(1991) 4 ΑΑΔ 2723
[*2723] 24 Ιουλίου, 1991
[ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, Δ/στης]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΚΩΣΤΑΣ ΜΙΛΤΙΑΔΟΥΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΣ,
Αιτητές,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΑΔΕΙΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
( Υπόθεση Αρ. 489/89
Αναθεωρητική Αρχή Αδειών — Η συγκρότηση του Διοικητικού Συμβουλίου της δεν διέπεται από τις διατάξεις του Νόμου 149/88 που κηρύχθηκαν από το Ανώτατο Δικαστήριο ως αντισυνταγματικές αλλά από το άρθρο 4(2) του Ν. 9/82 όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 4 τον Ν. 84/84.
Αναθεωρητική Αρχή Αδειών — Ιεραρχική Προσφυγή — Εξουσία — Διοικητικό όργανο — Δεν έχει δευτεροβάθμια δικαστική δικαιοδοσία — Έχει την ίδια πρωτογενή ευθύνη όπως η Αρχή Αδειών για την προώθηση των σκοπών του δικαίου.
Διοικητικό Δίκαιο — Διακριτική ευχέρεια της Διοίκησης ως προς την εκτίμηση των γεγονότων — Η ουσιαστική εκτίμηση των γεγονότων είναι έξω από τα όρια του δικαστικού ελέγχου — Το Δικαστήριο επεμβαίνει μόνο όταν υπάρχει υπέρβαση των άκρων ορίων της διακριτικής ευχέρειας, όταν αποδειχθεί πλάνη περί τα πράγματα ή το νόμο ή κατάχρηση εξουσίας.
Οι αιτητές με την προσφυγή τους αυτή ζήτησαν δήλωση του Δικαστηρίου ότι η απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών να ακυρώσει απόφαση της Αρχής Αδειών, που είχε απορρίψει αίτημα του ενδιαφερόμενου μέρους για χορήγηση οδικής χρήσης δημόσιου μεταφορέα "Α", και να χορηγήσει στο ενδιαφερόμενο μέρος την αιτούμενη άδεια ήταν άκυρη και χωρίς οποιοδήποτε νομικό αποτέλεσμα.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:-
(1) Ο Νόμος 149/88 δεν εφαρμόζεται αναφορικά με την Αναθεωρητική Αρχή Αδειών. Στο Παράρτημά του περιορίζει την εφαρ[*2724]μογή του στην Αρχή Αδειών μόνο, της οποίας όμως η ακυρωθείσα, με την επίδικη απόφαση, απόφαση λήφθηκε πριν την εφαρμογή του Νόμου 149/88. Η συγκρότηση του συμβουλίου της Αρχής από πέντε μέλη ήταν σύμφωνη με τους Ν. 9/82 και 84/84 από τους οποίους διέπετο.
(2) Η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών είναι διοικητικό όργανο και δεν έχει δευτεροβάθμια δικαστική δικαιοδοσία. Η ιεραρχική προσφυγή δεν επενεργεί ούτε εξομοιώνεται με την έφεση αλλά η Αναθεωρητική Αρχή έχει την ίδια πρωτογενή ευθύνη όπως η Αρχή Αδειών για την προώθηση των σκοπών του δικαίου. Η καθ' ης η αίτηση Αρχή είχε ενώπιον της τόσο την Έκθεση του Επαρχιακού Ελεγκτή Μεταφορών Πάφου όσο και την ένσταση του ενδιαφερόμενου μέρους. Ο ισχυρισμός περί πλάνης δεν ευσταθεί γιατί γνώριζε τον ακριβή αριθμό των υφιστάμενων οχημάτων "Α".
(3) Η ουσιαστική εκτίμηση των γεγονότων είναι έξω από τα όρια του δικαστικού ελέγχου. Το Δικαστήριο επεμβαίνει μόνο όταν η διοίκηση υπερέβη τα ακραία όρια της διακριτικής της ευχέρειας ή όταν αποδειχθεί πλάνη περί τα πράγματα ή το νόμο ή κατάχρηση εξουσίας. Στην υπό εκδίκαση υπόθεση η Αναθεωρητική Αρχή έλαβε υπόψη όλα τα στοιχεία ενώπιόν της, η αιτιολογία της απόφασης ήταν ικανοποιητική και συμπληρώνετο από τα στοιχεία του φακέλου.
Προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Ρ.Ι.Κ. ν. Καραγιώργη και Άλλου (1991) 3 Α.Α.Δ. 159·
Παναγιώτου ν. Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 270·
Καλαφάτης ν. Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (1991) 4 Α.Α.Δ. 935·
Γεωργίου ν. Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών (1991) 4 Α.Α.Δ. 1563.
Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον της απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών να ακυρώσει αρνητική απόφαση της Αρχής Αδειών για χορήγηση στο ενδιαφερόμενο μέρος άδειας οδικής χρήσης δημοσίου μεταφορέα "Α" κατηγορίας γενικού φορτίου και να χορηγήσει στο ενδιαφερόμενο μέρος την αιτουμένη άδεια.
Κ. Χρυστοστομίδης, για τους αιτητές. [*2725]
Μ. Τσάππα (κα.), Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α', για τους καθ' ων η αίτηση.
Α.Σ. Αγγελίδης, για το ενδιαφερόμενο μέρος.
Cur. adv. vult.
ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, Δ. ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση. Με την προσφυγή αυτή οι αιτητές ζητούν δήλωση του Δικαστηρίου ότι η απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών ημερομηνίας 11.3.89 να ακυρώσει αρνητική απόφαση της Αρχής Αδειών για χορήγηση στο ενδιαφερόμενο μέρος άδειας οδικής χρήσης δημόσιου μεταφορέα "Α" κατηγορίας γενικού φορτίου και να χορηγήσει στο ενδιαφερόμενο μέρος την αιτούμενη άδεια, είναι άκυρη και χωρίς οποιοδήποτε νομικό αποτέλεσμα.
Το ενδιαφερόμενο μέρος, το οποίο κατείχε άδεια οδικής χρήσης ιδιωτικού μεταφορέα "Β" με αριθμό εγγραφής NF 682, με αίτησή του ημερομηνίας 19.1.88 προς τον Πρόεδρο της Αρχής Αδειών, ζήτησε να του χορηγηθεί άδεια μεταφορέα "Α" σε σχέση με το ίδιο όχημα και με έδρα το χωριό Κούκλια.
Οι αιτητές, οι οποίοι κατέχουν άδεια μεταφορέα "Α" με έδρα τα Κούκλια, με χωριστές επιστολές τους ημερομηνίας 19.3.88, έφεραν ένσταση για το λόγο ότι οι ανάγκες του χωριού δεν επιτρέπουν τη χορήγηση άδειας μεταφορέα "Α" σε οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο.
Ο Επαρχιακός Ελεγκτής Μεταφορών Πάφου ετοίμασε σχετική έκθεση ημερομηνίας 14.4.88 στην οποία αναφέρει μεταξύ άλλων ότι στο χωριό Κούκλια υπάρχουν ήδη 6 αδειούχοι μεταφορείς "Α" καθώς επίσης και ότι οι αυτοκινητιστικές οργανώσεις ΣΕΑΚ - ΠΕΕΑ φέρουν ένσταση προβάλλοντας ότι οι υφιστάμενοι αδειούχοι μεταφορείς εξυπηρετούν πλήρως το χωριό.
Η Αρχή Αδειών αφού έλαβε υπόψη της τα ενώπιον της [*2726] στοιχεία και την έκθεση του Ελεγκτή Μεταφορών απέρριψε την αίτηση του ενδιαφερομένου μέρους για το λόγο ότι οι ανάγκες της αγροτικής περιφέρειας Πάφου εξυπηρετούνται ικανοποιητικά από τους υφιστάμενους μεταφορείς "Α".
Η πιο πάνω απόφαση κοινοποιήθηκε στο ενδιαφερόμενο μέρος στις 20.5.88 και κατόπιν τούτου καταχώρησε ιεραρχική προσφυγή. Η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών αφού άκουσε την ιεραρχική προσφυγή στις 11.3.89 αποφάσισε την ακύρωση της απόφασης της Αρχής Αδειών και τη χορήγηση της αιτούμενης άδειας στο ενδιαφερόμενο μέρος. Στο σχετικό πρακτικό της συνεδρίασης αναφέρονται τα ακόλουθα:
"Από το σύνολο των ενώπιον μας στοιχείων και ιδίως από το γεγονός ότι από τα υπάρχοντα 'Α' στα Κούκλια το ένα ευρίσκεται από καιρό στην Κ. Πάφο και το άλλο δεν φαίνεται να χρησιμοποιείται πλήρως, κρίνουμε ότι η αιτούμενη άδεια θα πρέπει να χορηγηθεί και γι' αυτό αποδεχόμαστε την προσφυγή, ακυρώνουμε την απόφαση της Αρχής Αδειών και εκδίδουμε την αιτούμενη άδεια 'Α' ως η αίτηση."
Η απόφαση αυτή κοινοποιήθηκε τόσο στους αιτητές όσο και στο ενδιαφερόμενο μέρος με επιστολή ημερ. 26.4.89 και εναντίον αυτής οι αιτητές καταχώρησαν την παρούσα προσφυγή.
Η απόφαση προσβάλλεται για σειρά λόγων. Θα ασχοληθώ πρώτιστα με τον ισχυρισμό ότι η προσβαλλόμενη απόφαση στερείται νομικής υπόστασης εφόσον το διοικητικό συμβούλιο της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών συγκροτήθηκε με βάση τις σχετικές διατάξεις του περί Ορισμένων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (Διορισμός Διοικητικών Συμβουλίων) Νόμο του 1988 (Ν. 149/88) οι οποίες κρίθηκαν αντισυνταγματικές στην απόφαση Ρ.Ι.Κ. ν. Καραγιώργη και Άλλου (1991) 3 Α.Α.Δ. [*2727] 159.
Στην Ρ.Ι.Κ. (ανωτέρω) αποφασίστηκε ότι οι διατάξεις του Ν. 149/88, που προβλέπουν τη συμμετοχή των κομμάτων που αντιπροσωπεύονται στη Βουλή στο διορισμό των συμβουλίων των οργανισμών και την παρουσία παρατηρητών τους κατά τις συνεδρίες των συμβουλίων, είναι αντισυνταγματικές και κατά συνέπεια και οι αποφάσεις που λήφθηκαν άκυρες. Η απόφαση αυτή ακολουθήθηκε και σε μεταγενέστερες αποφάσεις. (Βλ. Παναγιώτου ν. Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 270, Καλαφάτης ν. Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (1991) 4 Α.Α.Δ. 935.
Η Αρχή Αδειών ιδρύθηκε βάσει του περί Ρυθμίσεως Τροχαίας Μεταφοράς Νόμου του 1982 (Ν. 9/82) όπως τροποποιήθηκε από το Ν. 84/84. Η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών ιδρύθηκε βάσει του Άρθρου 4 του Ν. 84/84 το οποίο κατάργησε και αντικατάστησε το Άρθρο 4 του Ν. 9/ 82.
Ο Ν. 149/88, απαριθμεί στο Παράρτημά του τους νόμους τους οποίους καλύπτει και μεταξύ άλλων περιλαμβάνει και τον περί Ρυθμίσεως της Τροχαίας Μεταφοράς Νόμο 9/82 και 84/84, με ειδική όμως μνεία στο Άρθρο 3(2) που αφορά μόνο την Αρχή Αδειών. Κατ' επέκταση, συνάγεται ότι η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών δεν περιλαμβάνεται στα συγκεκριμένα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου του Ν. 149/88. Εν πάση περιπτώσει η απόφαση της Αρχής Αδειών ημερομηνίας 11.5.88 λήφθηκε πριν τη θέσπιση του Ν. 149/88 που τέθηκε σε ισχύ στις 29.7.88. Για το λόγο που ανάφερα πιο πάνω, η απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών ημερομηνίας 11.3.89 δεν εμπίπτει στις πρόνοιες του Ν. 149/88 και επομένως δεν είναι άκυρη ούτε ανυπόστατη. Και αν ακόμα θεωρηθεί ότι η αρχική απόφαση, δηλαδή η απόφαση της Αρχής Αδειών είναι ανυπόστατη διότι καλύπτεται από το Ν. 149/88, η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών δεν επεκύρωσε ή με οποιοδήποτε τρόπο βασίστηκε στην απόφαση της Αρχής Αδειών ώστε να λεχθεί ότι στη[*2728]ρίχθηκε σε νομικά αστήρικτη απόφαση επομένως στερείται και αυτή νομικού ερείσματος, αλλά προέβη σε έκδοση νέας απόφασης σε αντικατάσταση της προσβληθείσας, σύμφωνα με τις εξουσίες που της παρέχει ο Ν. 84/84, Άρθρο 4(δ). (Βλ. Γεωργίου ν. Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών(1991) 4 Α.Α.Δ. 1563).
Καταλήγω ότι ο πιο πάνω ισχυρισμός του δικηγόρου των αιτητών είναι ανεδαφικός.
Εξίσου ανεδαφικός είναι και ο ισχυρισμός ότι το συμβούλιο της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών ήτο παράνομα συγκροτημένο εφόσον απαρτίζετο από συνολικά 5 μέλη, ενώ το άρθρο 3(1) του Ν. 149/88, οι διατάξεις του οποίου εξακολουθούν να ισχύουν εφόσον δεν κρίθηκαν αντισυνταγματικές, προβλέπει σαν κατώτατο αριθμό μελών των συμβουλίων εννέα μέλη.
Όπως ανάφερα και προηγουμένως, ο Ν. 149/88 δεν εφαρμόζεται αναφορικά με την Αναθεωρητική Αρχή Αδειών. Εφαρμογή εδώ έχει το άρθρο 4(2) του Ν. 9/82, όπως αντικαταστάθηκε από το Αρθρο 4 του Ν. 84/84, σύμφωνα με το οποίο η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών απαρτίζεται από συνολικά πέντε μέλη, όσα και τα μέλη που απάρτιζαν το συμβούλιο κατά τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης.
Η επίδικη απόφαση προσβάλλεται και για σειρά άλλων νομικών λόγων όπως παράλειψη διεξαγωγής δέουσας έρευνας που οδήγησε την Αναθεωρητική Αρχή Αδειών σε πλάνη ως προς τα γεγονότα και σε πλημμελή άσκηση της διακριτικής της εξουσίας καθώς και έλλειψη αιτιολογίας.
Ειδικότερα ο δικηγόρος των αιτητών ισχυρίζεται ότι η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών στηρίχτηκε αποκλειστικά στην ένσταση του ενδιαφερόμενου μέρους και στο περιεχόμενο της χωρίς να λάβει υπόψη καθόλου όλα τα άλλα στοιχεία που συνέκλιναν στην απόρριψη της ένστασης. [*2729]
Αντίθετα τόσο ο δικηγόρος του ενδιαφερόμενου μέρους όσο και η δικηγόρος της καθ' ης η αίτηση Αρχής υποστήριξαν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση ήτο ορθή, νόμιμη και εύλογα επιτρεπτή.
Η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών είναι διοικητικό όργανο και δεν έχει δευτεροβάθμια δικαστική δικαιοδοσία. Όπως τόνισε ο Δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου κ. Πικής στην Γεωργίου ν. Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών (ανωτέρω) "……η ιεραρχική προσφυγή δεν επενεργεί ούτε εξομοιώνεται με έφεση. Η Αναθεωρητική Αρχή έχει την ίδια πρωτογενή ευθύνη όπως και η Αρχή Αδειών για την προώθηση των σκοπών του δικαίου....".
Στην υπό εκδίκαση υπόθεση η καθ' ης η αίτηση Αρχή είχε ενώπιόν της μεταξύ άλλων την Έκθεση του Επαρχιακού Ελεγκτή Μεταφορών Πάφου στην οποία αναφέρεται ότι στο χωριό Κούκλια το οποίο έχει 683 κατοίκους που ασχολούνται με τη γεωργία και το φθαρτεμπόριο, υπάρχουν έξι αδειούχοι μεταφορείς "Α" εκ των οποίων τα τρία αυτοκίνητα άνω των πέντε τόνων φορτίου και τα τρία κάτω των πέντε τόνων, ως επίσης και ότι οι οργανώσεις ΣΕΑΚ - ΠΕΕΑ φέρουν ένσταση γιατί οι υφιστάμενοι αδειούχοι μεταφορείς "Α" εξυπηρετούν πλήρως το χωριό Κούκλια. Επιπρόσθετα η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών κάλεσε ενώπιόν της το ενδιαφερόμενο μέρος το οποίο ανάφερε ότι το όχημά του ήτο χωριτικότητος άνω των πέντε τόνων και επιπρόσθετα ότι από τους τρεις μεταφορείς "Α" ωφέλιμου φορτίου πέραν των πέντε τόνων, το ένα δεν χρησιμοποιόταν πλήρως το δε άλλο έχει έδρα την Κάτω Πάφο.
Η Αναθεωρητική Αρχή είχε ενώπιόν της όλα τα πιο πάνω στοιχεία. Δεν συμφωνώ με την εισήγηση του δικηγόρου των αιτητών ότι η καθ' ης η αίτηση Αρχή πλανήθηκε διότι σύμφωνα με την απόφασήτης θεώρησε ότι υπήρχαν μόνο δύο οχήματα "Α". Όλα τα στοιχεία φανερώνουν ότι η Αναθεωρητική Αρχή γνώριζε τον ακριβή αριθμό τόσο [*2730] από την απόφαση του Επαρχιακού Ελεγκτή, όσο και από τα πρακτικά ημερομηνίας 11.3.89 όπου η ίδια η Αρχή υποδηλώνει ότι ο συνολικός αριθμός οχημάτων "Α" είναι έξι. Επομένως δεν υπάρχει πλάνη περί τα πράγματα.
Η ουσιαστική εκτίμηση των γεγονότων είναι έξω από τα όρια του δικαστικού ελέγχου. Το Δικαστήριο επεμβαίνει μόνο όταν η διοίκηση υπερέβη τα ακραία όρια της διακριτικής της ευχέρειας ή όταν αποδειχθεί πλάνη περί τα πράγματα ή το νόμο ή κατάχρηση εξουσίας.
Στην υπό εκδίκαση υπόθεση η Αναθεωρητική Αρχή, στην άσκηση της διακριτικής της ευχέρειας έλαβε υπόψη όλα τα στοιχεία ενώπιον της, και τα πραγματικά γεγονότα. Η αιτιολογία είναι ικανοποιητική, περιέχεται στην ίδια την απόφαση και συμπληρώνεται από τα στοιχεία που περιέχονται στο φάκελο της υπόθεσης. Ισχυρισμοί δε αναφορικά με την έλλειψη διεξαγωγής δέουσας έρευνας και κατάχρησης εξουσίας εκ μέρους της Αρχής δεν έχουν τεκμηριωθεί.
Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή απορρίπτεται. Δεν εκδίδεται διαταγή για έξοδα.
Προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο