(2011) 3 ΑΑΔ 738
[*738]2 Νοεμβρίου, 2011
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, ΦΩΤΙΟΥ,
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ/στές]
1. ΣΩΦΡΟΝΗΣ ΠΑΤΣΑΛΙΔΗΣ (622/2007),
2. ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ (699/2007),
Εφεσείοντες - Αιτητές,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Εφεσιβλήτων - Καθ’ ων η αίτηση.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 183/2008)
Δημόσιοι Υπάλληλοι ― Προαγωγές ― Κριτήρια ― Το κριτήριο της αξίας και η εξειδίκευσή του από τη νομολογία ― Η ορθή αντιμετώπιση του θέματος, είναι να εξάγεται η γενική εικόνα ενός υποψηφίου και όχι να γίνεται αριθμητική φόρμουλα, για να φανεί ποιος έχει τα περισσότερα «εξαίρετος» ― Η διαφορετική αντίκριση της Διευθύντριας που έδωσε σύσταση στην κριθείσα περίπτωση κρίθηκε νομικά πεπλανημένη ― Περιστάσεις και συνέπειες.
Οι εφεσείοντες αμφισβήτησαν την ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης, με την οποία είχαν απορριφθεί οι προσφυγές τους, κατά της προαγωγής των ενδιαφερομένων μερών στην θέση Βοηθού Τελώνη.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, επιτρέποντας την έφεση, αποφάσισε ότι:
Σύμφωνα με τη νομολογία, η διαφορά στην αξιολόγηση των υπαλλήλων σε 3 έως 5 «Εξαίρετος» περισσότερα ο ένας από τον άλλο σε μια πενταετία, δεν προσδίδουν σε αυτόν που έχει τα περισσότερα «Εξαίρετος» υπεροχή στην αξία έναντι των υπολοίπων, αλλά απλώς πρέπει οι υπάλληλοι να θεωρούνται ισοδύναμοι. Τονίστηκε ότι η ορθή αντιμετώπιση του θέματος, είναι να εξετάζεται η γενική εικόνα ενός υποψηφίου και όχι να γίνεται αριθμητική φόρμουλα για να φανεί ποιός έχει τα περισσότερα «Εξαίρετος».
[*739]Εφόσον η πιο πάνω αρχή εφαρμόζεται στις περιπτώσεις όπου η μικρή αυτή διαφορά αφορά τα 5 πιο πρόσφατα έτη αξιολόγησης, στα οποία, σύμφωνα με τη νομολογία, το διορίζον όργανο μπορεί να δίνει περισσότερη έμφαση, στην περίπτωση που η διαφορά αυτή αφορά πιο απομακρυσμένα έτη, η πιο πάνω αρχή εφαρμόζεται με πιο αυξημένη ισχύ. Ιδιαίτερα εδώ, που οι εφεσείοντες και τα ενδιαφερόμενα μέρη κατά τα τελευταία 7 έτη είχαν ακριβώς την ίδια βαθμολογία. Η άποψη της Διευθύντριας, ότι υπερέχουν ουσιαστικά σε αξία τα ενδιαφερόμενα μέρη, αποτελεί νομική πλάνη.
Η έφεση επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Republic v. Roussos (1987) 3 C.L.R. 1217,
Κέντα ν. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 485,
Βασιλειάδης ν. Τσιάππα (2005) 3 Α.Α.Δ. 403,
Θεμιστοκλέους ν. Δημοκρατίας (2009) 3 Α.Α.Δ. 495,
Παναγή ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2011) 3 Α.Α.Δ. 639,
Νεοφύτου ν. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 332/2007, ημερ. 8.8.2008,
Μεσαρίτης ν. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 768/2004, ημερ. 16.11.2005.
Έφεση.
Έφεση από τους εφεσείοντες εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου (Νικολαΐδης, Δ.), (Υποθέσεις Aρ. 622/07, 699/07), ημερ. 13/10/08.
Α. Τσάρκατζιης για Χρ. Πατσαλίδη, για τους Εφεσείοντες - αιτητές.
Ζ. Κυριακίδου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Εφεσίβλητους - καθ’ ων η αίτηση.
Καμιά εμφάνιση, για τα Ενδιαφερόμενα μέρη.
Cur. adv. vult.
[*740]ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Μ. Φωτίου.
ΦΩΤΙΟΥ, Δ.: Η Επιτροπή Δημόσιας υπηρεσίας (στο εξής η ΕΔΥ) με απόφαση της ημερ. 9/3/2007 ασχολήθηκε με την πλήρωση 3 κενών μονίμων θέσεων Βοηθού Τελώνη, Τελωνεία (θέση Προαγωγής) και κατάληξε στην προαγωγή των Ιωάννη Χατζηχαραλάμπους, Χαράλαμπου Μεταξά και Νεόφυτου Δημητρίου.
Την πιο πάνω απόφαση προσέβαλαν οι Κυριάκος Αρσιώτης, Σωφρόνης Πατσαλίδης και Χριστάκης Θεοδοσίου με τις προσφυγές 621/2007, 622/2007 και 699/2007 αντίστοιχα. Όλοι προσέβαλαν την προαγωγή του Χαράλαμπου Μεταξά και οι αιτητές στην 621/2007 και 699/2007 προσέβαλαν και αυτή του Ιωάννη Χατζηχαραλάμπους.
Μεταξύ των λόγων ακύρωσης που προωθήθηκαν πρωτόδικα ήταν και το ότι η σύσταση που δόθηκε από τη Διευθύντρια Τελωνείων που σύστησε τα ενδιαφερόμενα μέρη (και τρίτο πρόσωπο του οποίου όμως η προαγωγή δεν έχει προσβληθεί), ήταν νομικά εσφαλμένη.
Για σκοπούς σύστασης η Διευθύντρια έλαβε υπόψη της τις υπηρεσιακές εκθέσεις των τελευταίων 10 χρόνων αφού η αξιολόγηση για τα 5 πρόσφατα χρόνια ήταν, όπως το διατύπωσε, ισοπεδωμένη. Κατέληξε δε ότι παρά το γεγονός ότι οι συστηθέντες υστερούν σε αρχαιότητα έναντι των αιτητών, υπερτερούν σε αξία. Με το ίδιο σκεπτικό ότι δηλαδή οι συστηθέντες υπερείχαν σε αξία τους επέλεξε και η ΕΔΥ παρά το ότι υστερούσαν σε αρχαιότητα. Το πρωτόδικο δικαστήριο έκρινε ότι δεν υπήρχε οτιδήποτε το μεμπτό στη σύσταση αφού αυτή εδραιώνεται από το ότι στην αξία τα ενδιαφερόμενα μέρη υπερτερούν σε κάποια χρόνια, έστω και μακρινά. Επομένως απέρριψε τις προσφυγές.
Με την παρούσα έφεση που καταχωρήθηκε από τους εφεσείοντες/αιτητές στις προσφυγές 622/2007 και 699/2007 μόνο, προσβάλλεται η ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης με 6 λόγους έφεσης, η ουσία των οποίων είναι ότι εσφαλμένα αποφασίστηκε πρωτόδικα (α) ότι η σύσταση της Διευθύντριας και στη συνέχεια η απόφαση της ΕΔΥ δεν ξέφευγε από τα όρια της διακριτικής τους ευχέρειας, (β) ότι δεν αποτελούσε πλάνη περί τα πράγματα και (γ) ότι εν πάση περιπτώσει δεν υπήρξε οτιδήποτε το μεμπτό στη σύσταση. Εισηγείται ο ευπαίδευτος συνήγορος των εφεσειόντων ότι η κρίση της Διευθύντριας (που έγινε στη συνέχεια δεκτή και από την ΕΔΥ) [*741]ότι με το να έχουν τα ενδιαφερόμενα μέρη σε μια περίοδο 10 ετών ένα «Εξαίρετος» περισσότερο στα 3 απομακρυσμένα χρόνια, δηλαδή 1998, 1999 και 2000 αυτό τους έδινε υπεροχή στην αξία, αποτελεί πλάνη και κατ’ επέκταση είναι νομικά εσφαλμένη.
Η θέση της ευπαιδεύτου δικηγόρου των εφεσιβλήτων ήταν ότι η σύσταση ήταν νόμιμη και κατ’ επέκταση η πρωτόδικη απόφαση, που δεν διαπίστωσε οτιδήποτε το μεμπτό στη σύσταση, είναι ορθή.
Εφόσον η όλη επιχειρηματολογία των εφεσειόντων αφορά βασικά τη σύσταση της Διευθύντριας, προτιμούμε να την παραθέσουμε, στην έκταση που μας αφορά, αυτούσια:
«Αφού έλαβα υπόψη τα νομοθετημένα κριτήρια για προαγωγή, αξία, προσόντα και αρχαιότητα, και αφού συνεκτίμησα τις απαιτήσεις της θέσης Βοηθού Τελώνη, που πρόκειται να πληρωθεί, και μετά που έχω μελετήσει όλα τα στοιχεία και πληροφορίες που περιέχονται στους Προσωπικούς Φακέλους των υποψηφίων και στους Φακέλους των Υπηρεσιακών Εκθέσεων, σημειώνοντας ότι αναγκάστηκα να λάβω ιδιαίτερα υπόψη μου τις Υπηρεσιακές Εκθέσεις των τελευταίων δέκα χρόνων, καθότι για τα τελευταία πέντε χρόνια η αξιολόγηση ήταν ισοπεδωμένη, ενώ όπως φαίνεται και στις αξιολογήσεις πριν από πέντε έτη υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές ως προς την αξία, καθώς και τις απόψεις των προϊσταμένων των υποψηφίων, κρίνω καταλληλότερους και συστήνω για προαγωγή τους Χατζηχαραλάμπους Ιωάννη, Μεταξά Χαράλαμπο και Δημητρίου Νεόφυτο.
Ο Χατζηχαραλάμπους Ιωάννης υπηρετεί στο Τμήμα Τελωνείων από το 1978 και είναι τοποθετημένος στο Τελωνείο Λεμεσού. Υπερέχει ή δεν υστερεί σε αρχαιότητα από τους άλλους υποψηφίους που δεν συστήνονται, με εξαίρεση τους Παπαντωνίου Ανδρέα, Αρσιώτη Κυριάκο, Θεοδοσίου Χριστάκη και Πατσαλίδη Σοφρώνη, από τους οποίους όμως υπερτερεί σε αξία, η οποία αντικατοπτρίζεται στις Υπηρεσιακές Εκθέσεις των τελευταίων δέκα ετών, αξιολογηθείς ως καθόλα εξαίρετος. Σε σύγκριση με τους υποψηφίους που έπονται σε αρχαιότητα, υπερέχει ή δεν υστερεί σε αξία.
Ο Μεταξάς Χαράλαμπος υπηρετεί στο Τμήμα Τελωνείων από το 1978 και είναι τοποθετημένος στο Τελωνείο Λεμεσού. Υπερέχει ή δεν υστερεί σε αρχαιότητα από τους άλλους υποψηφίους που δεν συστήνονται, με εξαίρεση τους υποψήφιους Παπαντωνίου Ανδρέα, Αρσιώτη Κυριάκο, Θεοδοσίου Χριστάκη και Πα[*742]τσαλίδη Σοφρώνη, από τους οποίους όμως υπερτερεί σε αξία, η οποία αντικατοπτρίζεται στις Υπηρεσιακές Εκθέσεις των τελευταίων δέκα ετών, αξιολογηθείς ως καθόλα εξαίρετος. Σε σύγκριση με τους υποψηφίους που έπονται σε αρχαιότητα, υπερέχει ή δεν υστερεί, σε αξία.
...............................................................................................................»
(Η υπογράμμιση είναι δική μας)
Η ΕΔΥ υιοθετώντας τη σύσταση προήγαγε τα τρία συστηθέντα πρόσωπα, μεταξύ των οποίων και τα δυο ενδιαφερόμενα μέρη. Αναφέρει η ΕΔΥ ότι εξέτασε τα ουσιώδη στοιχεία από το Φάκελο Πλήρωσης της θέσης, καθώς και από τους προσωπικούς φακέλους και τους φακέλους των ετήσιων υπηρεσιακών εκθέσεων και ότι «έλαβε επίσης υπόψη τις κρίσεις και τις συστάσεις της Διευθύντριας». Αναφορικά με τις υπηρεσιακές εκθέσεις αναφέρει ότι έλαβε αυτές υπόψη «όπως αυτές έγιναν τελικά δεκτές από την ίδια, με ιδιαίτερη έμφαση στα τελευταία χρόνια» καθώς και τα τρία κριτήρια αξία-προσόντα-αρχαιότητα και κατέληξε στην προαγωγή των ενδιαφερόμενων μερών και του άλλου συστηθέντος. Σημειώνει δε και τα εξής:
«Επιλέγοντας τους πιο πάνω, η Επιτροπή έλαβε υπόψη ότι αυτοί είναι ίσοι ή υπερέχουν σε αξία, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στις Ετήσιες Υπηρεσιακές Εκθέσεις, με έμφαση σε αυτές των τελευταίων δέκα ετών, στις οποίες αποδίδεται ιδιαίτερη βαρύτητα, δεδομένης της σχετικά ισοπεδωτικής εικόνας που παρουσιάζουν οι Ετήσιες Υπηρεσιακές Εκθέσεις των υποψηφίων κατά τα τελευταία πέντε έτη, υπερέχουν σε αρχαιότητα, με εξαίρεση τους Παπαντωνίου Ανδρέα, Αρσιώτη Κυριάκο, Θεοδοσίου Χριστάκη και Πατσαλίδη Σοφρώνη, από τους οποίους όμως υπερτερούν σε αξία, και, επιπλέον, έχουν υπέρ τους τη σύσταση της Διευθύντριας.»
(Η υπογράμμιση είναι δική μας)
Εξετάσαμε τις αντίστοιχες θέσεις και έχουμε καταλήξει, για τους λόγους που εξηγούμε στη συνέχεια, ότι οι εφέσεις θα πρέπει να επιτύχουν. Από τα γεγονότα που αποτελούν κοινό έδαφος προκύπτει ότι οι εφεσείοντες και τα ενδιαφέρομενα μέρη, Ι Χατζηχαραλάμπους και Χ. Μεταξάς, κατά τα τελευταία 5 έτη στα οποία συνήθως η ΕΔΥ δίνει περισσότερη έμφαση, στις ετήσιες εκθέσεις αξιολόγησης είχαν ακριβώς την ίδια βαθμολογία δηλαδή «Εξαίρετος» σε όλα τα στοιχεία αξιολόγησης. Η Διευθύντρια προχώρησε στα 10 χρόνια οπότε η εικόνα διαμορφώθηκε ως εξής:
[*743]Εφεσείων Σωφρόνης Πατσαλίδης: Κατά τα έτη 1998, 1999 και 2000 είχε 7 «Εξαίρετος» και 1 «Πολύ Ικανοποιητικά» για κάθε έτος. Το «πολύ Ικανοποιητικά» ήταν στο στοιχείο «(8) Διευθυντική/Διοικητική Ικανότητα».
Εφεσείων Χριστάκης Θεοδοσίου: Κατά τα έτη 1998, 1999 και 2000 είχε 7 «Εξαίρετος» και 1 «Πολύ Ικανοποιητικά» για κάθε έτος. Για τα έτη 1998 και 1999 το «Πολύ Ικανοποιητικά» ήταν για το στοιχείο «(8) Διευθυντική/Διοικητική Ικανότητα» και για το έτος 2000 για το στοιχείο «(5) Πρωτοβουλία».
Σύμφωνα με τη νομολογία (βλ. μεταξύ άλλων Republic v. Roussos (1987) 3 C.L.R. 1217, Κέντα ν. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 485, Βασιλειάδης ν. Τσιάππα (2005) 3 Α.Α.Δ. 403, Θεμιστοκλέους ν. Δημοκρατίας (2009) 3 Α.Α.Δ. 495 και Λοΐζος Παναγή ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2011) 3 Α.Α.Δ. 639) η διαφορά στην αξιολόγηση των υπαλλήλων σε 3 έως 5 «Εξαίρετος» περισσότερα ο ένας από τον άλλο σε μια πενταετία, δεν προσδίδουν σε αυτόν που έχει τα περισσότερα «Εξαίρετος» υπεροχή στην αξία έναντι των υπολοίπων, αλλά απλώς πρέπει οι υπάλληλοι να θεωρούνται ισοδύναμοι. Τονίστηκε ότι η ορθή αντιμετώπιση του θέματος είναι να εξετάζεται η γενική εικόνα ενός υποψηφίου και όχι να γίνεται αριθμητική φόρμουλα για να φανεί ποιός έχει τα περισσότερα «Εξαίρετος».
Εφόσον η πιο πάνω αρχή εφαρμόζεται στις περιπτώσεις όπου η μικρή αυτή διαφορά αφορά τα 5 πιο πρόσφατα έτη αξιολόγησης στα οποία, σύμφωνα με τη νομολογία, το διορίζον όργανο μπορεί να δίνει περισσότερη έμφαση, κρίνουμε ότι στην περίπτωση που η διαφορά αυτή αφορά πιο απομακρυσμένα έτη, η πιο πάνω αρχή εφαρμόζεται με πιο αυξημένη ισχύ. Ιδιαίτερα εδώ που οι εφεσείοντες και τα ενδιαφερόμενα μέρη κατά τα τελευταία 7 έτη είχαν ακριβώς την ίδια βαθμολογία (όλοι δηλαδή «Εξαίρετος» σε όλα τα στοιχεία αξιολόγησης), κρίνουμε ότι η άποψη της Διευθύντριας ότι υπερέχουν ουσιαστικά σε αξία τα ενδιαφερόμενα μέρη αποτελεί νομική πλάνη.
Παρόμοια προσέγγιση ως προς το κριτήριο της αξίας, δηλαδή με αναφορά στα 10 χρόνια, για εντοπισμό μερικών στοιχείων αξιολόγησης όπου υπερείχαν τα ενδιαφερόμενα μέρη παρόλο που στα 5 πιο πρόσφατα χρόνια αιτητές και ενδιαφερόμενα μέρη ήταν ισοδύναμοι, κρίθηκε ότι αποτελούσε λόγο ακυρότητας. (Βλ. Βασιλική Νεοφύτου ν. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 332/2007, ημερ. 8/8/2008 και Βασίλης Μεσαρίτης ν. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 768/2004, ημερ. 16/11/2005).
[*744]Οι εφεσείοντες είχαν αρχαιότητα, κάπου 3 χρόνια και 10 μήνες ο εφεσείων Θεοδοσίου και 1 έτος ο εφεσείων Πατσαλίδης, η οποία όμως ήταν με βάση το κριτήριο της ημερομηνίας διορισμού (στην προηγούμενη θέση Εξεταστή 1ης τάξης διορίστηκε την ίδια ημερομηνία με τα ενδιαφερόμενα μέρη). Εναπόκειται στην ΕΔΥ να επανεξετάσει το θέμα κάτω από το δεδομένο πλέον ότι οι εφεσείοντες και τα ενδιαφερόμενα μέρη ήταν ουσιαστικά ίσοι ως προς την αξία.
Ενόψει όλων των πιο πάνω η έφεση επιτυγχάνει με έξοδα (πλέον ΦΠΑ αν υπάρχει) τόσο της έφεσης όσο και πρωτόδικα υπέρ των εφεσειόντων και εναντίον των εφεσιβλήτων/καθ’ ων η αίτηση όπως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο. Η πρωτόδικη απόφαση μαζί με τη διαταγή για έξοδα, παραμερίζεται.
Η προσβαλλόμενη με τις προσφυγές 622/2007 και 699/2007 απόφαση ακυρώνεται σύμφωνα με το Άρθρο 146.4(β) του Συντάγματος.
Η έφεση επιτυγχάνει με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο