(2007) 3 ΑΑΔ 368
[*368]4 ΙΟΥΛΊΟΥ, 2007
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στές]
1. ΚΥΠΡΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ,
2. ΧΡΙΣΤΟΣ Α. ΘΕΟΔΟΥΛΟΥ,
Εφεσείοντες,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
2. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
3. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΗΣΕΩΣ,
Εφεσιβλήτων.
(Aναθεωρητική Έφεση Αρ. 3196)
Πολεοδομία και Χωροταξία ― Πολεοδομική άδεια ― Όροι που την συνοδεύουν ― Θεωρούνται αναπόσπαστο μέρος της άδειας, η εκτέλεσή τους αποτελεί προϋπόθεση για νόμιμη ανάπτυξη βάσει της άδειας και δεν μπορούν να προσβληθούν χωριστά με προσφυγή.
Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο ― Το Αξίωμα της απαγόρευσης ταυτόχρονης επιδοκιμασίας και αποδοκιμασίας ― Η περίπτωση εφαρμογής του, όταν αμφισβητούνται όροι πολεοδομικής άδειας, ενώ παράλληλα πραγματοποιείται η ανάπτυξη την οποία η άδεια εξουσιοδοτεί.
Αναθεωρητική Έφεση ― Έξοδα ― Η γενική αρχή ότι τα έξοδα ακολουθούν το αποτέλεσμα ― Δεν στοιχειοθετήθηκε λόγος απόκλισης από αυτήν στην κριθείσα περίπτωση.
Οι εφεσείοντες επεδίωξαν την ανατροπή της πρωτόδικης απόφασης, με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή τους κατά της επιβολής συγκεκριμένου όρου σε πολεοδομική άδεια που είχαν εξασφαλίσει.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απορρίπτοντας την έφεση, αποφάσισε ότι:
[*369]1. Ο ισχυρισμός των εφεσειόντων ότι συμμορφώνονταν με τους επίδικους όρους υπό διαμαρτυρία δεν μπορεί να τους βοηθήσει. Σύμφωνα με το Άρθρο 25(2) του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου του 1972, Ν.90/72, όταν χορηγείται πολεοδομική άδεια υπό όρους, οι όροι αυτοί θεωρούνται αναπόσπαστο μέρος της άδειας, τηρουμένων δε των δυνάμει του Άρθρου 27 αρμοδιοτήτων της πολεοδομικής αρχής, η εκτελεσθείσα ανάπτυξη θεωρείται ως μη αποτελούσα ανάπτυξη για την οποία έχει χορηγηθεί πολεοδομική άδεια, εκτός αν οι όροι αυτοί εκτελεστούν.
2. Και στην παρούσα υπόθεση, οι εφεσείοντες, παρά την όποια διαφωνία τους, χρησιμοποίησαν την άδεια και προχώρησαν στην ανάπτυξη που προβλεπόταν. Μια τέτοια στάση φέρνει στο προσκήνιο το δόγμα της επιδοκιμασίας και αποδοκιμασίας.
3. Για αυτούς τους λόγους η έφεση θα πρέπει να απορριφθεί. Οι εφεσείοντες υποστήριξαν ότι στην περίπτωση απόρριψης της έφεσης δεν θα έπρεπε να επιδικαστούν έξοδα εναντίον τους, επειδή τα εγειρόμενα θέματα ήταν πολύπλοκα και καινοφανή. Δεν υφίσταται όμως κανένας λόγος εν προκειμένω να μην εφαρμοστεί η γενική αρχή ότι τα έξοδα ακολουθούν το αποτέλεσμα.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Κυπριακό Διϋλιστήριο Πετρελαίου Λτδ κ.ά. ν. Δήμου Λάρνακας (2000) 3 Α.Α.Δ. 345,
Ηλία κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 884,
Κάππα ν. Οργανισμού Κυπριακής Γαλακτοκομικής Βιομηχανίας (2000) 3 Α.Α.Δ. 36.
Έφεση.
Έφεση από τους εφεσείοντες εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου (Yπ. Aρ. 696/98), ημερ. 31/1/01.
Χρ. Α. Θεοδούλου, για τους Εφεσείοντες.
Λ. Ουστά, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Εφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
[*370]ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα απαγγείλει ο Δικαστής Νικολαΐδης.
ΝΙΚΟΛAΪΔΗΣ, Δ.: Οι εφεσείοντες είναι δύο από τους ιδιοκτήτες έκτασης γης που βρίσκεται στην Ορόκλινη. Σε κάποιο στάδιο οι ιδιοκτήτες υπέβαλαν αίτηση για έκδοση πολεοδομικής άδειας για ανέγερση αριθμού κατοικιών και καταστημάτων. Η άδεια εκδόθηκε στις 7.9.1995, με παρέκκλιση από τις πρόνοιες του τοπικού σχεδίου Λάρνακας.
Με την άδεια επιβλήθηκε αριθμός όρων, ένα των οποίων, τον όρο 510 προσπαθούν οι εφεσείοντες να ακυρώσουν με την παρούσα διαδικασία. Ο όρος επιβάλλει την κατασκευή υπόγειου οχετού περισυλλογής ομβρίων υδάτων πλάτους 4 μέτρων, κατά μήκος και κάτωθεν του προτεινόμενου δρόμου. Μετά την κατασκευή και παραχώρηση του εν λόγω οχετού η διοίκηση θα προέβαινε σε ανάκληση δουλείας, η οποία βάρυνε ήδη το συγκεκριμένο ακίνητο για την κατασκευή αντιπλημμυρικού καναλιού. Σχετικά είχε δημοσιευτεί στις 3.9.1993 διάταγμα απαλλοτρίωσης, ενώ στους ιδιοκτήτες είχε προσφερθεί ως αποζημίωση συγκεκριμένο ποσό. Σε αντίθεση με μερικούς από τους ιδιοκτήτες που εισέπραξαν το αναλογούν τους μερίδιο, οι εφεσείοντες επιφύλαξαν τα δικαιώματά τους ως προς το ύψος της αποζημίωσης.
Το πρωτόδικο δικαστήριο αφού αναφέρθηκε και στη ένορκο δήλωση της Χριστίνας Ζαχαριάδου Σιερεπεκλή, μίας των αιτητών, κατέληξε ότι οι αιτητές όχι μόνο αποδέκτηκαν, αλλά και εφάρμοσαν τον επίμαχο όρο. Τελικά η προσφυγή απορρίφθηκε, αφού έγινε δεκτό ότι οι αιτητές είχαν αποδεχτεί την προσβαλλόμενη απόφαση, η οποία μάλιστα ελήφθη κατόπιν δικού τους αιτήματος, κατά τρόπο που να ευνοούνται τα οικονομικά τους συμφέροντα.
Οι εφεσείοντες υποστηρίζουν ότι το δικαστήριο δεν αντελήφθη το δικαιολογητικό της απόρριψης του αιτήματός τους για απαλλαγή από τον όρο 510. Οι εφεσίβλητοι, σύμφωνα πάντα με τους εφεσείοντες, δεν τους απάλλαξαν από τον όρο, γιατί, υπό πλάνη, νόμισαν ότι οι εφεσείοντες είχαν λάβει αποζημίωση ύψους άνω των £64.000. Το γεγονός είναι ότι μέρος μόνο αυτής καταβλήθηκε από τους εφεσίβλητους οι οποίοι, σε κάποιο στάδιο, αρνήθηκαν να καταβάλουν το υπόλοιπο.
Υποστηρίζουν ακόμα ότι το δικαστήριο δεν αντιλήφθηκε το περιεχόμενο της ένορκης δήλωσης που καταχωρήθηκε από την κα Σιερεπεκλή και ότι λανθασμένα αποφάσισε ότι οι εφεσείοντες [*371]αποδέκτηκαν τον όρο 510. Τέλος, υποστηρίζουν ότι λανθασμένα δεν ελήφθη υπ’ όψιν ότι το έργο δεν έχει ακόμα αποπερατωθεί κάτι που γίνεται μόνο με την έκδοση πιστοποιητικού τελικής έγκρισης. Επίσης αγνοήθηκε, συνεχίζουν, το γεγονός ότι οι ενέργειες των εφεσειόντων γίνονταν με επιφύλαξη των δικαιωμάτων τους.
Κατ’ αρχάς δεν είναι ορθός ο ισχυρισμός ότι η ιεραρχική προσφυγή των εφεσειόντων εναντίον του συγκεκριμένου όρου απορρίφθηκε λόγω του ότι είχαν εισπράξει αποζημίωση για το αντιπλημμυρικό έργο που είχε επιβληθεί στο κτήμα τους προηγουμένως. Ο λόγος απόρριψης φαίνεται καθαρά στην προσβαλλόμενη απόφαση ημερ. 28.4.1998. Είναι ότι η πολεοδομική αρχή εφάρμοσε ορθά, μέσα στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της, τις πρόνοιες του τοπικού σχεδίου Λάρνακας.
Περαιτέρω, η μόνη αναφορά που γίνεται στην αποζημίωση των £64.000 για το δικαίωμα δουλείας, έγινε σε κάποια συνεδρία από λειτουργό της Επαρχιακής Διοίκησης Λάρνακας εις απάντηση της απαίτησης των ιδιοκτητών της γης για ανάληψη από το Δημόσιο μέρους της δαπάνης κατασκευής του οχετού. Η άποψή του ήταν ότι η αξίωση θα έπρεπε να απορριφθεί, μια και το Δημόσιο τους είχε ήδη αποζημιώσει αδρά για το δικαίωμα δουλείας που είχαν παραχωρήσει. Το ποσό της αποζημίωσης, εν πάση περιπτώσει, είναι μικρότερο, σύμφωνα πάντα με τον ίδιο λειτουργό, από την απαιτούμενη για την κατασκευή του οχετού δαπάνη.
Τέλος, το γεγονός ότι κάποιοι από τους συνιδιοκτήτες εισέπραξαν το μερίδιό τους, ενώ άλλοι παρέλειψαν να το πράξουν αναμένοντας μεγαλύτερη αποζημίωση, είναι εντελώς άσχετο με την παρούσα υπόθεση.
Εξ ίσου αβάσιμο βρίσκουμε και τον ισχυρισμό ότι το πρωτόδικο δικαστήριο παρερμήνευσε το περιεχόμενο της ένορκης δήλωσης της κας Σιερεπεκλή. Η ουσία είναι ότι οι εφεσείοντες, ανεξαρτήτως του αν οι ίδιοι εισηγήθηκαν το συγκεκριμένο όρο ή όχι, αποδέκτηκαν την πολεοδομική άδεια, προχώρησαν σε έκδοση άδειας οικοδομής, αλλά και στην ανέγερση τόσο του κτιριακού συγκροτήματος, όσο και στην κατασκευή του οχετού. Τέλος, προχώρησαν στην υποβολή αίτησης για έκδοση πιστοποιητικού τελικής έγκρισης.
Θα πρέπει στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ότι η κατάργηση του αντιπλημμυρικού έργου, το οποίο προηγουμένως έτεμνε το ακίνητό τους και η κατασκευή οχετού ομβρίων υδάτων κατά μή[*372]κος του δρόμου, επιφέρει επιπρόσθετα πλεονεκτήματα στους εφεσείοντες.
Ο ισχυρισμός των εφεσειόντων ότι όλα αυτά τα έπρατταν υπό διαμαρτυρία δεν μπορεί να τους βοηθήσει. Σύμφωνα με το Αρθρο 25(2) του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου του 1972, Ν.90/72, όταν χορηγείται πολεοδομική άδεια υπό όρους, οι όροι αυτοί θεωρούνται αναπόσπαστο μέρος της άδειας, τηρουμένων δε των δυνάμει του Αρθρου 27 αρμοδιοτήτων της πολεοδομικής αρχής, η εκτελεσθείσα ανάπτυξη θεωρείται ως μη αποτελούσα ανάπτυξη για την οποία έχει χορηγηθεί πολεοδομική άδεια, εκτός αν οι όροι αυτοί εκτελεστούν.
Στην υπόθεση Κυπριακό Διϋλιστήριο Πετρελαίου Λτδ κ.ά. ν. Δήμου Λάρνακας (2000) 3 Α.Α.Δ. 345, το δικαστήριο δέκτηκε ότι οι όροι που τίθενται σε μια πολεοδομική άδεια θεωρούνται αναπόσπαστο μέρος της και γι’ αυτό η πράξη δεν είναι διαιρετή και οι επίδικοι όροι δεν μπορούν να προσβληθούν αυτοτελώς.
Και στην παρούσα υπόθεση, οι εφεσείοντες, παρά την όποια διαφωνία τους, χρησιμοποίησαν την άδεια και προχώρησαν στην ανάπτυξη που προβλεπόταν. Όπως δε εξηγήθηκε στην υπόθεση Ηλία κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 884, μια τέτοια στάση φέρνει στο προσκήνιο το δόγμα της επιδοκιμασίας και αποδοκιμασίας (βλέπε επίσης και Κάππα ν. Οργανισμού Κυπριακής Γαλακτοκομικής Βιομηχανίας (2000) 3 Α.Α.Δ. 36).
Για όλους αυτούς τους λόγους η έφεση θα πρέπει να απορριφθεί. Οι εφεσείοντες υποστήριξαν ότι στην περίπτωση απόρριψης της έφεσης δεν θα έπρεπε να επιδικαστούν έξοδα εναντίον τους, επειδή τα εγειρόμενα θέματα ήταν πολύπλοκα και καινοφανή. Δεν συμφωνούμε και δεν βλέπουμε κανένα λόγο γιατί να μην εφαρμοστεί η γενική αρχή ότι τα έξοδα ακολουθούν το αποτέλεσμα.
Η έφεση απορρίπτεται, με £700 έξοδα εναντίον των εφεσειόντων.
H έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο