(2007) 3 ΑΑΔ 575
[*575]12 Δεκεμβρίου, 2007
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π., ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΗΛΙΑΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, ΦΩΤΙΟΥ, ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ/στές]
ΚIRZIS STEPHANOU CONTAINER, TERMINAL & BONDED WAREHOUSING ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ,
Αιτητές,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ, ΚΑΙ
2. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ,
Καθ’ ων η αίτηση.
(Υποθέσεις Αρ. 476/2002, 575/2002, 576/2002, 577/2002, 578/2002, 579/2002, 580/2002, 581/2002, 582/2002, 583/2002, 584/2002, 585/2002, 586/2002, 587/2002, 588/2002, 589/2002, 590/2002, 670/2002, 671/2002, 672/2002, 673/2002, 674/2002, 675/2002, 676/2002, 677/2002, 678/2002, 679/2002, 680/2002, 681/2002, 477/2002, 478/2002, 479/2002, 480/2002, 481/2002, 591/2002, 592/2002, 754/2002, 274/2002, 307/2002, 903/2002, 913/2002, 1031/2001, 1033/2001, 1036/2001, 1037/2001, 145/2002,146/2002, 147/2002, 148/2002, 149/2002, 150/2002, 151/2002, 153/2002, 322/2002, 928/2002, 930/2002, 931/2002, 932/2002, 933/2002, 934/2002, 935/2002, 936/2002, 937/2002, 938/2002, 939/2002, 940/2002, 941/2002, 942/2002, 947/2002, 948/2002, 949/2002, 950/2002, 951/2002, 952/2002, 953/2002, 954/2002, 955/2002, 956/2002, 957/2002, 958/2002, 959/2002, 960/2002, 961/2002, 962/2002, 981/2002, 982/2002, 983/2002, 984/2002, 985/2002, 986/2002, 987/2002, 988/2002, 989/2002, 990/2002, 1020/2002, 1021/2002,1022/2002, 1023/2002, 1024/2002, 1025/2002, 1026/2002, 1169/2002, 1209/2002, 1210/2002, 1211/2002, 1212/2002, 1213/2002, 61/2003, 517/2003)
Τελωνειακοί Δασμοί και Φόροι Καταναλώσεως ― Επιβολή δασμών και φόρων μετά πάροδο πολλών ετών από τη μετακίνηση αγαθών από αποθήκη αποταμίευσης ― Διενεργήθηκε χωρίς να προηγηθεί δέουσα διερεύνηση στην κριθείσα περίπτωση ― Η επενέργεια στο κύρος της φορολογίας της αντικειμενικής αδυναμίας διαπίστωσης των γενεσιουργών της φορολογίας γεγονότων ― Περιστάσεις.
[*576]Έννομο Συμφέρον ― Εγγυητή της πληρωμής δασμών και φόρων εμπορευμάτων, να προσβάλει την πράξη επιβολής των δασμών και φόρων.
Οι αιτητές αξίωσαν την ακύρωση της επιβολής δασμών και φόρων επί αγαθών που είχαν μετακινηθεί από τις αποθήκες αποταμίευσής τους πολλά χρόνια πριν την διαπίστωση της μετακίνησης και την επιβολή των δασμών από τους καθ’ ων η αίτηση.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ακυρώνοντας τις επίδικες αποφάσεις, αποφάσισε ότι:
1. Η ευθύνη του αιτητή-εγγυητή για την πληρωμή των δασμών, διέρχεται μέσω της διοικητικής απόφασης με την οποία επιβάλλονται. Ο αιτητής έχει έννομο συμφέρον να προσβάλει τη διοικητική απόφαση γιατί, αν αυτή ακυρωθεί, αποφασίζεται ταυτόχρονα πως ο ίδιος δεν έχει ευθύνη για την πληρωμή των δασμών. Αν όμως η διοικητική απόφαση επικυρωθεί τότε δημιουργείται και η ευθύνη του, που προκύπτει από τη σύμβαση εγγύησης. Οτιδήποτε αφορά αυτή τη σύμβαση στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου, ασφαλώς αποφασίζεται από το αρμόδιο επαρχιακό δικαστήριο.
2. Οι αρμόδιες αρχές του τελωνείου, εν προκειμένω, μετά την πάροδο 8 ετών και άνω προέβαλαν την απαίτηση για την πληρωμή των δασμών και φόρων. Για την τεκμηρίωση αυτής της απαίτησης δεν είχαν κανένα έγγραφο στοιχείο, εφόσον αυτά κατά πάγια πρακτική καταστρέφονται κάθε 5 χρόνια. Μετέθεσαν όμως το βάρος της απόδειξης, ότι δηλαδή πληρώθηκαν οι δασμοί και φόροι, στους αιτητές, από τους οποίους και αδίκως αναμενόταν να φυλάσσουν οι ίδιοι τα έγγραφα στο διηνεκές. Οι ίδιοι οι αιτητές εισηγούνται, και αυτό δεν αμφισβητείται, πως η μετακίνηση των εμπορευμάτων από τις αποθήκες αποταμίευσης έγινε νόμιμα. Οι δε αποθήκες αποταμίευσης λειτουργούν σύμφωνα με το νόμο με αυστηρούς κανόνες και επιτήρηση.
Οι προσφυγές επιτυγχάνουν με έξοδα.
Αναφερόμενη Υπόθεση:
Ζήνων Μερκή Λτδ v. Κυπριακής Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 42/2001, ημερ. 20.6.2003.
Προσφυγές.
Τ. Κατσικίδης, για τους Αιτητές στις Προσφυγές Αρ. 476/02, 575/02, 576/02, 577/02, 578/02, 579/02, 580/02, 581/02, 582/02, 583/02, 584/02, 585/02, 586/02, 587/02, 588/02, 589/02, 590/02, [*577]670/02, 671/02, 672/02, 673/02, 674/02, 675/02, 676/02, 677/02, 678/02, 679/02, 680/02, 681/02, 477/02, 478/02, 479/02, 480/02, 481/02, 591/02, 592/02, 754/02, 1031/01, 1033/01, 1036/01, 1037/01.
Γ. Παγιάτης για Α. Αδαμίδη, για τους Αιτητές στην Προσφυγή Αρ. 274/02.
Α. Γιωρκάτζης, για τους Αιτητές στις Προσφυγές Αρ. 307/02, 145/02, 146/02, 147/02, 148/02, 149/02, 150/02, 151/02, 153/02.
Ν. Παρτασίδου για Γ. Τριανταφυλλίδη, για τους Αιτητές στην Προσφυγή Αρ. 903/02.
Α. Ζαχαρίου, για τους Αιτητές στην Προσφυγή Αρ. 913/02.
Χ. Αρτέμης με Κ. Κωνσταντινίδη, για τους Αιτητές στις Προσφυγές Αρ. 322/02, 928/02, 930/02, 931/02, 932/02, 933/02, 934/02, 935/02, 936/02, 937/02, 938/02, 939/02, 940/02, 941/02, 942/02, 947/02, 948/02, 949/02, 950/02, 951/02, 952/02, 953/02, 954/02, 955/02, 956/02, 957/02, 958/02, 959/02, 960/02, 961/02, 962/02, 981/02, 982/02, 983/02, 984/02, 985/02, 986/02, 987/02, 988/02, 989/02, 990/02, 1020/02, 1021/02, 1022/02, 1023/02, 1024/02, 1025/02, 1026/02, 1169/02, 1209/02, 1210/02, 1211/02, 1212/02, 1213/02, 61/03, 517/03.
Στ. Θεοδούλου, Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ’ ων η αίτηση σε όλες τις προσφυγές.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π.: Στην κάθε μια από τις ενώπιόν μας 109 προσφυγές προσβάλλεται ξεχωριστή διοικητική απόφαση, που αφορά τον κάθε αιτητή, με παρόμοιο όμως περιεχόμενο σε όλες. Επίδικη απόφαση είναι η απαίτηση των τελωνειακών αρχών της Δημοκρατίας για την πληρωμή από τους αιτητές δασμών και φόρων που οφείλουν για εμπορεύματα που διατέθηκαν στην αγορά. Στο στάδιο της προδικασίας οι προσφυγές κατατάχθηκαν σε τρεις κατηγορίες Α, Β και Γ, με βάση το νομικό ζήτημα που εγείρεται σε σχέση με την ιδιότητα του κάθε αιτητή. Η Α κατηγορία αφορά τον ιδιοκτήτη ή τον εκ μέρους του εκτελωνιστή των εμπορευμάτων, η Β τον ιδιοκτήτη της αποθήκης αποταμίευσης, όπου τα εμπορεύματα ήσαν αποθηκευμένα και η Γ τον εγγυητή, ο οποίος με έγγραφο εγγύησης διασφάλισε τα έσοδα της Δημο[*578]κρατίας από τους δασμούς και φόρους που υπολογίστηκε πως αναλογούσαν στα εμπορεύματα.
Οι αρμόδιες τελωνειακές αρχές διερευνώντας κατά πόσο πληρώθηκαν οι δασμοί και οι φόροι, ζήτησαν την παρουσίαση πιστοποιημένου τελωνειακού εντύπου, με την έκδοση του οποίου επιβεβαιώνεται η μεταφορά εμπορευμάτων από αποθήκη αποταμίευσης σε άλλη ή στον προορισμό τους. Ενόψει του γεγονότος ότι οι αιτητές δεν μπορούσαν να παρουσιάσουν το τελωνειακό αυτό έντυπο, θεωρήθηκε πως κατά τη μετακίνηση των εμπορευμάτων από τις αποθήκες αποταμίευσης, η οποία είναι παραδεκτό πως ήταν νόμιμη, αυτή έγινε χωρίς να πληρωθούν οι δασμοί και φόροι που αναλογούν στα εμπορεύματα.
Οι αιτητές, ανάλογα με την πιο πάνω κατηγορία στην οποία ανήκουν, προβάλλουν διάφορους ισχυρισμούς που αφορούν ειδικά τη δική τους ευθύνη, την οποία η μια κατηγορία επιρρίπτει στην άλλη. Έχει όμως διευκρινιστεί, και συμφωνηθεί στην προδικασία, πως το ουσιαστικό νομικό ερώτημα στην υπόθεση, που αφορά και στις τρεις κατηγορίες, είναι η εισήγηση όλων των αιτητών πως δεν έγινε η δέουσα έρευνα από τις αρμόδιες αρχές προτού ληφθεί η επίδικη απόφαση. Δηλώθηκε ενώπιόν μας, και πολύ ορθά, πως εφόσον κριθεί αυτό το ερώτημα υπέρ των αιτητών τότε το Δικαστήριο δεν χρειάζεται να εξετάσει τίποτε άλλο, παρά μόνο και την προδικαστική ένσταση που ο δικηγόρος της Δημοκρατίας θέλει να διατηρήσει, ότι δηλαδή οι εγγυητές, Κατηγορία Γ, δε νομιμοποιούνται να προσφεύγουν στη διοικητική δικαιοσύνη, γιατί η όποια διαφορά που προκύπτει στην υπόθεση, από την απαίτηση της διοίκησης, ανάγεται στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου, της ερμηνείας δηλαδή και εφαρμογής της σύμβασης εγγύησης που υπεγράφη. Η εισήγηση στηρίζεται σε πρωτόδικη απόφαση του αδελφού δικαστή Κραμβή, στην υπόθεση Ζήνων Μερκή Λτδ ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, Υπόθεση Αρ. 42/2001, 20.6.2003.
Να εξετάσουμε πρώτα την προδικαστική ένσταση. Έχουμε διαφορετική γνώμη από αυτή που εκφράστηκε στην πιο πάνω απόφαση και ο συνάδελφος, που μετέχει της παρούσας σύνθεσης, συμμερίζεται τώρα την άποψη της Ολομέλειας. Η ευθύνη του αιτητή-εγγυητή για την πληρωμή των δασμών διέρχεται μέσω της διοικητικής απόφασης με την οποία επιβάλλονται. Ο αιτητής έχει έννομο συμφέρον να προσβάλει τη διοικητική απόφαση γιατί, αν αυτή ακυρωθεί, αποφασίζεται ταυτόχρονα πως ο ίδιος δεν έχει ευθύνη για την πληρωμή των δασμών. Αν όμως η διοικητική απόφαση επικυρωθεί τότε δημιουργείται και η ευθύ[*579]νη του, που προκύπτει από τη σύμβαση εγγύησης. Οτιδήποτε αφορά αυτή τη σύμβαση στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου ασφαλώς αποφασίζεται από το αρμόδιο επαρχιακό δικαστήριο.
Ο δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκτός από την καλή προετοιμασία των υποθέσεων που βοήθησε να γίνει μαζί με τους δικηγόρους των αιτητών, ήταν απόλυτα ειλικρινής και δίκαιος ενώπιον του Δικαστηρίου. Δέχτηκε πως τα ελλείμματα των εμπορευμάτων στις αποθήκες αποταμίευσης είχαν διαπιστωθεί από τους αρμόδιους λειτουργούς του τμήματος τελωνείων κατά την εξέταση των βιβλίων των αποθηκών αποταμίευσης μετά την παρέλευση πολλών ετών. Το τμήμα τελωνείων δεν διέθετε οποιαδήποτε σχετικά γραπτά στοιχεία που να δικαιολογούν τη θεμελίωση της επίδικης αξίωσης για τους δασμούς και φόρους.
Είναι η θέση των αιτητών πως, εφόσον είναι δεκτό ότι η μετακίνηση των εμπορευμάτων από τις αποθήκες αποταμίευσης ήταν νόμιμη, η οποιαδήποτε αδυναμία του τμήματος τελωνείων να διερευνήσει κατά πόσο πληρώθηκαν οι φόροι και οι δασμοί απολήγει σε έλλειψη δέουσας έρευνας εκ μέρους του αρμόδιου τμήματος. Γι’ αυτή δε την αδυναμία δεν ήσαν υπεύθυνοι οι αιτητές.
Ο δικηγόρος της Δημοκρατίας, κ. Θεοδούλου, με ευθύτητα ανέφερε στο Δικαστήριο πως κατά πάγια πρακτική συνήθη έγγραφα ήσσονος σημασίας φυλάττονται μόνο για πέντε χρόνια, μετά καταστρέφονται. Αυτό συνέβη και στις ενώπιόν μας υποθέσεις όπου η αξίωση των τελωνειακών αρχών ηγέρθη στην κάθε περίπτωση μετά παρέλευση 8 ετών και άνω (μέχρι και 12). Η διοίκηση, ως εκ τούτου, δεν είχε οποιοδήποτε έγγραφο για να τεκμηριώσει την ευθύνη των αιτητών για τους επίδικους δασμούς και φόρους, γι’ αυτό και μετέθεσε σ’ αυτούς την ευθύνη να παρουσιάσουν τα δικά τους έγγραφα. Με αυτά τα δεδομένα το Δικαστήριο υπέβαλε, κατά τη διάρκεια της συζήτησης, στο δικηγόρο της Δημοκρατίας το αναμενόμενο ερώτημα: αν το τμήμα τελωνείων κατέστρεψε τα σχετικά έγγραφα μετά την πάροδο 5 ετών από την έκδοση τους, γιατί να αναμένεται από τον ιδιώτη αιτητή να τα φυλάει για χρονικό διάστημα 8 ετών και άνω. Ο κ.Θεοδούλου απάντησε πως αυτή ήταν η πραγματική κατάσταση και δεν μπορούσε να προσθέσει ο,τιδήποτε άλλο, για να χρησιμοποιήσουμε τη δική του φρασεολογία, «δεν είμαι σε θέση να κάνω οποιαδήποτε δήλωση για οποιοδήποτε θέμα πέραν εκείνου που ως εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας μπορώ να κάνω.». Πολύ ορθά δε, όπως είπαμε πιο πάνω, εισηγήθηκε πως η ουσία της υπόθεσης είναι ακριβώς αυτό που εγείρουν οι αιτητές, η εισήγηση τους δηλαδή για έλλειψη δέουσας έρευνας.
[*580]Κρίνουμε πως οι αιτητές έχουν δίκαιο. Οι αρμόδιες αρχές του τελωνείου μετά την πάροδο 8 ετών και άνω προέβαλαν την απαίτηση για την πληρωμή των δασμών και φόρων. Για την τεκμηρίωση αυτής της απαίτησης δεν είχαν κανένα έγγραφο στοιχείο, εφόσον αυτά κατά πάγια πρακτική καταστρέφονται κάθε 5 χρόνια. Μετέθεσαν όμως το βάρος της απόδειξης, ότι δηλαδή πληρώθηκαν οι δασμοί και φόροι, στους αιτητές, από τους οποίους και αδίκως αναμενόταν να φυλάσσουν οι ίδιοι τα έγγραφα στο διηνεκές. Οι ίδιοι οι αιτητές εισηγούνται, και αυτό δεν αμφισβητείται, πως η μετακίνηση των εμπορευμάτων από τις αποθήκες αποταμίευσης έγινε νόμιμα. Οι δε αποθήκες αποταμίευσης λειτουργούν σύμφωνα με το νόμο με αυστηρούς κανόνες και επιτήρηση.
Ενόψει των ανωτέρω όλες οι προσφυγές επιτυγχάνουν και η διοικητική απόφαση που αφορά στην κάθε μια ακυρώνεται. (Να σημειώσουμε πως κατά τη διάρκεια της ακρόασης ο κ. Θεοδούλου δέχθηκε όπως η προσφυγή αρ. 903/2002 πρέπει να επιτύχει γιατί η Αστυνομία, αφού διερεύνησε την υπόθεση, επιβεβαίωσε τον ισχυρισμό των αιτητών πως υπήρξε κλοπή των εμπορευμάτων από την αποθήκη αποταμίευσης).
Αναφορικά με τα έξοδα εκδίδεται η πιο κάτω διαταγή:
Στην κάθε μια από τις 41 προσφυγές, στις οποίες ο αιτητής εκπροσωπήθηκε από το δικηγόρο Τ. Κατσικίδη, £210,00 έξοδα.
Στην κάθε μια από τις 56 προσφυγές στις οποίες ο αιτητής εκπροσωπήθηκε από το δικηγόρο Χ. Αρτέμη £210,00 έξοδα.
Στην κάθε μια από τις 9 προσφυγές στις οποίες ο αιτητής εκπροσωπήθηκε από το δικηγόρο Α. Γιωρκάτζιη £210,00 έξοδα.
Στην κάθε μια από τις προσφυγές: 274/02, 903/02 και 913/02 στις οποίες ο αιτητής εκπροσωπήθηκε από τους δικηγόρους Α. Αδαμίδη, Γ. Τριανταφυλλίδη και Α. Ζαχαρίου αντίστοιχα, £400,00 έξοδα.
Οι προσφυγές επιτυγχάνουν με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο