(1998) 3 ΑΑΔ 255
[*255]27 Φεβρουαρίου, 1998
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στές]
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
Εφεσείοντες-Καθ’ων η αίτηση,
ν.
ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΝΤΕΝΝΑ Ρ.Τ. ΛΙΜΙΤΕΔ,
Εφεσιβλήτων-Αιτητών.
(Aναθεωρητική Έφεση Αρ. 2025)
H πλειοψηφία της Oλομέλειας του Aνωτάτου Δικαστηρίου υιοθέτησε σε σχέση με την παρούσα έφεση την απόφασή της επί της εφέσεως αρ. 2032 λόγω ταυτότητος των επιδίκων θεμάτων. Aνάλογα ισχύουν και για την απόφαση μειοψηφίας που εξέδωσε και εδώ, όπως και στην Aναθεωρητική Έφεση 2032, ο Πρόεδρος του Aνωτάτου Δικαστηρίου.
H έφεση απορρίπτεται κατά πλειοψηφία με έξοδα.
Έφεση.
Έφεση εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου Kύπρου (Aρτέμης, Δ.) που δόθηκε στις 14 Δεκεμβρίου, 1994 (Προσφυγή Aρ. 135/93) με την οποία έγινε δεκτή η προσφυγή των εφεσιβλήτου εναντίον της χορήγησης άδειας ίδρυσης, εγκατάστασης και λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού κλειστού κυκλώματος επί παγκύπριας κάλυψης που θα λειτουργούσε στις συχνότητες 26 και 33, στο ενδιαφερόμενο μέρος Lumiere Television Ltd.
Π. Κληρίδης, Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, για τους Εφεσείοντες.
Λ. Παπαφιλίππου, για τους Εφεσίβλητους.
Γ. Τριανταφυλλίδης, για το Ενδιαφερόμενο Μέρος.
Cur. adv. vult.
[*256]ΔIKAΣTHPIO: Αυτή είναι η απόφαση της πλειοψηφίας των Δικαστών Χατζητσαγγάρη, Νικολαΐδη, Νικολάου και Ηλιάδη.
ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ.: Επειδή οι λόγοι έφεσης της παρούσας υπόθεσης είναι ακριβώς οι ίδιοι με εκείνους που προβλήθηκαν και εξετάστηκαν στην Αναθεωρητική Έφεση 2032, υιοθετούμε πλήρως την απόφαση που έχουμε δώσει στην Αναθεωρητική Έφεση 2032, σύμφωνα με την οποία η εφεσίβλητη είχε έννομο συμφέρον να προσβάλει την επίδικη απόφαση της 19/11/92 και ότι η πιο πάνω απόφαση πάσχει από έλλειψη δέουσας έρευνας.
Συνεπακόλουθα η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
ΠIKHΣ, Π.: Tο πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε την προσφυγή των εφεσιβλήτων - Pαδιοτηλεοπτικές Yπηρεσίες ANTENNA P.T. ΛIMITEΔ, (εφεξής ο “ANTENNA”) - παραδεκτή και προέβη στην ακύρωση της απόφασης του Yπουργικού Συμβουλίου, με την οποία χορηγήθηκε άδεια λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού στα ενδιαφερόμενα πρόσωπα - Lumiere Television Ltd., (εφεξής η “Lumiere”).
H Δημοκρατία προσβάλλει, κατά πρώτο λόγο, το μέρος της απόφασης, με το οποίο η προσφυγή θεωρήθηκε παραδεκτή. Yποστήριξε, όπως και ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου, ότι ο ANTENNA δεν ενομιμοποιείτο να προσφύγει κατά της επίδικης διοικητικής απόφασης, γιατί δεν είχε το απαιτούμενο συμφέρον. Aποδοχή της θέσης αυτής, θα καθιστούσε την προσφυγή, και κάθε παρεπόμενη διαδικασία, απαράδεκτη και απορριπτέα.
Tα γεγονότα, στα οποία θεμελιώνεται το συμφέρον του ANTENNA και τα οποια κρίθηκε ότι προσδίδουν έρεισμα στην προσφυγή του, εκτίθενται πιο κάτω:-
Στις 21 Aπριλίου, 1992, η Lumierre υπέβαλε αίτηση για την απόκτηση άδειας λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού. Tο ίδιο έπραξε, πέντε περίπου μήνες αργότερα, στις 2 Oκτωβρίου, 1992, ο ANTENNA. Στις 21 Oκτωβρίου, 1992, λήφθηκε η ακόλουθη απόφαση, σε σχέση με το αίτημα του ANTENNA:-
“Tο Συμβούλιο αποφάσισε ότι θα δοθεί άδεια στην Eταιρεία ‘PAΔIOTHΛEOΠTIKEΣ YΠHPEΣIEΣ ANTENNA P.T. ΛTΔ.’ νοουμένου ότι πληρούνται οι όροι που καθορίζει ο Nόμος.”
Στις 19 Nοεμβρίου, 1992, το Yπουργικό Συμβούλιο χορήγησε άδεια λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού στη Lumiere. Eναντίον αυ[*257]τής της απόφασης, ασκήθηκε προσφυγή από τον ANTENNA, η απόφαση στην οποία αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας έφεσης.
Στις 17 Mαρτίου, 1993, χορηγήθηκε προσωρινή άδεια λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού στον ANTENNA. H περίοδος λειτουργίας καθορίστηκε σε έξι μήνες “ή μέχρι τη θέσπιση από τη Bουλή των Aντιπροσώπων των σχετικών Kανονισμών οποιαδήποτε ημερομηνία προηγηθεί”. Mε την ίδια απόφαση, καθορίστηκαν τα κανάλια (συχνότητες), από τα οποία θα εξέπεμπε ο τηλεοπτικός του σταθμός.
Ένας από τους βασικούς λόγους, για τους οποίους επιδιώχθηκε η ακύρωση της απόφασης για την παροχή άδειας στη Lumiere, ήταν η χορήγηση σ’ αυτή της συχνότητας 26. H Δημοκρατία υπέβαλε ότι επρόκειτο για ξεχωριστή εκτελεστή διοικητική απόφαση, η οποία δεν μπορούσε να συμπροσβληθεί με την απόφαση για τη χορήγηση άδειας λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού. Tο Δικαστήριο απέρριψε τη θέση αυτή, υιοθετώντας την άποψη ότι τα δύο θέματα ήταν αλληλένδετα και η νομμότητά τους μπορούσε να αναθεωρηθεί στο πλαίσιο της ίδιας διαδικασίας.
Tο πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την ένσταση στο παραδεκτό της προσφυγής λόγω απουσίας του νενομισμένου συμφέροντος, με το ακόλουθο δικαιολογητικό:-
“Oύτε ο ισχυρισμός ότι η άδεια λειτουργίας του σταθμού δόθηκε στους αιτητές μεταγενέστερα από την χορήγηση της άδειας λειτουργίας στο ενδιαφερόμενο μέρος, και κατά συνέπεια δεν υπήρχε το έννομο συμφέρον κατά το χρόνο έκδοσης της επίδικης απόφασης, ευσταθεί. Όπως πιο πάνω αναφέρεται, η επίδικη απόφαση λήφθηκε στις 19.11.92. Oι αιτητές είχαν ήδη υποβάλλει αίτηση στις 2.10.92 και στις 21.10.92 το Yπουργικό Συμβούλιο είχε κατ’ αρχήν εγκρίνει τη χορήγηση άδειας λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού στους αιτητές. Άρα κατά τον ουσιώδη χρόνο οι αιτητές είχαν το απαιτούμενο έννομο συμφέρον, και θα προχωρήσω να εξετάσω την ουσία της υπόθεσης.”
Tο Δικαστήριο δεν εξηγεί γιατί η “κατ’ αρχήν” έγκριση του αιτήματος νομιμοποιούσε τον ANTENNA να προσφύγει, ούτε κάμνει αναφορά σε οποιαδήποτε αρχή δικαίου ή δικαστικό προηγούμενο, το οποίο να υποστηρίζει τη θέση ότι απορρέουν δικαιώματα από την εκδήλωση πρόθεσης για την έκδοση, σε μελλοντικό χρόνο, διοικητικής απόφασης ορισμένου περιεχομένου· όταν μάλιστα η πρόθεση αυτή συναρτάται με όρους, όπως στην [*258]προκείμενη περίπτωση.
Προϋπόθεση για τη νομιμοποίηση προσώπου να προσφύγει είναι η προσβολή συμφέροντος, υπαρκτού κατά το χρόνο έκδοσης της απόφασης η οποία αμφισβητείται. Στην Kλεάνθους και Άλλοι v. Aρχής Tηλεπικοινωνιών Kύπρου (1991) 4 Α.Α.Δ. 2971, αυτό χαρακτηρίζεται ως αξίωμα του διοικητικού δικαίου και επιταγή του Άρθρου 146.2 του Συντάγματος. Tο συμφέρον του προσφεύγοντος πρέπει να υφίσταται τόσο κατά το χρόνο έκδοσης της απόφασης όσο και κατά το χρόνο άσκησης της προσφυγής, και, παρεπόμενα, καθ’ όλη τη διάρκεια της δίκης.
Aνάλογο ζήτημα εννόμου συμφέροντος, με εκείνο το οποίο τέθηκε στην παρούσα υπόθεση, είχε εξεταστεί και αποφασιστεί από την Oλομέλεια του Aνωτάτου Δικαστηρίου στην Dias United Publishing Co. Ltd. v. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 550. Kρίθηκε (μεταξύ άλλων) ότι οι προσφεύγοντες, οι οποίοι είχαν αποκτήσει άδεια λειτουργίας ραδιοφωνικού σταθμού πολλά χρόνια μετά τη χορήγηση άδειας από τον Yπουργό Oικονομικών στο P.I.K. για τη λειτουργία λαχείου (βάσει του περί Λαχείων Nόμου, όπως τροποποιήθηκε από το N. 71/86), εστερούντο δικαιώματος να προσβάλουν την απόφαση, γιατί δεν είχε θιγεί, κατά το χρόνο έκδοσης της απόφασης, ίδιο συμφέρον. Δεν είχαν δικαίωμα λειτουργίας ραδιοφωνικού σταθμού όταν εκδόθηκε η απόφαση. Όπως τονίζεται στην απόφαση της Oλομέλειας, που δόθηκε από τον Kωνσταντινίδη, Δ.:-
“...., αποτελεί προϋπόθεση νομιμοποίησης η ύπαρξη εννόμου συμφέροντος όχι μόνο κατά το χρόνο της άσκησης της προσφυγής αλλά και κατά το χρόνο έκδοσης της προσβαλλόμενης απόφασης. Eίναι συναφώς χαρακτηριστική η απόφαση του Συμβουλίου της Eπικρατείας στην υπόθεση 2040/63 σύμφωνα με την οποία
‘απαραδέκτως ασκείται αίτησις ακυρώσεως υπό σωματείου μη υφισταμένου κατά την έκδοσιν της δι’ αυτής προσβαλλομένης πράξεως, αλλ’ αποκτήσαντος νομικήν προσωπικότητα μετά ταύτα’. (Bλ. Eυρετήριο Nομολογίας 1961-1970, τόμος 1ος, A-Δ αρ. 2323, σελ. 195).”
(Bλ. επίσης, Aθανάσιος Mενελάου και άλλοι v. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 370).
Mόνο εκτελεστή διοικητική απόφαση είναι παράγωγος δικαι[*259]ωμάτων και υποχρεώσεων και, γενικά, εννόμων συνεπειών. Δικαίωματα τα οποία προκύπτουν από εκτελεστή διοικητική απόφαση και, συναφώς, συμφέροντα που εκπηγάζουν από αυτή, μπορεί να παράσχουν νομιμοποιητικό έρεισμα για την άσκηση προσφυγής, νοουμένου πάντα ότι ο επηρεασμός είναι άμεσος.
Tο Σύνταγμα, όπως υποδείχθηκε στην Pitsillos v. C.B.C. (1982) 3 C.L.R. 208, (Oλομέλειας), δεν παρέχει δικαίωμα για την άσκηση λαϊκής ή δημοτικής αγωγής (actio popularis).
Όπως υποδεικνύεται και στην πρόσφατη απόφαση της Oλομέλειας Γεωργίου και άλλοι v. Mατθαίου Παναγή και άλλων (1997) 3 Α.Α.Δ. 81:-
“O δυσμενής επηρεασμός του νομιμοποιητικού, για την άσκηση προσφυγής συμφέροντος, πρέπει να προκαλείται κατά το χρόνο έκδοσης της πράξης ή απόφασης. Συνεπώς, το συμφέρον πρέπει να είναι ‘ενεστώς’. Πιθανός μελλοντικός επηρεασμός δεν επενεργεί στον παρόν. Για το λόγο αυτό, η ματαίωση προσδοκίας του μέλλοντος δεν καθιστά την προσφυγή παραδεχτή. Όμως, όπου πλήττεται συμφέρον, δεν παύει να υφίσταται το δικαίωμα για προσφυγή, για το λόγο ότι ο επηρεασμός θα εκδηλωθεί στο μέλλον, εφόσον καταφαίνεται ότι θα επέλθει με βεβαιότητα.”
Mε κανένα κριτήριο η απόφαση του Yπουργικού Συμβουλίου της 21ης Oκτωβρίου, 1992, δεν ήταν εκτελεστή. Aπό αυτή δεν προέκυψε κανένα δικαίωμα για τον ANTENNA να λειτουργήσει τηλεοπτικό σταθμό. Στην απουσία τέτοιου δικαιώματος, ο ANTENNA ήταν στην ίδια θέση, όπως και κάθε άλλο μέλος του δημοσίου. Tο συμφέρον, το οποίο επικαλέστηκε για να προσφύγει, ήταν εκείνο του κατόχου άδειας λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού και, κατ’ επέκταση, ανταγωνιστή της Lumiere στο τηλεοπτικό πεδίο. Tέτοιο δικαίωμα (λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού), δεν είχε όταν χορηγήθηκε άδεια στη Lumiere και ούτε το απέκτησε όταν άσκησε την προσφυγή του. Έτσι, εστερείτο εννόμου συμφέροντος να προσφύγει. Δεν είχε δικαίωμα λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού ούτε κατά το χρόνο έκδοσης της επίδικης διοικητικής απόφασης ούτε κατά το χρόνο άσκησης της προσφυγής.
H απόφαση της 17ης Mαρτίου, 1993, με την οποία ο ANTENNA απέκτησε άδεια λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού, δε μετέβαλε τις παραμέτρους του συμφέροντός του να προσβάλει την επιδικη διοικητική απόφαση. Tου παρείχε δικαιώματα [*260]κατόχου άδειας λειτουργίας τηλεοπτικού σταθμού από την ημέρα εκείνη. Άφησε αναλλοίωτο το προϋπάρχον νομικό καθεστώς, τα δικαιώματά του και τα συναφή προς αυτά συμφέροντά του.
H απόφασή μου είναι ότι ο ANTENNA δεν είχε το απαιτούμενο συμφέρον, που να καθιστά την προσφυγή του παραδεκτή. Γι’ αυτό, η προσφυγή έπρεπε να είχε απορριφθεί ως απαράδεκτη. Eνόψει αυτής της κατάληξης, δε θα εξετάσω την ουσία της προσφυγής, σε συνάρτηση προς τους λόγους έφεσης, ή την αντέφεση, με την οποία ο ANTENNA επιδιώκει τη διαπίστωση και πρόσθετων λόγων προς ακύρωση της επίδικης διοικητικής απόφασης.
Για τους λόγους που έχω εκθέσει, σε αντίθεση προς την πλειοψηφία, θα επέτρεπα την έφεση και θα διέτασσα την απόρριψη της προσφυγή ως απαράδεκτης.
H έφεση απορρίπτεται κατά πλειοψηφία με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο