(2002) 3 ΑΑΔ 769
[*769]20 Νοεμβρίου, 2002
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στές]
ΤΑΣΣΙΑ ΜΙΚΕΛΛΙΔΟΥ,
Εφεσείουσα-Αιτήτρια,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Εφεσίβλητης-Καθ’ης η αίτηση.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 3106)
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος ― Λόγοι ακυρώσεως ― Έλλειψη δέουσας έρευνας ― Στην απουσία ισχυρισμού ότι τα αποτελέσματα της έρευνας οδήγησαν σε πλάνη, ο λόγος ακύρωσης είναι αβάσιμος.
Εκπαιδευτικοί Λειτουργοί ― Διορισμοί ― Προσόντα ― «Πτυχίο στην ειδικότητα που προορίζεται να διδάξει», ως απαραίτητο προσόν στο σχέδιο υπηρεσίας ― Ερμηνεία και εφαρμογή του σχεδίου υπηρεσίας ανήκει στην Ε.Ε.Υ. ― Νόμιμα και εύλογα απορρίφθηκε το προσόν ως ικανό να πληρώσει την απαίτηση, υπό τις περιστάσεις ― Η ανάθεση έρευνας σε επιτροπή, δεν μεταβίβασε την αποφασιστική αρμοδιότητα της Ε.Ε.Υ.
Η εφεσείουσα επεδίωξε τόσο πρωτόδικα, όσο και κατ’ έφεση, την ακύρωση της απόφασης μη συμπερίληψής της στον πίνακα διοριστέων καθηγητών αγγλικών.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απορρίπτοντας την έφεση, αποφάσισε ότι:
1. Παρά τη γνώμη της ειδικής επιτροπής, η Ε.Ε.Υ. άσκησε την αποφασιστική αρμοδιότητα της και τα περί πλημμελούς έρευνας θα μπορούσε να είχαν νόημα μόνο στην περίπτωση είτε αμφισβήτησης του πραγματικού υπόβαθρου στο οποίο στηρίχθηκε η απόρριψη του αιτήματος είτε εισήγησης πως αυτό ήταν ελλιπές. Δεν είχε όμως εγερθεί τέτοιο θέ[*770]μα. Στην απουσία τέτοιου ισχυρισμού και, ιδίως, εξειδίκευσης ως προς την πιθανότητα ορισμένης πλάνης, η μέθοδος της διαπίστωσης των ορθών γεγονότων δεν ανάγεται σε λόγο ακύρωσης.
Το κρίσιμο επί του προκειμένου ήταν η περαιτέρω διαπίστωση του πρωτόδικου Δικαστηρίου πως προέκυψαν από την ευρύτερη έρευνα που διεξάχθηκε εξ αντικειμένου λόγοι που στήριζαν την κατάληξη και δεν υπάρχει λόγος έφεσης επ’ αυτού.
2. Υποστηρίζει η εφεσείουσα, πως αφού το πτυχίο της προερχόταν από αναγνωρισμένο ίδρυμα, όλα τα άλλα ήταν εξωγενή. Οπότε, δεν ήταν επιτρεπτό να διερευνηθεί "η πραγματική γνώση" της ή το περιεχόμενο του προγράμματος που οδήγησε στην απόκτηση του πτυχίου. Προτείνει πως η Ε.Ε.Υ. εισήγαγε ανύπαρκτες προϋποθέσεις, ουσιαστικά αλλοιώνοντας το σχέδιο υπηρεσίας, αυθαίρετα ή τελώντας υπό πλάνη ως προς την έννοιά του.
Η απόφαση της Ολομέλειας στην Ανδρούλα Τζιαούρη-Φιλή ν. Δημοκρατίας, αφορούσε σε όμοιο θέμα. Κάτω από τα ίδια ουσιαστικά δεδομένα, σε σχέση με όμοια διεκδίκηση κατ’ επίκληση του ίδιου σχεδίου υπηρεσίας και πτυχίου από το ίδιο ίδρυμα που αποκτήθηκε με τον ίδιο τρόπο, ο Κραμβής, Δ., εκδίδοντας την απόφαση της Ολομέλειας, κατέληξε ως εξής:
"Η Επιτροπή, αρμοδίως ερεύνησε το περιεχόμενο των σπουδών της εφεσείουσας για να διαπιστώσει κατά πόσο, απέκτησε μέσω των σπουδών της στο κολέγιο ειδικότητα στο θέμα που προοριζόταν να διδάξει. Η έρευνα της Επιτροπής κάλυψε όλο το φάσμα των γεγονότων που έπρεπε να γνωρίζει για σωστή εφαρμογή του σχεδίου υπηρεσίας.
Καταλήγουμε ότι η απόφαση της Επιτροπής ότι το περιεχόμενο των σπουδών της εφεσείουσας δεν ανταποκρινόταν στην απαίτηση του σχεδίου υπηρεσίας όσον αφορά την ειδικότητα διδασκαλίας των αγγλικών είναι λογική, πλήρως αιτιολογημένη και εντός του πλαισίου της διακριτικής της εξουσίας."
Ομοίως και εν προκειμένω.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενη Υπόθεση:
Φιλή-Τζιαούρη v. Κυπριακής Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 651.
[*771]Έφεση.
Έφεση από την αιτήτρια εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου (Yπόθεση Aρ. 857/99), ημερομηνίας 4/8/2000, με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή της κατά της απόρριψης του αιτήματός της για εγγραφή της στον κατάλογο διοριστέων καθηγητών αγγλικών στις κλίμακες A8-A10, επειδή κρίθηκε ότι το πτυχίο της, Bachelor of Arts (Concentration: Teaching English Language and Literature) από το Empire State College του State University της Nέας Yόρκης δεν αποτελούσε τίτλο ή πτυχίο “στην ειδικότητα που προορίζεται να διδάξει”, σύμφωνα με την πρόνοια του Σχεδίου Yπηρεσίας.
Α.Σ. Αγγελίδης, για την Εφεσείουσα.
Ρ. Παπαέτη, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Εφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Δικαστή Γ. Κωνσταντινίδη.
Το αίτημα της εφεσείουσας για εγγραφή στον κατάλογο διοριστέων καθηγητών αγγλικών στις κλίμακες Α8-Α10 απορρίφθηκε από την Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας (Ε.Ε.Υ.) και η έφεση στρέφεται κατά της επικύρωσης αυτής της απόφασης από το πρωτόδικο Δικαστήριο. Έρεισμα της διεκδίκησης της εφεσείουσας ήταν το πτυχίο της Bachelor of Arts (Concentration: Teaching English Language and Literature) από το Empire State College του State University της Νέας Υόρκης και, συναφώς, το σχέδιο υπηρεσίας της θέσης σύμφωνα με το οποίο χρειάζεται: "Τίτλος/πτυχίο πανεπιστημίου ή ανώτατης σχολής ισοδύναμης με πανεπιστήμιο στην ειδικότητα που προορίζεται να διδάξει". Με την πρόσθετη σημείωση:
"Πανεπιστήμιο ή ανώτατη σχολή σημαίνει το πανεπιστήμιο ή το ίδρυμα που είναι αναγνωρισμένο από την Κυβέρνηση της χώρας στην οποία βρίσκεται ως πανεπιστήμιο ή ίδρυμα ανώτατης εκπαίδευσης."
Η Ε.Ε.Υ. είχε αναγνωρίσει πως το πτυχίο της εφεσείουσας ικανοποιούσε τον πρώτο από τους όρους όπως αυτοί προκύπτουν από το σχέδιο υπηρεσίας, ως εξής:
"Ο όρος του Σχεδίου Υπηρεσίας σε σχέση με το πανεπιστήμιο [*772]από το οποίο προέρχεται το πτυχίο ικανοποιείται εφόσον τα πτυχία που προέρχονται από accredided ιδρύματα θεωρούνται ότι προέρχονται από ιδρύματα τα οποία είναι αναγνωρισμένα από την Κυβέρνηση των Η.Π.Α."
Επομένως, η πρωτόδικη διαδικασία διεξάχθηκε πάνω σε αυτή τη βάση και δεν εγείρεται, στην παρούσα υπόθεση, ιδιαίτερο θέμα ως προς το κατά πόσο δικαιολογείται να ταξινομείται ως "τίτλος ή πτυχίο" το απονεμηθέν, όπως θα δούμε αμέσως μετά, χωρίς φοίτηση στο ή εξετάσεις από το ίδιο το πανεπιστήμιο ή άλλο ανώτατο ίδρυμα που το απονέμει.
Η Ε.Ε.Υ. απέρριψε το αίτημα, ακριβώς με αναφορά στα πιο πάνω, ως μη ικανοποιούν την περαιτέρω πρόνοια του σχεδίου υπηρεσίας να είναι ο τίτλος ή το πτυχίο "στην ειδικότητα που προορίζεται να διδάξει". Παραθέτουμε τη ρητή αιτιολόγηση αυτής της κρίσης:
"Το πτυχίο ΒΑ με concentration «Teaching English Language and Literature» του Empire State College που κατέχει η αιτήτρια λόγω του τρόπου απόκτησης, της έλλειψης φοίτησης και του περιεχομένου του δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ικανοποιεί την απαίτηση του Σχεδίου Υπηρεσίας για «τίτλο/πτυχίο στην ειδικότητα που προορίζεται να διδάξει» διότι:
α) Το πτυχίο απονεμήθηκε στην αιτήτρια χωρίς φοίτηση στο ίδιο το Empire State College.
β) Το πτυχίο της απονεμήθηκε χωρίς εξετάσεις. Ο τρόπος αξιολόγησης της απόδοσης του φοιτητή και η έλλειψη εξετάσεων δεν παρέχουν τα εχέγγυα για το αδιάβλητο και τον αντικειμενικό τρόπο απόκτησης του πτυχίου.
β) Το περιεχόμενο των σπουδών της αιτήτριας δεν είναι ικανοποιητικό όσον αφορά τα θέματα τα οποία αναφέρονται στη συγκεκριμένη ειδικότητα. Το ποσοστό των σχετικών με την ειδικότητα θεμάτων που παρακολούθησε η κ. Τάσια Μακρίδου Μικελλίδου είναι κατά πολύ χαμηλότερο από το ποσοστό των μαθημάτων σε αντίστοιχους κύκλους σπουδών του πανεπιστημίου Κύπρου."
Τα πιο πάνω, με υπόβαθρο τα αποτελέσματα έρευνας που διεξήγαγε ειδική επιτροπή που συστάθηκε από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, μετά από εισήγηση της Ε.Ε.Υ. Με βάση το Επίσημο Πιστοποιητικό Σπουδών της εφεσείουσας, επισημάνθηκαν τα πιο κά[*773]τω: Για την απονομή του πτυχίου χρειάζονταν 128 πιστωτικές μονάδες. Οι 96 από αυτές της αναγνωρίστηκαν από "προηγούμενη γνώση". Αυτή η γνώση, λεπτομέρειες της οποίας παρατίθενται, εμφανίζεται να αποκτήθηκε από διάφορα μη πανεπιστημιακά ιδρύματα, χωρίς να αποδεικνύεται με έγκυρα και αξιόπιστα στοιχεία. Οι υπόλοιπες 32 της αναγνωρίστηκαν για "μάθηση επί συμβολαίω" (contract learning) σε σχέση με μαθήματα που, κατά το πλείστον, δεν ανήκαν στον κλάδο της αγγλικής γλώσσας και φιλολογίας. Συγκεκριμένα, μόνο 12 από τις 32 μονάδες μπορούσαν να συσχετισθούν προς τον κλάδο. Πέραν τούτου, όπως επεξηγείται, "το μόνο που απαιτείται από το φοιτητή είναι η «μελέτη» κάποιων κειμένων και η υποβολή έκθεσης η οποία συζητείται με τον «tutor» απ’ ευθείας ή μέσω τηλεφώνου και με βάση αυτές τις συνομιλίες «αξιολογείται» ο φοιτητής".
Περιλαμβάνεται στην έκθεση και σύγκριση προς τους στόχους και τη δομή του προγράμματος αγγλικών σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου και, βεβαίως, επισημάνθηκαν οι σημαντικές διαφορές τους, με την ακόλουθη όμως διευκρίνιση:
"Τονίζεται εδώ εμφαντικά ότι η σύγκριση των προγραμμάτων με αντιπαραβολή των ποσοστών σε μαθήματα του κλάδου προς το σύνολο των μαθημάτων γίνεται απλώς θεωρητικά. Και τούτο γιατί ο τρόπος εισδοχής του φοιτητή στο πρόγραμμα και η διαδικασία που προσφέρεται και αξιολογείται κάθε μάθημα από το Empire State College, ουδόλως εγγυάται ότι ο φοιτητής απεκόμισε οποιαδήποτε γνώση πέραν από αυτή που του επιβάλλει το φιλότιμό του. Ακόμα και εάν το σύνολο των μαθημάτων για τα οποία πιστώθηκε μονάδες (credits) ήταν στον κλάδο Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, δεν υπάρχει πουθενά στο πρόγραμμα αντικειμενική και αδιάβλητη αξιολόγηση η οποία να μπορεί να επιβεβαιώσει μάθηση και γνώση από πλευράς του φοιτητή."
Το πρώτο από τα θέματα που απασχόλησαν πρωτοδίκως αφορούσε στο ρόλο που αποδόθηκε στην επιτροπή που συστάθηκε, χωρίς παραπομπή στο Κυπριακό Συμβούλιο Αναγνώρισης Τίτλων Σπουδών (ΚΥ.Σ.Α.Τ.Σ.) που συστάθηκε με τον περί Αναγνώρισης Τίτλων Σπουδών Ανώτερης και Ανώτατης Εκπαίδευσης και Παροχής Σχετικών Πληροφοριών Νόμο του 1996 (Ν. 68(Ι)/96). Κρίθηκε όμως πως, ανεξάρτητα από τις επιπτώσεις εξαιτίας του γεγονότος ότι το ΚΥ.Σ.Α.Τ.Σ. δεν είχε ακόμα αρχίσει να λειτουργεί, αυτό δεν ήταν "βοηθητικό όργανο για διερεύνηση εκ μέρους της Ε.Ε.Υ.". Επαναφέρει το θέμα η εφεσείουσα με την εισήγηση πως παρανοήθηκε το επιχείρημά της. Τονίζει πως εννοούσε την παραπομπή στο [*774]ΚΥ.Σ.Α.Τ.Σ. ως φορέα για έρευνα που θα έπρεπε να θεωρηθεί ότι αντικαθιστούσε πλέον άλλες παραδοσιακές μεθόδους.
Δεν νομίζουμε πως υπήρξε οποιαδήποτε παρανόηση. Είναι προς την έρευνα που συναρτήθηκε αυτό το μέρος της πρωτόδικης απόφασης. Εν πάση περιπτώσει, έχουμε πλέον επί του θέματος την πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας στην Ανδρούλα Τζιαούρη-Φιλή ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 651, στην οποία όμοιου περιεχομένου απόφαση κρίθηκε ως ορθώς επικυρωθείσα στη βάση όμοιας μεθόδου έρευνας. Πρέπει όμως να προσθέσουμε και τα ακόλουθα: Παρά τη γνώμη της ειδικής επιτροπής, η Ε.Ε.Υ. άσκησε την αποφασιστική αρμοδιότητα της και τα περί πλημμελούς έρευνας θα μπορούσε να είχαν νόημα μόνο στην περίπτωση είτε αμφισβήτησης του πραγματικού υπόβαθρου στο οποίο στηρίχθηκε η απόρριψη του αιτήματος είτε εισήγησης πως αυτό ήταν ελλιπές. Δεν είχε όμως εγερθεί τέτοιο θέμα. Στην απουσία τέτοιου ισχυρισμού και, ιδίως, εξειδίκευσης ως προς την πιθανότητα ορισμένης πλάνης, η μέθοδος της διαπίστωσης των ορθών γεγονότων δεν ανάγεται σε λόγο ακύρωσης.
Συζήτησε, περαιτέρω, η εφεσείουσα τη σύγκριση του πτυχίου της με το αντίστοιχο του Πανεπιστημίου Κύπρου. Όμως το πρωτόδικο Δικαστήριο είχε δεχτεί τη θέση της πως "δεν υπήρχε αντικειμενικά έρεισμα βάση του σχεδίου υπηρεσίας για να ξεχωριστεί το σχετικό πτυχίο του Πανεπιστημίου Κύπρου ως σημείο αναφοράς". Το κρίσιμο επί του προκειμένου ήταν η περαιτέρω διαπίστωση του πρωτόδικου Δικαστηρίου πως προέκυψαν από την ευρύτερη έρευνα που διεξάχθηκε εξ αντικειμένου λόγοι που στήριζαν την κατάληξη και δεν έχουμε λόγο έφεσης επ’ αυτού. Τις εισηγήσεις της εφεσείουσας επί της ουσίας θα τις δούμε στη συνέχεια. Ως προς το ζήτημα που τώρα εξετάζουμε σημειώνουμε και το γεγονός ότι η ίδια η επιτροπή τόνισε με έμφαση πως η σύγκριση των προγραμμάτων "γίνεται απλώς θεωρητικά".
Με την παρατήρηση πως η απόρριψη ως αβάσιμης της εισήγησης που εμπλέκει τον περί Αναγνώρισης Διπλωμάτων ή Τίτλων Αναγνωρισμένων Πανεπιστημίων και Άλλων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων του Εξωτερικού Νόμο του 1993 (Ν. 41(Ι)/93) και τη Σύμβαση της ΟΥΝΕΣΚΟ που κυρώθηκε με τον περί της Συμβάσεως της ΟΥΝΕΣΚΟ για την Αναγνώριση Σπουδών, Διπλωμάτων και Πτυχίων τα οποία αφορούν την Ανώτερη Εκπαίδευση στα Κράτη που ανήκουν στην περιοχή της Ευρώπης (Κυρωτικό) Νόμο του 1985 (Ν. 11/85) ορθά δεν προσβλήθηκε, ενόψει της αιτιολόγησης της πρωτόδικης απόφασης, θα μας απασχολήσει, ως το τελευταίο, το θέμα ου[*775]σίας αναφορικά με τη δυνατότητα απόρριψης του αιτήματος με παραπομπή στην ειδικότητα που προοριζόταν να διδάξει η εφεσείουσα. Υποστηρίζει η εφεσείουσα πως αφού το πτυχίο της προερχόταν από αναγνωρισμένο ίδρυμα, όλα τα άλλα ήταν εξωγενή. Οπότε, δεν ήταν επιτρεπτό να διερευνηθεί "η πραγματική γνώση" της ή το περιεχόμενο του προγράμματος που οδήγησε στην απόκτηση του πτυχίου. Προτείνει πως η Ε.Ε.Υ. εισήγαγε ανύπαρκτες προϋποθέσεις, ουσιαστικά αλλοιώνοντας το σχέδιο υπηρεσίας, αυθαίρετα ή τελώντας υπό πλάνη ως προς την έννοιά του.
Το έχουμε ήδη σημειώσει πως η απόφαση της Ολομέλειας στην Ανδρούλα Τζιαούρη-Φιλή ν. Δημοκρατίας (ανωτέρω) αφορούσε σε όμοιο θέμα. Κάτω από τα ίδια ουσιαστικά δεδομένα, σε σχέση με όμοια διεκδίκηση κατ’ επίκληση του ίδιου σχεδίου υπηρεσίας και πτυχίου από το ίδιο ίδρυμα που αποκτήθηκε με τον ίδιο τρόπο, ο Κραμβής, Δ., εκδίδοντας την απόφαση της Ολομέλειας, κατέληξε ως εξής:
"Η Επιτροπή, αρμοδίως ερεύνησε το περιεχόμενο των σπουδών της εφεσείουσας για να διαπιστώσει κατά πόσο, απέκτησε μέσω των σπουδών της στο κολέγιο ειδικότητα στο θέμα που προοριζόταν να διδάξει. Η έρευνα της Επιτροπής κάλυψε όλο το φάσμα των γεγονότων που έπρεπε να γνωρίζει για σωστή εφαρμογή του σχεδίου υπηρεσίας.
Καταλήγουμε ότι η απόφαση της Επιτροπής ότι το περιεχόμενο των σπουδών της εφεσείουσας δεν ανταποκρινόταν στην απαίτηση του σχεδίου υπηρεσίας όσον αφορά την ειδικότητα διδασκαλίας των αγγλικών είναι λογική, πλήρως αιτιολογημένη και εντός του πλαισίου της διακριτικής της εξουσίας."
Ομοίως και εν προκειμένω. Η έφεση απορρίπτεται, με έξοδα. Προσθέτουμε πως ο λόγος έφεσης αναφορικά με τα έξοδα στην πρωτόδικη διαδικασία ορθά δεν προωθήθηκε στο περίγραμμα της αγόρευσης ή ενώπιόν μας, ενόψει της πάγιας νομολογίας μας.
H έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο