(2007) 3 ΑΑΔ 157
[*157]3 Απριλίου, 2007
[AΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π., ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΚΡΟΝΙΔΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ/στές]
ΚΥΠΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ,
Εφεσείων-Καθ’ου η αίτηση,
v.
P. KOURRIS CONSTRUCTIONS & CO.,
Εφεσίβλητης-Αιτήτριας.
(Aναθεωρητική Έφεση Αρ. 3639)
Προσφορές ― Κατακύρωση ― Η απαιτούμενη δέουσα έρευνα πριν την λήψη της απόφασης για κατακύρωση διεξήχθη χωρίς πλημμέλειες στην κριθείσα περίπτωση, αποκλείοντας το ενδεχόμενο εμφιλοχώρησης πλάνης.
Ο εφεσείων Οργανισμός εφεσίβαλε την πρωτόδικη απόφαση, με την οποία ακυρώθηκε, στο πλαίσιο της προσφυγής που άσκησε η εφεσίβλητη, η κατακύρωση της επίδικης προσφοράς στο ενδιαφερόμενο μέρος.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, επιτρέποντας την έφεση, αποφάσισε ότι:
Ενώπιον του εφεσείοντα εν προκειμένω υπήρχε η έκθεση της Επιτροπής Προσφορών. Από το περιεχόμενο των πρακτικών της συνεδρίας της Επιτροπής Προσφορών προκύπτει ότι είχε και άμεση ενημέρωση από τους Συμβούλους Μηχανικούς και είχε στην κατοχή της την σχετική έκθεσή τους. Κατά συνέπεια έγινε η δέουσα έρευνα από την Επιτροπή Προσφορών και από την επίδικη απόφαση τεκμαίρεται ότι η έκθεση ήταν ενώπιον του εφεσείοντα και την έλαβε υπόψη.
Στην παρούσα υπόθεση ο εφεσείων Οργανισμός είχε, πέραν των εκθέσεων της Επιτροπής Προσφορών και των Συμβούλων Μηχανικών (PAG – Αρχιτέκτονες/Μηχανικοί) και ιδία γνώση. Ο εφεσείων Οργανισμός δεν είχε υποχρέωση να καλέσει την εφεσίβλητη για να [*158]την ακούσει πριν τη λήψη της απόφασης.
Η έφεση επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Δημοκρατία ν. Peppis Co. Ltd. (2003) 3 Α.Α.Δ. 589,
Peppis Company Ltd. v. Δημοκρατίας (2004) 3 Α.Α.Δ. 314.
Έφεση.
Έφεση από τον εφεσείοντα εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου (Yπ. Aρ. 272/2002), ημερ. 9/5/2003.
Μ. Χριστοφίδης, για τον Εφεσείοντα-Καθ’ου η αίτηση.
Ι. Νικολάου, για την Εφεσίβλητη-Αιτήτρια.
Θ. Καουτζάνη για Α. Ανδρέου, για το Ενδιαφερόμενο Μέρος.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Μ. Κρονίδης.
ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ.: Ο εφεσείων, Κυπριακός Οργανισμός Αθλητισμού (ΚΟΑ) στις 9.10.2001 προκήρυξε διαγωνισμό προσφορών για την επισκευή των υφιστάμενων κερκίδων και για την κατασκευή στεγάστρου στο Παφιακό Στάδιο, στην Πάφο. Υπεβλήθησαν πέντε προσφορές μεταξύ των οποίων της εφεσίβλητης και του ενδιαφερομένου μέρους (Ε/Μ). Οι προσφορές αξιολογήθηκαν από τους Συμβούλους-μελετητές του ΚΟΑ που εισηγήθηκαν όπως κατακυρωθεί στην εφεσίβλητη. Την ίδια εισήγηση υπέβαλαν οι αρμόδιοι λειτουργοί του ΚΟΑ στη δική τους αξιολόγηση. Η προσφορά της εφεσίβλητης ήταν και η χαμηλότερη για £461,700 ενώ η προσφορά του Ε/Μ η αμέσως επόμενη χαμηλότερη για £489,000.
Η Επιτροπή Προσφορών του ΚΟΑ εισηγήθηκε, παρά την πιο πάνω αξιολόγηση των Συμβούλων-Μελετητών και τις εισηγήσεις των Λειτουργών του ΚΟΑ, την κατακύρωση της προσφοράς του ενδιαφερόμενου μέρους (Ε/Μ) αναφέροντας τα ακόλουθα τα οποία αποτελούν και την αιτιολογία της εισήγησης της:-
[*159]«Η Επιτροπή έλαβε υπόψη προηγούμενες υποσχέσεις του Εργολάβου προς την Επιτροπή Οικονομικών και Έργων σε σχέση με την έγκαιρη εκτέλεση και παράδοση του έργου, τις οποίες και δεν εκπλήρωσε, καθώς επίσης και ενημέρωση που είχε από τους Συμβούλους του Οργανισμού (PAG – Αρχιτέκτονες/Μηχανικοί) αλλά και σχετική έκθεσή τους, η οποία αφορούσε την απόδοση του Εργολάβου P. Kourris Constructions & Co., σε προηγούμενη συνεργασία (previous performance). Στην έκθεση του PAG αναφέρεται ότι η Εταιρεία P. Kourris Constructions & Co., από την αρχή της ανάληψης των εργασιών επέκτασης των Γραφείων του ΚΟΑ, παρουσίασε επαγγελματικά και τεχνικά προβλήματα. Συγκεκριμένα, υπήρξε εναλλασσόμενη εργοδότηση του υπεύθυνου Πολιτικού Μηχανικού (με αντικατάσταση τριών διαφορετικών ατόμων), στελέχωση με μη ικανό Τεχνικό και επαγγελματικό προσωπικό και μη ικανοποιητική ποιότητα μηχανημάτων και εξοπλισμό.
Τα πιο πάνω έχουν συντελέσει στην καθυστέρηση του έργου για περίπου εννέα μήνες, καθώς και στη μη ικανοποιητική ποιότητα εργασίας.
Με βάση τα πιο πάνω, η Επιτροπή αποφάσισε να εισηγηθεί στο Διοικητικό Συμβούλιο την κατακύρωση της προσφοράς στο δεύτερο προσφοροδότη Iacovou-Iordanous Joint Venture έναντι του ποσού των £489.000 + ΦΠΑ, παρά το γεγονός ότι η Εταιρεία P. Kourris Constructions & Co. είναι ο χαμηλότερος προσφοροδότης.»
Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΚΟΑ (εφεσείων) δέχθηκε την εισήγηση της Επιτροπής Προσφορών και αποφάσισε την κατακύρωση της προσφοράς του Ε/Μ. Η εφεσίβλητη προσέβαλε τη νομιμότητα της απόφασης του ΚΟΑ.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο που εκδίκασε πρωτόδικα την προσφυγή της εφεσίβλητης, δέχθηκε την εισήγηση της ότι η επίδικη διοικητική απόφαση ήταν το αποτέλεσμα πλάνης που εκπηγάζει από έλλειψη δέουσας έρευνας σε σχέση με τα στοιχεία έκθεσης για προηγούμενο έργο, που ανέλαβε η εφεσίβλητη, στο οποίο βασίστηκε η Επιτροπή Προσφορών για να την θεωρήσει αναξιόπιστη.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αναφέρει τα εξής στην απόφασή του:-
«Χωρίς να υπεισέρχομαι στην πτυχή που αφορά το Νόμο 102(Ι)/97, καθ’ όσον δεν καταδεικνύεται η επέκταση του σε νο[*160]μικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου όπως ο ΚΟΑ, βρίσκω τον εαυτό μου σε συμφωνία με τις εισηγήσεις της Αιτήτριας. Στο φάκελο της διαδικασίας που ετέθη ενώπιον μου δεν φαίνεται να περιλαμβάνεται καν η έκθεση της PAG στην οποία βασίσθηκε η Επιτροπή Προσφορών και το Διοικητικό Συμβούλιο για να θεωρήσει ότι η Αιτήτρια δεν είχε τη δυνατότητα να εκτελέσει το προηγούμενο έργο. Το Διοικητικό Συμβούλιο, όπως προκύπτει από τα ίδια τα πρακτικά του, σίγουρα δεν είχε ενώπιον του την έκθεση αυτή και βασίσθηκε αποκλειστικά στην αναφορά που γίνεται σε αυτή στα πρακτικά της Επιτροπής Προσφορών.
................................................................................................................................................................................................................
Περαιτέρω, βασιζόμενη αποκλειστικά στην έκθεση των GAP, η Επιτροπή Προσφορών και το Διοικητικό Συμβούλιο περιορίσθησαν στην άποψη του έργου που προήρχετο από τους GAP, και δεν άκουσαν τις απόψεις της Αιτήτριας η οποία απορρίπτει τις κατηγορίες για έλλειψη δυνατότητας της στην εκτέλεση του προηγούμενου έργου και διατείνεται ότι η καθυστέρηση στην εκτέλεση του οφείλετο στην πρόσθεση επιπλέον εργασιών όπως προκύπτει από το φάκελο του έργου που δεν ήταν ενώπιον της Επιτροπής Προσφορών και του Διοικητικού Συμβουλίου. Το Διοικητικό Συμβούλιο όφειλε λοιπόν να είχε διερευνήσει το θέμα περαιτέρω, εφ’ όσον η άποψη των GAP δεν συνιστούσε αντικειμενικά διαπιστωθέν δεδομένο.»
Με τρεις λόγους έφεσης ο εφεσείων προσβάλλει, ως λανθασμένα τα συμπεράσματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου. Ισχυρίζεται ο εφεσείων ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο λανθασμένα συμπέρανε ότι δεν είχε ενώπιον του την έκθεση των Συμβούλων Μηχανικών (PAG) για το προηγηθέν έργο της εφεσίβλητης σχετικά με την επέκταση των γραφείων του ΚΟΑ και επίσης ότι παραγνώρισε άλλα έργα που είχε εκτελέσει. Επίσης ο εφεσείων ισχυρίζεται ότι είναι εσφαλμένη η κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι ο εφεσείων έπρεπε να καλέσει την εφεσίβλητη για να της δοθεί η ευκαιρία να ακουστεί και να αντικρούσει τις θέσεις των Συμβούλων Μηχανικών.
Οι πιο πάνω λόγοι έφεσης ευσταθούν. Ενώπιον του εφεσείοντα υπήρχε η έκθεση της Επιτροπής Προσφορών. Από το περιεχόμενο των πρακτικών της συνεδρίας της Επιτροπής Προσφορών (βλέπε απόσπασμα στην αρχή της απόφασής μας) προκύπτει ότι είχε και άμεση ενημέρωση από τους Συμβούλους Μηχανικούς και είχε στην κατοχή της την σχετική έκθεση τους. Κατά συνέπεια έγινε η δέουσα έρευνα από την Επιτροπή Προσφορών και από την επίδικη απόφαση τεκμαίρεται ότι η έκθεση ήταν [*161]ενώπιον του εφεσείοντα και την έλαβε υπόψη.
Παρόμοια θέματα εξετάσθηκαν πρόσφατα σε δύο αποφάσεις της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Στην Δημοκρατία v. Peppis Co. Ltd. (2003) 3 Α.Α.Δ. 589, στη σελίδα 595 αναφέρονται τα εξής:-
«Τελειώνοντας, να αναφέρουμε πως, κατά την άποψή μας, η απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου προσφορών ελήφθη μετά από ενδελεχή έρευνα και στη βάση στοιχείων που τέθηκαν ενώπιόν του. Εκείνο που έχει σημασία είναι η μη αμφισβήτηση και αυτόδηλη εμπειρία των αρμοδίων τμημάτων από τη συνεργασία τους με τους εφεσίβλητους και όχι οι αντίθετες θέσεις των τελευταίων, που ως είναι φυσικό, εκφράζονται στις διάφορες επιστολές τους προς τη διοίκηση, και που πράγματι δεν τέθηκαν ενώπιον του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών.
Υπό τις περιστάσεις θεωρούμε πως η έρευνα που έγινε ήταν πλήρης και ενδελεχής. Νομίζουμε όχι μόνο δεν υπήρξε καμιά κακοπιστία εκ μέρους της διοίκησης αλλά, αντίθετα δεν διαπιστώνουμε τίποτε το μεμπτό.»
Επίσης στην Peppis Company Ltd. v. Δημοκρατίας (2004) 3 Α.Α.Δ. 314, στη σελίδα 318 αναφέρονται και τα εξής που απαντούν στα τεθέντα ερωτήματα:-
«Στα στοιχεία που υποβλήθηκαν περιλαμβανόταν και αριθμός επιστολών από ιδιώτες αρχιτέκτονες των έργων, στις οποίες διατυπώνονταν έντονα παράπονα για το επίπεδο και ποιότητα της εργασίας των εφεσειόντων.
Το κριτήριο για την εγκυρότητα της πράξης του Συμβουλίου είναι η επάρκεια της έρευνας και η κατά τη διεξαγωγή της τήρηση των κανόνων της χρηστής διοίκησης. Η διερεύνηση των ισχυρισμών για συνέπεια των εφεσειόντων στην εκπλήρωση προηγούμενων υποχρεώσεών τους, δεν μπορούσε να λάβει τη μορφή δικαστικής διαδικασίας (Βασίλης Χαράκης και Υιοί Λτδ. v. Δημοκρατίας (1994) 3 Α.Α.Δ. 299 και Βασιλείου v. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1382). Δεν αναμενόταν από το Συμβούλιο να αποφασίσει ποια από τις δύο πλευρές είχε δίκαιο. Εξ άλλου οι διαφορές των εφεσειόντων με το Τμήμα Δημοσίων Έργων έχουν καταλήξει στα πολιτικά δικαστήρια.
Τα ενώπιον του Συμβουλίου στοιχεία και κυρίως οι επιστο[*162]λές από τους ιδιώτες αρχιτέκτονες προηγούμενων έργων, που είναι ανεξάρτητοι παράγοντες συνιστούσαν ικανοποιητική βάση για τη ληφθείσα απόφαση.
Η κατάληξή μας αυτή απαντά και στο επιχείρημα των εφεσειόντων ότι η προσβαλλόμενη απόφαση πάσχει λόγω παράλειψης του αποφασίζοντος οργάνου να τους ακούσει πριν τη λήψη της απόφασης.»
Στην παρούσα υπόθεση ο εφεσείων Οργανισμός είχε, πέραν των εκθέσεων της Επιτροπής Προσφορών και των Συμβούλων Μηχανικών (PAG – Αρχιτέκτονες/Μηχανικοί) ιδία γνώση αφού επρόκειτο για την επέκταση των γραφείων του (ΚΟΑ). Ο εφεσείων Οργανισμός δεν είχε υποχρέωση να καλέσει την εφεσίβλητη για να την ακούσει πριν τη λήψη της απόφασης.
Για τους πιο πάνω λόγους η έφεση γίνεται δεκτή με £800 έξοδα τόσο πρωτόδικα όσο και κατ’ έφεση.
Η πρωτόδικη απόφαση παραμερίζεται. Η επίδικη διοικητική απόφαση επικυρώνεται.
H έφεση επιτυγχάνει με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο