(2006) 3 ΑΑΔ 316
[*316]2 Ιουνίου, 2006
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π., ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στές]
1. FRANK ANTONY RUTTER,
2. MARY ADELINE RUTTER,
Εφεσείοντες,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
2. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
3. ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΛΕΜΕΣΟΥ,
Εφεσιβλήτων.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 83/2005)
Πολεοδομία ― Πολεοδομική άδεια υπό όρους ― Αμφισβήτηση της νομιμότητας των όρων για παραχώρηση τμήματος για δρόμο και πράσινο ― Απορρίφθηκε, υπό τις περιστάσεις συγκατάθεσης στους όρους κατά τις διαπραγματεύσεις για παραχώρηση της άδειας.
Οι εφεσείοντες επεδίωξαν τόσο πρωτόδικα, όσο και κατ' έφεση να προσβάλουν τη νομιμότητα της πολεοδομικής άδειας που εκδόθηκε για την οικία τους, στην οποία όμως τέθηκαν όροι για παραχώρηση γης για δρόμο και χώρο πρασίνου.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απορρίπτοντας την έφεση, αποφάσισε ότι:
Δεν υπάρχει οτιδήποτε το μεμπτό στην προσβαλλόμενη απόφαση. Η προσβαλλόμενη απόφαση φαίνεται υπό τις περιστάσεις ορθή και δεόντως αιτιολογημένη. Δεν μπορεί να λεχθεί ότι οι καθ’ ων η αίτηση-εφεσίβλητοι άσκησαν λανθασμένα τη διακριτική τους ευχέρεια ή ότι υπερέβησαν τις εξουσίες τους. Συναφώς όμως δεν μπορεί να παραγνωριστεί και το εξής στοιχείο, το οποίο προβλήθηκε μόνο στο στάδιο της αγόρευσης του ευπαιδεύτου συνηγόρου των εφεσιβλήτων. Στους υπηρεσιακούς φακέλους υπάρχει σχέδιο που υποβλήθηκε από τον κ. Ευτύχιο Ρουσιά, Τεχνολόγο-Τοπογράφο, εκ μέρους του Αρχιτέκτονα των εφεσειόντων, το οποίο είναι μεν ανυπόγραφο, όμως στην απαντητική γραπτή αγόρευση της ευπαίδευτης συνηγόρου των εφεσειόντων γίνεται παραδεκτό ότι σε [*317]κάποιο στάδιο οι εφεσίβλητοι ζήτησαν από τον αρχιτέκτονα των εφεσειόντων να διορίσει τοπογράφο ο οποίος να σημειώσει επί σχεδίου τη γραμμή που θα καταλάμβανε ο ενδεχόμενος μελλοντικός δρόμος των 11 μέτρων, σε περίπτωση που το ήμισυ του δρόμου θα παραχωρείτο από το τεμάχιο των εφεσειόντων. Σύμφωνα λοιπόν με το σχέδιο αυτό φαίνεται γραμμή ρυμοτομίας η οποία επηρεάζει τη βορειοδυτική πλευρά του τεμαχίου των εφεσειόντων, όπως ακριβώς προβλέπεται με τον προαναφερόμενο όρο παραχώρησης γης, από το τεμάχιο των εφεσειόντων. Η γραμμή ρυμοτομίας, επί του σχεδίου αυτού δείχνει ότι ο μελλοντικός δρόμος δεν επηρεάζει το δωμάτιο μπιλιάρδου (Games Room) και δείχνει επίσης το εμβαδόν του τεμαχίου των εφεσειόντων που θα παραχωρείτο προς όφελος της δημιουργίας του μελλοντικού δρόμου, που φαίνεται να είναι το ίδιο με αυτό που παραχωρείται σύμφωνα με τον σχετικό όρο που τελικά επέβαλαν οι εφεσίβλητοι.
Είναι παραδεκτό από τους εφεσείοντες ότι το προαναφερόμενο σχέδιο υποβλήθηκε, εκ μέρους τους (από τον τοπογράφο δηλαδή τον οποίο διόρισε ο αρχιτέκτονας των εφεσειόντων), στο στάδιο των διαβουλεύσεων που γίνονταν μεταξύ εφεσειόντων και εφεσιβλήτων, κατά τον ουσιώδη χρόνο της μελέτης και συζήτησης της πολεοδομικής αίτησης που είχαν υποβάλει οι εφεσείοντες και των όρων που πιθανόν να τους επιβάλλονταν συναφώς.
Οι ισχυρισμοί των εφεσειόντων ότι το σχέδιο αυτό δεν συνιστά, στην ουσία, συγκατάθεση τους για παραχώρηση μέρους του τεμαχίου τους για το μελλοντικό δρόμο (σύμφωνα με τον όρο που τελικά τους επιβλήθηκε) δεν βρίσκει σύμφωνη την Ολομέλεια, εφόσον το σχέδιο υποβλήθηκε για λογαριασμό τους, στα πλαίσια των διαβουλεύσεων για έγκριση της πολεοδομικής τους αίτησης, η οποία, στη βάση των δεδομένων που είχαν οι εφεσίβλητοι ενώπιόν τους, τελικά εγκρίθηκε.
Η έφεση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Έφεση.
Έφεση από τους εφεσείοντες εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου (Yπ. Aρ. 753/2004), ημερ. 29/6/2005.
Κ. Κακουλλή, για τους Εφεσείοντες.
Δ. Λυσάνδρου, για τους Εφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Νικολάτος, Δ..
[*318]ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ.: Ο αδελφός Δικαστής που επιλήφθηκε της προσφυγής έκρινε ότι η πρώτη προδικαστική ένσταση, σύμφωνα με την οποία, η προσβαλλόμενη απόφαση ήταν πράξη εκτέλεσης και όχι εκτελεστή διοικητική πράξη, ήταν βάσιμη. Κατά το σκεπτικό της πρωτόδικης απόφασης η απόφαση με την οποία απορρίφθηκε η ιεραρχική προσφυγή των εφεσειόντων λήφθηκε στις 14.5.2004 και με την επιστολή τους ημερ. 22.6.2004, οι εφεσίβλητοι απλά κοινοποίησαν την απόφαση τους στους εφεσείοντες. Εφόσον οι εφεσείοντες προσέβαλαν μόνο την κοινοποίηση της απόφασης των εφεσιβλήτων, δεν μπορούσαν να πετύχουν.
Με εκτίμηση, θεωρήσαμε ότι η απόφαση του αδελφού Δικαστή στην προσφυγή ήταν λανθασμένη και την ακυρώσαμε. Κατά την κρίση μας εκείνο που στην ουσία προσέβαλαν, με την προσφυγή τους, οι εφεσείοντες, ήταν την απόφαση απόρριψης της ιεραρχικής τους προσφυγής ημερ. 14.5.2004 και όχι απλά την κοινοποίηση της στους εφεσείοντες.
Μετά την ακύρωση της πρωτόδικης απόφασης προχωρήσαμε και ακούσαμε την επιχειρηματολογία των ευπαιδεύτων συνηγόρων των διαδίκων, επί της ουσίας της προσφυγής, η οποία δεν εξετάστηκε πρωτόδικα, ενόψει της προδικαστικής ενστάσεως που είχε γίνει δεκτή.
Με την προσφυγή τους οι εφεσείοντες ζητούσαν δήλωση του δικαστηρίου ότι η απόφαση των εφεσιβλήτων ημερ. 22.6.2004, με την οποία απορρίφθηκε η ιεραρχική τους προσφυγή που υπέβαλαν κατά της αποφάσεως των εφεσιβλήτων 3, ημερ. 28.3.2003, είναι άκυρη και στερημένη εννόμου αποτελέσματος.
Με την απόφαση των 3ων εφεσιβλήτων ημερ. 28.3.2003 εκδόθηκε πολεοδομική άδεια στους εφεσείοντες με αρ. ΛΕΜ/0574/2002 υπό όρους, την εγκυρότητα των οποίων αμφισβήτησαν οι εφεσείοντες. Σύμφωνα με τους εφεσείοντες, με τους όρους που τους επιβλήθηκαν, αυτοί στερήθηκαν ακίνητη ιδιοκτησία, χωρίς αποζημίωση, κατά παράβαση του άρθρου 23 του Συντάγματος και του άρθρου 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Το ιστορικό της υπόθεσης είναι σε συντομία το εξής:
Στις 26.4.2002 οι εφεσείοντες υπέβαλαν στην αρμόδια πολεοδομική αρχή την προαναφερόμενη αίτηση για την ανέγερση δωματίου μπιλιάρδου και γκαράζ στο τεμάχιο υπ’ αρ. 611 Φ/Σχ. LIV/17 στην [*319]τοποθεσία Αμπέλια του χωριού Παλώδια στο οποίο ήταν κτισμένη μια μονοκατοικία. Μετά από εξέταση της αίτησης η Πολεοδομική Αρχή χορήγησε την πολεοδομική άδεια υπ’ αρ. ΛΕΜ/0574/2002 ημερ. 28.3.2003 υποκείμενη όμως σε όρους. Μεταξύ των όρων που επιβλήθησαν ήταν ότι τμήμα της ακίνητης ιδιοκτησίας των εφεσειόντων θα έπρεπε να παραχωρηθεί και να εγγραφεί ως δημόσιος δρόμος και άλλο τμήμα θα έπρεπε να παραχωρηθεί για χώρο πρασίνου. Κατά μήκος του οδικού συνόρου της ακίνητης ιδιοκτησίας των εφεσειόντων θα έπρεπε να κατασκευαστούν προκατασκευασμένα κράσπεδα. Οι εφεσείοντες δεν αποδέχθηκαν συγκεκριμένους όρους που τους επεβλήθηκαν και καταχώρησαν ιεραρχική προσφυγή.
Στην απόφαση επί της ιεραρχικής προσφυγής σημειώνεται ότι η χορήγηση της ζητούμενης πολεοδομικής άδειας έγινε υπό όρους μεταξύ των οποίων και οι επίμαχοι όροι (4, 60, 71, 76, 90, 101, 264, 265, 266 και 500). Εξετάστηκε το αίτημα των εφεσειόντων για κατάργηση των προαναφερομένων όρων (εκτός των όρων 101 και 500) οι οποίοι αφορούν στην παραχώρηση και διαμόρφωση του μέρους μελλοντικού δρόμου πλάτους 11 μέτρων κατά μήκος του βορειοδυτικού συνόρου του τεμαχίου των εφεσειόντων. Λήφθηκε υπόψη η θέση των εφεσειόντων πως ο εν λόγω δρόμος δεν είναι απαραίτητος για την εξυπηρέτηση του τεμαχίου τους αλλά αν η Πολεοδομική Αρχή θεωρεί ότι είναι απαραίτητος θα πρέπει να απαιτηθεί όλη η έκταση από το συνορεύον τεμάχιο με αρ. 610, εξ ολοκλήρου, έτσι ώστε οι εφεσείοντες να μην επιβαρυνθούν. Παράλληλα σημειώθηκε ότι ο προηγούμενος ιδιοκτήτης του τεμαχίου των εφεσειόντων ήδη είχε παραχωρήσει μέρος του τεμαχίου για σκοπούς διεύρυνσης δρόμου στη νότια πλευρά του τεμαχίου. Στην ιεραρχική προσφυγή εξετάστηκε επίσης το αίτημα των εφεσειόντων για κατάργηση των όρων 101 και 500 οι οποίοι αφορούν στην παραχώρηση γης και διαμόρφωση δημόσιας πλατείας και χώρου πρασίνου. Υποστήριξαν το αίτημα τους αυτό οι εφεσείοντες, ζητώντας να μην παραχωρήσουν χώρο πρασίνου, εφόσον η αίτησή τους αφορούσε σε προσθήκες σε υφιστάμενη οικοδομή και όχι σε νέα οικοδομή.
Η απόφαση της αρμόδιας αρχής επί της ιεραρχικής προσφυγής ήταν αρνητική για τους εφεσείοντες. Ως προς το ζήτημα του δρόμου στη βορειοδυτική πλευρά του τεμαχίου τους, κρίθηκε πως ο δρόμος αυτός ήταν απαραίτητος για τη συμπλήρωση του οδικού δικτύου της περιοχής καθότι η περιοχή περιλαμβάνεται σε οικιστική ζώνη και στην περιοχή ήδη εκδόθηκαν πολεοδομικές άδειες με αποτέλεσμα να υπάρχουν δεσμεύσεις. Συγκεκριμένα για το γειτνιάζον τεμάχιο 610, σημειώνεται, στην αιτιολογία της απόφασης, ότι είχε δοθεί άδεια διαχωρισμού που υπόκειτο σε όρους, σύμφωνα με εγκεκριμένο χω[*320]ρομετρικό σχέδιο. Στο εγκεκριμένο χωρομετρικό σχέδιο ο δρόμος κατά μήκος του βορειοδυτικού συνόρου του τεμαχίου των εφεσειόντων έχει σχεδιαστεί με πλάτος 11 μέτρων και κατά τη μελέτη για τη χορήγηση της πολεοδομικής άδειας για διαχωρισμό του τεμαχίου 610 σε οικόπεδα κρίθηκε ορθό ο δρόμος να σχεδιαστεί σε τέτοια θέση ώστε να παραχωρηθεί μέρος της γης και από τα παρακείμενα τεμάχια (μεταξύ των οποίων και εκείνο των εφεσειόντων). Όπως σημειώνεται στην απόφαση, αυτή είναι η συνήθης τακτική και πολιτική που ακολουθείται σε όλες τις περιπτώσεις διάνοιξης δρόμων. Κατά την άποψη της αρμόδιας Αρχής αν ο δρόμος παραχωρείτο εξ ολοκλήρου από το τεμάχιο 610 αυτό θα ήταν παράλογο και άδικο αλλά και ανέφικτο εφόσον η πολεοδομική άδεια διαχωρισμού του τεμαχίου 610 χορηγήθηκε στις 5.2.2002, δηλαδή προτού οι εφεσείοντες υποβάλουν την πολεοδομική τους αίτηση (στις 26.4.2002). Αναφορικά με το ζήτημα της διαμόρφωσης δημόσιας πλατείας και χώρου πρασίνου, η αρμόδια Αρχή θεώρησε ότι οι θέσεις των εφεσειόντων δεν ευσταθούσαν και παρατήρησε πως κατά τον υπολογισμό του ποσοστού πρασίνου, η Πολεοδομική Αρχή, έλαβε υπόψη της την πρόνοια 3.3(ε) της Πολιτικής 3(Α) του Κεφαλαίου 3 της Δήλωσης Πολιτικής, ότι στο τεμάχιο των εφεσειόντων υπήρχε υφιστάμενη οικοδομή (κατοικία) δυνάμει αδείας και ως εκ τούτου ο χώρος πρασίνου υπολογίστηκε ανάλογα μόνο με το εμβαδόν του τεμαχίου των εφεσειόντων που παρέμενε ελεύθερο για αξιοποίηση.
Εξετάσαμε με προσοχή όλα τα ενώπιόν μας στοιχεία και καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει οτιδήποτε το μεμπτό στην προσβαλλόμενη απόφαση. Η προσβαλλόμενη απόφαση μας φαίνεται υπό τις περιστάσεις ορθή και δεόντως αιτιολογημένη. Δεν μπορεί να λεχθεί ότι οι καθ’ ων η αίτηση-εφεσίβλητοι άσκησαν λανθασμένα τη διακριτική τους ευχέρεια ή ότι υπερέβησαν τις εξουσίες τους. Συναφώς όμως δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε και το εξής στοιχείο, το οποίο προβλήθηκε μόνο στο στάδιο της αγόρευσης του ευπαιδεύτου συνηγόρου των εφεσιβλήτων. Στους υπηρεσιακούς φακέλους υπάρχει σχέδιο που υποβλήθηκε από τον κ. Ευτύχιο Ρουσιά, Τεχνολόγο-Τοπογράφο, εκ μέρους του Αρχιτέκτονα των εφεσειόντων, το οποίο είναι μεν ανυπόγραφο, όμως στην απαντητική γραπτή αγόρευση της ευπαίδευτης συνηγόρου των εφεσειόντων γίνεται παραδεκτό ότι σε κάποιο στάδιο οι εφεσίβλητοι ζήτησαν από τον αρχιτέκτονα των εφεσειόντων να διορίσει τοπογράφο ο οποίος να σημειώσει επί σχεδίου τη γραμμή που θα καταλάμβανε ο ενδεχόμενος μελλοντικός δρόμος των 11 μέτρων, σε περίπτωση που το ήμισυ του δρόμου θα παραχωρείτο από το τεμάχιο των εφεσειόντων. Σύμφωνα λοιπόν με το σχέδιο αυτό φαίνεται γραμμή ρυμοτομίας η οποία επηρεάζει τη βορειοδυτική πλευρά του τεμαχίου των εφεσειόντων, όπως ακριβώς προ[*321]βλέπεται με τον προαναφερόμενο όρο παραχώρησης γης, από το τεμάχιο των εφεσειόντων. Η γραμμή ρυμοτομίας, επί του σχεδίου αυτού δείχνει ότι ο μελλοντικός δρόμος δεν επηρεάζει το δωμάτιο μπιλιάρδου (Games Room) και δείχνει επίσης το εμβαδόν του τεμαχίου των εφεσειόντων που θα παραχωρείτο προς όφελος της δημιουργίας του μελλοντικού δρόμου, που φαίνεται να είναι το ίδιο με αυτό που παραχωρείται σύμφωνα με τον σχετικό όρο που τελικά επέβαλαν οι εφεσίβλητοι.
Είναι παραδεκτό από τους εφεσείοντες ότι το προαναφερόμενο σχέδιο υποβλήθηκε, εκ μέρους τους (από τον τοπογράφο δηλαδή τον οποίο διόρισε ο αρχιτέκτονας των εφεσειόντων), στο στάδιο των διαβουλεύσεων που γίνονταν μεταξύ εφεσειόντων και εφεσιβλήτων, κατά του ουσιώδη χρόνο της μελέτης και συζήτησης της πολεοδομικής αίτησης που είχαν υποβάλει οι εφεσείοντες και των όρων που πιθανόν να τους επιβάλλονταν συναφώς.
Οι ισχυρισμοί των εφεσειόντων ότι το σχέδιο αυτό δεν συνιστά, στην ουσία, συγκατάθεση τους για παραχώρηση μέρους του τεμαχίου τους για το μελλοντικό δρόμο (σύμφωνα με τον όρο που τελικά τους επιβλήθηκε) δεν μας βρίσκει σύμφωνους, εφόσον το σχέδιο υποβλήθηκε για λογαριασμό τους, στα πλαίσια των διαβουλεύσεων για έγκριση της πολεοδομικής τους αίτησης, η οποία, στη βάση των δεδομένων που είχαν οι εφεσίβλητοι ενώπιόν τους, τελικά εγκρίθηκε.
Όσον αφορά τις νύξεις που έγιναν αναφορικά με μη ορθό ή παράτυπο τρόπο με τον οποίο πείσθηκαν οι αντιπρόσωποι των εφεσειόντων, από τους εφεσίβλητους, να υποβάλουν το προαναφερόμενο σχέδιο, παρατηρούμε ότι αυτές παρέμειναν ατεκμηρίωτες εφόσον δεν τέθηκε οτιδήποτε ενώπιον του δικαστηρίου που να τις υποστηρίζει.
Για τους προαναφερόμενους λόγους η έφεση των εφεσειόντων-αιτητών απορρίπτεται. Ενόψει όμως του ότι οι εφεσείοντες πέτυχαν στην ανατροπή της πρωτόδικης απόφασης αλλά απέτυχαν στην προσφυγή τους, η οποία εξετάστηκε επί της ουσίας από το παρόν δικαστήριο, θεωρούμε ορθό και δίκαιο να μην εκδώσουμε οποιαδήποτε διαταγή για έξοδα. Η πρωτόδικη απόφαση για επιδικασμό εξόδων εις βάρος των αιτητών-εφεσειόντων επίσης ακυρώνεται.
H έφεση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο