(1991) 4 ΑΑΔ 1563
[*1563] 7 Μαΐου, 1991
[ΠΙΚΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΣΠΥΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ,
Αιτητής,
ν.
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΑΔΕΙΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 652/90).
Συνταγματικότητα Νόμου — Ο Περί Ορισμένων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (Διορισμός Διοικητικών Συμβουλίων) Νόμος του 1988 (Ν. 149/88) — Ανασκόπηση της νομολογίας περί της αντισυνταγματικότητάς του — Ανυπόστατη η πράξη της Αρχής Αδειών που εκδόθηκε όσο η Αρχή ήταν συγκροτημένη με βάση το νόμο αυτό.
Αναθεωρητική Αρχή Αδειών — Ιεραρχική προσφυγή — Απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών να επικυρώσει την απόφαση της Αρχής Αδειών — Άκυρη η απόφαση της επικύρωσης εφόσον και η πράξη που επικυρώνεται είναι άκυρη — Η επικύρωση συνδέεται με το κύρος της αρχικής απόφασης.
Αντικείμενο της παρούσας προσφυγής αποτέλεσε η απόφαση της Αναθεωρητική Αρχής Αδειών με την οποία επικυρώθηκε η απόρριψη εκ μέρους της Αρχής Αδειών του αιτήματος του αιτητή για παραχώρηση άδειας αστικού ταξί. Ενόψει του ότι η αρχική απόφαση λήφθηκε ενώ η Αρχή Αδειών λειτουργούσε υπό το κράτος του Ν. 149/88 που έχει ήδη κριθεί αντισυνταγματικός (Ρ.Ι.Κ. ν. Καραγιώργη και Άλλου και λοιπές αποφάσεις), έγινε αποδεκτό και από τα δύο μέρη της διαδικασίας ότι η απόφαση αυτή, που απετέλεσε και το αντικείμενο της ιεραρχικής προσφυγής ήταν ανυπόστατη. Η διαπίστωση όμως αυτή, ισχυρίστηκαν οι καθ' ων η αίτηση, δεν πλήττει το κύρος της απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής αφού, και σύμφωνα με τη νομολογία, η ιεραρχική προσφυγή δεν εξομοιώνεται με έφεση αλλά η Αναθεωρητική Αρχή έχει επίσης πρωτογενή ευθύνη για την προώθηση των σκοπών του δικαίου και το μερίδιο της διακριτικής της ευχέρειας δεν περιορίζεται από το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινήθηκε η Αρχή Αδειών.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, [*1564] αποφάσισε ότι:
1. Η εκτίμηση του πεδίου λειτουργίας της Αναθεωρητικής Αρχής από τους καθ' ων η αίτηση είναι ορθή αλλά οι εξουσίες της δεν παύουν να είναι αυτές που προβλέπονται στο άρθρο 4 Α(4) του Ν. 84/84. Το εύρος του πεδίου λειτουργίας της Αναθεωρητικής Αρχής υπογραμμίζεται και από την εξουσία που περιέχεται στην παράγραφο (δ) του άρθρου 4Α να προβεί η ίδια στην έκδοση νέας απόφασης σε αντικατάσταση της προσβαλλόμενης. Παρέχεται όμως και διακριτική ευχέρεια από την παράγραφο (α) "να επικυρώση την προσβληθείσαν απόφασιν".
2. Η επικύρωση υποδηλώνει την βεβαίωση της πράξης και συναρτάται με το κύρος της. Εφόσον διαπιστώνεται ότι η απόφαση η οποία επικυρώθηκε ήταν άκυρη, η επικύρωση δεν μπορεί να προσθέσει στο κύρος της ανυπόστατης απόφαση. Εξ αντικειμένου συναρτάται η απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής με το κύρος του αντικειμένου της έφεσης, δηλαδή την απόφαση της Αρχής Αδειών και δεν μπορεί να έχει τύχη άλλη από την ακύρωσή της, εφόσον προσβάλλεται δικαστικά.
Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Ρ.Ι.Κ. ν. Καραγιώργη και Άλλου (1991) 3 Α.Α.Δ. 159·
Παναγιώτου ν. Υπουργού Παιδείας και Άλλου (1991) 3 Α.Α.Δ. 270·
Καλαφάτης ν. Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (1991) 4 Α.Α.Δ. 935·
Χατζηβασιλείου ν. Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού (1991) 4 Α.Α.Δ. 1005·
Tsouloftas v. Republic (1983) 3 C.L.R. 426·
Drakou v. Republic (1988) 3 C.L.R. 2392·
Κωνσταντίνου ν. Δημοκρατίας (Προσφυγή Αρ. 370/88, ημερ. 25.4.89).
Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον της απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών με την οποία επικυρώθηκε η απόφαση της Αρχής Αδειών βάσει της οποίας απορρίφθηκε η ιεραρχική προσφυγή του αιτητή για την παραχώρηση αδείας αστικού ταξί για την εξυπηρέτηση των αναγκών της τροχαίας περιοχής Αμμοχώστου ή/και Αγίου Νικολάου.
Ν. Παπαευσταθίου, για τον αιτητή. [*1565]
Γ. Κυριακίδου (Δνίς), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
Ο Δικαστής κ. Πικής ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση.
ΠΙΚΗΣ, Δ: Το αντικείμενο της προσφυγής είναι απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών με την οποία επικυρώθηκε η απόφαση της Αρχής Αδειών, βάσει της οποίας απορρίφθηκε το αίτημα του προσφεύγοντος για την παραχώρηση άδειας αστικού ταξί για την εξυπηρέτηση των αναγκών της τροχαίας της περιοχής Αμμοχώστου ή και Αγίου Νικολάου.
Η απόφαση προσβάλλεται για πολλούς λόγους, ένας από αυτούς είναι ότι η απόφαση στερείται νομικού ερείσματος ενόψει του ότι σκοπεί στην επικύρωση νομικά ανυπόστατης πράξης. Η απόφαση λήφθηκε από την Αρχή Αδειών ενόσο είχε συγκροτηθεί και λειτουργούσε βάσει των διατάξεων του περί Ορισμένων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (Διορισμός Διοικητικών Συμβουλίων) Νόμου του 1988 (Ν. 149/88).
Στην υπόθεση Ρ.Ι.Κ. ν. Καραγιώργη και Άλλου* αποφασίστηκε (απόφαση πλειοψηφίας) ότι ο νόμος είναι αντισυνταγματικός, διαπίστωση που εκθεμελιώνει το βάθρο των συμβουλίων που συγκροτήθηκαν βάσει των διατάξεων του και κατ' επέκταση αποστερούσε δικαιϊκού ερείσματος τις αποφάσεις τους. Η απόφαση της πλειοψηφίας στην υπόθεση Ρ.Ι.Κ. (ανωτέρω) υιοθετήθηκε και ακολουθήθηκε στη μεταγενέστερη απόφαση του Εφετείου στην άσκηση της δευτεροβάθμιας αναθεωρητικής του δικαιοδοσίας στην Παναγιώτου ν. Υπουργού Παιδείας και Άλλου**. Στο ίδιο συμπέρασμα συγκλίνουν και οι πρωτόδικες
* (1991) 3 Α.Α.Δ. 159.
** (1991) 3 Α.Α.Δ. 270. [*1566]
αποφάσεις Καλαφάτη v. A.H.Κ.* και Χ" Βασιλείου ν. Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού** ως προς το κύρος των αποφάσεων οργάνων δημοσίου δικαίου ενόσο λειτουργούσαν βάσει του Ν. 149/88.
Υπάρχει σύμπτωση απόψεων μεταξύ των δικηγόρων των δυο μερών ότι η απόφαση της Αρχής Αδειών, που αποτέλεσε το αντικείμενο της αναθεωρητικής προσφυγής, ήταν, λόγω της σύστασης και λειτουργίας της Αρχής Αδειών βάσει του Ν. 149/88, ανυπόστατη. Η διαπίστωση αυτή δεν πλήττει, σύμφωνα με τη δικηγόρο των καθ' ων η αίτηση, το κύρος της απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής ενόψει του πλαισίου λειτουργίας της και των εξουσιών της. Με βάση τις αρχές που διαπιστώθηκαν στην Tsouloftas v. Republic*** και ακολουθήθηκαν σε σειρά μεταγενέστερων αποφάσεων, μεταξύ των οποίων και στη Δράκου ν. Δημοκρατίας**** και Κωνσταντίνου ν. Δημοκρατίας*****, στις οποίες έγινε αναφορά, η ιεραρχική προσφυγή δεν επενεργεί ούτε εξομοιώνεται με έφεση. Η Αναθεωρητική Αρχή έχει την ίδια πρωτογενή ευθύνη όπως και η Αρχή Αδειών για την προώθηση των σκοπών του δικαίου. Το έργο της Αναθεωρητικής Αρχής δεν περιορίζεται σε αναθεώρηση των λόγων της εκκαλούμενης απόφασης της Αρχής Αδειών ούτε περιορίζεται το πεδίο της διακριτικής ευχέρειάς της από το πλαίσιο μέσα στο οποίο κρίθηκε από την Αρχή Αδειών.
* (1991)4 Α.Α.Δ. 935.
***(1983)3 C.L.R. 426.
**** (1988) 3 Α.A.Δ. 7
*****(1989)3 Α.Α.Δ. 2392. [*1567]
Η εκτίμηση του πεδίου λειτουργίας της Αναθεωρητικής Αρχής είναι ορθή. Οι εξουσίες της όμως δεν είναι άλλες από εκείνες που θέτει ο νόμος και που απαρριθμούνται στο άρθρο 4Α (4) του Ν. 84/84. Το εύρος του πεδίου λειτουργίας της Αναθεωρητικής Αρχής υπογραμμίζεται και από την εξουσία που περιέχεται στην παράγραφο (δ) του άρθρου 4Α να προβεί η ίδια στην έκδοση νέας απόφασης σε αντικατάσταση της προσβαλλόμενης. Παρέχεται όμως και διακριτική ευχέρεια από την παράγραφο (α) "να επικύρωση την προσβληθείσαν απόφασιν". Η επικύρωση υποδηλώνει την βεβαίωση της πράξης και συναρτάται με το κύρος της.
Εφόσον διαπιστώνεται ότι η απόφαση η οποία επικυρώθηκε ήταν άκυρη, η επικύρωση δεν μπορεί να προσθέσει στο κύρος της ανυπόστατης απόφασης. Εξ αντικειμένου συναρτάται η απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής με το κύρος του αντικειμένου της έφεσης, δηλαδή την απόφαση της Αρχής Αδειών και δεν μπορεί να έχει άλλη τύχη εφόσον προσβάλλεται δικαστικά από την ακύρωσή της. Κατά συνέπεια η επίδικη απόφαση υπόκειται σε ακύρωση. Μετά από αυτή τη διαπίστωση δεν παρίσταται ανάγκη εξέτασης οποιονδήποτε άλλων λόγων για τους οποίους καλούμεθα να ακυρώσουμε την απόφαση.
Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται στο σύνολό της βάσει των διατάξεων του άρθρου 146.4 (β) του Συντάγματος. Δεν εκδίδεται διαταγή για τα έξοδα.
Επίδικη απόφαση ακυρώνεται χωρίς έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο