(2011) 3 ΑΑΔ 305
[*305]13 Aπριλίου, 2011
[KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ/στές]
ΤΑΣΣΟΣ ΤΡΑΤΤΟΝΙΚΟΛΑ,
Εφεσείων - Αιτητής,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΥΛΑΚΩΝ,
2. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ
ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΕΩΣ,
Εφεσιβλήτων - Καθ’ ων η αίτηση.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 135/2007)
Συνταγματικό Δίκαιο ― Αρχή της ισότητας ― Άρθρο 28 του Συντάγματος ― Ερμηνεία του από την νομολογία ― Θεμελιώθηκε παραβίασή του στην κριθείσα περίπτωση καθιέρωσης ηλικιακών προσόντων για τη θέση Δεσμοφύλακα.
Ο εφεσείων ενέμεινε στην αξίωσή του που επεδίωξε και πρωτόδικα, για ακύρωση της μη συμπερίληψής του στον κατάλογο διοριστέων για τη θέση Δεσμοφύλακα, για την οποία είχε υποβάλει αίτηση για διορισμό πάνω σε έκτακτη βάση. Πρωτοδίκως είχε απορριφθεί η προσφυγή του εφεσείοντα ως προσβάλλουσα πληροφοριακή πράξη, απόφαση όμως, η οποία στη συνέχεια παραμερίστηκε κατ’ έφεση, όπου κρίθηκε ότι η πράξη ήταν εκτελεστή. Ακολούθησε εκδίκαση της ουσίας της υπόθεσης.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Το Άρθρο 28 του Συντάγματος, προσδίδει έρεισμα στην εξασφάλιση ίσων ευκαιριών και ιδιαιτέρως καθεστώς ισονομίας σε όλους τους πολίτες της χώρας. Η αρχή της ισότητας η οποία κατοχυρώνεται με το εν λόγω άρθρο στοχεύει στην αποφυγή οποιασδήποτε μορφής δυσμενούς διάκρισης και αυτό αποτελεί το κριτήριο αντίκρισης οποιασδήποτε νομοθετικής ή άλλης πρόνοιας. Το Άρθρο [*306]28 δεν απαγορεύει διακρίσεις βασιζόμενες σε ουσιαστικά διαφορετικά αντικείμενα, σταθμίζοντας ταυτοχρόνως το ισοζύγιο μεταξύ του γενικού συμφέροντος της πολιτείας και των δικαιωμάτων και ελευθεριών του πολίτη.
2. Στην υπό εξέταση περίπτωση, δεν γίνεται αντιληπτό πώς μπορεί να στοιχειοθετηθεί αντικειμενικώς ή ευλόγως η διάκριση που οι καθ’ ων η αίτηση επέβαλαν στην περίπτωση του αιτητή, λόγω υπέρβασης του ορίου ηλικίας. Δεν είναι επίσης αντιληπτό πώς μπορεί να τεκμηριωθεί αντικειμενική διαφοροποίηση της περίπτωσης υποβολής αιτήσεως για έκτακτη πρόσληψη, σε αντίθεση με τη νόμιμη πλήρωση της θέσης του Δεσμοφύλακα. Αυτή η ιδία η διαφοροποίηση αδυνατίζει το προβληθέν επιχείρημα. Σαφώς υπάρχει δυσμενής διάκριση, που εστιάζεται στη διάκριση μεταξύ δεδομένων εκτάκτου και μονίμου απασχόλησης.
3. Συνακόλουθα η μη συμπερίληψη του αιτητή στον τελικό κατάλογο των υποψηφίων, για την πλήρωση της θέσης του Δεσμοφύλακα, όπως αυτός δημοσιεύτηκε στις 10 Ιουνίου 2005, ήταν αποτέλεσμα δυσμενούς διάκρισης σε βάρος του, συνεπώς παράνομη.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Τραττονικόλα ν. Δημοκρατίας (2010) 3 Α.Α.Δ. 144,
Ηλία ν. Δημοκρατίας, (1999) 3 Α.Α.Δ. 884,
In the matter of application by advocates Vassiliades and Vakis (1971) 2 C.L.R. 279,
Republic v. Christoudia a.o. (1988) 3 C.L.R. 2622,
Kyriakides v. Republic (1969) 3 C.L.R. 390,
Παύλου ν. Γενικού Εφόρου Εκλογών κ.ά. (1987) 1 Α.Α.Δ. 252,
Χαραλάμπους κ.ά ν. Δημοκρατίας (2009) 3 Α.Α.Δ. 192.
Έφεση.
Έφεση από τον εφεσείοντα εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου (Αρτέμης, Δ.), (Υπόθεση Aρ. 947/05), [*307]ημερ. 23.7.07.
Α. Σ. Αγγελίδης, για τον Εφεσείοντα.
Ε. Καρακάννα (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Εφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Κ.Παμπαλλής.
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως προχώρησε στις 31 Δεκεμβρίου 2004, σε δημοσίευση πρόθεσης πρόσληψης εκτάκτων υπαλλήλων για τη θέση Δεσμοφυλάκων στο Τμήμα Φυλακών.
Σύμφωνα με το υπάρχον Σχέδιο Υπηρεσίας, για τη μόνιμη θέση Δεσμοφύλακα, προσδιοριζόταν, μεταξύ άλλων, ως απαιτούμενο προσόν η ηλικία των υποψηφίων μεταξύ 20-30 χρόνων. Υπήρχε όμως και η Σημείωση (3) που διελάμβανε:
«(3) Πρόσωπα που υπερβαίνουν το 30ό έτος της ηλικίας τους, αλλά δεν υπερβαίνουν το 40ό έτος της ηλικίας τους …… και υπηρέτησαν ως δεσμοφύλακες έναν τουλάχιστον χρόνο πάνω σε έκτακτη βάση, μπορούν να θεωρηθούν ως υποψήφιοι, νοουμένου ότι κατέχουν τα υπόλοιπα προσόντα»
Ο εφεσείων, αφού υπηρέτησε ως έκτακτος δεσμοφύλακας από 24 Μαΐου 2004 μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2004 και ακολούθως επί δεκαπενθήμερης βάσης από 1η Γενάρη 2005 μέχρι 19 Ιουνίου, 2005, ανταποκρίθηκε στην πιο πάνω δημοσίευση, υποβάλλοντας σχετική αίτηση.
Στον δημοσιευθέντα προκαταρκτικό κατάλογο ημερ. 8 Απριλίου 2005, ο αιτητής περιελήφθη, όχι όμως και στον τελικό, που δημοσιεύτηκε στις 10 Ιουνίου 2005. Στο μεταξύ τον πληροφόρησαν με επιστολή ημερ. 3 Ιουνίου 2005, ότι δεν ήταν δυνατόν να συμπεριληφθεί στον τελικό κατάλογο αφού ήταν ηλικίας μεγαλύτερης των 30 ετών, ούτε, όπως γνωμάτευσε ο Γενικός Εισαγγελέας, μπορούσε να θεωρηθεί ότι καλυπτόταν από την πιο πάνω Σημείωση (3) του Σχεδίου Υπηρεσίας, καθότι η πρόνοια αυτή αφορούσε μόνο την πλήρωση μόνιμης θέσης και όχι την έκτακτη απασχόληση.
Ως αποτέλεσμα της πιο πάνω αρνητικής πληροφόρησης που εί[*308]χε ο εφεσείων, καταχώρησε την προσφυγή 947/2005. Αδελφός μας δικαστής που εκδίκασε πρωτοδίκως την προσφυγή αποδέχτηκε, την προβληθείσα από τη Δημοκρατία προδικαστική ένσταση, που εστιαζόταν στην εισήγηση ότι το περιεχόμενο της επιστολής ημερ. 3 Ιουνίου 2005 ήταν πληροφοριακού χαρακτήρα και απέρριψε την προσφυγή. Σε έφεση που ακολούθησε η πρωτόδικη απόφαση παραμερίστηκε αφού έγινε αποδεχτό ότι η εν λόγω επιστολή κοινοποιούσε στον εφεσείοντα την οριστική απόφαση των καθ΄ων η αίτηση για μη συμπερίληψη του στον κατάλογο των υποψηφίων για τη θέση του Δεσμοφύλακα. Ως αποτέλεσμα τούτου θα εξετάσουμε την ουσία της προσφυγής. (Τραττονικόλα ν. Δημοκρατίας (2010) 3 Α.Α.Δ. 144).
Το κύριο επιχείρημα που προβλήθηκε από τον εφεσείοντα, ήταν η δυσμενής διάκριση που υφίσταται, κατά παράβαση του Άρθρου 28 του Συντάγματος, αφού αποκλείστηκε από υποψήφιος μόνο σε συνάρτηση με την ηλικία του.
Περαιτέρω, εισηγήθηκε ο συνήγορος του, ο καθορισμός ηλικίας για διεκδίκηση της θέσης παραβιάζει το Άρθρο 6 του περί Καταπολέμησης των Φυλετικών και Ορισμένων Άλλων Διακρίσεων (Επίτροπος) Νόμου 2004 (Ν.42(Ι)/2004) όπως επίσης τις πρόνοιες του περί Ίσης Μεταχείρισης στην Απασχόληση και στην εργασία Νόμου του 2004 (Ν.58(Ι)/2004).
Οι καθ’ ων η αίτηση από την άλλη πλευρά υποστήριξαν ότι ο καθορισμός ηλικίας ποσώς δεν απολήγει σε δυσμενή διάκριση, αφού, όπως είπε η συνήγορος, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη φύση της εργασίας του δεσμοφύλακα.
Το Άρθρο 28 του Συντάγματος, επί του οποίου εδράζεται η εισήγηση του αιτητή, προσδίδει έρεισμα στην εξασφάλιση ίσων ευκαιριών και ιδιαιτέρως καθεστώς ισονομίας σε όλους τους πολίτες της χώρας (Ηλία ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 884). Η αρχή της ισότητας η οποία κατοχυρώνεται με το εν λόγω άρθρο στοχεύει στην αποφυγή οποιασδήποτε μορφής δυσμενούς διάκρισης και αυτό αποτελεί το κριτήριο αντίκρισης οποιασδήποτε νομοθετικής ή άλλης πρόνοιας. (In the matter of application by advocates Vassiliades and Vakis (1971) 2 C.L.R. 279). H πιο πάνω αρχή και το δικαίωμα ισότητας, όπως τονίστηκε στην υπόθεση Republic v. Maria Christoudia and Another (1988) 3 C.L.R. 2622, δεν απαγορεύει διακρίσεις στη μεταχείριση ,οι οποίες να θεμελιώνονται σε αντικειμενική εκτίμηση ουσιαστικά διαφορετικών πραγματικών καταστάσεων,που βασίζονται στο δημόσιο συμφέρον. [*309]Αποτελεί διάκριση και παραβίαση της αρχής της ισότητας όταν η εν λόγω διαφοροποίηση δεν βασίζεται σε αντικειμενική και εύλογη διάκριση. (Melis Kyriakides v. Republic (1969) 3 C.L.R. 390). Επίσης, το Άρθρο 28 δεν απαγορεύει διακρίσεις βασιζόμενες σε ουσιαστικά διαφορετικά αντικείμενα σταθμίζοντας ταυτοχρόνως το ισοζύγιο μεταξύ του γενικού συμφέροντος της πολιτείας και των δικαιωμάτων και ελευθεριών του πολίτη. (Παύλος Παύλου ν. Γενικού Εφόρου Εκλογών κ.ά. (1987) 1 Α.Α.Δ. 252). Σχετική επίσης επί του θέματος είναι και η υπόθεση Χαραλάμπους κ.ά ν. Δημοκρατίας (2009) 3 Α.Α.Δ. 192.
Στην υπό εξέταση περίπτωση, δεν μπορούμε να αντιληφθούμε πώς μπορεί να στοιχειοθετηθεί αντικειμενικώς ή ευλόγως η διάκριση που οι καθ’ ων η αίτηση επέβαλαν στην περίπτωση του αιτητή. Δεν είναι επίσης αντιληπτό πώς μπορεί να τεκμηριωθεί αντικειμενική διαφοροποίηση της περίπτωσης υποβολής αιτήσεως για έκτακτη πρόσληψη, σε αντίθεση με τη νόμιμη πλήρωση της θέσης του Δεσμοφύλακα. Αυτή η ιδία η διαφοροποίηση αδυνατίζει το προβληθέν επιχείρημα των εφεσιβλήτων ότι η άρνηση συμπερίληψης στον κατάλογο υποψηφίων, ήταν νόμιμη αφού ήταν συνυφασμένη με την εργασία του δεσμοφύλακα. Η εργοδότηση επί μονίμου βάσεως δεν αποτελεί πρόβλημα αν είναι ένας υποψήφιος πέραν των 30 ετών, με προϋπηρεσία ως έκτακτος για ένα μόνο χρόνο και δημιουργεί ηλικιακό κώλυμα η απασχόληση επί εκτάκτου βάσεως. Σαφώς υπάρχει δυσμενής διάκριση που εστιάζεται στη διάκριση μεταξύ δεδομένων εκτάκτου και μονίμου απασχόλησης, αφού όπως σημειώνεται στο ίδιο το Σχέδιο Υπηρεσίας, που αναφέραμε πιο πάνω, όλα τα υπόλοιπα προσόντα ενυπάρχουν, όπως στην περίπτωση του εφεσείοντα.
Συνακόλουθα η μη συμπερίληψη του αιτητή στον τελικό κατάλογο των υποψηφίων, για την πλήρωση της θέσης του Δεσμοφύλακα, όπως αυτός δημοσιεύτηκε στις 10 Ιουνίου 2005, ήταν αποτέλεσμα δυσμενούς διάκρισης σε βάρος του, συνεπώς παράνομη.
Η προσφυγή επιτυγχάνει, η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρούται. Τα έξοδα, όπως θα υπολογιστούν από τον πρωτοκολλητή, για έγκριση από το Δικαστήριο, επιδικάζονται υπέρ του εφεσείοντα και εναντίον των καθ’ ων η αίτηση.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο