(2000) 3 ΑΑΔ 379
[*379]13 Ιουνίου, 2000
[ΝΙΚΗΤΑΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΚΡΟΝΙΔΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ,
ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στές]
EPSILON ELECTROMECHANICAL LTD. ΩΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΥ ΤΗΣ HAWKER SIDDELEY SWITCHGEAR LTD.,
Eφεσείουσα-Αιτήτρια,
v.
ΑΡΧΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΚΥΠΡΟΥ,
Εφεσίβλητης-Καθ’ ης η αίτηση.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 2474)
Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο ― Νομιμοποίηση αιτητή σε προσφυγή ― Αντιπρόσωπος προσφοροδότη προσέβαλε απόφαση κατακύρωσης σε τρίτον ― Ελλείπει το άμεσο έννομο συμφέρον, απαραίτητη προϋπόθεση νομιμοποίησης.
Έννομο Συμφέρον ― Αυτεπάγγελτη εξέταση ― Δυνατή σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας.
Έξοδα ― Ακολουθούν το αποτέλεσμα.
Η εφεσείουσα προσέβαλε την πρωτόδικη απόφαση απόρριψη της προσφυγής της, λόγω έλλειψης έννομου συμφέροντος.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απορρίπτοντας την έφεση, αποφάσισε ότι:
1. Το έννομο συμφέρον του αιτητή πρέπει να είναι άμεσο και ενεστώς. Είναι απαράδεκτη προσφυγή στρεφόμενη κατά πράξης που δεν αφορά τον αιτητή προσωπικά.
Δεν υπάρχει εδώ η αμεσότης της συνδρομής έννομου συμφέροντος. Η συμμετοχή της αιτήτριας ήταν εντελώς τυπική. Απλώς διαβίβασε με επιστολή την προσφορά της ξένης εταιρείας. Και η Αρχή της κοινοποίησε την απόρριψη της προσφοράς. Είναι καθαρά μηχανικές ενέργειες, που δε δημιούργησαν δικαιώματα ή υποχρεώσεις.
[*380] Δεν είναι αρκετή η σχέση ιδιωτικού δικαίου (αντιπροσώπου-αντιπροσωπευόμενου) που επικαλέστηκε η αιτήτρια για να θεμελιωθεί το έννομο συμφέρον. Εδώ την απόφαση δεν προσβάλλει ακυρωτικά ο αποδέκτης της (η αλλοδαπή εταιρεία), αλλά ο τρίτος (η τοπική εταιρεία). Τέτοια διεύρυνση δεν είναι επιτρεπτή. Ούτε είναι επιθυμητή. Εξάλλου ο ισχυρισμός ότι η αιτήτρια έχασε προμήθειες, έμεινε αναπόδεικτος. Και επομένως δεν εξετάζεται η υπόθεση από τη σκοπιά αυτή. Ούτε είναι δυνατό, υπό τις συνθήκες της υπόθεσης, για το Δικαστήριο να προβεί σε αυτεπάγγελτη τροποποίηση του τίτλου της προσφυγής για να αντικατασταθεί η αιτήτρια με την ξένη εταιρεία.
2. Δοθέντος ότι το έννομο συμφέρον εξετάζεται σε οποιοδήποτε στάδιο και μπορεί να εγερθεί και αυτεπάγγελτα από το δικαστήριο, ο ισχυρισμός για πρόωρη διερεύνηση της ύπαρξης έννομου συμφέροντος στην περίπτωση αυτή είναι αβάσιμος.
3. Το παράπονο της εφεσείουσας για επιδίκαση των εξόδων της είναι αβάσιμο, ενόψει του αποτελέσματος της πρωτόδικης διαδικασίας και της νομολογίας που διέπει το θέμα.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Neophytou v. Republic (1964) C.L.R. 280,
Chrysostomides v. Greek Communal Chamber (1964) C.L.R. 397,
Papasavvas v. Republic (1967) 3 C.L.R. 111,
Χαραλάμπους v. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 73,
Χατζηγεωργίου v. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 23.
Έφεση.
Έφεση από την αιτήτρια εταιρεία εναντίον της απόφασης Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Καλλής, Δ.) στην Yπόθεση Αρ. 347/96, ημερ. 2/6/97, με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή της κατά της κατακύρωσης της προσφοράς για την προμήθεια συγκεκριμένου ειδικού εξοπλισμού σε άλλο προσφοροδότη, λόγω έλλειψης εννόμου συμφέροντος της ιδίας προς προσβολή της επίδικης πράξης.
[*381]Α.Σ. Αγγελίδης, για την Εφεσείουσα.
Α. Δημητρίου, για την Εφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ:�Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο δικαστής Σ. Νικήτας.
ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ.: Η Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου (η Αρχή) προκήρυξε δημόσιο διαγωνισμό για την προμήθεια σ’ αυτήν συγκεκριμένου ειδικού εξοπλισμού. Αποκαλείται εξοπλισμός “ΙΙΧΒ”. Δεν εντοπίσαμε άλλα στοιχεία αναφορικά με τη φύση του. Ούτε και χρειάζονται. Από κατάλογο που βρίσκεται στο φάκελο προκύπτει ότι οι προσφοροδότες ήταν οίκοι ή εταιρείες του εξωτερικού. Ανάμεσα σ’ αυτές και η βρετανική Hawker Siddeley Switchgear Ltd. Αντιπροσωπεύεται εδώ από την αιτήτρια τοπική εταιρεία Epsilon Electromechanical Ltd. (εφεξής εταιρεία Epsilon). H προσφορά κατακυρώθηκε σε άλλο προσφοροδότη. Η σχετική απόφαση της καθής η αίτηση Αρχής αμφισβητήθηκε από την εταιρεία Epsilon που καταχώρησε προσφυγή ως αντιπρόσωπος της βρετανικής εταιρείας.
Η αιτήτρια ζήτησε στη συνέχεια με ad hoc αίτησή της αποκάλυψη των εγγράφων που σχετίζονται με την υπόθεση που η Αρχή είχε στην κατοχή της, εξειδικεύοντας και μερικά από αυτά. Κατά την ακρόαση ο πρωτόδικος δικαστής ζήτησε να ακουστεί ως προδικαστικό το θέμα κατά πόσο η αιτήτρια είχε, ως αντιπρόσωπος, έννομο συμφέρον να αμφισβητήσει την απόφαση της Αρχής με αίτηση ακυρώσεως. Ο δικηγόρος της αιτήτριας θεωρεί πως τέτοια πρωτοβουλία από το δικαστήριο, στο στάδιο εκείνο, ήταν πρόωρη. Κάθε άλλο. Το ζήτημα το έθεσε η Αρχή στο δικόγραφο της ένστασης ως προκαταρκτικό. Και το επανέλαβε ξανά σε ένορκη δήλωση που έγινε εκ μέρους της κατά τη διαδικασία της ενδιάμεσης αίτησης.
Αποτελεί κοινολεξία, αλλά πρέπει να λεχθεί, ότι το Σύνταγμα (άρθρ. 146.2) θέτει ως απαράβατη προϋπόθεση για την άσκηση προσφυγής την ύπαρξη έννομου συμφέροντος. Υπάρχει γιαυτό πληθώρα υποθέσεων. Ο πρωτόδικος δικαστής αναφέρθηκε σε μερικές: Neophytou v. Republic (1964) C.L.R. 280, 292, Chrysostomides v. The Greek Communal Chamber (1964) C.L.R. 397, 402 και Papasavvas v. Republic (1967) 3 C.L.R. 111, 122. Ο αιτητής πρέπει να πιθανολογήσει το έννομο συμφέρον του. Το ζήτημα κρίνεται στο πλαίσιο του δικογράφου του αιτη[*382]τή: βλ. Χαραλάμπους ν. Δημοκρατίας (1996) 3 A.A.Δ. 73.
Εδώ κατατέθηκε πρόσθετα (εκ συμφώνου) και η ογκώδης προσφορά της βρετανικής εταιρείας για να φανεί η ταυτότητα του προσφοροδότη. Και ακούστηκε πλήρης επιχειρηματολογία. Δοθέντος ότι το έννομο συμφέρον εξετάζεται σε οποιοδήποτε στάδιο και μπορεί να εγερθεί και αυτεπάγγελτα από το δικαστήριο, ο ισχυρισμός για πρόωρη διερεύνηση της ύπαρξης έννομου συμφέροντος στην περίπτωση αυτή είναι αβάσιμος.
Όπως έχει διαφανεί η προσφυγή απορρίφθηκε για έλλειψη εννόμου συμφέροντος της αιτήτριας. Με την απόφασή του το δικαστήριο ουσιαστικά έκρινε ότι δεν υπήρχε σε κανένα κρίσιμο χρονικό σημείο (έκδοσης της προσβαλλόμενης απόφασης, της προσβολής της και της συζήτησης της προσφυγής) το απαραίτητο άμεσο ενδιαφέρον και ο ιδιαίτερος δεσμός με προσωπικό χαρακτήρα προς την προσβαλλόμενη πράξη. Γιαυτό και κατέληξε ότι η αιτήτρια “είχε ενεργήσει ως αντιπρόσωπος για γνωστό αντιπροσωπευόμενο”.
Η κρίση αυτή προσβάλλεται ως λανθασμένη. Ο συνήγορος της αιτήτριας στην ουσία είπε ότι το γεγονός ότι η εταιρεία συμμετείχε από την αρχή στο διαγωνισμό υπό την ιδιότητα του αντιπροσώπου της ξένης εταιρείας αρκεί για τη θεμελίωση του έννομου συμφέροντός της για προσβολή της απόφασης με την οποία κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού. Ο δεσμός μεταξύ των δύο συνομολογήθηκε στο πλαίσιο της ελευθερίας των συμβάσεων που κατοχυρώνει το Σύνταγμα. Προσβάλλεται επίσης ως λανθασμένη η σκέψη του δικαστηρίου ότι η απόφαση απόρριψης της προσφοράς “είχε σαν αποδέκτη τον αντιπροσωπευόμενο ο οποίος είναι ο μόνος διάδικος που νομιμοποιείται στην άσκηση προσφυγής”. Και το συλλογισμό του στη συνέχεια ότι το έννομο συμφέρον της αιτήτριας δεν είναι άμεσο αλλά ανήκει σε τρίτο, την ξένη εταιρεία.
Το έννομο συμφέρον του αιτητή πρέπει να είναι άμεσο και ενεστώς. Είναι απαράδεκτη προσφυγή στρεφόμενη κατά πράξης που δεν αφορά τον αιτητή προσωπικά (βλ. αποφάσεις του Σ.τ.Ε. 820, 3219 και 4010/87). Δεν υπάρχει εδώ η αμεσότης της συνδρομής έννομου συμφέροντος. Η συμμετοχή της αιτήτριας ήταν εντελώς τυπική. Απλώς διαβίβαση με επιστολή την προσφορά της ξένης εταιρείας. Και η Αρχή της κοινοποίησε την απόρριψη της προσφοράς. Είναι καθαρά μηχανικές ενέργειες που δε δημιούργησαν δικαιώματα ή υποχρεώσεις.
[*383]Δεν είναι αρκετή η σχέση ιδιωτικού δικαίου (αντιπροσώπου-αντιπροσωπευόμενου) που επικαλέστηκε η αιτήτρια για να θεμελιωθεί το έννομο συμφέρον. Εδώ την απόφαση δεν προσβάλλει ακυρωτικά ο αποδέκτης της (η αλλοδαπή εταιρεία), αλλά ο τρίτος (η τοπική εταιρεία). Τέτοια διεύρυνση δεν είναι επιτρεπτή. Ούτε είναι επιθυμητή. Εξάλλου ο ισχυρισμός ότι η αιτήτρια έχασε προμήθειες έμεινε αναπόδεικτος. Και επομένως δεν εξετάζουμε την υπόθεση από τη σκοπιά αυτή. Ούτε είναι δυνατό, υπό τις συνθήκες της υπόθεσης, για το Δικαστήριο να προβεί σε αυτεπάγγελτη τροποποίηση του τίτλου της προσφυγής για να αντικατασταθεί η αιτήτρια με την ξένη εταιρεία.
Το παράπονο της εφεσείουσας για επιδίκαση των εξόδων της είναι αβάσιμο ενόψει του αποτελέσματος της πρωτόδικης διαδικασίας και της νομολογίας που διέπει το θέμα: βλ. Χριστόδουλος Χ. Χατζηγεωργίου ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 23.
Η έφεση απορρίπτεται. Με έξοδα εναντίον της εφεσείουσας.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο