(2004) 3 ΑΑΔ 267
[*267]24 Μαρτίου, 2004
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π., ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΚΡΟΝΙΔΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στές]
(Aναθεωρητική Έφεση Aρ. 3277)
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ
Εφεσείουσα-Καθ’ ης η αίτηση,
v.
ΒΡΑΧΙΜΗ ΧΑΤΖΗΧΑΝΝΑ,
Εφεσιβλήτου-Αιτητή.
(Aναθεωρητική Έφεση Aρ. 3345)
ΕΛΕΝΗ ΠΑΡΟΥΤΗ,
Εφεσείουσα-Αιτήτρια,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Εφεσίβλητης-Καθ’ ης η αίτηση.
(Aναθεωρητική Έφεση Aρ. 3346)
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Εφεσείουσα-Καθ’ ης η αίτηση,
v.
ΕΛΕΝΗΣ ΠΑΡΟΥΤΗ (1005/2000),
ΟΛΓΑΣ ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗ (1115/2000),
Εφεσιβλήτων-Αιτητριών.
(Aναθεωρητικές Eφέσεις Αρ. 3277, 3345, 3346)
[*268]Δημόσιοι Υπάλληλοι ― Σχέδια Υπηρεσίας ― Κατηγορίας της θέσης καθορίζεται στο σχέδιο υπηρεσίας ― Παραβίαση της αρχής της ισότητας με την αλλαγή της κατηγορίας στη σημείωση του σχεδίου υπηρεσίας.
Δημόσιοι Υπάλληλοι ― Διορισμοί/Προαγωγές ― Συστάσεις Προϊσταμένου ― Δόθηκαν από τον αναπληρωτή του ― Νόμιμα ο αναπληρωτής προέβη σε συστάσεις εφόσον ασκούσε όλα τα καθήκοντα της θέσης.
Δημόσιοι Υπάλληλοι ― Διορισμοί/Προαγωγές ― Συστάσεις Προϊσταμένου ― Αιτιολογία ― Καμία ανάπλαση του περιεχομένου των φακέλων υπό τις περιστάσεις υπεροχής του συστηθέντος σε αρχαιότητα κατά εννέα χρόνια.
Οι τρεις εφέσεις συνεκδικάστηκαν, γιατί αφορούσαν στην ίδια διοικητική απόφαση προαγωγής των ενδιαφερομένων μερών.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απορρίπτοντας και τις τρεις εφέσεις, αποφάσισε ότι:
1. Ο δικαστής μας, που δίκασε πρωτόδικα την προσφυγή, δέκτηκε την εισήγηση του εφεσίβλητου περί παραβίασης της αρχής της ισότητας. Αιτιολογώντας την απόφαση του αναφέρθηκε στο Άρθρο 28 του Ν.1/90, που ειδικά προβλέπει τη διαίρεση των θέσεων σε κατηγορίες, ως ακολούθως: (α) πρώτου διορισμού (β) πρώτου διορισμού και προαγωγής και (γ) προαγωγής. Η παράγραφος 2 δε του άρθρου προβλέπει: «η κατηγορία κάθε θέσης ορίζεται στο οικείο σχέδιο υπηρεσίας». Όπως αναφέρθηκε ήδη στο σχέδιο υπηρεσίας η επίδικη θέση καθοριζόταν ως πρώτου διορισμού και προαγωγής. Ο Νόμος 1/90, επομένως, δεν επέτρεπε με την επίμαχη σημείωση τη μεταβολή της κατηγορίας της θέσης, έτσι που να ισχύσει μάλιστα σε μια ειδική περίπτωση. Αν τούτο γινόταν δεκτό, θα είχαμε παράνομη, και παράλογη, κατάσταση, δηλαδή να ορίζεται μεν η κατηγορία της θέσης στο σχέδιο υπηρεσίας, σύμφωνα με το Άρθρο 28 του Νόμου, αλλά με σημείωση να μεταβάλλεται η κατηγορία της. Είναι βάσιμη επίσης η εισήγηση του εφεσίβλητου πως η λειτουργία της διοίκησης, κατά την εφαρμογή της σημείωσης, απέληγε και σε ανισότητα μεταξύ αυτών που δικαιούνται, σύμφωνα με το Νόμο να διεκδικήσουν τη θέση.
2. Η εισήγηση πως παραβιάστηκε το Άρθρο 35(4) του Ν. 1/90, ξεκινά από παρεξηγημένη αντίληψη των πραγματικών γεγονότων. Ο προϊστάμενος πράγματι απουσίαζε στο εξωτερικό, αλλά ο διευ[*269]θυντής διοίκησης, που έκανε τις συστάσεις ενώπιον της ΕΔΥ, είχε διοριστεί από αυτή ως αναπληρωτής διευθυντής του Τμήματος δυνάμει του Άρθρου 42(1) του Νόμου, και επομένως εκτελούσε όλα τα καθήκοντα της θέσης.
3. Ο δικαστής, που δίκασε πρωτόδικα τις προσφυγές, ασχολήθηκε εκτεταμένα με το ζήτημα, της σύστασης συγκρίνοντας επιμελώς αυτά που λέχθηκαν στη σύσταση σε αναφορά με το κάθε ένα από τα ενδιαφερόμενα μέρη. Για τον Γεωργιάδη ορθά, διαπίστωσε πως ο διευθυντής δεν διατύπωσε άποψη γι’ αυτόν, ούτε και άφησε να νοηθεί πως υπερτερούσε σε στοιχεία που ήταν έξω και σε σύγκρουση με τις υπηρεσιακές του εκθέσεις. Εκείνο που τόνισε ο διευθυντής ήταν η υπέρτερη αρχαιότητα του, για 9 περίπου έτη, έναντι των άλλων υποψηφίων, και πως διέθετε και αυτός τις απαιτούμενες εποπτικές και διοικητικές ικανότητες, εφόσον η επίδικη θέση ήταν διευθυντική.
Οι εφέσεις απορρίπτονται με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Δημοκρατία v. Στυλιανίδη κ.α. (1996) 3 Α.Α.Δ. 274,
Μοδίτης v, Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 695.
Εφέσεις.
Εφέσεις από την Kαθ’ ης η αίτηση Δημοκρατία (A.E. 3277) εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου (Yπόθεση Aρ. 1093/2000), ημερομηνίας 29/6/2001, με την οποία αποδέκτηκε την προσφυγή του αιτητή και ακύρωσε την απόφαση της E.Δ.Y. ημερομηνίας 12/5/2000 με την οποία τα ενδιαφερόμενα μέρη Λάμπρου και Φιλίππου προήχθηκαν στη θέση Πρώτου Δοιηκητικού Λειτουργού, Yπηρεσία Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού, θέση πρώτου διορισμού και προαγωγής, έφεση από την αιτήτρια στην προσφυγή 1005/2000, Eλένη Παρούτη (A.E. 3345) εναντίον της ίδιας απόφασης με την οποία έγινε αποδεκτή η προσφυγή της μόνο ως προς τα ενδιαφερόμενα μέρη Oικονομίδη και Σάββα ώστε να ακυρωθεί και η προαγωγή του ενδιαφερόμενου μέρους Γεωργιάδη και έφεση από τη Δημοκρατία (A.E. 3346) σε όση έκταση έγιναν αποδεκτές οι προσφυγές της αιτήτριας Eλένης Παρούτη και της αιτήτριας στην προσφυγή 1115/2000, Όλγας Mαυρομμάτη, καθώς και σχετικές “ειδοποιήσεις αντέφεσης κατά των εφέσεων αυτών.
[*270]Ρ. Παπαέτη, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Εφεσείουσα στην Α.Ε. 3277 και για την Εφεσίβλητη στην Α.Ε. 3345.
Ρ. Καλλιγέρου, για την Εφεσείουσα στην A.E. 3345 και για την Eφεσίβλητη Ε. Παρούτη, στην A.E. 3346.
Ο Εφεσίβλητος στην A.E. 3277 εμφανίζεται προσωπικά.
Α.Σ. Αγγελίδης, για την Εφεσίβλητη Ο.Μαυρομμάτη στην A.Ε. 3346.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π.: Με την έφεση 3277 η Κυπριακή Δημοκρατία επιδιώκει την ακύρωση της απόφασης που εκδόθηκε στις 29.6.2001 από τον αδελφό δικαστή Χ''Χαμπή, με την οποία αποδέκτηκε την προσφυγή του αιτητή, και ακύρωσε την προσβαλλόμενη απόφαση της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας, που ελήφθη στις 12.5.2000 σε σχέση με την προσβληθείσα προαγωγή των Λ.Λάμπρου και Φ.Φιλίππου. Με την ακυρωθείσα απόφαση ο αιτητής στην προσφυγή, εφεσίβλητος εδώ Βραχ. Χατζηχάννας, αποκλείστηκε ως υποψήφιος από τη διεκδίκηση μιας από τις πέντε κενές θέσεις Πρώτου Διοικητικού Λειτουργού.
Οι δύο άλλες εφέσεις 3345 και 3346 αντίστοιχα καταχωρίστηκαν, η μεν πρώτη από το ενδιαφερόμενο μέρος στην ίδια διαδικασία Ελένη Παρούτη, και η δεύτερη, Α.Ε.3346, από την Κυπριακή Δημοκρατία εναντίον της πιο πάνω εφεσείουσας, και του άλλου ενδιαφερομένου μέρους Όλγας Μαυρομμάτη. Η πρωτόδικη απόφαση, αντικείμενο στις δυο αυτές εφέσεις, εκδόθηκε πάλιν από τον αδελφό δικαστή Χ''Χαμπή. Στις δύο προσφυγές, που συνεκδικάστηκαν, η Ελένη Παρούτη προσέβαλε την προαγωγή και των 5 ενδιαφερομένων μερών, ενώ η Όλγα Μαυρομμάτη των 4. Δεν προσέβαλε την προαγωγή του Χαράλαμπου Γεωργιάδη. Όπως αναφέρεται στην πρωτόδικη απόφαση, και δεν αμφισβητήθηκε ενώπιον μας, με την απόφαση της 29.6.2001, στην οποία έχουμε αναφερθεί, οι προσφυγές κατά των Λάμπρου και Φιλίππου, η προαγωγή των οποίων είχε ήδη ακυρωθεί κατέστησαν χωρίς αντικείμενο, και απορρίφθηκαν από το δικαστή Χ''Χαμπή.
Στο σχέδιο υπηρεσίας της επίδικης θέσης αυτή καθορίζεται ως πρώτου διορισμού και προαγωγής. Σ’ αυτό όμως προστέθηκε η εξής σημείωση: «Για την πρώτη πλήρωση της θέσης, μετά την έγκριση του παρόντος σχεδίου υπηρεσίας, η θέση θα είναι προαγωγής μόνο.» Η ΕΔΥ, εφαρμόζοντας τη σημείωση, απέκλεισε τον εφεσί[*271]βλητο στην Α.Ε.3277, Βραχίμη Χ''Χάννα, ο οποίος διεκδικούσε τη θέση με πρώτο διορισμό, γιατί δεν κατείχε την αμέσως προηγούμενη θέση, ώστε να είναι υποψήφιος για προαγωγή. Ο εφεσίβλητος, όπως είπαμε πιο πριν, προσέβαλε την πιο πάνω απόφαση με επιτυχία. Εισηγήθηκε πως η εισαγωγή της επίμαχης σημείωσης, και η εφαρμογή της από την ΕΔΥ, ήταν αντισυνταγματική γιατί απέληγε σε παραβίαση της αρχής της ισότητας που διασφαλίζεται στο άρθρο 28 του Συντάγματος. Επιπλέον, πρότεινε πως ήταν και εκτός της εξουσιοδότησης, Ultra Vires, του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου του 1990, Ν.1/90.
Ο συνάδελφος μας, που δίκασε πρωτόδικα την προσφυγή, δέκτηκε την εισήγηση του εφεσίβλητου. Αιτιολογώντας την απόφαση του αναφέρθηκε στο άρθρο 28 του Ν.1/90, που ειδικά προβλέπει τη διαίρεση των θέσεων σε κατηγορίες, ως ακολούθως: (α) πρώτου διορισμού (β) πρώτου διορισμού και προαγωγής και (γ) προαγωγής. Η παράγραφος 2 δε του άρθρου προβλέπει: «η κατηγορία κάθε θέσης ορίζεται στο οικείο σχέδιο υπηρεσίας». Όπως αναφέραμε ήδη στο σχέδιο υπηρεσίας η επίδικη θέση καθοριζόταν ως πρώτου διορισμού και προαγωγής. Ο Νόμος 1/90, επομένως, δεν επέτρεπε με την επίμαχη σημείωση τη μεταβολή της κατηγορίας της θέσης, έτσι που να ισχύσει μάλιστα σε μια ειδική περίπτωση. Αν τούτο γινόταν δεκτό, θα είχαμε παράνομη, και παράλογη, κατάσταση, δηλαδή να ορίζεται μεν η κατηγορία της θέσης στο σχέδιο υπηρεσίας, σύμφωνα με το άρθρο 28 του Νόμου, αλλά με σημείωση να μεταβάλλεται η κατηγορία της. Θα μπορούσαμε με αυτή τη λογική, να δούμε θέση πρώτου διορισμού, με σημείωση να γίνεται προαγωγής για μια συγκεκριμένη διαδικασία και πρώτου διορισμού και προαγωγής σε μια άλλη διαδικασία κ.λπ. Είναι βάσιμη επίσης η εισήγηση του εφεσίβλητου πως η λειτουργία της διοίκησης, κατά την εφαρμογή της σημείωσης, απέληγε και σε ανισότητα μεταξύ αυτών που δικαιούνται, σύμφωνα με το Νόμο να διεκδικήσουν τη θέση. Μας βρίσκει επομένως σύμφωνους η απόφαση του συναδέλφου μας, και κατ΄ακολουθίαν η έφεση 3277 απορρίπτεται. Η πρωτόδικη απόφαση, με την οποία ακυρώθηκε η προσβαλλόμενη διοικητική πράξη επικυρώνεται.
Στις δύο άλλες εφέσεις 3345 και 3346, και στις ειδοποιήσεις αντέφεσης, εγείρονται προς επανασυζήτηση τα θέματα που τέθηκαν ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου. Υπενθυμίζουμε πως με την πρωτόδικη απόφαση η προσφυγή 1005/2000 της Ελένης Παρούτη έγινε αποδεκτή και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώθηκε ως προς τα ενδιαφερόμενα μέρη Οικονομίδη και Σάββα. Απορρίφθηκε όμως ως προς το ενδιαφερόμενο μέρος Γεωργιάδη. [*272]Η προσφυγή της Όλγας Μαυρομμάτη 1115/2000 ήταν επιτυχής σε ό,τι αφορά τα ίδια ενδιαφερόμενα μέρη, σ΄αυτή όμως δεν προσβαλλόταν η προαγωγή του ενδιαφερομένου μέρους Γεωργιάδη. Ως προς τα ενδιαφερόμενα μέρη Λάμπρου και Φιλίππου, όπως είπαμε ήδη, η προσφυγή κατέστη χωρίς αντικείμενο, για τους λόγους που εξηγήσαμε.
Η Ελένη Παρούτη με την έφεση της 3345 επιδιώκει την ακύρωση της προαγωγής και του Γεωργιάδη, ενώ η Δημοκρατία με την έφεση 3346 επιδιώκει την ακύρωση της πρωτόδικης απόφασης, με την οποία έγιναν αποδεκτές οι προσφυγές της Ελένης Παρούτη και Όλγας Μαυρομμάτη.
Τα ζητήματα που εγείρονται είναι κοινά και αφορούν σε δύο σημεία, (α) την ιδιότητα του λειτουργού, που έκανε στη σύσταση ενώπιον της ΕΔΥ και (β) το περιεχόμενο της. Για το πρώτο ζήτημα υποβάλλεται πως παραβιάστηκαν οι διατάξεις του άρθρου 2 και 35(4) του Νόμου, γιατί οι συστάσεις δεν δόθηκαν από τον προϊστάμενο του τμήματος, που ήταν ο Διευθυντής της υπηρεσίας Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού, αλλά από τον υφιστάμενο του, Διευθυντή Διοίκησης. Για στήριξη της εισήγησης αυτής έγινε αναφορά στη νομολογία, που λέει πως όταν ο νόμος δίδει μια εξουσία σε συγκεκριμένο όργανο η εκχώρηση αυτής της εξουσίας δεν είναι επιτρεπτή, εκτός αν έτσι προβλέπεται στον ίδιο το νόμο. Η νομολογία επιτρέπει παρέκκλιση από αυτή την αρχή όταν η θέση χηρεύει ή ο κατέχων τη θέση απουσιάζει λόγω ανυπέρβλητου κωλύματος. (Δημοκρατία ν. Στυλιανίδη κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 274).
Η εισήγηση αυτή ξεκινά από παρεξηγημένη αντίληψη των πραγματικών γεγονότων. Ο προϊστάμενος πράγματι απουσίαζε στο εξωτερικό, αλλά ο διευθυντής διοίκησης, που έκανε τις συστάσεις ενώπιον της ΕΔΥ, είχε διοριστεί από αυτή ως αναπληρωτής διευθυντής του Τμήματος δυνάμει του άρθρου 42(1) του Νόμου, και επομένως εκτελούσε όλα τα καθήκοντα της θέσης.
Το δεύτερο ζήτημα αφορά στην αιτιολογία της σύστασης του διευθυντή, εφόσον, όπως είπαμε στην αρχή, η θέση θεωρήθηκε για την επίδικη διαδικασία ως προαγωγής. Ο συνάδελφος μας εξέτασε με πολλή λεπτομέρεια το ζήτημα αυτό και έκανε εκτεταμένη και ειδική αναφορά στο περιεχόμενο της σύστασης, σε συσχετισμό με τους υποψήφιους. Έκρινε δε πως με τη σύσταση του ο διευθυντής υπερεκτίμησε την αξία των ενδιαφερομένων μερών Οικονομίδη και Σάββα, υποβαθμίζοντας ταυτόχρονα αυτή της Όλγας Μαυρομμάτη και Ελένης Παρούτη. Τα όσα ανέφερε ο διευθυντής ως [*273]στοιχεία που αναδείκνυαν ως καταλληλότερα για τη θέση τα ενδιαφερόμενα μέρη, ήσαν έξω από τα βαθμολογημένα στοιχεία των υπηρεσιακών εκθέσεων, στα οποία δεν υστερούσαν η Μαυρομμάτη και Παρούτη. (Δες, την ευθυγράμμιση της νομολογίας επί του θέματος της σύστασης του διευθυντή στην υπόθεση Μοδίτης ν. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 695.) Διαπίστωσε όμως πως τούτο δεν ίσχυε για το ενδιαφερόμενο μέρος Γεωργιάδη, με αποτέλεσμα να επιτύχει η προσφυγή 1015/00 και να ακυρωθεί η προαγωγή των Οικονομίδη και Σάββα, και να απορριφθεί η προσφυγή 1005/00 αναφορικά με το ενδιαφερόμενο μέρος Γεωργιάδη.
Η δικηγόρος της Δημοκρατίας με την έφεση της διατείνεται πως η πρωτόδικη ακυρωτική απόφαση είναι εσφαλμένη, και πρέπει να ακυρωθεί, και συνακόλουθα να επικυρωθούν οι προαγωγές των ενδιαφερομένων μερών, ενώ η δικηγόρος της Ελένης Παρούτη εισηγείται, στην έφεση της, πως πρέπει να ακυρωθεί και η προαγωγή του Γεωργιάδη, γιατί ό,τι είπε το Δικαστήριο αναφορικά με τα ενδιαφερόμενα μέρη Οικονομίδη και Σάββα ισχύουν και για το Γεωργιάδη.
Δεν συμφωνούμε και με τις πιο πάνω τοποθετήσεις. Όπως είπαμε, ο συνάδελφος, που δίκασε πρωτόδικα τις προσφυγές, ασχολήθηκε εκτεταμένα με το ζήτημα, συγκρίνοντας επιμελώς αυτά που λέχθηκαν στη σύσταση σε αναφορά με το κάθε ένα από τα ενδιαφερόμενα μέρη. Για τον Γεωργιάδη ορθά, κατά τη γνώμη μας, διαπίστωσε πως ο διευθυντής δεν διατύπωσε άποψη γι’ αυτόν, ούτε και άφησε να νοηθεί πως υπερτερούσε σε στοιχεία που ήταν έξω και σε σύγκρουση με τις υπηρεσιακές του εκθέσεις. Εκείνο που τόνισε ο διευθυντής ήταν η υπέρτερη αρχαιότητα του, για 9 περίπου έτη, έναντι των άλλων υποψηφίων, και πως διέθετε και αυτός τις απαιτούμενες εποπτικές και διοικητικές ικανότητες, εφόσον η επίδικη θέση ήταν διευθυντική.
Ενόψει των ανωτέρω οι εφέσεις 3345 και 3346 απορρίπτονται με έξοδα. Είπαμε ήδη πως η έφεση 3277 αποτυγχάνει με έξοδα (τα πραγματικά). Η ΕΔΥ θα πρέπει να επανεξετάσει το ζήτημα, υπό το φως της απόφασής μας, θεωρώντας τη θέση ως πρώτου διορισμού και προαγωγής, με υποψήφιους βεβαίως αυτούς που ήσαν υποψήφιοι στην ακυρωθείσα διαδικασία.
Oι εφέσεις απορρίπτονται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο