(2005) 3 ΑΑΔ 423
[*423]23 Σεπτεμβρίου, 2005
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ,
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ/στές]
ΑΝΝΑ ΜΕΤΑΞΑ,
Εφεσείουσα,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Εφεσιβλήτων.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 3538)
Αναθεωρητική Έφεση ― Υποβολή προφορικά ισχυρισμών ακυρότητας στην ακρόαση της έφεσης για πρώτη φορά ― Εφόσον είναι δημοσίας τάξεως εξετάζονται μόνο αν υπάρχουν ενώπιον της Ολομέλειας στοιχεία που επιτρέπουν την αυτεπάγγελτη εξέταση.
Δημόσιοι Υπάλληλοι ― Προαγωγές ― Συστάσεις Προϊσταμένου ― Όλα όσα αποδόθηκαν στον συστηθέντα ως ιδιότητες που τον καθιστούσαν καταλληλότερο αφορούσαν σε βαθμολογημένα στοιχεία στα οποία η εφεσείουσα είχε αξιολογηθεί το ίδιο ― Παράνομη και αναιτιολόγητη η σύσταση.
Η εφεσείουσα επεδίωξε, τόσο πρωτόδικα, όσο και κατ’ έφεση, την ακύρωση της απόφασης προαγωγής του ενδιαφερόμενου προσώπου, αντί της ιδίας.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, κάνοντας δεχτή την έφεση, αποφάσισε ότι:
1. Κατά την ενώπιόν της Ολομέλειας συζήτηση, σε αντίθεση με ό,τι πρωτόδικα διατυπώθηκε, η συνήγορος της εφεσείουσας δέχθηκε ότι απεστάλησαν προσκλήσεις σε όλα τα μέλη της Ε.Δ.Υ. Υπέβαλε, όμως, ότι αυτό δε θεραπεύει το παράνομο της σύνθεσης, αφού ελλείπει βεβαίωση ή άλλο στοιχείο, το οποίο να καταδεικνύει ότι οι προσκλήσεις παρελήφθησαν από τα απουσιάζοντα μέλη, ο λόγος της απουσίας των οποίων δεν καταγράφεται στο πρακτικό.
Σημειώνεται ότι τα όσα η συνήγορος της εφεσείουσας υπέβαλε δεν [*424]εγείρονται ως λόγος ακύρωσης στην προσφυγή, δεν απασχόλησαν πρωτόδικα και δεν αποτελούν λόγο έφεσης. Εισήγαγε, ουσιαστικά, νέο ζήτημα κατά την ενώπιον της Ολομέλειας συζήτηση, για το οποίο όμως ελλείπουν τα στοιχεία που θα επέτρεπαν να εξεταστεί αυτεπάγγελτα - (βλ. Σύνδεσμος Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου ν. Επιτροπής Προστασίας Ανταγωνισμού (2002) 3 Α.Α.Δ. 314). Δε φαίνεται, πάντως, οι αιτιάσεις αυτές να έχουν έρεισμα και επί της ουσίας.
2. Αποτελεί διαπίστωση της Ε.Δ.Υ. και αδιαμφισβήτητη κατάληξη της πρωτόδικης απόφασης ότι εφεσείουσα και ενδιαφερόμενο μέρος είναι ίσοι σε αξία και προσόντα. Προκύπτει από το πρακτικό της Ε.Δ.Υ. ημερομηνίας 22/3/2001, ότι η επιλογή του ενδιαφερομένου μέρους ήταν αποτέλεσμα της σύστασης του Διευθυντή και το ερώτημα είναι εάν η σύσταση, ανταποκρίνεται σε ό,τι η νομολογία προδιαγράφει.
Είναι σαφές από τη σύσταση ότι ο Διευθυντής δεν ανέφερε οτιδήποτε αναφορικά με την εφεσείουσα. Περιορίστηκε να εγκωμιάσει το ενδιαφερόμενο μέρος. Εξυπακούεται, βέβαια, ότι τα όσα ανέφερε ο Διευθυντής τα ανέφερε συγκριτικά με τους άλλους υποψηφίους, γιατί αλλιώς δε θα είχε νόημα η σύσταση.
Η σύσταση εδώ του Διευθυντή δεν ήταν νόμιμη και αιτιολογημένη, ούτε ότι οι ιδιότητες που επισημαίνει ξεχωρίζουν το ενδιαφερόμενο μέρος. Όλα όσα του αποδίδει, ως ιδιότητες που τον ξεχωρίζουν, είναι βαθμολογημένα στοιχεία και τον φέρουν να ισοβαθμεί σε αξία και προσόντα με την εφεσείουσα.
Η σύσταση είναι πλημμελής, αφού εμφανίζει το ενδιαφερόμενο μέρος να υπερτερεί. Δεδομένου ότι η σύσταση λήφθηκε υπόψη από την Ε.Δ.Υ., η απόφασή της δεν μπορεί παρά να ακυρωθεί.
Η έφεση επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Σύνδεσμος Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου ν. Επιτροπής Προστασίας Ανταγωνισμού (2002) 3 Α.Α.Δ. 314,
Μοδίτης ν. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 695,
Χριστοδουλίδου ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 626,
Κωνσταντίνου κ.ά. ν. Δημοκρατίας, Συνεκδικαζόμενες Υποθέσεις Αρ. 1047/97 και 5/98, ημερ. 21.3.00.
[*425]Έφεση.
Έφεση από την αιτήτρια εναντίον της απόφασης Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Υπόθεση Αρ. 602/2001) ημερομηνίας 27/9/2002, με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή της κατά της απόφασης ημερ. 22/3/2001, με την οποία προήχθη το ενδιαφερόμενο μέρος στη θέση Ανώτερου Ασφαλιστικού Λειτουργού, Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων, αντί της ίδιας.
Ξ. Ευγενίου για Α.Σ. Αγγελίδη, για την Εφεσείουσα.
Ρ. Παπαέτη, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄, για τους Εφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει η Δικαστής Παπαδοπούλου.
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Στις 22/3/2001, η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας, («Ε.Δ.Υ.»), παρόντων του Προέδρου και δύο μελών της, επέλεξε για προαγωγή και προήγαγε στη θέση του Ανώτερου Ασφαλιστικού Λειτουργού, Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων, το Χρίστο Θεμιστοκλέους αντί της εφεσείουσας, με το εξής αιτιολογικό:-
«Επιλέγοντας τον Θεμιστοκλέους, η Επιτροπή έλαβε υπόψη ότι αυτός, έναντι των υποψηφίων που ακολουθούν σε αρχαιότητα, υπερέχει ή είναι περίπου ίσος σε αξία, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στις ετήσιες αξιολογήσεις των υποψηφίων, με έμφαση στα τελευταία έτη στα οποία αποδίδεται μεγαλύτερη βαρύτητα, και, επιπλέον, έχει υπέρ του την αιτιολογημένη σύσταση του Διευθυντή που προσθέτει στο στοιχείο της αξίας.
Στην επιλογή της η Επιτροπή δεν παρέλειψε να λάβει υπόψη ότι η υποψήφια Μεταξά Άννα προηγείται του Θεμιστοκλέους σε αρχαιότητα, λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι η αρχαιότητα αυτή οφείλεται στην ημερομηνία πρώτου διορισμού τους και ανάγεται στη δεκαετία του ΄60, έκρινε ότι είναι οριακής σημασίας και δεν μπορεί από μόνη της να ανατρέψει την υπεροχή του επιλεγέντος, ο οποίος, αν και είναι ίσος με αυτή σε αξία και προσόντα, έχει υπέρ του τη σύσταση του Διευθυντή, που αποτελεί ουσιώδες και ανεξάρτητο στοιχείο κρίσης.»
Η σύσταση του Διευθυντή, στην οποία στηρίχθηκε η Ε.Δ.Υ., [*426]είχε ως εξής:-
«Ο Θεμιστοκλέους Χρίστος είναι τοποθετημένος στο Γραφείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων Παραλιμνίου από της ίδρυσής του, το 1980. Συνέβαλε τα μέγιστα στην ανάπτυξη του Γραφείου αυτού, με αποτέλεσμα οι δύο λειτουργοί που το στελέχωναν το 1980 να έχουν αυξηθεί σήμερα σε 11 λειτουργούς. Είναι προϊστάμενος των Κλάδων Επιθεωρήσεων, Ποινικών Διώξεων και Εισπράξεων του Γραφείου αυτού. Στην απουσία του προϊσταμένου του Γραφείου, ο κ. Θεμιστοκλέους εκτελεί χρέη προϊσταμένου. Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικός στην εργασία του, την οποία γνωρίζει πολύ καλά και εμπνέει απόλυτη εμπιστοσύνη τόσο στους λειτουργούς με τους οποίους εργάζεται όσο και στο κοινό με το οποίο έρχεται καθημερινά σε επαφή. Είναι εργατικός και μεθοδικός και διακρίνεται για το δυναμισμό του. Αξιολογεί την εργασία των υφισταμένων του στους Κλάδους που υπηρετεί. Διαθέτει ευθυκρισία και υποβάλλει σωστές και εποικοδομητικές εισηγήσεις για βελτίωση των διαδικασιών του Τμήματος. Με βάση τα ανωτέρω και έχοντας υπόψη και τα καθιερωμένα κριτήρια στο σύνολό τους, συστήνω τον Θεμιστοκλέους Χρίστο για προαγωγή ανεπιφύλακτα.»
Προσφυγή της εφεσείουσας εναντίον της πιο πάνω απόφασης διορισμού απορρίφθηκε από αδελφό Δικαστή, γιατί, καθώς έκρινε, δεδομένης της παρουσίας του Προέδρου και δύο μελών της Ε.Δ.Υ. κατά τη συνεδρία της 22/3/2001, υπήρχε απαρτία και νόμιμη σύνθεση. Έκρινε, επίσης, ότι η σύσταση του Διευθυντή ήταν καθ’ όλα νόμιμη.
Εναντίον της εν λόγω απόφασης ασκήθηκε η παρούσα έφεση, η οποία, όπως περιορίστηκε, αμφισβητεί την ορθότητα των πιο πάνω δύο ευρημάτων.
Κατά την ενώπιόν μας συζήτηση, σε αντίθεση με ό,τι πρωτόδικα διατυπώθηκε, η συνήγορος της εφεσείουσας δέχθηκε ότι απεστάλησαν προσκλήσεις σε όλα τα μέλη της Ε.Δ.Υ. Υπέβαλε, όμως, ότι αυτό δε θεραπεύει το παράνομο της σύνθεσης, αφού ελλείπει βεβαίωση ή άλλο στοιχείο, το οποίο να καταδεικνύει ότι οι προσκλήσεις παρελήφθησαν από τα απουσιάζοντα μέλη, ο λόγος της απουσίας των οποίων δεν καταγράφεται στο πρακτικό.
Σημειώνουμε ότι τα όσα η συνήγορος της εφεσείουσας υπέβαλε ενώπιόν μας δεν εγείρονται ως λόγος ακύρωσης στην προ[*427]σφυγή, δεν απασχόλησαν πρωτόδικα και δεν αποτελούν λόγο έφεσης. Εισήγαγε, ουσιαστικά, νέο ζήτημα κατά την ενώπιόν μας συζήτηση, για το οποίο όμως ελλείπουν τα στοιχεία που θα μας επέτρεπαν να το εξετάσουμε αυτεπάγγελτα - (βλ. Σύνδεσμος Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου ν. Επιτροπής Προστασίας Ανταγωνισμού (2002) 3 Α.Α.Δ. 314). Δε φαίνεται, πάντως, οι αιτιάσεις αυτές να έχουν έρεισμα και επί της ουσίας.
Αποτελεί διαπίστωση της Ε.Δ.Υ. και αδιαμφισβήτητη κατάληξη της πρωτόδικης απόφασης ότι εφεσείουσα και ενδιαφερόμενο μέρος είναι ίσοι σε αξία και προσόντα. Προκύπτει από το πρακτικό της Ε.Δ.Υ. ημερομηνίας 22/3/2001, ότι η επιλογή του ενδιαφερομένου μέρους ήταν αποτέλεσμα της σύστασης του Διευθυντή και το ερώτημα είναι εάν η σύσταση, όπως την έχουμε παραθέσει πιο πάνω, ανταποκρίνεται σε ό,τι η νομολογία προδιαγράφει.
Είναι σαφές από τη σύσταση ότι ο Διευθυντής δεν ανέφερε ο,τιδήποτε αναφορικά με την εφεσείουσα. Περιορίστηκε να εγκωμιάσει το ενδιαφερόμενο μέρος. Εξυπακούεται, βέβαια, ότι τα όσα ανέφερε ο Διευθυντής τα ανέφερε συγκριτικά με τους άλλους υποψηφίους, γιατί αλλιώς δε θα είχε νόημα η σύσταση. Σχετικό είναι το ακόλουθο απόσπασμα από την απόφαση της πλειοψηφίας της Πλήρους Ολομέλειας στη Μοδίτης ν. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 695, 720:-
«Εννοείται όμως πως το αναφέρει συγκριτικά. Δεν μπορεί να του αποδοθεί πως προτείνει ορισμένους για προαγωγή για συγκεκριμένους λόγους όταν θεωρεί πως οι ίδιοι οι λόγοι συντρέχουν και για εκείνους που δε συστήνει. Κατ’ ανάγκην όσα εξειδικεύει μεταφέρουν το μήνυμα της υπεροχής εκείνων που συστήνονται στους αντίστοιχους τομείς. Ώστε αυτοί να αναδεικνύονται ως οι καταλληλότεροι. (Βλ. συναφώς Κίκης Ονουφρίου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 833).»
Για το ζήτημα της διαμόρφωσης υπεροχής με τη σύσταση, στην υπόθεση Χριστοδουλίδου ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 626, αναφέρθηκε ότι:- (σελ. 632)
«Ούτε ο διευθυντής ούτε οι προϊστάμενοι και οι αξιολογούντες λειτουργοί μπορούν, έξω από το θεσμοθετημένο πλαίσιο αξιολόγησης και με δοσμένες έγκυρες ετήσιες αξιολογήσεις, να διαμορφώνουν εκ των υστέρων νέα κατάσταση αναφορικά με την αξιολογηθείσα ποιότητα των λειτουργών.»
Στη δε Μοδίτης ν. Δημοκρατίας, (πιο πάνω), η πλειοψηφία της [*428]Πλήρους Ολομέλειας, σε ό,τι αφορά το έργο του προϊσταμένου, επικρότησε τα πιο κάτω από την Κωνσταντίνου κ.ά. ν. Δημοκρατίας, Συνεκδικαζόμενες Υποθέσεις Αρ. 1047/97 και 5/98, ημερ. 21/3/00:-
«Αν μέσα από τα βαθμολογημένα στοιχεία ο Διευθυντής διακρίνει διαφορά μεταξύ του ενός και του άλλου υποψηφίου σε κάποιο συγκεκριμένο στοιχείο που αποκτά ιδιαίτερη, κατά την εκτίμηση του, σημασία ενόψει των όσων απαιτεί η νέα θέση, πρέπει να το εντοπίζει και να το εξηγεί για να φαίνεται γιατί προτίμησε τον ένα αντί τον άλλο. Χωρίς έτσι να μεταβάλλεται συγκριτικά η υπηρεσιακή αξία των υπαλλήλων από στοιχεία που φέρνει ο ίδιος ο Διευθυντής βάσει των όσων λέει ότι γνωρίζει προσωπικά ή ότι πληροφορήθηκε από άλλους. Με τη σύσταση υποδεικνύεται, όπου τα δεδομένα το επιτρέπουν, ποιος είναι ο καταλληλότερος για τη θέση. Από αυτή την άποψη και σε αυτό το βαθμό είναι που η σύσταση αποτελεί αυτοτελές, ανεξάρτητο στοιχείο κρίσης.» -
για να καταλήξει ότι:-
«... η σύσταση του προϊσταμένου εκδήλως δεν μπορεί να προσθέτει ή να αφαιρεί από την υπηρεσιακή εικόνα των υπαλλήλων. Δεν είναι πηγή τέτοιας πληροφόρησης και δε συναρτάται προς την αξία, ως του ενός από τα κριτήρια που προβλέπει ο Νόμος. Η σύσταση, στην οποία αναφέρεται ο Νόμος, εμπεριέχει μόνο τη συμβουλή ή γνώμη του προϊσταμένου ως προς τον κατάλληλο για προαγωγή στη βάση του συνόλου των κριτηρίων, με δοσμένη την υπηρεσιακή τους εικόνα όπως την αποτυπώνουν οι φάκελοι. Ο προϊστάμενος του τμήματος στο οποίο υφίσταται η κενή θέση γνωρίζει στην πράξη τις ανάγκες εκείνης της θέσης και εξ αυτού προκύπτει και ο ρόλος του. Να επισημάνει τι από τα δεδομένα, δηλαδή από τις ιδιότητες και τις ικανότητες που καταφαίνεται ότι έχει ένας υπάλληλος, ταιριάζει καλύτερα σ’ αυτές τις ανάγκες ώστε αυτός να αναδεικνύεται ως ο καταλληλότερος. Οπότε, και στην περίπτωση που η ΕΔΥ έχει άλλη άποψη ως προς το ποιος είναι ο καταλληλότερος, να χρειάζεται να αιτιολογήσει αυτή την απόκλιση ειδικά.»
Η σύσταση εδώ του Διευθυντή δε συμφωνούμε με τον αδελφό Δικαστή ότι είναι νόμιμη και αιτιολογημένη, ούτε ότι οι ιδιότητες που επισημαίνει ξεχωρίζουν το ενδιαφερόμενο μέρος. Όλα όσα του αποδίδει, ως ιδιότητες που τον ξεχωρίζουν, είναι βαθμο[*429]λογημένα στοιχεία και τον φέρουν να ισοβαθμεί σε αξία και προσόντα με την εφεσείουσα.
Καταλήγουμε, λοιπόν, ότι η σύσταση είναι πλημμελής, αφού εμφανίζει το ενδιαφερόμενο μέρος να υπερτερεί. Δεδομένου ότι η σύσταση λήφθηκε υπόψη από την Ε.Δ.Υ., η απόφασή της δεν μπορεί παρά να ακυρωθεί.
Η έφεση επιτυγχάνει με έξοδα υπέρ της εφεσείουσας πρωτοδίκως και κατ’ έφεση. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
Η έφεση επιτυγχάνει με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο