγησή του, την οποία έχουμε μπροστά μας, πιστεύω ότι αντανακλά πραγματικά την απόδοσή του.”
Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ Ε.Δ.Υ.:
“Η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα στοιχεία αξιολόγησης, παρατήρησε ότι η σύσταση του Διευθυντή δε φαίνεται να συνάδει με τα στοιχεία των φακέλων και ούτε ο ίδιος ανέφερε οτιδήποτε που να συμπληρώνει τα στοιχεία των φακέλων. Ο υποψήφιος Ψωμάς Μιχαλάκης υστερεί σε αξία, έστω και οριακά, τόσο έναντι του Κωνσταντινίδη Γιαννάκη όσο και έναντι του Νικολαΐδη Αγαθοκλή. Επίσης δεν υπερέχει σε προσόντα του υποψηφίου Νικολαΐδη, έναντι του οποίου υπερέχει μόνο σε αρχαιότητα στην προηγούμενη θέση, η οποία ανάγεται στην περίοδο 1967-1968 και μάλιστα μόνο για ένα χρόνο, οπότε η υπεροχή του είναι οριακή. Έναντι του Κωνσταντινίδη υστερεί σε αρχαιότητα, αφού στην παρούσα θέση ο Ψωμάς διορίστηκε από 15.3.82, ενώ ο Κωνσταντινίδης διορίστηκε από 1.7.78.
Η Επιτροπή, αφού έλαβε υπόψη όλα τα ενώπιόν της ουσιώδη στοιχεία, έκρινε με βάση τα καθιερωμένα κριτήρια στο σύνολό τους - αξία, προσόντα, αρχαιότητα - ότι ο Nικολαΐδης Αγαθοκλής υπερέχει των άλλων υποψηφίων, τον επέλεξε ως τον πιο κατάλληλο και αποφάσισε να προσφέρει σ’ αυτόν προαγωγή στη μόνιμη (Τακτ. Προϋπ.) θέση Κτηνοτροφικού Επιθεωρητή, 1ης Τάξης, Τμήμα Γεωργίας.”
Η ΠΡΩΤΟΔΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ:
Το πρωτόδικο δικαστήριο αφού έλαβε υπόψη τις πιο πάνω διαπιστώσεις της Ε.Δ.Υ. διαφώνησε με την εκτίμησή της ότι η σύσταση δε συνάδει με τα στοιχεία των φακέλων. Έκρινε ότι, όπως φαίνεται από το σχετικό απόσπασμα των πρακτικών της επίδικης συνεδρίασης, η Ε.Δ.Υ. δεν προσδιόρισε τους λόγους για τους οποίους κατά την άποψή της η σύσταση δεν ήταν σύμφωνη με τα στοιχεία των φα[*426]κέλων. Αφού σημείωσε ότι το ενδιαφερόμενο μέρος έχει κάποια υπεροχή στη βαθμολογία την οποία όμως η ίδια η Ε.Δ.Υ. χαρακτήρισε “οριακή”, υπέδειξε ότι ο Προϊστάμενος του Τμήματος δε σύστησε τον αιτητή επειδή αυτός υπερέχει σε αξία αλλά προέβη στη σύσταση του μετά από τις πληροφορίες που πήρε από τους προϊσταμένους των υποψηφίων και αφού προέβη σε συνεκτίμηση των τριών καθιερωμένων κριτηρίων.
Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑΣ:
Οι συστάσεις του Προϊσταμένου ενός Τμήματος αποτελούν πρωτογενές, ουσιώδες και αυτοτελές στοιχείο κρίσεως. Σε περίπτωση που η Ε.Δ.Υ. αποφασίσει να μη ακολουθήσει τις συστάσεις πρέπει να καταγράψει καθαρά στο πρακτικό της τους λόγους. Αυτό επιβάλλεται για την προστασία των νομίμων δικαιωμάτων των υποψηφίων, δυνάμει του άρθρου 151 του Συντάγματος σε συνδυασμό με το άρθρο 146 (Βλ. Theodossiou v. Republic, 2 R.S.C.C. 44, 48, Lardis v. Republic (1967) 3 C.L.R. 64, HadjiConstantinou & Others v. Republic (1973) 3 C.L.R. 65, Δήμος Λευκωσίας ν. Κοσμά, Α.Ε. 1608/17.6.96, Δημοκρατία ν. Χριστούδη, Α.Ε. 1636/21.6.96, Κέντα ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 1576/30.10.96).
Στην Constantinou v. Republic (1984) 3 C.L.R. 498, 501, επεξηγείται ότι η ανάγκη να λαμβάνονται υπόψη οι συστάσεις του προϊσταμένου του Τμήματος εκφράζεται στο άρθρο 44(3) του περί Δημοσίας Υπηρεσίας Νόμου, 1967 (Ν 33/67). Υποδεικνύεται, επίσης, ότι η σημασία που αποδίδεται από το διοικητικό δίκαιο στις συστάσεις του προϊσταμένου του Τμήματος στοχεύει στο να διασφαλίσει ότι, κατά τη διαδικασία της επιλογής, η Ε.Δ.Υ. λαμβάνει καθοδήγηση από λειτουργό ο οποίος βρίσκεται στην καλύτερη θέση να περιγράψει τις αρετές που χρειάζονται για την επιτυχή εκτέλεση των καθηκόντων μιας θέσης. Περαιτέρω ο προϊστάμενος ενός Τμήματος βρίσκεται σε μοναδική θέση για να συμβουλέψει επί των ιδιοτήτων και της αξίας των υφισταμένων του.
Ο Προϊστάμενος μπορεί να αντλήσει πληροφορίες από οποιεσδήποτε άλλες κατάλληλες πηγές όπως είναι η περίπτωση πληροφοριών από Προϊσταμένους των υποψηφίων και να προβεί σε συστάσεις (Βλ. Αργυρίδης ν. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 376, 388).
Έχουμε εξετάσει το περιεχόμενο της σύστασης σε συνάρτηση με τις πιο πάνω αρχές. Αποδίδουμε ιδιαίτερη σημασία στη μοναδικότητα της θέσης στην οποία βρίσκεται ο Προϊστάμενος ενός Τμήματος όταν προβαίνει στις συστάσεις του σε σχέση με τις ιδιότητες και [*427]την αξία των υφισταμένων του.
Έχουμε την άποψη πως αυτή η μοναδικότητα της θέσης στην οποία βρίσκεται ο προϊστάμενος ενός Τμήματος του παρέχει την ευχέρεια να προβεί σε συστάσεις με βάση την εικόνα των υποψηφίων όπως ο ίδιος την έχει σχηματίσει μέσα από την προσωπική του γνώση ή μέσα από πληροφορίες που πήρε από αρμόδιους συνεργάτες του. Στην κρινόμενη περίπτωση διαπιστώνουμε ότι η Ε.Δ.Υ. δεν έχει προσδιορίσει επαρκώς τους λόγους της απόκλισής της από τη σύσταση του Προϊσταμένου του Τμήματος. Εφόσον η Ε.Δ.Υ. αποφάσισε να αποκλίνει από τις συστάσεις έπρεπε, σύμφωνα με τις πιο πάνω αρχές της νομολογίας μας, να αιτιολογήσει με καθαρότητα και επάρκεια την απόκλισή της. Κρίνουμε πως η αιτιολογία που έχει δώσει η Ε.Δ.Υ. για την παραγνώριση των συστάσεων δεν ικανοποιεί την ανάγκη για παροχή ειδικής και επαρκούς αιτιολογίας. Ακολουθεί πως η προσβαλλόμενη απόφαση έχει ληφθεί με τρόπο αντίθετο προς τις πιο πάνω αρχές του διοικητικού δικαίου και σαν τέτοια αποτελεί απόφαση αντίθετη προς το νόμο εντός της έννοιας του άρθρου 146.1 του Συντάγματος.
Η έφεση αποτυγχάνει με έξοδα. Η πρωτόδικη απόφαση επικυρώνεται και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται στην ολότητά της.
Η έφεση αποτυγχάνει με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο