(2006) 3 ΑΑΔ 236
[*236]8 Μαΐου, 2006
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π., ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ,
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στές]
ΧΑΡΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ,
Εφεσείων-Aιτητής,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Εφεσίβλητης-Καθ’ης η αίτηση.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 3709)
Δημόσιοι Υπάλληλοι ― Παραίτηση του υπαλλήλου από τη θέση του ― Άρθρο 52 των περί Δημοσίας Υπηρεσίας Νόμων ― Ερμηνεία ― Σκοπός της διάταξης είναι όχι να ωφεληθεί ο υπάλληλος που επιθυμεί να παραιτηθεί, αλλά να κατοχυρωθεί το δημόσιο συμφέρον ― Περιστάσεις της ορθής εφαρμογής του Αρθρου 52 στην κριθείσα περίπτωση.
Έννομο Συμφέρον ― Κατά πόσο υφίσταται έννομο συμφέρον υπαλλήλου, που υποβάλλει παραίτηση από τη δημόσια υπηρεσία, να προσφύγει κατά της αποδοχής της παραίτησής του.
Συλλογικά Όργανα ― Σύνθεση ― Αβάσιμοι ισχυρισμοί περί κακής σύνθεσης της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας στην κριθείσα περίπτωση, λόγω ισχυριζόμενης προκατάληψης του Προέδρου της ΕΔΥ.
Ο εφεσείων ζήτησε την ανατροπή της πρωτόδικης απόφασης, που απέρριψε την προσφυγή του κατά της αποδοχής της παραίτησής του, από τη θέση Λειτουργού Γραφείου Επιτρόπου Διοικήσεως.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απορρίπτοντας την έφεση, αποφάσισε ότι:
1. Η έφεση εγείρει πληθώρα παραπόνων ως προς την πρωτόδικη απόφαση. Στο επίκεντρο των επιχειρημάτων είναι η εισήγηση ότι δεν εφαρμόσθηκε ορθά το Αρθρο 52 των περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμων, το οποίο διέπει το θέμα.
[*237] Το Άρθρο 52(1) ουδόλως μπορεί να ερμηνεύεται όπως εισηγείται ο Εφεσείων. Το άρθρο προνοεί ότι υπάλληλος "δεν μπορεί να παραιτηθεί" χωρίς την προηγούμενη άδεια της ΕΔΥ και όχι ότι δεν μπορεί να υποβάλει αίτημα για παραίτηση χωρίς την προηγούμενη άδεια της ΕΔΥ. Η έννοια της παραίτησης στο Αρθρο 52(1) είναι η οριστική και νόμιμη αποχώρηση από τη θέση, εξ ου και η πρόνοια του Αρθρου 52(2) ότι υπάλληλος που παραιτείται χωρίς την άδεια της ΕΔΥ διαπράττει πειθαρχικό παράπτωμα. Με δεδομένο ότι επιδίωξη του Αρθρου 52(1) είναι η ύπαρξη άδειας της ΕΔΥ ώστε η παραίτηση υπαλλήλου να τελειούται νομίμως, είναι πρόδηλο ότι η πρόνοια αυτή σκοπό έχει όχι να ωφεληθεί ο υπάλληλος, ο οποίος δεδομένα επιθυμεί να παραιτηθεί, αλλά να κατοχυρωθεί το δημόσιο συμφέρον με την αποφυγή παραιτήσεων που ενδεχομένως να έχουν αλλότριο σκοπό συναρτώμενο προς καταστρατήγηση άλλων θεσμίων.
2. Τα θέματα που ο Εφεσείων είχε θέσει με προηγούμενα παράπονά του θα μπορούσαν να ήσαν σχετικά αν επρόκειτο για την αρχική διαδικασία που είχε ως αντικείμενο το κατά πόσο ο Εφεσείων θα έπρεπε να μονιμοποιηθεί ή όχι. Η διαδικασία εκείνη όμως ουσιαστικά διεκόπη με την υποβολή της παραίτησης του Εφεσείοντα, στα πλαίσια της οποίας δεν ήσαν πλέον σχετικά τα θέματα εκείνα. Το καθήκον της ΕΔΥ διαφοροποιείτο πλέον αναλόγως και εμειώνετο στη διερεύνηση εκείνων των στοιχείων που αφορούσαν την άσκηση της διακριτικής ευχέρειας της να εγκρίνει ή όχι την παραίτηση. Δεν υπάρχει έρεισμα σε οποιαδήποτε εισήγηση, ότι η ΕΔΥ ενήργησε με σπουδή και χωρίς δέουσα έρευνα.
3. Υπάρχει βεβαίως και η άλλη πτυχή της εισήγησης του Εφεσείοντα που αφορά την κατ’ ισχυρισμό του παράλειψη της ΕΔΥ να ερευνήσει δεόντως αν αυτός ήταν σε θέση, από άποψη υγείας, να εκφράσει ελεύθερη βούληση για παραίτηση. Δεν υφίσταται όμως οτιδήποτε που θα μπορούσε να καταδείξει εσφαλμένη την κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι δεν υπήρχαν ενώπιον της ΕΔΥ στοιχεία που να δικαιολογούσαν διερεύνηση τέτοιου ενδεχομένου.
Με δεδομένο ότι η απόφαση της ΕΔΥ ελήφθη στη βάση της ίδιας της έγκυρης βούλησης του Εφεσείοντα, αυτός εστερείτο και έννομου συμφέροντος να προσβάλει την απόφαση σε άλλες επί μέρους πτυχές της.
4. Ένα τελευταίο παράπονο του Εφεσείοντα αφορά την απόρριψη εισήγησής του για κακή σύνθεση της ΕΔΥ λόγω προκατάληψης του Προέδρου της κατά του Εφεσείοντα. Όμως ούτε τα στοιχεία που αναφέρονται για να καταδείξουν προκατάληψη ούτε η φύση του θέ[*238]ματος ενώπιον της ΕΔΥ δικαιολογούν άλλη κατάληξη.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Έφεση.
Έφεση από τον εφεσείοντα εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου (Yπ. Aρ. 1336/2000), ημερ. 10/9/2003.
Λ. Κληρίδης, για τον Εφεσείοντα.
Δ. Καλλίγερος, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Εφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Δ. Χατζηχαμπής.
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Ο Εφεσείων προσελήφθη στη θέση Λειτουργού Γραφείου Επιτρόπου Διοικήσεως από τις 2.4.1998 με διετή περίοδο δοκιμασίας. Με τη λήξη της περιόδου δοκιμασίας, η ΕΔΥ εξέτασε το θέμα της επικύρωσης του διορισμού του. Οι τρεις τελευταίες εξαμηνιαίες εκθέσεις του δεν ήσαν ευνοϊκές, στη δε τελική έκθεση η Επίτροπος Διοικήσεως έκρινε ότι ήταν ακατάλληλος για μονιμοποίηση. Η Επίτροπος Διοικήσεως είχε απορρίψει και ένσταση του Εφεσείοντα κατά της τελικής έκθεσης. Ήταν με αυτά τα δεδομένα που η ΕΔΥ απεφάσισε όπως δώσει ειδοποίηση στον Εφεσείοντα ότι προτίθετο να εξετάσει θέμα τερματισμού των υπηρεσιών του, καλώντας τον να υποβάλει τις όποιες παραστάσεις του. Εδόθησαν, με αιτήματα του Εφεσείοντα, παρατάσεις της διαδικασίας προς υποβολή των παραστάσεών του. Την επομένη της τελευταίας αναβολής, και εν αναμονή ιατρικής γνωμάτευσης ως προς το πότε θα ήταν σε θέση ο Εφεσείων να εμφανισθεί ενώπιον της ΕΔΥ, εφ’ όσον αυτός ισχυρίζετο λόγους υγείας που δεν του επέτρεπαν να πράξει τούτο, ο Εφεσείων απέστειλε την ακόλουθη επιστολή στην Επίτροπο Διοικήσεως με κοινοποίηση προς την ΕΔΥ:
"Κατόπιν πολλής σκέψης και προβληματισμού έχω καταλήξει στην απόφαση να υποβάλω και με τη παρούσα υποβάλλω την παραίτησή μου από την προσωρινή θέση Λειτουργού Γραφείου Επιτρόπου Διοικήσεως.
Η απόφασή μου αυτή ελήφθη αφού αξιολόγησα όλα τα δεδομένα και το όλο κλίμα που εδημιουργήθη στο περιβάλλον της υπηρεσίας εναντίον μου και με πλήρη συνείδηση των υποχρεώσεων [*239]μου έναντι της υπηρεσίας. Εκείνο όμως το οποίο έκλινε την πλάστιγγα υπέρ της απόφασης για υποβολή της παραίτησής μου είναι η διατήρηση της αξιοπρέπειας και του κύρους μου ως ανθρώπου και ως επιστήμονα. Η παραίτηση μου ουδόλως επηρεάζει τα τυχόν δικαιώματα τα οποία δυνατόν να έχω.
Όλα τα πιο πάνω δίχως βλάβη και με πλήρη επιφύλαξη των δικαιωμάτων μου."
Η Επίτροπος Διοικήσεως απέστειλε πάραυτα την επιστολή στην ΕΔΥ συστήνοντας αποδοχή της παραίτησής του. Την επομένη η ΕΔΥ, έχοντας υπ’όψη τα πιο πάνω, απεφάσισε να επιτρέψει στον Εφεσείοντα να παραιτηθεί από 31.8.2000, δεδομένου ότι είχε εις πίστη του ανάλογη άδεια.
Η έφεση εγείρει πληθώρα παραπόνων ως προς την απόφαση του αδελφού μας Δικαστή με την οποία απερρίφθη προσφυγή του Εφεσείοντα κατά της απόφασης της ΕΔΥ. Στο επίκεντρο των επιχειρημάτων είναι η εισήγηση ότι δεν εφαρμόσθηκε ορθά το άρθρο 52 των περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμων το οποίο διέπει το θέμα και το οποίο προνοεί:
"52.-(1) Τηρουμένων των διατάξεων οποιουδήποτε άλλου νόμου ή οποιασδήποτε άλλης διάταξης που έχει νομοθετική ισχύ, κανένας υπάλληλος δεν μπορεί να παραιτηθεί από τη θέση του χωρίς την προηγούμενη άδεια της Επιτροπής.
(2) Υπάλληλος που παραιτείται από τη θέση του χωρίς την προηγούμενη άδεια της Επιτροπής θεωρείται απών από το καθήκον χωρίς άδεια και υπόκεινται σε πειθαρχική δίωξη."
Είναι η εισήγηση του Εφεσείοντα ότι το άρθρο 52 εξυπακούει προηγούμενη άδεια της ΕΔΥ για υποβολή αιτήματος παραίτησης και όχι, όπως έγινε εδώ, επόμενη του αιτήματος έγκριση του από την ΕΔΥ. Παραπέμπει μάλιστα ο Εφεσείων και στο ότι το αίτημα για παραίτηση υπεβλήθη όχι προς την ίδια την ΕΔΥ αλλά προς την Επίτροπο Διοικήσεως. Ταυτόσημη εισήγηση απερρίφθη από τον αδελφό μας Δικαστή με το σκεπτικό ότι αφορούσε μόνο τη μορφή της επιστολής παραίτησης και όχι την ουσία του πράγματος που ήταν, όπως ορθώς αντελήφθη η ΕΔΥ, ότι η επιστολή που της διεβιβάσθη από την Επίτροπο Διοικήσεως συνιστούσε αίτημα του Εφεσείοντα για παραίτηση αφού εδίδετο η άδεια της ΕΔΥ. Αυτή είναι και η δική μας άποψη, θα παρατηρούσαμε όμως περαιτέρω ότι το άρθρο 52(1) ουδόλως μπορεί να ερμηνεύεται όπως εισηγείται ο [*240]Εφεσείων. Το άρθρο προνοεί ότι υπάλληλος "δεν μπορεί να παραιτηθεί" χωρίς την προηγούμενη άδεια της ΕΔΥ και όχι ότι δεν μπορεί να υποβάλει αίτημα για παραίτηση χωρίς την προηγούμενη άδεια της ΕΔΥ όπως εισηγείται ο Εφεσείων. Η έννοια της παραίτησης στο άρθρο 52(1) είναι η οριστική και νόμιμη αποχώρηση από τη θέση, εξ ου και η πρόνοια του άρθρου 52(2) ότι υπάλληλος που παραιτείται χωρίς την άδεια της ΕΔΥ διαπράττει πειθαρχικό παράπτωμα. Να παρατηρήσουμε όμως και κάτι άλλο. Με δεδομένο ότι επιδίωξη του άρθρου 52(1) είναι η ύπαρξη άδειας της ΕΔΥ ώστε η παραίτηση υπαλλήλου να τελειούται νομίμως, είναι πρόδηλο ότι η πρόνοια αυτή σκοπό έχει όχι να ωφεληθεί ο υπάλληλος, ο οποίος δεδομένα επιθυμεί να παραιτηθεί, αλλά να κατοχυρωθεί το δημόσιο συμφέρον με την αποφυγή παραιτήσεων που ενδεχομένως να έχουν αλλότριο σκοπό συναρτώμενο προς καταστρατήγηση άλλων θεσμίων.
Η κυρίως ενότητα των λόγων έφεσης αφορά άλλο θέμα που επίσης ετέθη ενώπιον του αδελφού μας Δικαστή και απερρίφθη. Αφορά το τι ο Εφεσείων χαρακτηρίζει ως τη σπουδή με την οποία η ΕΔΥ επελήφθη της επιστολής παραίτησης. Με σπουδή, λέγει, η Επίτροπος Διοικήσεως τη διεβίβασε στην ΕΔΥ χωρίς να ερευνήσει όλα τα σχετικά με τη σύσταση της θέματα, που αφορούσαν και προηγούμενα παράπονα του Εφεσείοντα. Και με σπουδή η ΕΔΥ επελήφθη αυτής χωρίς ούτε να έχει τη γνωμάτευση που η ίδια είχε ζητήσει ούτε να διερευνήσει δεόντως αν ο Αιτητής είχε ικανότητα προς δήλωση έγκυρης βούλησης υποβάλλοντας την παραίτησή του εν όψει της κατάστασης της υγείας του και των συνθηκών που τον οδήγησαν σε παραίτηση.
Ο αδελφός μας Δικαστής αντιμετώπισε ορθά αυτές τις εισηγήσεις. Όπως υπέδειξε, τα θέματα που ο Εφεσείων είχε θέσει με προηγούμενα παράπονα του θα μπορούσαν να ήσαν σχετικά αν επρόκειτο για την αρχική διαδικασία που είχε ως αντικείμενο το κατά πόσο ο Εφεσείων θα έπρεπε να μονιμοποιηθεί ή όχι. Η διαδικασία εκείνη όμως ουσιαστικά διεκόπη με την υποβολή της παραίτησης του Εφεσείοντα στα πλαίσια της οποίας δεν ήσαν πλέον σχετικά τα θέματα εκείνα. Φρονούμε και εμείς ότι, με δεδομένη τώρα την επιθυμία του ίδιου του Εφεσείοντα να παραιτηθεί, η όλη προηγούμενη διαδικασία, η οποία ουσιαστικό σκοπό είχε να δώσει στον Εφεσείοντα την ευκαιρία να εξηγήσει γιατί να μην ετερματίζοντο οι υπηρεσίες του, έχασε το νόημα της εφ’ όσον το ζητούμενο δεν ήταν πλέον ζητούμενο αλλά επιθυμία του ιδίου του Εφεσείοντα, ως δεσπόζον και κυρίαρχο στοιχείο. Το καθήκον της ΕΔΥ διαφοροποιείτο πλέον αναλόγως και εμειώνετο στη διερεύνηση εκείνων των [*241]στοιχείων που αφορούσαν την άσκηση της διακριτικής ευχέρειας της να εγκρίνει ή όχι την παραίτηση. Και εφ’ όσον ούτε η Επίτροπος Διοικήσεως επεσήμανε τέτοια στοιχεία παρά μάλλον συνιστούσε την αποδοχή της παραίτησης ούτε η ΕΔΥ είχε λόγο να μην την εγκρίνει, δεν υπάρχει έρεισμα σε οποιαδήποτε εισήγηση ότι η ΕΔΥ ενήργησε με σπουδή και χωρίς δέουσα έρευνα.
Υπάρχει βεβαίως και η άλλη πτυχή της εισήγησης του Εφεσείοντα που αφορά την κατ’ ισχυρισμό του παράλειψη της ΕΔΥ να ερευνήσει δεόντως αν αυτός ήταν σε θέση, από άποψη υγείας, να εκφράσει ελεύθερη βούληση για παραίτηση. Να περιοριστούμε στην παρατήρηση ότι δεν έχει λεχθεί ενώπιον μας οτιδήποτε που θα μπορούσε να καταδείξει εσφαλμένη την κατάληξη του αδελφού μας Δικαστή ότι δεν υπήρχαν ενώπιον της ΕΔΥ στοιχεία που να δικαιολογούσαν διερεύνηση τέτοιου ενδεχομένου. "Τουναντίον", όπως το έθεσε στην απόφασή του (σ.10) "ο αιτητής θα μπορούσε εν προκειμένω δικαιολογημένα να είχε παράπονο αν με τέτοια στοιχεία η ΕΔΥ του καταλόγιζε τέτοιου είδους ανικανότητα".
Ακόλουθα ορθή είναι και η διαπίστωση του αδελφού μας Δικαστή, η οποία επίσης προσβάλλεται, ότι, με δεδομένο ότι η απόφαση της ΕΔΥ ελήφθη στη βάση της ίδιας της έγκυρης βούλησης του Εφεσείοντα, αυτός εστερείτο και έννομου συμφέροντος να προσβάλει την απόφαση σε άλλες επί μέρους πτυχές της. Εν πάση περιπτώσει όμως ορθή είναι και η παρατήρηση του ότι δεν υπήρξε παράβαση ουσιώδους τύπου.
Ένα τελευταίο παράπονο του Εφεσείοντα αφορά την απόρριψη από τον αδελφό μας Δικαστή εισήγησης του για κακή σύνθεση της ΕΔΥ λόγω προκατάληψης του Προέδρου της κατά του Εφεσείοντα. Να πούμε μόνο ότι ούτε τα στοιχεία που αναφέρονται για να καταδείξουν προκατάληψη ούτε η φύση του θέματος ενώπιον της ΕΔΥ δικαιολογούν άλλη κατάληξη.
Η έφεση αποτυγχάνει και απορρίπτεται με έξοδα εναντίον του Εφεσείοντα.
H έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο