(1998) 3 ΑΑΔ 870
[*870]24 Nοεμβρίου, 1998
[ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΚΡΟΝΙΔΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στές]
ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ-ΧΕΙΜΩΝΙΔΟΥ,
Εφεσείουσα-Αιτήτρια,
v.
1. ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ, ΔΙΑ ΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ
ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ,
2. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΔΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Εφεσιβλήτων-Καθ’ ων η αίτηση.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 2004)
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος — Προθεσμία — Επιτακτικότητα της προθεσμίας προς το δημοσίο συμφέρον — Συνέπειες — Περιστάσεις εκπροθέσμου της προσφυγής στην κριθείσα περίπτωση — Ειδικά το θέμα της γνώσης του αιτητή.
Η εφεσείουσα αμφισβήτησε με την έφεση την ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης, με την οποία απερρίφθη ως εκπρόθεσμη η προσφυγή της κατά πειθαρχικής ποινής που της είχε επιβληθεί 6 και πλέον έτη προ της καταχωρίσεως της προσφυγής.
Ο Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απορρίπτοντας την έφεση, αποφάσισε ότι:
1. Ήταν παραδεκτό γεγονός στη διαδικασία ότι η αποκοπή της προσαύξησης περιήλθε σε γνώση της εφεσείουσας από τον Αύγουστο του 1985 με την παραλαβή του μηνιαίου μισθού της. Εν πάση δε περιπτώσει το γεγονός της αποκοπής της προσαύξησης ήταν σε γνώση της τουλάχιστον από τις 22.10.1986 όταν με επιστολή της προς την Κεντρική Γραμματεία της ΠΑ.ΣΥ.Δ.Υ. ζητούσε την παρέμβασή της για το θέμα αυτό. Περαιτέρω, με επιστολή της προς τον Υπουργό Υγείας ημερομηνίας 21.8.1988 παραπονείτο για το ίδιο θέμα.
[*871]2. Η προθεσμία που καθορίζει το Άρθρο 146.3 του Συντάγματος είναι επιτακτική και πρέπει να εφαρμόζεται σε όλες τις περιπτώσεις προς το δημόσιο συμφέρον. Επίσης, έχει νομολογιακά καθιερωθεί ότι “γνώση” σημαίνει γνώση της απόφασης, πράξης ή παράλειψης, η οποία παρέχει δικαίωμα προσφυγής δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος και όχι γνώση της μαρτυρίας η οποία είναι αναγκαία προς τεκμηρίωση ενώπιον του Δικαστηρίου ισχυρισμών για αντισυνταγματικότητα, παρανομία ή υπέρβαση ή κατάχρηση εξουσίας. Για την έναρξη της προθεσμίας των 75 ημερών δεν απαιτείται η γνώση και της αιτιολογίας της απόφασης. Επαρκής γνώση είναι εκείνη που περιλαμβάνει πληροφόρηση για κάθε ουσιαστικό στοιχείο της απόφασης. Πλήρης είναι η γνώση, όταν επιτρέπει στο διοικούμενο να βεβαιωθεί με ακρίβεια για την οικονομική ή ηθική βλάβη που υφίσταται από την απόφαση της Διοίκησης. Η ύπαρξη της αναγκαίας πληροφόρησης για τους σκοπούς του Άρθρου 146.3 κρίνεται αντικειμενικά.
3. Η εφεσείουσα γνώριζε όλα τα στοιχεία της επίδικης πράξης καθώς και την οικονομική ή ηθική βλάβη που υφίστατο έξι τουλάχιστον χρόνια πριν την καταχώρηση της προσφυγής της.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Moran v. Republic, 1 R.S.C.C. 10,
Plousiou v. Central Bank (1982) 3 C.L.R. 230,
Shafkalis v. Cyprus Theatrical Organization (1984) 3 C.L.R. 1382,
Γεωργίου ν. Δήμου Λάρνακας (Αρ. 1) (1998) 3 A.A.Δ. 197,
Ελληνίδης και Άλλοι ν. Υπουργού Εσωτερικών, Προσφυγή Αρ. 722/96, ημερ. 26.5.98.
Έφεση.
Έφεση εναντίον της απόφασης Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου Κύπρου (Δημητριάδης, Δ.) που δόθηκε στις 18 Οκτωβρίου, 1994 (Προσφυγή Αρ. 586/92) με την οποία απέρριψε την προσφυγή της εφεσείουσας ως εκπρόθεσμη.
Π. Αγγελίδης, για την Εφεσείουσα-Αιτήτρια.
[*872]Τ. Πολυχρονίδου, Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Εφεσίβλητους-Καθ’ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Μ. Κρονίδης, Δ.
ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ.: Η εφεσείουσα προσβάλλει την απόφαση αδελφού Δικαστή, στην πρωτόδικη δικαιοδοσία του, με την οποία απέρριψε την προσφυγή της ως εκπρόθεσμη.
Η εφεσείουσα προσλήφθηκε στη Δημόσια Υπηρεσία, ως Βοηθός Οδοντιατρείου επί εκτάκτου βάσεως, την 24.7.1981 και τοποθετήθηκε στο Νοσοκομείο Κυπερούντας. Κατόπιν υποβληθέντος παραπόνου εκ μέρους της υπεύθυνης Αδελφής Νοσοκόμας του Νοσοκομείου Κυπερούντας, ο Διευθυντής Οδοντιατρικών Υπηρεσιών ζήτησε να κινηθεί η διαδικασία για διερεύνηση του θέματος. Συνάμα ο Διευθυντής δεν σύστησε τη χορήγηση της ετήσιας προσαύξησης της από 1.8.1985 για περίοδο 9 μηνών.
Στις 30.4.1992 οι δικηγόροι της εφεσείουσας απηύθυναν επιστολή προς την Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας ζητώντας να πληροφορηθούν τα περί της μισθολογικής εξέλιξης-κατάταξής της.
Ο Διευθυντής Οδοντιατρικών Υπηρεσιών με επιστολή του, ημερομηνίας 24.6.1992 πληροφόρησε τους δικηγόρους της αιτήτριας ότι η προσαύξηση, η οποία έπρεπε να παραχωρηθεί στην αιτήτρια από 1.8.1985 καθυστέρησε μέχρι 1.6.1985 για το λόγο ότι “της επεβλήθη από το Διευθυντή Οδοντιατρικών Υπηρεσιών πειθαρχική ποινή για διακοπή της ετήσιας προσαύξησης της για 9 μήνες”.
Είναι παραδεκτό γεγονός ότι η αποκοπή της προσαύξησης περιήλθε σε γνώση της εφεσείουσας από τον Αύγουστο του 1985 με την παραλαβή του μηνιαίου μισθού της. Εν πάση δε περιπτώσει το γεγονός της αποκοπής της προσαύξησης ήταν σε γνώση της τουλάχιστον από τις 22.10.1986 όταν με επιστολή της προς την Κεντρική Γραμματεία της ΠΑ.ΣΥ.Δ.Υ. ζητούσε την παρέμβασή της για το θέμα αυτό. Περαιτέρω, με επιστολή της προς τον Υπουργό Υγείας ημερομηνίας 21.8.1988 παραπονείτο για το ίδιο θέμα αναφέροντας τα εξής:-
“Κατά τον ίδιο χρόνο (1985) μου απεκόπη και παρακρατήθη η χρονιαία προσαύξηση από το μισθό μου χωρίς προφορική [*873]ή γραπτή ειδοποίηση και χωρίς ποτέ να μου εξηγηθούν οι λόγοι της ενέργειας αυτής.”.
Με την τροποποιημένη ειδοποίηση έφεσης προβάλλονται από την αιτήτρια πέντε λόγοι. Κατά τη διαδικασία της προδικασίας διευκρινίστηκε ότι ουσιαστικά ένας λόγος προβάλλεται, δηλαδή το εσφαλμένο της κατάληξης του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι η προσφυγή ήταν εκπρόθεσμη η δε απαρίθμηση των πέντε λόγων της έφεσης εκφράζει τη σχετική αιτιολογία.
Είναι η εισήγηση του ευπαίδευτου δικηγόρου της εφεσείουσας ότι η τελευταία δεν είχε πλήρη γνώση της επίδικης απόφασης ούτε την αιτιολογία της παρά μόνο με την επιστολή του Διευθυντού Οδοντιατρικών Υπηρεσιών, ημερομηνίας 24.6.1992. Περαιτέρω, εισηγήθηκε ότι η κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι η εφεσείουσα είχε τη δυνατότητα να πληροφορηθεί το περιεχόμενο της επίδικης απόφασης είναι νομικά εσφαλμένη.
Η ευπαίδευτη δικηγόρος για τους εφεσίβλητους, υποστήριξε την πρωτόδικη απόφαση παραθέτοντας τη σχετική νομολογία.
Σύμφωνα με τη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου η προθεσμία που καθορίζει το Άρθρο 146.3 του Συντάγματος είναι επιτακτική και πρέπει να εφαρμόζεται σε όλες τις περιπτώσεις προς το δημόσιο συμφέρον. Επίσης, έχει νομολογιακά καθιερωθεί ότι “γνώση” σημαίνει γνώση της απόφασης, πράξης ή παράλειψης, η οποία παρέχει δικαίωμα προσφυγής δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος και όχι γνώση της μαρτυρίας η οποία είναι αναγκαία προς τεκμηρίωση ενώπιον του Δικαστηρίου ισχυρισμών για αντισυνταγματικότητα, παρανομία ή υπέρβαση ή κατάχρηση εξουσίας. Η θέση αυτή έχει καθιερωθεί από παλιά στην υπόθεση Moran v. Republic 1 A.A.Σ.Δ. 10 και ακολουθήθηκε έκτοτε από το Ανώτατο Δικαστήριο, σε σειρά αποφάσεων. Έχει νομολογηθεί επίσης ότι για την έναρξη της προθεσμίας των 75 ημερών δεν απαιτείται η γνώση και της αιτιολογίας της απόφασης (Βλέπε: Moran (πιο πάνω), Plousiou v. Central Bank (1982) 3 C.L.R. 230, Shafkalis v. Cyprus Theatrical Organization (1984) 3 C.L.R. 1382). Σύμφωνα με τη νομολογία επαρκής γνώση είναι εκείνη που περιλαμβάνει πληροφόρηση για κάθε ουσιαστικό στοιχείο της απόφασης. Πλήρης είναι η γνώση, όταν επιτρέπει στο διοικούμενο να βεβαιωθεί με ακρίβεια για την οικονομική ή ηθική βλάβη που υφίσταται από την απόφαση της Διοίκησης. Η ύπαρξη της αναγκαίας πληροφόρησης για τους σκοπούς του Άρθρου 146.3 κρίνεται αντικειμενι[*874]κά. (Βλέπε: Αλίκη Γεωργίου ν. Δήμου Λάρνακας (1998) 3 Α.Α.Δ. 197 και Ανδρέας Ελληνίδης και Άλλοι ν. Υπουργού Εσωτερικών, Προσφυγή Αρ. 722/96, ημερ. 26.5.98).
Κατά συνέπεια, έχοντας υπόψη τις πιο πάνω αναφερθείσες θέσεις της νομολογίας η απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου είναι ορθή. Η εφεσείουσα γνώριζε όλα τα στοιχεία της επίδικης πράξης καθώς και την οικονομική ή ηθική βλάβη που υφίστατο έξι τουλάχιστον χρόνια πριν την καταχώρηση της προσφυγής της.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
H έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο