(2003) 3 ΑΑΔ 554
[*554]14 Νοεμβρίου, 2003
[ΑΡΤΕΜΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΚΑΛΛΗΣ,
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, ΑΡΕΣΤΗΣ, Δ/στές]
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Εφεσείουσα,
v.
ΒΡΑΧΙΜΗ ΧΑΤΖΗΧΑΝΝΑ,
Εφεσίβλητου.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 3320)
Διοικητικό Όργανο ― Συλλογικά Όργανα ― Σύνθεση ― Παράνομη η συμμετοχή μέλους του συλλογικού οργάνου, που έχει ιδιάζουσα σχέση με τα πρόσωπα που σχετίζονται με την υπόθεση ή συμφέρον στην έκβαση της απόφασης ― Η προκατάληψη δεν κρίνεται υποκειμενικά ― Ορθά ακυρώθηκε απόφαση προαγωγής, λόγω κακής σύνθεσης της Συμβουλευτικής Επιτροπής στην οποία συμμετείχε ως μέλος, αντίδικος του υποψηφίου που αποκλείστηκε ως μη προσοντούχος, σε άλλη προσφυγή, στην οποία ετίθετο ίδιο επίδικο θέμα.
Πρωτόδικα η απόφαση αποκλεισμού του εφεσίβλητου ως μη προσοντούχου για προαγωγή κρίθηκε πως έπασχε ακυρότητας λόγω κακής σύνθεσης της Συμβουλευτικής Επιτροπής, λόγω συμμετοχής ως μέλους προσώπου που είχε συμφέρον στην έκβαση αυτή. Με την έφεση η Δημοκρατία αμφισβήτησε την ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απορρίπτοντας την έφεση, αποφάσισε ότι:
Το ότι ο κ. Παπαρίδης δεν ήταν διάδικος στη διαδικασία που αφορά η εφεσιβαλλόμενη απόφαση δεν είναι το κρίσιμο στοιχείο. Το κριτήριο της προκατάληψης δεν είναι τόσο περιορισμένο ώστε να αποκλείει αναφορά σε ιδιαίτερο ενδιαφέρον που να συναρτάται με άλλη διαδικασία, ούτε βεβαίως η προκατάληψη κρίνεται υποκειμενικά ώστε να απαιτείται απόδειξη πραγματικής τοιαύτης. Κυρίαρχο στοιχείο στην προκειμένη περίπτωση παραμένει όχι απλώς η αντιδι[*555]κία του εφεσίβλητου με τον κ. Παπαρίδη σε άλλη προσφυγή αλλά και ιδιαιτέρως το ότι η αντιδικία στην προσφυγή εκείνη αφορούσε προαγωγή του κ. Παπαρίδη στην ίδια θέση, στα πλαίσια της οποίας ήταν σχετική η διαπίστωση της ανταπόκρισης των ίδιων προσόντων του εφεσίβλητου στις απαιτήσεις του ίδιου σχεδίου υπηρεσίας. Και όχι μόνο τούτο. Όπως προέκυψε από τη συζήτηση της έφεσης, ενδεχόμενη επιτυχία του Εφεσίβλητου στην προσφυγή εκείνη, θα επηρέαζε και τη μετέπειτα προαγωγή του κ. Παπαρίδη στη θέση του Διευθυντή Διοίκησης, υπό την οποία ιδιότητα συμμετείχε στη Συμβουλευτική Επιτροπή. Υπό το φως όλων αυτών, η προκειμένη απέληγε να είναι προφανής περίπτωση, στην οποία η συμμετοχή του κ. Παπαρίδη να ήταν αντίθετη με την εγγύηση αμερολήπτου κρίσεως αντικειμενικώς κρινόμενης.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενη υπόθεση:
Christou v. Republic (1980) 3 C.L.R. 437.
Έφεση.
Έφεση από την καθ’ ης η αίτηση εναντίον της απόφασης Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Υπόθεση Αρ. 915/2000), ημερ. 21/9/2001, με την οποία έγινε δεκτή προσφυγή του αιτητή και ακυρώθηκε η προαγωγή του ενδιαφερόμενου μέρους στη θέση Ανώτερου Λειτουργού Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού.
Ε. Αντωνίου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Εφεσείουσα.
Ο Εφεσίβλητος εμφανίζεται προσωπικά.
Αλ. Λυκούργου για Γ. Τριανταφυλλίδη, για το Ενδιαφερόμενο μέρος.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Δ. Χατζηχαμπής.
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Με την εφεσιβαλλόμενη απόφαση έγινε δεκτή προσφυγή του Εφεσίβλητου και ακυρώθηκε η προαγωγή του Ενδιαφερόμενου Μέρους κας Κολοκοτρώνη στη θέση Ανώτερου Λειτουργού Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού. Η απόφαση βασίσθηκε σε ένα και μόνο λόγο που αφορούσε τη σύνθεση [*556]της Συμβουλευτικής Επιτροπής η οποία και είχε κρίνει τον Εφεσίβλητο ως μη προσοντούχο, αποκλείοντας τον έτσι, καθ’ όσον τα πορίσματα της υιοθετήθησαν από την ΕΔΥ, από την περαιτέρω διαδικασία. Ο λόγος αφορούσε τη συμμετοχή στη Συμβουλευτική Επιτροπή του κ. Παπαρίδη σε συνάρτηση με τα ακόλουθα αναφερόμενα στην απόφαση του αδελφού μας Δικαστή ενώπιον του οποίου ήχθη κατ’ αρχήν η υπόθεση (σ.3):
“Με την προσφυγή 234/99 ο αιτητής είχε αμφισβητήσει το κύρος της προαγωγής του Μ. Παπαρίδη στην ίδια θέση και η αντιδικία αφορούσε στο κατά πόσο ακριβώς τα ίδια ακαδημαϊκά προσόντα του αιτητή ανταποκρίνονταν στις απαιτήσεις του ίδιου σχεδίου υπηρεσίας. Όταν συνεδρίασε δε η Συμβουλευτική Επιτροπή για τους σκοπούς της επίδικης διαδικασίας, με τη συμμετοχή βέβαια του Μ. Παπαρίδη, εκκρεμούσε ακόμα η πιο πάνω προσφυγή.”
Ο αδελφός μας Δικαστής έκρινε, στη βάση της νομολογίας την οποία παράθεσε σε έκταση, ότι η σύνθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής έπασχε ως εκ της συμμετοχής του κ. Παπαρίδη. Όπως το έθεσε στη σ. 5:
“Το θέμα δεν αφορά υποκειμενικά στον τρόπο με τον οποίο ο Μ. Παπαρίδης επιτέλεσε το έργο του. Έχει αντικειμενική διάσταση και αφορά στην εμφάνιση των πραγμάτων. Προσδιορίζουν το κριτήριο τα πιο κάτω από τα Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου Επικρατείας, σελ. 111, όπως υιοθετήθηκαν από τη νομολογία μας. (Βλ. μεταξύ άλλων HjiVassiliou και Σολωμού (ανωτέρω):
“Εν τούτοις το Σ.τ.Ε. δέχεται την αρχήν, καθ’ ην τα όργανα της Διοικήσεως δέον να παρέχωσιν εγγύησιν αμερολήπτου κρίσεως, οσάκις δε τα μέλη του συλλογικού οργάνου συνδέονται δια δεσμών ή ιδιαζούσης σχέσεως προς τα πρόσωπα, εις α αφορά η κρινομένη υπόθεσις, ή έχουσι συμφέρον εις την έκβασίν της, δημιουργείται τεκμήριον διοικουμένου επί το αδιάβλητον της κρίσεως των οργάνων. Η συμμετοχή, όθεν, μέλους παρ’ ω υφίσταται ο κατά τα άνω δεσμός ή σχέσις ή συμφέρον, δημιουργεί κακήν σύνθεσιν του συλλογικού οργάνου επαγομένην ακυρότητα των πράξεων αυτού.”
..................................................................................................
“Προκειμένου συνεπώς να κριθή το κύρος της ούτω εκδο[*557]θείσης πράξεως δεν εξετάζεται εάν αύτη είναι πράγματι μεροληπτική.”
Η Δημοκρατία με την έφεση της αμφισβητεί την κατάληξη του αδελφού μας Δικαστή. Είναι η θέση της, σύμφωνα με την αιτιολογία που παρέχεται στο λόγο έφεσης, ότι:
“Σύμφωνα με την μέχρι σήμερα νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου όπως αυτή διατυπώθηκε στην απόφαση Christou v. The Republic (1980) 3 C.L.R. 437, δεν τεκμηριώνεται προκατάληψη από την συμμετοχή οποιουδήποτε λειτουργού, στο πλαίσιο εκτέλεσης του καθήκοντός του, σε οποιαδήποτε διαδικασία έστω και αν αυτός είχε προβεί σε δυσμενή αξιολόγηση ή είχε εκφράσει δυσμενή γνώμη για οποιοδήποτε ο οποίος είναι ενδιαφερόμενος στη διαδικασία.”
Η αντιδικία του Εφεσίβλητου με τον κ. Παπαρίδη σε άλλη διαδικασία, λέγει η Δημοκρατία, δεν επηρέαζε αυτή τη διαδικασία ούτε τεκμηρίωνε προκατάληψη καθ’ όσον δεν υπήρχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον του κ. Παπαρίδη δοθείσας της διαφοράς διαδίκων και επιδίκων θεμάτων στις δύο διαδικασίες.
Η εισήγηση της Δημοκρατίας ως προς την εμβέλεια της Christou ετέθη και ενώπιον του αδελφού μας Δικαστή και απαντήθηκε στο ακόλουθο απόσπασμα από την απόφαση του (σελίδες 3-4) το οποίο εκφράζει και τη δική μας άποψη της νομολογίας αλλά και την εφαρμογή της στην προκειμένη περίπτωση:
“Η περίπτωση της Christou (ανωτέρω) αλλά και άλλων που αναφέρονται σ’ αυτή, σαφώς διακρίνονται. Είχε κριθεί πως δυσμενείς αξιολογήσεις που έγιναν ή δυσμενείς γνώμες που εκφράστηκαν στο πλαίσιο της εκτέλεσης καθήκοντος, δεν θεμελιώνουν προκατάληψη. Ούτε το γεγονός ότι απέληξαν σε δικαστική αντιδικία ή ότι λειτουργοί κατέθεσαν ως μάρτυρες σε διαδικασία κατά του αιτητή ή τελικά το ότι στο παρελθόν ο αιτητής άσκησε προσφυγή κατά της προαγωγής του λειτουργού του οποίου αμφισβητούν την αμεροληψία. Δεν υπήρχε εκεί το στοιχείο του ιδιαίτερου ενδιαφέροντος που είχε για μέλος του συλλογικού οργάνου η κατάληξη θέματος για το οποίο θα διαμόρφωνε άποψη. Εδώ η ακύρωση ή επικύρωση της προαγωγής του Μ. Παπαρίδη διερχόταν μέσα από το κατά πόσο ο αιτητής κατείχε ή όχι το προσόν για το οποίο κρίθηκε να διαμορφώσει άποψη η Συμβουλευτική Επιτροπή, με μέλος τον ίδιο [*558]τον Μ. Παπαριδη.”
Αυτή είναι και η ουσία του πράγματος. Το ότι ο κ. Παπαρίδης δεν ήταν διάδικος στη διαδικασία που αφορά η εφεσιβαλλόμενη απόφαση δεν είναι το κρίσιμο στοιχείο. Το κριτήριο της προκατάληψης δεν είναι τόσο περιορισμένο ώστε να αποκλείει αναφορά σε ιδιαίτερο ενδιαφέρον που να συναρτάται με άλλη διαδικασία, ούτε βεβαίως η προκατάληψη κρίνεται υποκειμενικά ώστε να απαιτείται απόδειξη πραγματικής τοιαύτης. Κυρίαρχο στοιχείο στην προκειμένη περίπτωση παραμένει όχι απλώς η αντιδικία του Εφεσίβλητου με τον κ. Παπαρίδη σε άλλη προσφυγή αλλά και ιδιαιτέρως το ότι η αντιδικία στην προσφυγή εκείνη αφορούσε προαγωγή του κ. Παπαρίδη στην ίδια θέση, στα πλαίσια της οποίας ήταν σχετική η διαπίστωση της ανταπόκρισης των ίδιων προσόντων του Εφεσίβλητου στις απαιτήσεις του ίδιου σχεδίου υπηρεσίας. Και όχι μόνο τούτο. Όπως προέκυψε από τη συζήτηση της έφεσης, ενδεχόμενη επιτυχία του Εφεσίβλητου στην προσφυγή εκείνη θα επηρέαζε και τη μετέπειτα προαγωγή του κ. Παπαρίδη στη θέση του Διευθυντή Διοίκησης, υπό την οποία ιδιότητα συμμετείχε στη Συμβουλευτική Επιτροπή. Υπό το φως όλων αυτών, η προκειμένη απέληγε να είναι προφανής περίπτωση στην οποία η συμμετοχή του κ. Παπαρίδη να ήταν αντίθετη με την εγγύηση αμερολήπτου κρίσεως αντικειμενικώς κρινόμενης.
Η έφεση αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Η Δημοκρατία θα καταβάλει τα έξοδα του Εφεσίβλητου, όπως θα υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή.
Η αντέφεση βεβαίως δεν θα εξετασθεί αφού, ως εκ της φύσεως της, μόνο με επιτυχία της έφεσης θα μπορούσε να εξετασθεί. Ούτε θα υπάρξει διαταγή για έξοδα ως προς αυτή.
H έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο