(2010) 3 ΑΑΔ 435
[*435]19 Ιουλίου, 2010
[ΑΡΤΕΜΗΣ, Π., ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ,
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ/στές]
1. ΚΩΣΤΑΣ ΝΕΟΦΥΤΟΥ,
2. ΙΩΑΝΝΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ,
Εφεσείοντες - Αιτητές,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΑΜΥΝΑΣ,
Εφεσιβλήτου - Καθ΄ου η αίτηση.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 159/2007)
Έννομο Συμφέρον ― Αξιωματικών όπλων, να προσβάλουν προαγωγές αξιωματικών σωμάτων στο Στρατό της Δημοκρατίας.
Αναθεωρητική Δικαιοδοσία ― Απόκλιση από νομολογία της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου ― Οι καθιερωμένες αρχές που την διέπουν.
Στρατός της Δημοκρατίας ― Επετηρίδα Αξιωματικών ― Ο ορθός τρόπος διαφοροποίησής της σύμφωνα με την Κ.Δ.Π. 90/90 (ως τροποποιήθηκε με την Κ.Δ.Π. 157/91).
Στρατός της Δημοκρατίας ― Αξιωματικοί ― Προαγωγές ― Η επετηρίδα και η κατανομή των κενών θέσεων, αποτελούν αυτοτελείς διοικητικές πράξεις και δεν χωρεί παρεμπίπτον αναθεωρητικός έλεγχος τους κατά την εξέταση της νομιμότητας των προαγωγών.
Οι εφεσείοντες που ήταν Αξιωματικοί Όπλων, επεδίωξαν την ανατροπή της πρωτόδικης απόφασης, με την οποία είχε απορριφθεί η προσφυγή τους κατά της προαγωγής των ενδιαφερόμενων στη θέση Ταγματάρχη.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απορρίπτοντας την έφεση, αποφάσισε ότι:
[*436]1. Οι εφεσείοντες στερούνται εννόμου συμφέροντος να προσβάλουν την προαγωγή αξιωματικών που ανήκουν σε άλλο Σώμα, καθότι οι κανονισμοί προβλέπουν για τον καταρτισμό ξεχωριστών επετηρίδων για κάθε Σώμα και επομένως δεν επηρεάζεται το έννομο συμφέρον ατόμων που δεν ανήκουν στο ανάλογο Σώμα. Επομένως, ορθά το πρωτόδικο δικαστήριο έκρινε ότι οι εφεσείοντες δεν νομιμοποιούνταν να προσβάλουν την προαγωγή των ενδιαφερομένων μερών 1 -3, που ανήκαν σε άλλο Σώμα του στρατού.
2. Οι αρχές αναφορικά με την απόκλιση από τη νομολογία αναφέρονται αναλυτικά στην υπόθεση Μαυρογένης ν. Βουλής των Αντιπροσώπων κ.ά. (Αρ. 3) (1996) 1 Α.Α.Δ. 315. Αναφέρθηκε εκεί ότι η απόκλιση ή απομάκρυνση από προηγούμενη δικαστική απόφαση δικαιολογείται οποτεδήποτε διαπιστώνεται ότι η αρχή την οποία ενσωματώνει είναι εσφαλμένη.
3. Ο Κανονισμός 15(6) των περί Αξιωματικών του Στρατού της Δημοκρατίας (Διορισμοί , Ιεραρχία, Προαγωγές και Αφυπηρετήσεις) Κανονισμών του 1990 (Κ.Δ.Π. 90/90), όπως τροποποιήθηκε με την Κ.Δ.Π. 157/91, προβλέπει ότι «οι επετηρίδες θα ενημερώνονται κατάλληλα, ανάλογα με τις εκάστοτε μεταβολές που επέρχονται».Ο Κανονισμός 15(1) των Κανονισμών, προβλέπει ότι «οι επετηρίδες τηρούνται στο υπουργείο άμυνας». Κατά συνέπεια ορθά θεωρήθηκε ότι η ενημέρωση των επετηρίδων θα γινόταν όπως και πριν, από το Υπουργείο Άμυνας, όπως προβλέπει ο Κανονισμός 15(1) ο οποίος δεν έχει τροποποιηθεί.
4. Οι εφεσείοντες προβάλλουν, επίσης, με άλλο λόγο έφεσης, ότι εσφαλμένα το πρωτόδικο δικαστήριο έκρινε ότι η επετηρίδα αποτελεί αυτοτελή εκτελεστή διοικητική πράξη, και δεν είναι επιτρεπτός παρεμπίπτων έλεγχός της στα πλαίσια εξέτασης προσφυγής κατά προαγωγών. Το πιο πάνω θέμα έχει κριθεί από την Ολομέλεια στην υπόθεση Ζαβρός κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1994) 3 Α.Α.Δ. 349.
5. Τέλος, οι εφεσείοντες ισχυρίζονται ότι η απόφαση του δικαστηρίου ότι η κατανομή των θέσεων αποτελεί αυτοτελή διοικητική πράξη και δεν χωρεί παρεμπίπτων έλεγχος είναι εσφαλμένη. Ούτε αυτός ο λόγος ευσταθεί.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Χ”Σωτηρίου ν. Δημοκρατίας (2008) 3 Α.Α.Δ. 524,
[*437]Παπακυριακού ν. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 65,
Μαυρογένης ν. Βουλής των Αντιπροσώπων κ.ά. (Αρ. 3) (1996) 1 Α.Α.Δ. 315,
Ζαβρός κ.ά ν. Δημοκρατίας (1994) 3 Α.Α.Δ. 349.
Έφεση.
Έφεση από τους εφεσείοντες εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου (Κωνσταντινίδης, Δ.), (Υπόθεση Aρ. 892/04), ημερ. 4/9/07.
Α. Σ. Αγγελίδης, για τους Εφεσείοντες.
Φ. Κωμοδρόμος, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τον Εφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Αρτέμη, Π..
ΑΡΤΕΜΗΣ, Π.: Οι εφεσείοντες είναι αξιωματικοί Όπλων του Στρατού της Δημοκρατίας. Κατά τις τακτικές ετήσιες κρίσεις για το έτος 2004, τόσο οι εφεσείοντες όσο και τα ενδιαφερόμενα μέρη κρίθηκαν ως προακτέοι κατ’ εκλογήν. Στη συνέχεια, τα ονόματα τους αναγραφήκαν στους οριστικούς πίνακες, των εφεσειόντων και των ενδιαφερομένων μερών 4 – 6 στον Οριστικό Πίνακα Λοχαγών Όπλων του Στρατού Ξηράς, των δε ενδιαφερομένων μερών 1 – 3 στον οριστικό πίνακα των Λοχαγών Σωμάτων του Στρατού Ξηράς. Ο Υπουργός Άμυνας μετά την υποβολή πρότασης από τον Αρχηγό της Εθνικής Φρουράς προχώρησε στην κατανομή 12 θέσεων που δημιουργήθηκαν ως ακολούθως: 11 θέσεις στο Στρατό Ξηράς (7 στα Όπλα και 4 στα Σώματα) και 1 στους Μηχανικούς Αξιωματικούς της Αεροπορίας. Στη συνέχεια προήγαγε στο βαθμό του ταγματάρχη 13 αξιωματικούς, συμπεριλαμβανομένων των ενδιαφερόμενων μερών.
Oι εφεσείοντες καταχώρησαν προσφυγή εναντίον των πιο πάνω προαγωγών, η οποία απορρίφθηκε. Το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι οι εφεσείοντες στερούνταν εννόμου συμφέροντος να προσβάλουν την προαγωγή των ενδιαφερόμενων μερών που ανήκαν σε διαφορετικά τμήματα, ήτοι την προαγωγή Αξιω[*438]ματικών Σωμάτων. Έκρινε, επίσης, αναφορικά με τα υπόλοιπα ενδιαφερόμενα μέρη, ότι τόσο η κατανομή των θέσεων όσο και η επετηρίδα συνιστούσαν αυτοτελείς εκτελεστές πράξεις και δεν χωρούσε παρεμπίπτων έλεγχος τους στα πλαίσια της προσφυγής εναντίον της προαγωγής των αξιωματικών.
Οι εφεσείοντες, με τους λόγους έφεσης 1 και 3, προσβάλλουν το εύρημα του δικαστηρίου ότι οι εφεσείοντες στερούνταν έννομου συμφέροντος να προσβάλλουν την προαγωγή των ενδιαφερομένων μερών που άνηκαν σε διαφορετική επετηρίδα καθώς και ότι οι επετηρίδες ήταν νόμιμες.
Προέχει να εξετασθεί πρώτα κατά πόσο οι εφεσείοντες έχουν έννομο συμφέρον να προσβάλλουν την προαγωγή των ενδιαφερομένων μερών 1-3, τα οποία ανήκουν σε διαφορετικό τμήμα. Οι Εφεσείοντες προσπάθησαν να συνδέσουν το έννομο συμφέρον τους με τη νομιμότητα των επετηρίδων. Ισχυρίζονται ότι εάν η επετηρίδα ετροποποιείτο «κανονιστικά» θα είχαν προτεραιότητα έναντι των ενδιαφερομένων μερών για προαγωγή. Εφόσον, ισχυρίζονται, οι επετηρίδες δεν ήταν νόμιμες, δεν εστερούντο έννομου συμφέροντος να προσβάλλουν την προαγωγή των ενδιαφερομένων μερών.
Πανομοιότυπος ισχυρισμός είχε εγερθεί και στην υπόθεση Χ”Σωτηρίου ν. Δημοκρατίας (2008) 3 Α.Α.Δ. 524, όπου το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε ότι το έννομο συμφέρον προηγείται της εξέτασης θεμάτων που σχετίζονται με τη νομιμότητα της επετηρίδας. Το σχετικο απόσπασμα έχει ως ακολούθως:
«Συνεπώς, από τη στιγμή που οι Εφεσείοντες ως Αξιωματικοί Όπλων Στρατού Ξηράς δεν έχουν έννομο συμφέρον να προσβάλλουν την προαγωγή των Ε.Μ., τρεις από τους οποίους ανήκουν σε Σώματα, ενώ ο 4ος είναι Αξιωματικός Μηχανικού στο Ναυτικό, δεν τίθεται καν θέμα εξέτασης της νομιμότητας των σχετικών Επετηρίδων, οι οποίες σύμφωνα με τον Κανονισμό 15(3) είναι διαφορετικές, ανάλογα με τον Κλάδο και τα Τμήματα. Είναι καθαρό ότι η εξέταση του εννόμου συμφέροντος, αποτελεί συνταγματική προϋπόθεση και επομένως προηγείται της εξέτασης θεμάτων που σχετίζονται με τη νομιμότητα της Επετηρίδας.»
Οι εφεσείοντες στερούνται εννόμου συμφέροντος να προσβάλουν την προαγωγή αξιωματικών που ανήκουν σε άλλο Σώμα καθότι οι κανονισμοί προβλέπουν για τον καταρτισμό ξεχω[*439]ριστών επετηρίδων για κάθε Σώμα και επομένως δεν επηρεάζεται το έννομο συμφέρον ατόμων που δεν ανήκουν στο ανάλογο Σώμα. Στην υπόθεση Χ”Σωτηρίου (πιο πάνω) αναφέρονται και τα ακόλουθα:
«Όπως ορθά διαπιστώνεται πρωτοδίκως, το θέμα κρίθηκε από την Ολομέλεια στη Ζαβρός κ.ά. v. Δημοκρατίας, ανωτέρω, την οποία ακολούθησαν οι πρωτόδικες αποφάσεις Κωλέττη κ.ά. v. Δημοκρατίας, ανωτέρω και Γαλανός κ.ά. v. Δημοκρατίας, ανωτέρω, στις οποίες παρέπεμψε ο συνάδελφός μας στην απόφασή του. Σύμφωνα με τα αποφασισθέντα στις πιο πάνω υποθέσεις, ο διαχωρισμός των Αξιωματικών σε Όπλα και Σώματα επηρεάζει το έννομο συμφέρον, με αποτέλεσμα να μη δικαιούνται οι πρώτοι να προσβάλουν την προαγωγή των δευτέρων και αντίθετα.»
Επομένως, ορθά το πρωτόδικο δικαστήριο έκρινε ότι οι εφεσείοντες δεν νομιμοποιούνταν να προσβάλουν την προαγωγή των ενδιαφερομένων μερών 1 -3, που ανήκαν σε άλλο Σώμα του στρατού.
Αναφορικά με τα υπόλοιπα ενδιαφερόμενα μέρη, οι εφεσείοντες ισχυρίζονται ότι οι επετηρίδες αποτελούσαν αναπόσπαστο μέρος των περί Αξιωματικών του Στρατού της Δημοκρατίας (Διορισμοί, Ιεραρχία, Προαγωγές και Αφυπηρετήσεις) Κανονισμών του 1990 (Κ.Δ.Π. 90/90) και επομένως για οιαδήποτε μεταβολή ή αλλαγή σε αυτές θα έπρεπε να ακολουθείτο η ίδια διαδικασία όπως και σε τροποποίηση δευτερογενούς νομοθεσίας. Ισχυρίζονται ότι, εφόσον δεν ακολουθήθηκε η νόμιμη διαδικασία, αλλά οι όποιες αλλαγές γίνονταν από το Υπουργείο Άμυνας, τότε οι επετηρίδες με βάση τις οποίες έγιναν οι προαγωγές δεν ήταν νόμιμες.
Οι εφεσείοντες μας κάλεσαν να αποστούμε από το λόγο της απόφασης στην υπόθεση Παπακυριακού ν. Δημοκρατίας ( 1996) 3 Α.Α.Δ. 65, όπου κρίθηκε ότι, παρόλο που οι επετηρίδες αποτελούσαν μέρος των κανονισμών, η ενημέρωση τους θα συνέχιζε όπως και προηγουμένως, δηλαδή από το υπουργείο άμυνας. Το πρωτόδικο δικαστήριο ακολούθησε την υπόθεση Παπακυριακού, όταν έκρινε την εγκυρότητα των επετηρίδων. Οι αιτητές πρόβαλαν τον ισχυρισμό ότι η απόφαση στην Παπακυριακού είναι εσφαλμένη και αντιβαίνει το σύνταγμα, το νόμο και τους κανονισμούς.
[*440]Οι αρχές αναφορικά με την απόκλιση από τη νομολογία αναφέρονται αναλυτικά στην υπόθεση Μαυρογένης ν. Βουλής των Αντιπροσώπων κ.ά. (Αρ. 3) (1996) 1 Α.Α.Δ. 315. Αναφέρθηκε εκεί ότι η απόκλιση ή απομάκρυνση από προηγούμενη δικαστική απόφαση δικαιολογείται οποτεδήποτε διαπιστώνεται ότι η αρχή την οποία ενσωματώνει είναι εσφαλμένη.
Ο Κανονισμός 15(6) των περί Αξιωματικών του Στρατού της Δημοκρατίας (Διορισμοί, Ιεραρχία, Προαγωγές και Αφυπηρετήσεις) Κανονισμών του 1990 (Κ.Δ.Π. 90/90), όπως τροποποιήθηκε με την Κ.Δ.Π. 157/91, προβλέπει ότι «οι επετηρίδες θα ενημερώνονται κατάλληλα ανάλογα με τις εκάστοτε μεταβολές που επέρχονται».
Ο Κανονισμός 15(1) των Κανονισμών προβλέπει ότι «οι επετηρίδες τηρούνται στο υπουργείο άμυνας».
Δεν θεωρούμε ότι η απόφαση στην υπόθεση Παπακυριακού είναι εσφαλμένη και επομένως δεν συντρέχει λόγος απόκλισης από αυτήν, καθότι ορθά θεωρήθηκε ότι η ενημέρωση των επετηρίδων θα γινόταν όπως και πριν, από το Υπουργείο Άμυνας, όπως προβλέπει ο Κανονισμός 15(1) ο οποίος δεν έχει τροποποιηθεί.
Ο ίδιος ισχυρισμός, ότι δηλαδή η κάθε αλλαγή ή μεταβολή στις επετηρίδες έπρεπε να δημοσιευόταν, είχε αποτελέσει θέμα εξέτασης και στην υπόθεση X”Σωτηρίου ν. Δημοκρατίας (πιο πάνω), όπου το Ανώτατο Δικαστήριο υιοθέτησε τα όσα είχαν αποφασισθεί στην υπόθεση Παπακυριακού και αποφάσισε ότι δεν ήταν αναγκαία η δημοσίευση κάθε αλλαγής στις επετηρίδες, οι οποίες ήταν έγκυρες.
Οι εφεσείοντες προβάλλουν, επίσης, με άλλο λόγο έφεσης, ότι εσφαλμένα το πρωτόδικο δικαστήριο έκρινε ότι η επετηρίδα αποτελεί αυτοτελή εκτελεστή διοικητική πράξη, και δεν είναι επιτρεπτός παρεμπίπτων έλεγχός της στα πλαίσια εξέτασης προσφυγής κατά προαγωγών.
Το πιο πάνω θέμα έχει κριθεί από την Ολομέλεια στην υπόθεση Ζαβρός κ.ά ν. Δημοκρατίας (1994) 3 Α.Α.Δ. 349, όπου αποφασίστηκε ότι η επετηρίδα είναι εκτελεστή διοικητική πράξη η οποία μπορεί να προσβληθεί αυτοτελώς και δεν αποτελεί μέρος σύνθετης διοικητικής ενεργείας. Επί του ιδίου θέματος σχετική είναι και η υπόθεση Χ”Σωτηρίου (πιο πάνω).
[*441]Τέλος, οι εφεσείοντες ισχυρίζονται ότι η απόφαση του δικαστηρίου ότι η κατανομή των θέσεων αποτελεί αυτοτελή διοικητική πράξη και δεν χωρεί παρεμπίπτων έλεγχος είναι εσφαλμένη. Ούτε αυτός ο λόγος ευσταθεί. Η απόφαση κατανομής είναι ξεχωριστή διοικητική πράξη ανεξάρτητη της διαδικασίας προαγωγών (Χ”Σωτηρίου, πιο πάνω), η οποία μπορεί να προσβληθεί και δεν συνιστά προπαρασκευαστική πράξη, όπως ισχυρίζονται οι εφεσείοντες.
Η έφεση απορρίπτεται με €2.000 έξοδα εναντίον των εφεσειόντων.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο