(2011) 3 ΑΑΔ 310
[*310]13 Απριλίου, 2011
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ,
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ/στές]
1. ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΣΥΝΔΙΚΑΤΟ ΤΟΥΡΚΩΝ ΔΑΣΚΑΛΩΝ
ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΄Η ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΣΥΝΔΙΚΑΤΟ
ΤΟΥΡΚΩΝ ΔΑΣΚΑΛΩΝ,
2. SENER HASSAN (ELCIL),
3. H. ONER (SERIFOGLU),
Εφεσείοντες,
ν.
1. ΓΕΝΙΚΗΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΑΣ ΠΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΕΙ
ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
2. ΓΕΝΙΚΗΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΑΣ ΠΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΕΙ
ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,
Εφεσιβλήτων.
(Aναθεωρητική Έφεση Αρ. 60/2008)
Αναθεωρητική Δικαιοδοσία ― Είναι μόνο ακυρωτική και δεν μπορεί να οδηγεί σε έκδοση δηλωτικών αποφάσεων ή διαταγμάτων, όπως αυτά που εζητούντο στην κριθείσα περίπτωση.
Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο ― Κατάργηση δίκης ― Η περίπτωση της διαδικασίας, αναφορικά με θέματα τα οποία απώλεσαν το αντικείμενό τους.
Διοικητική Πράξη ― Εκτελεστή, σε αντιδιαστολή προς πράξη στερούμενη εκτελεστότητας ― Η περίπτωση της διοικητικής πρόθεσης που δεν υλοποιήθηκε, με αποτέλεσμα να μην παραχθεί οποιαδήποτε εκτελεστότητα.
Αναθεωρητική Δικαιοδοσία ― Πράξεις κυβερνήσεως ― Είναι εκτός της δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Έννομο Συμφέρον ― Τουρκικού σωματείου εκπαιδευτικών, να προσφύγει κατά της ίδρυσης τουρκόφωνου σχολείου στις ελεύθερες περιοχές.
[*311]Οι εφεσείοντες επεδίωξαν την ανατροπή της πρωτόδικης δικαστικής απόφασης, με την οποία είχε απορριφθεί η προσφυγή τους διά της οποίας αξίωναν διάφορες θεραπείες, σε σχέση με την απόφαση της Δημοκρατίας να λειτουργήσει τουρκόφωνο σχολείο στη Λεμεσό, η οποία εν τέλει δεν υλοποιήθηκε.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απορρίπτοντας την έφεση, αποφάσισε ότι:
1. Είναι προφανές ότι η δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, σύμφωνα με το Άρθρο 146 του Συντάγματος, είναι μόνο ακυρωτική και το Ανώτατο Δικαστήριο δεν κέκτηται εξουσία να εκδίδει δηλωτικές αποφάσεις ή διατάγματα, όπως αυτά που αξιώνονται από τους εφεσείοντες.
2. Όπως είναι γνωστό, το Δικαστήριο δεν ασχολείται με θέματα τα οποία έχουν απωλέσει το αντικείμενό τους και συνεπώς, με τη διαδικασία δεν εξυπηρετείται οιοσδήποτε πρακτικός σκοπός.
3. Οι εφεσείοντες αξιώνουν όπως το παρόν δικαστήριο διατάξει τους καθ’ ων η αίτηση να ακυρώσουν οποιανδήποτε ενέργεια έχουν λάβει σχετικά. Και αυτή η αξίωση είναι εκτός της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου. Όμως, ακόμα κι’ αν ζητούσαν την ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης σύμφωνα με το Άρθρο 146 του Συντάγματος και πάλιν δεν θα μπορούσαν να επιτύχουν, γιατί η πράξη που προσβάλλουν δεν είναι εκτελεστή διοικητική πράξη. Συνιστά στην ουσία έκφραση της πρόθεσης της διοίκησης για την ίδρυση σχολείου με συγκεκριμένες προδιαγραφές. Πρόθεση που δεν υλοποιήθηκε, λόγω έλλειψης σχετικού ενδιαφέροντος από το κοινό. Ήταν προσφορά μιας άλλης δυνατότητας. Λόγω της μη προώθησης της όλης σκέψης και της μη λειτουργίας του σχολείου, η υπόθεση παρέμεινε άνευ αντικειμένου.
4. Εν πάση περιπτώσει, απόφαση τέτοιας φύσης θα ήταν πράξη κυβερνήσεως (acte de gouvernement) η οποία βρίσκεται εκτός της δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Δεν θα αποφασιστεί όμως αυτό το ζήτημα επειδή δεν έχει εγερθεί και δεν έχει συζητηθεί.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Έφεση.
Έφεση από τους εφεσείοντες εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου (Αρτέμης, Δ.), (Υπόθεση Aρ. 1614/05), [*312]ημερ. 26.3.08.
Ο. Σερίφογλου, για τους Εφεσείοντες.
Λ. Ουστά (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄, για τους Εφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα απαγγείλει ο Δικαστής Νικολαΐδης.
ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ.: Στις 25.8.2005 το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε τη σύσταση σχολείου δημοτικής εκπαίδευσης στη Λεμεσό, το οποίο θα λειτουργούσε από το Σεπτέμβρη του 2005 και του οποίου το αναλυτικό πρόγραμμα και το εκπαιδευτικό προσωπικό θα ανταποκρίνονταν στις ανάγκες τουρκόφωνων μαθητών. Το σχολείο θα διοικείτο από πενταμελές διοικητικό συμβούλιο αποτελούμενο από δύο εκπροσώπους του συνδέσμου γονέων του σχολείου, δύο εκπροσώπους του εκπαιδευτικού προσωπικού και ένα εκπρόσωπο της κυβέρνησης.
Οι εφεσείοντες 1 είναι συνδικαλιστικό σωματείο Τουρκοκύπριων εκπαιδευτικών. Ο εφεσείων 2 είναι ο γενικός γραμματέας του σωματείου, ενώ ο εφεσείων 3 είναι δικηγόρος από την Αμμόχωστο. Με την προσφυγή τους που συνιστά το υπόβαθρο της παρούσας διαδικασίας, αξίωναν θεραπείες σχετικές με την πιο πάνω απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
Η προσφυγή απορρίφθηκε γιατί το πρωτόδικο δικαστήριο αποδεχόμενο σχετικές ενστάσεις των καθ’ ων η αίτηση, κατέληξε ότι οι εφεσείοντες δεν είχαν έννομο συμφέρον, αλλά και ότι το Ανώτατο Δικαστήριο δεν είχε δικαιοδοσία να παράσχει τις αιτούμενες θεραπείες μια και η δικαιοδοσία βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος είναι μόνο ακυρωτική.
Με την παρούσα έφεση οι εφεσείοντες ουσιαστικά επαναλαμβάνουν τα επιχειρήματα τα οποία προώθησαν στην προσφυγή τους. Υποστηρίζουν ότι, αντίθετα με ό,τι το πρωτόδικο δικαστήριο αποφάσισε, το Άρθρο 146 του Συντάγματος παρέχει στο δικαστήριο αποκλειστική εξουσία να λαμβάνει τελεσίδικη απόφαση για προσφυγή που υποβάλλεται με παράπονο ότι «απόφαση, συμπεριφορά ή παράλειψη οργάνου, αρχής ή προσώπου που ασκεί εκτελεστική ή διοικητική εξουσία είναι αντίθετη με τις πρόνοιες του Συντάγματος αυτού ή οποιουδήποτε Νόμου ή ότι αυτά γίνονται με [*313]την καταπάτηση ή κατάχρηση της εξουσίας που δόθηκε στο εν λόγω όργανο ή αρχή ή πρόσωπο».
Υποστηρίζουν περαιτέρω ότι σύμφωνα με το Σύνταγμα του 1960 το δικαίωμα εκπαίδευσης των μελών της τουρκοκυπριακής κοινότητας ανήκει αποκλειστικά στην Τουρκοκυπριακή Κοινοτική Συνέλευση και το δικαίωμα αυτό δεν μπορεί να παραβιάζεται με πρόφαση το δίκαιο της ανάγκης, αφού το δίκαιο της ανάγκης δεν μπορεί να τροποποιεί το Σύνταγμα.
Οι εφεσείοντες υποστηρίζουν ακόμα ότι το Σύνταγμα δεν παρέχει σε οποιοδήποτε άλλο όργανο της Κυπριακής Δημοκρατίας αρμοδιότητα στις υποθέσεις εκπαίδευσης, πολιτισμού και παιδείας των δύο κοινοτήτων, οι οποίες αποδόθηκαν αποκλειστικά στις Κοινοτικές Συνελεύσεις της κάθε κοινότητας. Οι εφεσείοντες παραπονούνται, τέλος, ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δεν δημοσιεύτηκε και στην τουρκική γλώσσα.
Υποστηρίζοντας ότι έχουν έννομο συμφέρον επισημαίνουν ότι οι αιτητές 1 είναι εγγεγραμμένη συντεχνία εκπαιδευτικών. ΄Εχουν έννομο συμφέρον, αφού σκοπός ίδρυσης των συντεχνιών είναι η προστασία των δικαιωμάτων των μελών τους. Οι δάσκαλοι που θα ασκούσαν καθήκοντα στο σχολείο που οι καθ’ ων η αίτηση αποφάσισαν να ιδρύσουν στη Λεμεσό έπρεπε να είναι μέλη της συντεχνίας των Τουρκοκύπριων διδασκάλων. Οι αιτητές 2 και 3 έχουν, σύμφωνα πάντα με τους εφεσείοντες, δικαίωμα να προσβάλουν τη συγκεκριμένη απόφαση ως μέλη της τουρκοκυπριακής κοινότητας.
Από τον τρόπο με τον οποίο οι εφεσείοντες έχουν διατυπώσει τις δύο πρώτες θεραπείες που αξιώνουν, είναι προφανές ότι ζητούν όπως το δικαστήριο διατάξει τους καθ΄ ων η αίτηση να ακυρώσουν οποιαδήποτε ενέργεια ή απόφαση έχουν λάβει, ενώ, συνάμα, να δηλωθεί ότι το άνοιγμα του συγκεκριμένου σχολείου, αλλά και η απασχόληση δασκάλων σ’ αυτό είναι πέραν της αρμοδιότητας του Υπουργικού Συμβουλίου και του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού. Αξιώνουν, τέλος, την έκδοση δηλωτικής απόφασης ότι η αποκλειστική δικαιοδοσία για τη λήψη απόφασης σε σχέση με την πρωτοβάθμια εκπαίδευση τουρκοκύπριων παιδιών ανήκει στη «Βουλή της Τουρκοκυπριακής Κοινότητας».
Το Άρθρο 146.1 του Συντάγματος παρέχει στο Ανώτατο Δικαστήριο αποκλειστική δικαιοδοσία να αποφασίζει οριστικά και αμετάκλητα επί πάσης προσφυγής εναντίον απόφασης, πράξης ή παράλειψης οιουδήποτε οργάνου, αρχής ή προσώπου ασκούντων [*314]εκτελεστική ή διοικητική λειτουργία. Το Δικαστήριο δύναται διά της απόφασής του είτε να επικυρώσει εν όλω ή εν μέρει την προσβαλλόμενη πράξη ή να την κηρύξει άκυρη και στερημένη οιουδήποτε αποτελέσματος ή τέλος να κηρύξει παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας άκυρη, διατάσσοντας ό,τι παν το παραλειφθέν έδει να είχε εκτελεσθεί.
Είναι προφανές ότι η δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, σύμφωνα με το πιο πάνω Άρθρο, είναι μόνο ακυρωτική και το Ανώτατο Δικαστήριο δεν κέκτηται εξουσία να εκδίδει δηλωτικές αποφάσεις ή διατάγματα, όπως αυτά που αξιώνονται από τους εφεσείοντες.
Όπως είναι γνωστό, το Δικαστήριο δεν ασχολείται με θέματα τα οποία έχουν απωλέσει το αντικείμενό τους και συνεπώς, με τη διαδικασία δεν εξυπηρετείται οιοσδήποτε πρακτικός σκοπός.
Οι εφεσείοντες αξιώνουν όπως το παρόν δικαστήριο διατάξει τους καθ’ ων η αίτηση να ακυρώσουν οποιανδήποτε ενέργεια έχουν λάβει σχετικά. Και αυτή η αξίωση είναι εκτός της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου. Όμως, ακόμα κι αν ζητούσαν την ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης σύμφωνα με το Άρθρο 146 του Συντάγματος και πάλιν δεν θα μπορούσαν να επιτύχουν γιατί η πράξη που προσβάλλουν δεν είναι εκτελεστή διοικητική πράξη. Συνιστά στην ουσία έκφραση της πρόθεσης της διοίκησης για την ίδρυση σχολείου με συγκεκριμένες προδιαγραφές. Πρόθεση που δεν υλοποιήθηκε λόγω έλλειψης σχετικού ενδιαφέροντος από το κοινό. Ήταν προσφορά μιας άλλης δυνατότητας.
Τα πιο πάνω μας φέρνουν και σε ένα ακόμα λόγο γιατί η παρούσα διαδικασία δεν μπορεί να συνεχιστεί. Όπως είδαμε και προηγουμένως, λόγω της μη προώθησης της όλης σκέψης και της μη λειτουργίας του σχολείου, η υπόθεση παρέμεινε άνευ αντικειμένου.
Εν πάση περιπτώσει, η σκέψη μας είναι ότι απόφαση τέτοιας φύσης θα ήταν πράξη κυβερνήσεως (acte de gouvernement) η οποία βρίσκεται εκτός της δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Δεν θα αποφανθούμε όμως επί αυτού του ζητήματος επειδή δεν έχει εγερθεί και δεν έχει συζητηθεί. Από την άλλη δεν χρειάζεται να επανανοίξουμε την υπόθεση για να δώσουμε στα μέρη την ευκαιρία να ακουστούν, εν όψει της πιο πάνω κατάληξής μας πως η προσφυγή δεν είναι, ούτως ή άλλως, παραδεκτή.
Εν όψει της πιο πάνω κατάληξης δεν μπορούμε να εξετάσουμε [*315]τους υπόλοιπους ισχυρισμούς των εφεσειόντων για το έννομο τους συμφέρον ή τη μη δυνατότητα τροποποίησης του Συντάγματος με βάση το Δίκαιο της Ανάγκης, θέματα τα οποία, εν πάση περιπτώσει, η νομολογία μας έχει λύσει εδώ και πολλά χρόνια.
Η έφεση απορρίπτεται, με έξοδα εναντίον των εφεσειόντων, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο, πλέον Φ.Π.Α., αν υπάρχει.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο