(2003) 3 ΑΑΔ 466
[*466]16 Σεπτεμβρίου, 2003
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στές]
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 3176)
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ,
2. ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ,
3. ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ,
Εφεσείοντες-Καθ’ ων η αίτηση,
v.
Μ.Ρ.Μ. ΕUROCARS LTD.,
Εφεσίβλητης-Αιτήτριας.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 3180)
DOMS & CO CARS LTD,
Εφεσείουσα-Ενδιαφερόμενο Μέρος,
v.
Μ.Ρ.Μ. ΕUROCARS LTD.,
Εφεσίβλητης-Αιτήτριας,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΕΣΩ
1.ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ,
2.ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ,
3.ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ,
Καθ’ ων η αίτηση.
(Αναθεωρητικές Εφέσεις Αρ. 3176, 3180)
[*467]Προσφορές ― Λειτουργία Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών ― Δυνατή η παρουσία των παρατηρητών οι οποίοι δικαιούνται να εκφέρουν άποψη ― Το ζήτημα άπτεται της λειτουργίας και όχι της σύνθεσης του Συμβουλίου ― Το ίδιο και η συμμετοχή του εκπροσώπου της αρμόδιας υπηρεσίας ως μέλους του Συμβουλίου ― Εν προκειμένω δεν τέθηκαν ζητήματα ως προς τη σύνθεση του Συμβουλίου, που θα μπορούσαν να εξεταστούν αυτεπαγγέλτως.
Προσφορές ― Ερμηνεία Τεχνικών Προδιαγραφών ― Δυνατή από το Δικαστήριο ― Τέτοια η ερμηνεία του Δικαστηρίου που έκρινε πως τα οχήματα της προσφοράς των ενδιαφερομένων δεν ήταν εντός προδιαγραφών ως «οχήματα με τέσσερις πόρτες», εφόσον δεν είχαν τέσσερις, αλλά πέντε πόρτες.
Πρωτοδίκως, η προσφυγή κατά της απόφασης κατακύρωσης της επίδικης προσφοράς στα ενδιαφερόμενα μέρη, πέτυχε ενόψει της κρίσης του Δικαστηρίου ότι τα οχήματα της προσφοράς των ενδιαφερομένων μερών, ήταν εκτός προδιαγραφών. Με την έφεση επιδιώχθηκε η ανατροπή της πρωτόδικης απόφασης.
Τέθηκε ζήτημα ως προς την σύνθεση του Συμβουλίου Προσφορών με την εισήγηση πως θα μπορούσε να εξεταστεί αυτεπαγγέλτως καθώς και ότι, ως προς την ουσία, το πρωτόδικο Δικαστήριο επενέβη σε ζητήματα τεχνικής φύσεως.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απορρίπτοντας την έφεση, αποφάσισε ότι:
1. Το ζήτημα της έκφρασης άποψης από τον παρατηρητή και της μη συμμετοχής του μέλους της Αστυνομίας ως μέλους του Συμβουλίου Προσφορών, με δικαίωμα ψήφου, ανάγεται στη λειτουργία του Συμβουλίου και όχι στη σύνθεσή του.
2. Το πρωτόδικο Δικαστήριο εύλογα προχώρησε στην κρίση του, εφόσον αυτή αφορούσε όχι σε επέμβαση σε τεχνικής φύσεως ζήτημα, αλλά στην ερμηνεία των τεχνικών προδιαγραφών.
Οι εφέσεις απορρίπτονται με έξοδα.
Εφέσεις.
Εφέσεις από τους καθ’ ων η αίτηση εναντίον της απόφασης Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Υποθέσεις Αρ. 1522/99 κ.ά.) ημερομηνίας 20/11/2000, με την οποία αποδέχθηκε την προσφυγή των αιτητών - προσφοροδοτών και έκρινε ότι η προσφορά [*468]της ενδιαφερόμενης εταιρείας θα έπρεπε να είχε αποκλειστεί ως ουσιωδώς εκτός προδιαγραφών.
Ε. Νικολαΐδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄, για τους Εφεσείοντες στην Α.Ε. 3176 και για τους Καθ’ ων η αίτηση στην Α.Ε. 3180.
Ι. Νικολάου, για την Εφεσείουσα στην Α.Ε. 3180 και Ενδιαφερόμενο πρόσωπο στην Α.Ε. 3176.
Γ. Τριανταφυλλίδης, για τους Εφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Κωνσταντινίδης.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών, με την απόφασή του ημερομηνίας 9.9.99, αποφάσισε την κατακύρωση της προσφοράς για την αγορά αριθμού αυτοκινήτων προς χρήση από την αστυνομία, υπέρ της ενδιαφερόμενης εταιρείας. Οι εφεσίβλητοι, ως προσφοροδότες και οι ίδιοι, άσκησαν προσφυγή και, πρωτοδίκως, αφού προσδιορίστηκε η έκταση του εννόμου συμφέροντος τους, κρίθηκε πως η προσφορά της ενδιαφερόμενης εταιρείας θα έπρεπε να είχε αποκλειστεί ως ουσιωδώς εκτός προδιαγραφών. Η Δημοκρατία και η ενδιαφερόμενη εταιρεία άσκησαν εφέσεις κατά της ακύρωσης της απόφασης για κατακύρωση. Οι δυο εφέσεις ακούστηκαν μαζί.
Κατά την ακρόαση των εφέσεων οι εφεσίβλητοι έθεσαν υπόψη μας στοιχεία τα οποία, κατά την εισήγησή τους, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αυτεπάγγελτη εξέταση του ζητήματος της νομιμότητας της σύνθεσης του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών. Δεν διακρίνουμε πραγματικό υπόβαθρο για να δικαιολογείται να μας απασχολήσει τέτοιο θέμα. Η αντίληψη των εφεσιβλήτων πως τίθεται ζήτημα παρανομίας στη σύνθεση επειδή σε μια συνεδρία ο εκπρόσωπος του Γενικού Ελεγκτή, παρατηρητής σύμφωνα με το άρθρο 12 του περί Προσφορών του Δημοσίου Νόμου του 1997 (Ν. 102 (Ι)/97) εξέφρασε και “άποψη μετά που άρχισε η ψηφοφορία”, παραγνωρίζει πως σε τέτοια περίπτωση θα εγειρόταν ζήτημα ως προς τη λειτουργία και όχι ως προς τη σύνθεση του Συμβουλίου. Οι παρατηρητές δικαιούνται, κατά το Νόμο, να παρίστανται και να εκφέρουν απόψεις. Επίσης, όσο και αν θα αναμενόταν να είχαν διαφορετική μορφή τα πρακτικά, είναι λανθασμένη η εντύπωση των εφεσιβλήτων πως ο εκπρόσω[*469]πος της αστυνομίας, ενώ ήταν μέλος του Συμβουλίου, παρουσιάζεται ως μη μέλος και ως μη ψηφίσας προς διαμόρφωση του αποτελέσματος. Ο εκπρόσωπος της αστυνομίας ήταν παρών, συμμετέσχε στη συζήτηση, ψήφισε και δεν υπάρχει οτιδήποτε το θετικό συναρτημένο, και σ’ αυτή την περίπτωση, προς τη σύνθεση κατ’ αντιδιαστολή προς τη λειτουργία του Συμβουλίου.
Επί της ουσίας, η διαφορά αναφέρεται στον όρο των τεχνικών προδιαγραφών σύμφωνα με τον οποίο τα αυτοκίνητα των 1.600 κ.ε. και 2.000 κ.ε. θα έπρεπε να είχαν τέσσερις πόρτες με εργοστασιακά τοποθετημένο κεντρικό σύστημα κλειδώματος (“four doors with central locking system – factory fitted”). Τα αυτοκίνητα της ενδιαφερόμενης εταιρείας ήταν τύπου “hatchback” και η αστυνομία, για τις ανάγκες της οποίας προορίζονταν, ενόψει έκθεσης της Επιτροπής Επιστημονικής και Τεχνικής Υποστήριξης του Αρχηγείου Αστυνομίας, τα αξιολόγησε ως εκτός προδιαγραφών επειδή δεν ήταν επιβατικά (saloon) και, πάντως, είχαν και πέμπτη πόρτα στο πίσω μέρος.
Η Τεχνική Επιτροπή του Συμβουλίου Προσφορών είχε την αντίθετη άποψη πως ικανοποιούσαν τις προδιαγραφές και το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών απευθύνθηκε και προς το Διευθυντή του Τμήματος Οδικών Μεταφορών. Η απάντησή του πως αυτά τα αυτοκίνητα εγγράφονταν ως “5 door saloon” προφανώς δεν κρίθηκε αρκετή. Ακολούθησαν νέες συνεδριάσεις, η αστυνομία επέμενε επικαλούμενη και τις απόψεις του Συνδέσμου Εισαγωγέων Μηχανοκινήτων Οχημάτων, εκδηλώθηκαν διαφωνίες και το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών, υπό νέα σύνθεση αφού στο μεταξύ διαπιστώθηκε πως το συνολικό ποσό της προσφοράς υπερέβαινε το ένα εκατομμύριο λίρες, μετά από συζήτηση, αποφάσισε το διορισμό ad hoc Επιτροπής προς περαιτέρω εξέταση. Αυτή η Επιτροπή, με έκθεσή της, εκτίμησε πως τα αυτοκίνητα ήταν επιβατικά (saloon) όπως απαιτείτο και πως θα έπρεπε να θεωρηθεί ότι οι προδιαγραφές τα κάλυπταν. Και το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών, διαφωνούντος του μέλους του που εκπροσωπούσε την αστυνομία, υιοθέτησε αυτή την άποψη.
Όπως και πρωτοδίκως, ήταν η βασική θέση των εφεσειόντων και της ενδιαφερόμενης εταιρείας πως το θέμα ήταν καθαρά τεχνικό και, επομένως, κατά την πάγια νομολογία μας, εκτός ελέγχου επί της ουσίας από το Ανώτατο Δικαστήριο. Ο συνάδελφός μας δεν δέχθηκε αυτή την κατάταξη. Εφόσον τα αυτοκίνητα της ενδιαφερόμενης εταιρείας είχαν πέντε πόρτες το θέμα αφορούσε στην ερμηνεία των τεχνικών προδιαγραφών και, ενόψει της διατύπωσής [*470]τους, δεν καλύπτονταν. Παρέπεμψε συναφώς στο γεγονός ότι στην ίδια προσφορά, για αυτοκίνητα με κίνηση και στους τέσσερις τροχούς, οι τεχνικές προδιαγραφές απαιτούσαν πέντε πόρτες με κεντρικό σύστημα κλειδώματος εργοστασιακά τοποθετημένο (5 doors with central locking system factory fitted). Οπότε, αν επρόκειτο να ήταν άλλη η εμβέλεια των τεχνικών προδιαγραφών στη συζητούμενη, όμοια κατά τα άλλα, περίπτωση, θα αναμενόταν ρητή κάλυψη και γι’ αυτή. Ενώ η διαφορετική διατύπωση υποδήλωνε και διαφορετική εμβέλεια. Πρόσθεσαν ενώπιόν μας οι εφεσείοντες και η ενδιαφερόμενη εταιρεία επιχειρήματα σε σχέση με την ανάμιξη στη συζήτηση των όρων αναφορικά με τα αυτοκίνητα με κίνηση και στους 4 τροχούς εισάγοντας με τις αγορεύσεις, ως διαφοροποιητικό στοιχείο, τον ισχυρισμό πως στη δεύτερη περίπτωση η οπίσθια πόρτα δεν ήταν αποκλειστικά προορισμένη για τις αποσκευές. Tα αυτοκίνητα με κίνηση και στους τέσσερις τροχούς θα έπρεπε να δέχονται περισσότερους επιβάτες οι οποίοι θα μπορούσαν να εισέρχονται από εκείνη την πέμπτη πόρτα.
Μελετήσαμε τα δεδομένα και καταλήγουμε όπως και ο συνάδελφός μας. Εν πρώτοις, ως προς την κατάταξη του θέματος, σημειώνουμε πως η ίδια η ad hoc Επιτροπή είναι κατ’ επίκληση της ερμηνείας των τεχνικών προδιαγραφών που κατέληξε. Εξήγησε αρχικά τους λόγους για τους οποίους τα αυτοκίνητα θα έπρεπε να θεωρηθούν ως επιβατικά και ως καλυπτόμενα από αυτή την άποψη. Υπενθυμίζουμε ότι και επ’ αυτού είχε άλλη άποψη η αστυνομία αλλά, πλέον, δεν εγείρεται τέτοιο θέμα. Και προχώρησε στο κρίσιμο ζήτημα ως ακολούθως:
“Ένα άλλο σημείο σχετικό με το υπό εξέταση θέμα είναι η πρόνοια στις προδιαγραφές που καθορίζει πως τα αυτοκίνητα θα πρέπει να έχουν τέσσερεις πόρτες “four doors”. H πρόνοια αυτή δεν μπορεί παρά να ερμηνευθεί πως αναφέρεται σε τέσσερεις πόρτες για να μπαίνουν και να βγαίνουν οι επιβάτες στο αυτοκίνητο. Αυτή η πρόνοια καλύπτεται κατά τη γνώμη μας από τα αυτοκίνητα hatchback. Η “πέμπτη πόρτα” στα αυτοκίνητα hatchback σκοπόν έχει την πρόσβαση στον χώρο αποσκευών και δεν έχει καμιά ομοιότητα από πλευράς χρήσης με τις υπόλοιπες τέσσερεις.
Γενικά πιστεύουμε πως, όπως είναι διατυπωμένες οι προδιαγραφές καλύπτουν και τα οχήματα τύπου hatchback. Για να ήταν δυνατός ο αποκλεισμός των αυτοκινήτων hatchback από τις προσφορές θα έπρεπε να υπήρχε κατάλληλη και σαφής διατύπωση στις προδιαγραφές που να αποκλείει τα αυτοκίνητα αυτά.”
[*471]Δεν περιλαμβάνουν όμως οι τεχνικές προδιαγραφές όρους αναφερόμενους στη χρήση της πέμπτης πόρτας από τους επιβάτες και, πάντως, επισημαίνουμε πως κατά τα στοιχεία που προηγουμένως επικαλέστηκε η Επιτροπή, σύμφωνα με τα οποία η “πέμπτη πόρτα” περιγράφεται ως “opening” ή “lid”, αυτή παρείχε πρόσβαση όχι μόνο στο χώρο των αποσκευών αλλά και στην ίδια την εσωτερική καμπίνα του αυτοκινήτου. (“.... giving access to a storage compartment and the interior cabin”). Οι τεχνικές προδιαγραφές αναφέρονται σε πόρτες, δεν βλέπουμε πως θα ήταν δυνατό να μη χαρακτηριστεί η οπίσθια ως πόρτα (βλέπε και το γεγονός ότι αυτά τα αυτοκίνητα εγγράφονται ως έχοντα πέντε πόρτες) και θεωρούμε ότι, στο πλαίσιο της ορθής ερμηνείας των τεχνικών προδιαγραφών, αυτά τα αυτοκίνητα δεν καλύπτονταν. Προσθέτουμε και το ότι η απαίτηση για κεντρικό σύστημα κλειδώματος αναφερόταν σε τέσσερις πόρτες. Αν εθεωρείτο ότι η συζητούμενη δεν θα έπρεπε να μετρήσει θα έπρεπε και να θεωρηθεί πως, όσο και αν παρείχε πρόσβαση στο εσωτερικό του αυτοκινήτου, ήταν αποδεκτό να μη συνδέεται με το κεντρικό σύστημα κλειδώματος των υπολοίπων.
Οι εφεσείοντες και η ενδιαφερόμενη εταιρεία, όπως και η ad hoc Επιτροπή, συζήτησαν και τη στάση της αστυνομίας σε σχέση με άλλα αυτοκίνητα αλλά και σε σχέση με το ότι τις ενστάσεις της δεν τις είχε διατυπώσει εξ αρχής. Η αστυνομία έδωσε ορισμένες εξηγήσεις αλλά δεν νομίζουμε ότι δικαιολογείται να επεκταθούμε σε αυτά. Δεν είναι εδώ υπό κρίση η αστυνομία αλλά η προσβληθείσα απόφαση υπό το φως της σχετικής πρόνοιας των τεχνικών προδιαγραφών και των πραγματικών δεδομένων. Οι εφέσεις αποτυγχάνουν και απορρίπτονται, με έξοδα.
Οι εφέσεις απορρίπτονται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο