(2011) 3 ΑΑΔ 104
[*104]3 Φεβρουαρίου, 2011
[ΑΡΤΕΜΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, ΦΩΤΙΟΥ, ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ,
ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΜΙΝΙCO HOUSE LTD,
Eφεσείοντες - Aιτητές,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ (390/2005),
2. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΩΝ ΔΙΑ ΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ (391/2005),
Εφεσιβλήτων - Καθ’ ων η αίτηση.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 49/2008)
Έννομο Συμφέρον ― Άκυρου προσφοροδότη να προσβάλει την κατακύρωση.
Αναθεωρητική Δικαιοδοσία ― Ο αποκλεισμός του αναθεωρητικού ελέγχου των ευρημάτων της διοίκησης επί τεχνικών θεμάτων.
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος ― Λόγοι ακυρώσεως ― Παράβαση της αρχής της προηγούμενης ακρόασης και αποδοχή άκυρης προσφοράς επιτυχόντος ― Κρίθηκε ότι δεν μπορούν να εξεταστούν, λόγω έλλειψης εννόμου συμφέροντος του αιτητή, να προωθήσει την προσφυγή, επειδή και η δική του προσφορά είχε κριθεί ως εκτός προδιαγραφών.
Οι εφεσείοντες αμφισβήτησαν την ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης, με την οποία είχαν απορριφθεί οι προσφυγές τους σχετικά με τις επίδικες προσφορές.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απορρίπτοντας την έφεση, αποφάσισε ότι:
1. Το εύρημα του πρωτόδικου δικαστηρίου, ότι δεν ήταν έγκυρη η προσφορά των εφεσειόντων και ότι δεν χωρούσε η αναζήτηση διευκρινίσεων, είναι ορθό, όπως ορθά έκρινε ότι τα θέματα ήσαν τεχνικά και επομένως το Δικαστήριο δεν επεμβαίνει στα σχετικά ευ[*105]ρήματα της διοίκησης.
2. Αναφορικά με τον 4ο λόγο έφεσης, που ουσιαστικά αποτελεί παράπονο ότι το πρωτόδικο δικαστήριο δεν εξέτασε το 10ο νομικό λόγο της προσφυγής 390/05, ότι δηλαδή κατά παράβαση του κανόνα φυσικής δικαιοσύνης audi alteram partem δεν έδωσε στους εφεσείοντες το δικαίωμα ακρόασης, κρίνεται ότι αυτό αφορά την ουσία της προσφυγής και εφόσον ορθά κρίθηκε πρωτόδικα ότι οι εφεσείοντες δεν είχαν έννομο συμφέρον να προωθούν την προσφυγή, δεν μπορεί να εξεταστεί ο λόγος αυτός.
3. Με το ίδιο πιο πάνω σκεπτικό, απορρίπτονται και οι 5ος και 7ος λόγοι έφεσης, ότι δηλαδή η προσφορά του ενδιαφερόμενου μέρους ήταν εκτός προδιαγραφών και ότι το πρωτόδικο δικαστήριο επικύρωσε την προσφορά του ενδιαφερόμενου μέρους, χωρίς να εξετάσει δεόντως την απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής, αλλά απλώς την υιοθέτησε. Σύμφωνα με τη νομολογία, όταν ένας αιτητής δεν έχει έννομο συμφέρον να προσβάλλει μια πράξη και/ή απόφαση, τότε το γεγονός ότι και το ενδιαφερόμενο μέρος δυνατό να είναι κι’ αυτό ένοχο κάποιας παράβασης, είναι άσχετο.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Tamassos Suppliers v. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 60,
Multiklima Malliotis Eng. Ltd. v. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 401,
Δημοκρατία ν. Μάριος Θεοχαρίδης Λτδ. (2008) 3 Α.Α.Δ. 488 ,
Podium Engineering Ltd. v. Δημοκρατίας (2008) 3 A.A.Δ. 430.
Έφεση.
Έφεση από τους εφεσείοντες εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου (Παπαδοπούλου, Δ.), (Συνεκδικαζόμενες Υποθέσεις Aρ. 390/05, 391/05), ημερ. 26/2/08.
Π. Λιβέρας, για τους Εφεσείοντες - Αιτητές.
Α. Πανταζή (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Εφεσίβλητους - Καθ’ ων η αίτηση.
[*106]Καμιά εμφάνιση για το Ενδιαφερόμενο Μέρος.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΗΣ, Π.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο δικαστής Μ. Φωτίου.
ΦΩΤΙΟΥ, Δ.: Η παρούσα έφεση στρέφεται κατά της απόφασης αδελφού Δικαστή ημερ. 26/2/2008 που εκδόθηκε στις συνεκδικαζόμενες υποθέσεις αρ. 390/2005 και 391/2005 με την οποία απέρριψε τις προσφυγές των εφεσειόντων σχετικά με προσφορές για την προμήθεια, εγκατάσταση και συντήρηση εξοπλισμού για τεχνικό έλεγχο μηχανοκινήτων οχημάτων, με την αιτιολογία ότι δεν είχαν έννομο συμφέρον.
Τα γεγονότα και η πρωτόδικη απόφαση
Το Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων, με δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, ζήτησε προσφορές για την προμήθεια, εγκατάσταση και συντήρηση εξοπλισμού για τεχνικό έλεγχο μηχανοκινήτων οχημάτων. Ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση και υπέβαλαν προσφορές τέσσερις προσφοροδότες, μεταξύ των οποίων οι εφεσείοντες και το ενδιαφερόμενο μέρος στην προσφυγή 391/2005, Theodoros Ioannides Ltd.
Τριμελής Επιτροπή του Τμήματος Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών – (η «Επιτροπή») – ανέλαβε την αξιολόγηση των προσφορών και ετοίμασε Έκθεση Αξιολόγησης, την οποία διαβίβασε στον Πρόεδρο του Συμβουλίου Προσφορών του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων, (το «Συμβούλιο»), με την εισήγηση όπως η προσφορά κατακυρωθεί στην εταιρεία Theodoros Ioannides Ltd, που είχε το χαμηλότερο κόστος και πληρούσε όλες τις προδιαγραφές. Η Επιτροπή έκρινε πως η προσφορά των εφεσειόντων (και ακόμη ενός προσφοροδότη) δεν πληρούσαν βασικούς όρους του διαγωνισμού.
Στις 13/10/2004, σε συνεδρία του Συμβουλίου, αποφασίστηκε όπως ζητηθεί από την Επιτροπή συμπληρωματική έκθεση αξιολόγησης για τους εφεσείοντες, προκειμένου να εντοπιστούν στα έγγραφα της προσφοράς τους όλες οι αναφορές στο σύστημα 331 και να σχολιαστούν. Ενδιέφερε κατά πόσο η προσφορά των εφεσειόντων περιλάμβανε, μεταξύ άλλων, αποκλισιόμετρο για τη γραμμή ελέγχου μηχανοκινήτων οχημάτων πέραν των 3,5 τόνων.
[*107]Στις 14/10/2004, ο Διευθυντής του Τμήματος Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών απέστειλε τη ζητηθείσα Έκθεση, με όλα τα σχόλια της Επιτροπής, σε σχέση με το προαναφερθέν σύστημα. Με τη Συμπληρωματική Έκθεση, επιβεβαιωνόταν η αρχική κρίση ότι η προσφορά των εφεσειόντων ήταν εκτός προδιαγραφών.
Στη συνέχεια, το Συμβούλιο, με επιστολή του ημερομηνία 18/10/2004, προς το Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών, ζήτησε την ετοιμασία από την Επιτροπή δεύτερης συμπληρωματικής έκθεσης αξιολόγησης για τους εφεσείοντες, αφού πρώτα αυτοί δώσουν διευκρινίσεις σχετικά με το αποκλισιόμετρο που, σύμφωνα με το Συμβούλιο, φαινόταν να περιλαμβάνεται στην προσφορά τους και να αφορά τη γραμμή ελέγχου για οχήματα πέραν των 3,5 τόνων.
Το Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών είχε την άποψη ότι τα έγγραφα των προσφορών δεν του επέτρεπαν να ζητήσει διευκρινίσεις και ενημέρωσε σχετικά το Συμβούλιο. Τελικά, η Επιτροπή ζήτησε από τους εφεσείοντες τις απαιτούμενες διευκρινίσεις και ετοίμασε Συμπληρωματική Έκθεση Αξιολόγησης, η οποία εστάλη στο Συμβούλιο την 1/12/2004, το οποίο, αποδεχόμενο τις διευκρινίσεις των εφεσειόντων, ομόφωνα αποφάσισε την ανάθεση της σύμβασης στους εφεσείοντες.
Οι μη επιτυχόντες προσφοροδότες έλαβαν γνώση για την πιο πάνω ανάθεση, με επιστολές του Τμήματος Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών. Εναντίον της εν λόγω απόφασης η εταιρεία Theodoros Ioannides Ltd (ενδιαφερόμενο μέρος στην προσφυγή αρ. 391/2005) άσκησε ιεραρχική προσφυγή ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών, η οποία οδήγησε στην ακύρωση της. Στην ακυρωτική απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών, όπως αυτή διατυπώνεται στην πρωτόδικη απόφαση, αναφέρονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:
«Η επιτροπή αξιολόγησης ανέφερε κάθε δήλωση που αναφέρεται στον πίνακα συμμόρφωσης πρέπει να υποστηρίζεται από τεχνικά εγχειρίδια και φυλλάδια ή και βεβαιώσεις από τον κατασκευαστή όπου στα τεχνικά φυλλάδια δεν υπάρχουν οι παραπομπές. Προσφορές που δεν συνοδεύονται από τον πιο κάτω πίνακα, ουσιαστικά συμπληρωμένο και από τεχνικά φυλλάδια και βεβαιώσεις που όταν εξετάστηκε για πρώτη και δεύτερη φορά είναι παραδεκτό ότι δεν υπήρχαν θα απορρίπτοντο. Αντ’ αυτού αντί να απορριφθούν εζήτησαν και διευκρινίσεις έστειλαν πιστοποιητικό.
[*108]Από τους ανωτέρω ισχυρισμούς και τα γεγονότα όπως εκτίθενται πιο πάνω και φαίνονται στους σχετικούς φακέλους καθώς και τα επιχειρήματα που έχουν ακουσθεί κατά την ενώπιόν μας διαδικασία καταλήγουμε στα ακόλουθα:
(α) Δεν μας ικανοποιούν και δεν μας βρίσκουν σύμφωνους οι ισχυρισμοί της Αναθέτουσας Αρχής ότι η επιλεγείσα προσφορά ανταποκρίνεται στους όρους των προσφορών.
(β) Οι ζητηθείσες διευκρινίσεις από το Συμβούλιο Προσφορών δεν ήταν ουσιαστικά διευκρινίσεις αλλά συνιστούσαν συμπλήρωση της προσφοράς, γεγονός ανεπίτρεπτο.»
Ακολούθως, το Συμβούλιο, σε νέα συνεδρία του ημερομηνίας 21/2/2005, αφού μελέτησε την απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής, αποφάσισε ομόφωνα να κατακυρώσει την προσφορά στο ενδιαφερόμενο μέρος, του οποίου η προσφορά ήταν η αμέσως χαμηλότερη από όσες ικανοποιούσαν τους όρους και τις προδιαγραφές του διαγωνισμού.
Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω, οι εφεσείοντες καταχώρισαν τις συνεκδικαζόμενες εδώ προσφυγές. Με την 390/2005 ζήτησαν την ακύρωση της απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών η οποία ακύρωσε την απόφαση της αναθέτουσας αρχής (Τμήματος Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων) που είχε κατακυρώσει σ’ αυτούς την προσφορά.
Με την 391/2005 προσβάλλεται η απόφαση ημερ. 1/3/2005 με την οποία κατακυρώθηκε τώρα η προαναφερθείσα προσφορά στο ενδιαφερόμενο μέρος εταιρεία Theodoros Ioannides Ltd.
Οι εφεσίβλητοι/καθ’ ων η αίτηση με την ένσταση τους, ήγειραν θέμα εννόμου συμφέροντος των εφεσειόντων, θέση που πρόβαλε και το ενδιαφερόμενο μέρος. Εισηγήθηκαν πως ό,τι προέχει να αποφασιστεί είναι το κατά πόσο η προσφορά των εφεσειόντων ήταν σύμφωνη με τους όρους των εγγράφων του διαγωνισμού και/ή τις τεχνικές προδιαγραφές, αφού έχει, κατ’ επανάληψη, κριθεί νομολογιακά ότι προσφοροδότης που δεν έχει υποβάλει έγκυρη προσφορά στερείται εννόμου συμφέροντος αμφισβήτησης της επίδικης διοικητικής απόφασης.
Η πρωτόδικη Δικαστής, αφού σημείωσε ότι στην όλη διαδικασία που είχε ακολουθηθεί, το Συμβούλιο ήταν σε συνεχή διαφωνία με την Επιτροπή σε ότι αφορά την εγκυρότητα της προσφοράς των εφεσει[*109]όντων, με κύριο πρόβλημα τον εξοπλισμό ΒSA 331 για το οποίο επανειλημμένα ζήτησαν διευκρινίσεις, κατέληξε ως ακολούθως:
«Το γεγονός ότι ζητήθηκαν επιπρόσθετες διευκρινίσεις, για τις οποίες η Επιτροπή, ως το κατ’ εξοχή αρμόδιο όργανο για την αξιολόγηση των προσφορών, είχε την άποψη ότι δεν μπορούσαν να ζητηθούν, φανερώνει το παράτυπο της διαδικασίας. Η προσφορά των αιτητών, για τεχνικούς λόγους, που εξηγήθηκαν από την Επιτροπή και την Αναθεωρητική Αρχή, ήταν εκτός προδιαγραφών και δεν μπορούσε να συμπληρωθεί με διευκρινίσεις και να καταστεί, εκ των υστέρων, έγκυρη.»
Αφού στη συνέχεια η Δικαστής αναφέρθηκε σε νομολογία σύμφωνα με την οποία το Δικαστήριο δεν ελέγχει θέματα τεχνικής φύσης γιατί «η Διοίκηση είναι ο καλύτερος γνώστης και κριτής» κατέληξε ως ακολούθως:
Ενόψει των πιο πάνω, καταλήγω ότι οι αιτητές δεν έχουν έννομο συμφέρον προσβολής της απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής – η προσφορά τους ήταν εκτός προδιαγραφών – (Προσφυγή Αρ. 390/05) – και, κατ’ επέκταση, της μετέπειτα απόφασης του Συμβουλίου – (Προσφυγή Αρ. 391/05).
Η έφεση
Με την παρούσα έφεση οι εφεσείοντες, με 8 λόγους έφεσης, προσβάλλουν την ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης.
Εξετάζοντας τους λόγους έφεσης μπορούμε να πούμε ότι ο 1ος, 2ος, 6ος και 8ος αφορούν ουσιαστικά στο εύρημα του πρωτόδικου δικαστηρίου ότι η προσφορά των εφεσειόντων ήταν εκτός προδιαγραφών και κατ’ επέκταση δεν είχαν έννομο συμφέρον. Έτσι θα τους εξετάσουμε μαζί.
Είναι ο ισχυρισμός του ευπαιδεύτου δικηγόρου των εφεσειόντων ότι όλα τα απαραίτητα στοιχεία που ζητήθηκαν βάσει των όρων της προσφοράς είχαν δοθεί από τους εφεσείοντες με την υποβολή της προσφοράς τους, χρόνος ο οποίος, σύμφωνα και με τον 3ο λόγο έφεσης, είναι ο σχετικός και όχι ο χρόνος κατά τον οποίο ώφειλαν οι εφεσείοντες να παραδώσουν τα μηχανήματα.
Καταρχήν σημειώνουμε ότι όσον αφορά τον τελευταίο ισχυρισμό, ότι δηλαδή ο χρόνος παράδοσης των μηχανημάτων ήταν άσχετος, πέραν της απλής παράθεσης του ισχυρισμού, δεν έχει αυ[*110]τός υποστηριχθεί με οποιαδήποτε αυθεντία. Εν πάση όμως περιπτώσει, ότι η καθοριστική ημερομηνία ως προς την εγκυρότητα μιας προσφοράς είναι η τελευταία ημερομηνία υποβολής των προσφορών, συμφωνεί και η ευπαίδευτη δικηγόρος των εφεσιβλήτων/καθ’ ων η αίτηση. Επισημαίνει όμως ότι στα έγγραφα του διαγωνισμού, οι τεχνικές προδιαγραφές περιελάμβαναν όρο (βλ. παράγραφο 4.6.1 του Τόμου Δ) ότι οι προσφοροδότες ώφειλαν να προσφέρουν το πιο πρόσφατο τυποποιημένο προϊόν των κατασκευαστών που τακτικά παράγουν τέτοιο προϊόν. Επομένως ορθά το πρωτόδικο δικαστήριο υιοθέτησε την πιο πάνω προσέγγιση κατά τον έλεγχο της εγκυρότητας της προσφοράς.
Θεωρούμε το πιο πάνω σκεπτικό της πλευράς των εφεσιβλήτων ορθό. Επομένως θα εξετάσουμε αν η κατάληξη ότι η προσφορά των εφεσειόντων ήταν εκτός προδιαγραφών είναι ορθή.
Διατείνονται οι εφεσείοντες ότι το Δικαστήριο έκανε λάθος όταν αποδέχτηκε το συμπέρασμα της εφεσίβλητης Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών ότι το μηχάνημα που αναφερόταν στην προσφορά τους με αριθμό BSA 331 και/ή το μηχάνημα που αναφερόταν με αριθμό ΒSA 540 «δεν περιλάμβανε/αν και αποκλισιόμετρο (side slip plate/tester όπως περιγράφεται στα Αγγλικά) και/ή ότι το θέμα ύπαρξης του αποκλισιόμετρου ήταν θέμα τεχνικό στο οποίο δεν είχε την ευχέρεια να επέμβει και/ή παρέμβει». Αναφορικά με την άποψη του πρωτόδικου δικαστηρίου ότι το θέμα ήταν τεχνικό, δεν βλέπουμε πού είναι το λάθος. Παραμένει απλώς να εξεταστεί αν οι αποκλίσεις που διαπιστώθηκαν από την εφεσίβλητη ήταν ουσιώδεις, ούτως ώστε να καθιστούν την προσφορά των εφεσειόντων εκτός προδιαγραφών αφού σύμφωνα με τη νομολογία (βλ. μεταξύ άλλων Tamassos Suppliers v. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 60, Multiklima Malliotis Eng. Ltd. v. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 401, Δημοκρατία ν. Μάριος Θεοχαρίδης Λτδ. (2008) 3 Α.Α.Δ. 488) μόνο απόκλιση από ουσιώδεις όρους καθιστά μια προσφορά άκυρη.
Από την αγόρευση της πλευράς των εφεσειόντων προκύπτει ότι θεωρούν κι’ αυτοί την ύπαρξη αποκλισιόμετρου ουσιώδη. Απλώς ισχυρίζονται ότι τα στοιχεία που παρουσίασαν με την προσφορά τους «αναφέρονταν σαφώς στην ύπαρξη του αποκλισιόμετρου τόσο στο μηχάνημα με αριθμό BSA 331 όσο και στο μηχάνημα με αριθμό BSA 540 το οποίο ήταν νεώτερου τύπου μηχάνημα που θα αντικαθιστούσε το BSA 331 λίγους μήνες μετά.»
Οι πιο πάνω θέσεις των εφεσειόντων επιβεβαιώνουν τα ευρή[*111]ματα της Επιτροπής Αξιολόγησης, τόσο κατά την πρώτη της έκθεση όσο και κατά τη δεύτερη μετά που το Συμβούλιο ζήτησε διευκρινίσεις, ότι όπως είχε αρχικά υποβληθεί η προσφορά των εφεσειόντων υπήρξε μια σύγχυση και ασάφεια στο τι ακριβώς θα προμήθευαν. Πιο συγκεκριμένα στην αρχική της έκθεση η Επιτροπή Αξιολόγησης εισηγήθηκε την μη αποδοχή της προσφοράς των εφεσειόντων με την αιτιολογία ότι τα προσφερόμενα προϊόντα «δεν ήταν έτοιμα για διάθεση στην αγορά την ημέρα υποβολής των προσφορών» για τους εξής λόγους:
(α) ότι οι ίδιοι εφεσείοντες σημείωναν στην επιστολή τους ημερ. 21/5/2004 με την οποία υπέβαλαν την προσφορά τους τα εξής:
«Παρακαλώ σημειώσατε ότι η γραμμή ελέγχου μηχανοκινήτων οχημάτων πέραν των 3,5 τόνων μικτού βάρους, δηλαδή το Μοντέλο BOSCH/ATT, BSA 331, θα αντικατασταθεί μέσα στους επόμενους 5-6 μήνες με το μοντέλο BSA 540. Το νέο μοντέλο BSA540 θα έχει όλα τα τεχνικά χαρακτηριστικά, προδιαγραφές και όρους του BSA 331 αλλά θα έχει πιο νέο λογισμικό ως εκείνο του μοντέλου SDL 260 για οχήματα μέχρι 3,5 τόνους καθώς επίσης και άλλες τεχνικές βελτιώσεις. Η εμφάνιση θα είναι ακριβώς η ίδια».
(β) ότι το μοντέλο BSA 331 που αναφέρουν πιο πάνω είναι μόνο φρενόμετρο, σύμφωνα με τα στοιχεία της προσφοράς (leaflet), δηλαδή δεν υπάρχουν οποιαδήποτε στοιχεία στην προσφορά που να δείχνουν τουλάχιστον την παρουσία αποκλισιόμετρου.
(γ) ότι το μοντέλο BSA 540 φαίνεται ότι τουλάχιστον την ημέρα υποβολής των προσφορών δεν ήταν το πιο πρόσφατο τυποποιημένο προϊόν των κατασκευαστών που τακτικά παράγουν τέτοιο προϊόν, όπως ζητούν οι τεχνικές προδιαγραφές (παράγραφος 4.6.1, Τόμος Δ) και πιθανότατα να μην υπήρχε τέτοιο μοντέλο αλλά να ήταν στα σχέδια ή σε δοκιμαστικό στάδιο.
(δ) ότι όσον αφορά το λογισμικό υποστήριξης του εξοπλισμού για γραμμές ελέγχου πέραν των 3,5 τόνων και πάλιν οι εφεσείοντες χρησιμοποιούν μέλλοντα χρόνο, κάτι που δείχνει ότι δεν υπήρχε την ημέρα υποβολής των προσφορών.
Παρά την πιο πάνω εισήγηση, το Συμβούλιο Προσφορών αποφάσισε να ζητήσει συμπληρωματική έκθεση αξιολόγησης «για να εντοπισθούν σε όλα τα έγγραφα που συνοδεύουν την προσφορά όλες οι αναφορές στο σύστημα ΒSA 331 και να σχολιασθούν ειδι[*112]κότερα σε ό,τι αφορά στη συμπερίληψη αποκλισιόμετρου για τη γραμμή πέραν των 3, 5 τόνων».
Στη συμπληρωματική έκθεση που υποβλήθηκε στο Συμβούλιο Προσφορών (επισυνάπτεται ως Παράρτημα 17 στην ένσταση του καθ’ ου η αίτηση στην προσφυγή 391/05) καταγράφονται όλα τα σημεία της προσφοράς των εφεσειόντων, τα οποία αναφέρονται στην προσφορά αποκλισιόμετρου και καταδεικνύεται η σύγχυση που προκαλεί το κείμενο της προσφοράς: άλλοτε δηλώνουν εξοπλισμό (τύπου BSA 331/540) που λειτουργεί ταυτόχρονα και ως φρενόμετρο και ως αποκλισιόμετρο και άλλοτε δηλώνουν ξεχωριστές τιμές για το φρενόμετρο και το αποκλισιόμετρο, αφήνοντας να νοηθεί ότι πρόκειται για δύο ξεχωριστούς εξοπλισμούς. Την ίδια στιγμή όμως παραπέμπουν σε τεχνικό εγχειρίδιο και cd για το μοντέλο «BSA 331», το οποίο είναι φρενόμετρο μόνο. Όποτε αναφέρονται σε συμμόρφωση με τις προδιαγραφές για το αποκλισιόμετρο χρησιμοποιούν χρόνο μέλλοντα, ενώ στην περίπτωση των υπόλοιπων εξοπλισμών αναφέρονται σε χρόνο ενεστώτα.
Λαμβάνοντας υπόψη, τη λεπτομερή ανάλυση της προσφοράς των εφεσειόντων η οποία καταγράφεται στη συμπληρωματική έκθεση, η Επιτροπή Αξιολόγησης κατέληξε εκ νέου, μεταξύ άλλων, στους ακόλουθους λόγους απόρριψης της προσφοράς:
(α) Ο προσφέρων δεν ξεκαθαρίζει στην προσφορά του ποίο μοντέλο προσφέρει και ο κωδικός και οι πληροφορίες αντικρούονται.
(β) Εάν προσφέρει το μοντέλο BSA 540 που θα αντικαταστήσει σε 6 μήνες το μοντέλο ΒSA 331, τότε το προσφερόμενο προϊόν την ημέρα υποβολής της προσφοράς δεν ήταν το πιο πρόσφατο τυποποιημένο προϊόν των κατασκευαστών που τακτικά παράγουν τέτοιο προϊόν, όπως ζητούν οι προδιαγραφές (παρα.4.6.1, τόμος Δ). Ωστόσο, στην προσφορά δεν υπάρχουν οποιαδήποτε τεχνικά φυλλάδια που να δείχνουν το νέο μοντέλο ΒSA 540.
(γ) Στην περίπτωση που το προσφερόμενο μοντέλο είναι το μοντέλο BSA 331, αυτό ήταν κατά την ημέρα υποβολής της προσφοράς ήδη σε παραγωγή, αλλά σύμφωνα με τα τεχνικά φυλλάδια ο κωδικός αυτός προσδιορίζει φρενόμετρο μόνο.
(δ) Εάν υποθέσει κανείς ότι εκ παραδρομής δηλώθηκαν λάθος κωδικοί και ότι ο πραγματικός κωδικός για το προσφερόμενο μοντέλο είναι ο BSA 331/540, τότε από τις πληροφορίες του αρχείου του CD, BSA-LKW-engl-2004.ptt, για το BSA3xx/5xx όπως το δηλώνει, προκύπτει και πάλι ότι ο κωδικός αυτός προσδιορίζει φρενόμετρο για φορτηγά.
[*113]Παρά την πιο πάνω αναλυτική συμπληρωματική έκθεση της Επιτροπής Αξιολόγησης, το Συμβούλιο Προσφορών αποφάσισε (βλ. Παράρτημα 18 στην Ένσταση των καθ’ ων η αίτηση στην προσφυγή 391/05) όπως η Επιτροπή Αξιολόγησης ζητήσει ξανά διευκρινίσεις από τους εφεσείοντες.
Η Αναθέτουσα Αρχή διατηρούσε την άποψη (βλ. επιστολή προς το Συμβούλιο Προσφορών που αποτελεί το Παράρτημα 19 στην Ένσταση του καθ’ ου η αίτηση στην προσφυγή 391/05) ότι δεν επιτρεπόταν να ζητηθούν διευκρινίσεις, αναφορικά με θέματα που αφορούν τις απαιτήσεις των όρων και τις προδιαγραφές που αναφέρονται στον Πίνακα Συμμόρφωσης, σημειώνοντας ότι, σύμφωνα με την παράγραφο 3, στη σελ. 3, του Τόμου Δ των Εγγράφων των Προσφορών, η οποία παρατίθεται αμέσως πριν από τον Πίνακα Συμμόρφωσης:
«Προσφορές που δεν συνοδεύονται από τον πιο κάτω πίνακα ουσιαστικά συμπληρωμένο και από τεχνικά εγχειρίδια/φυλλάδια ή/και βεβαιώσεις από τον κατασκευαστή που να επαληθεύουν όλα τα αναφερόμενα στον πίνακα συμμόρφωσης θα απορρίπτονται.»
Το Συμβούλιο Προσφορών επέμεινε στην απόφασή του όπως ζητηθούν διευκρινίσεις, θεωρώντας ότι δεν θα πρόκειται για παροχή ευκαιρίας για εκ των υστέρων προσθήκη στοιχείων στην προσφορά του (βλ. Παράρτημα 20 στην ένσταση των καθ’ ων η αίτηση στην προσφυγή 391/05).
Σε συνέχεια της πιο πάνω απόφασης του Συμβουλίου, η Επιτροπή Αξιολόγησης ζήτησε από τους εφεσείοντες (βλ. Παράρτημα 21 στην ένσταση των καθ’ ων η αίτηση στην προσφυγή 391/05), με επιστολή ημερ. 11/11/2004, να υποβάλουν εγχειρίδια/φυλλάδια και περιγραφή του μηχανήματος BSA 331/540, και, με επιστολή ημερ. 19/11/2004, να διευκρινίσουν εάν το μοντέλο ΒSA 540 είναι και αποκλισιόμετρο διότι στα νέα έγγραφα που απέστειλαν περιλαμβάνεται σχετική βεβαίωση του κατασκευαστή, ενώ στα τεχνικά φυλλάδια φαίνεται ότι ο εν λόγω εξοπλισμός είναι μόνο φρενόμετρο και να διευκρινίσουν επίσης εάν το μοντέλο BSA 331 είναι και αποκλισιόμετρο, διότι στα νέα έγγραφα που απέστειλε περιλαμβάνεται σχετική βεβαίωση του κατασκευαστή, ενώ στα τεχνικά φυλλάδια φαίνεται ότι ο εν λόγω εξοπλισμός είναι μόνο φρενόμετρο. Οι εφεσείοντες προσκόμισαν βεβαιώσεις του κατασκευαστή και φωτογραφία που δήλωνε ότι το αποκλισιόμετρο ήταν προαιρετικό εξάρτημα του μοντέλου BSA 540, το οποίο έχει ήδη αντικαταστήσει το μοντέλο BSA 331. (Οι βεβαιώσεις κι η φωτογραφία [*114]ευρίσκονται στον αρ. φακ. 13.25.20.22/04/Β, κυανούν 138). Ενόψει αυτών, η Επιτροπή εισηγήθηκε στο Συμβούλιο ότι σε περίπτωση κατακύρωσης της προσφοράς υπέρ των εφεσειόντων, θα έπρεπε να κατακυρωθεί για το μοντέλο BSA 540, εφόσον αυτό έχει ήδη αντικαταστήσει το μοντέλο BSA 331.
Αποδεχόμενο τις δοθείσες διευκρινίσεις, το Συμβούλιο Προσφορών κατακύρωσε την προσφορά υπέρ των εφεσειόντων (βλ. Παράρτημα 24 στην ένσταση των εφεσιβλήτων/καθ’ ων η αίτηση στην προσφυγή 391/05).
Όλα τα πιο πάνω γεγονότα που αφορούσαν στη διαδικασία αξιολόγησης τέθηκαν υπόψη της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών και καταγράφονται στην απόφασή της. Ακολούθως από την τρίτη παράγραφο στη σελ. 3 της απόφασης μέχρι την πρώτη παράγραφο στη σελ. 8 της απόφασής της, η Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών καταγράφει τους λόγους, στους οποίους το ενδιαφερόμενο μέρος στην παρούσα προσφυγή, το οποίο είχε ασκήσει την ενώπιον της ιεραρχική προσφυγή, στήριζε τον ισχυρισμό ότι η προσφορά των εφεσειόντων δεν πληρούσε τις προδιαγραφές και ότι παράτυπα ζητήθηκαν διευκρινίσεις και παράτυπα αυτές έγιναν δεκτές εφόσον δεν συνοδεύονταν από τεχνικά φυλλάδια. Στις σελ. 8 και 9 της απόφασής της, η Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών καταγράφει τις απαντήσεις της Αναθέτουσας Αρχής (βλ. παρα. 1-7) αλλά δεν συμφώνησε με αυτές. Σημειώνει στη σελ. 10 τα εξής:
«Το έντυπο που περιγράφει τα τεχνικά χαρακτηριστικά του αποκλισιόμετρου δεν κάνει παραπομπή σε τεχνικά φυλλάδια ή βεβαιώσεις ή εγχειρίδια όπως πράττει σε όλες τις άλλες τεχνικές προδιαγραφές.
Η Επιτροπή αξιολόγησης ανέφερε ότι κάθε δήλωση που αναφέρεται στον πίνακα συμμόρφωσης πρέπει να υποστηρίζεται από τεχνικά φυλλάδια ή/και βεβαιώσεις από τον κατασκευαστή όπου στα τεχνικά φυλλάδια δεν υπάρχουν οι παραπομπές. Προσφορές που δεν συνοδεύονται από τον πίνακα, ουσιαστικά συμπληρωμένο και από τεχνικά φυλλάδια και βεβαιώσεις, που όταν εξετάστηκε για πρώτη και δεύτερη φορά είναι παραδεκτό ότι δεν υπήρχαν, θα απορριπτοντο. Αντ’ αυτού, αντί να απορριφθούν εζήτησαν και διευκρινίσεις, έστειλαν πιστοποιητικό.
Από τους ανωτέρω ισχυρισμούς και τα γεγονότα όπως εκτίθενται πιο πάνω και φαίνονται στους σχετικούς διοικητικούς φακέλους καθώς και τα επιχειρήματα που έχουν ακουσθεί κατά την ενώ[*115]πιον μας ακροαματική διαδικασία, καταλήγουμε στα ακόλουθα:
(α) Δεν μας ικανοποιούν και δεν μας βρίσκουν σύμφωνους οι ισχυρισμοί της Αναθέτουσας Αρχής ότι η επιλεγείσα προσφορά ανταποκρίνεται στους όρους των προσφορών.
(β) Οι ζητηθείσες διευκρινίσεις από το Συμβούλιο προσφορών δεν ήταν ουσιαστικά διευκρινίσεις, αλλά συνιστούσαν συμπλήρωση της προσφοράς, γεγονός ανεπίτρεπτο.»
Με βάση τα πιο πάνω κρίνουμε ότι το εύρημα του πρωτόδικου δικαστηρίου ότι δεν ήταν έγκυρη η προσφορά των εφεσειόντων και ότι δεν χωρούσε η αναζήτηση διευκρινίσεων, είναι ορθό, όπως ορθά έκρινε ότι τα θέματα ήσαν τεχνικά και επομένως το Δικαστήριο δεν επεμβαίνει στα σχετικά ευρήματα της διοίκησης. (Βλ. Podium Engineering Ltd. v. Δημοκρατίας (2008) 3 A.A.Δ. 430).
Αναφορικά με τον 4ο λόγο έφεσης που ουσιαστικά αποτελεί παράπονο ότι το πρωτόδικο δικαστήριο δεν εξέτασε το 10ο νομικό λόγο της προσφυγής 390/05, ότι δηλαδή κατά παράβαση του κανόνα φυσικής δικαιοσύνης audi alteram partem δεν έδωσε στους εφεσείοντες το δικαίωμα ακρόασης, κρίνουμε ότι αυτό αφορά την ουσία της προσφυγής και εφόσον αποφασίσαμε ότι ορθά κρίθηκε πρωτόδικα ότι οι εφεσείοντες δεν είχαν έννομο συμφέρον να προωθούν την προσφυγή, δεν μπορεί να εξεταστεί ο λόγος αυτός.
Με το ίδιο πιο πάνω σκεπτικό απορρίπτονται και οι 5ος και 7ος λόγοι έφεσης ότι δηλαδή η προσφορά του ενδιαφερόμενου μέρους ήταν εκτός προδιαγραφών και ότι το πρωτόδικο δικαστήριο επικύρωσε την προσφορά του ενδιαφερόμενου μέρους χωρίς να εξετάσει δεόντως την απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής αλλά απλώς την υιοθέτησε. Σύμφωνα με τη νομολογία όταν ένας αιτητής δεν έχει έννομο συμφέρον να προσβάλλει μια πράξη και/ή απόφαση, τότε το γεγονός ότι και το ενδιαφερόμενο μέρος δυνατό να είναι κι’ αυτό ένοχο κάποιας παράβασης, είναι άσχετο. (βλ. μεταξύ άλλων Tamassos Suppliers v. Δημοκρατίας, Multiklima Malliotis Eng. Ltd. v. Δημοκρατίας, Δημοκρατία ν. Μάριος Θεοχαρίδης Λτδ., (πιο πάνω).
Ενόψει όλων των πιο πάνω η έφεση αποτυγχάνει και απορρίπτεται με έξοδα εναντίον των εφεσειόντων και υπέρ των εφεσιβλήτων, όπως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο