(1992) 4 ΑΑΔ 762
[*762] 27 Φεβρουαρίου, 1992
[ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ,
Αιτητής,
ν.
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΑΔΕΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ,
Καθ'ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 552/90).
Αναθεωρητική Αρχή Αδειών — Ιεραρχική προσφυγή — Εξουσία — Η ιεραρχική προσφυγή δεν επενεργεί ούτε εξομοιώνεται με έφεση — Η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών έχει την ίδια πρωτογενή ευθύνη όπως και η Αρχή Αδειών για την προώθηση των σκοπών του δικαίου.
Αναθεωρητική Αρχή Αδειών — Άδεια οδικής χρήσης — Άδεια αγροτικού ταξί — Απαραίτητη προϋπόθεση ο αιτητής να προτίθεται όπως μετέλθει τη μεταφορική επιχείρηση ως κύριο του επάγγελμα — Η ιδιότητα του οδηγού ταξί δεν του προσδίδει την απαραίτητη αυτή προϋπόθεση.
Ο αιτητής προσέβαλε με την προσφυγή του αυτή την απόρριψη της ιεραρχικής προσφυγής του από την Αναθεωρητική Αρχή Αδειών κατά της απόφασης της Αρχής Αδειών να απορρίψει αίτημα του για χορήγηση άδειας οδικής χρήσης αγροτικού ταξί με έδρα το χωριό Μαλούντα.
Η ιεραρχική προσφυγή του απορρίφθηκε για δυο λόγους:
(α) Η καθ' ης η αίτηση Αρχή δεν είχε ικανοποιηθεί ότι ο προσφεύγων είχε σκοπό να εγκαταλείψει την εργασία του ως οδηγός ταξί στη Λευκωσία και να ασκήσει το επάγγελμα του ιδιοκτήτη αγροτικού ταξί στη Μαλούντα.
(β) Κρίθηκε ότι οι ανάγκες της περιοχής εξυπηρετούνταν από [*763] τα υφιστάμενα αγροτικά ταξί Κλήρου και των χωριών της περιοχής.
Ο δικηγόρος του αιτητή ισχυρίστηκε πως το συμπέρασμα της καθ' ης η αίτηση Αρχής δεν εξαγόταν από πουθενά από τα στοιχεία του φακέλου αντίθετα θα έπρεπε να θεωρηθεί ο αιτητής πως ως οδηγός ταξί ήδη είχε τη μεταφορική επιχείρηση ως κύριο του επάγγελμα. Επίσης ισχυρίστηκε πως η Αρχή οδηγήθηκε στο δεύτερο της συμπέρασμα λόγω έλλειψης της δέουσας έρευνας αναφορικά με τις ανάγκες της περιοχής.
Το Ανώτατο Δικαστήριο ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση αποφάσισε ότι:
(1) Η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών είναι διοικητικό όργανο και δεν έχει δικαστική δικαιοδοσία. Η ιεραρχική προσφυγή δεν επενεργεί ούτε εξομοιώνεται με έφεση. Η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών έχει την ίδια πρωτογενή ευθύνη όπως και η Αρχή Αδειών για την προώθηση των σκοπών του δικαίου.
(2) Από το υλικό του φακέλου δεν υπάρχει οποιοδήποτε στοιχείο που να δικαιολογεί το εύρημα ότι ο αιτητής δεν προτίθετο όπως "μετέλθει τη μεταφορική επιχείρηση ως το κύριο αυτού επάγγελμα" και το συμπέρασμα της Αρχής παραμένει αναιτιολόγητο.
Τα στοιχεία που δυνατόν να προκύπτουν από το φάκελο της υπόθεσης, δεν συνηγορούν υπέρ του ως άνω ευρήματος, το οποίο, έχω τη γνώμη, ότι ήταν αυθαίρετο και συνεπώς, δεν ήταν εύλογα επιτρεπτό. Όμως το επιχείρημα του δικηγόρου του αιτητή πως ήταν παράνομο για την καθ' ης η αίτηση να πάρει την απόφαση που πήρε, μια και αποδέχθηκε πως ο αιτητής ήταν οδηγός ταξί, δεν ευσταθεί, γιατί το γεγονός και μόνο ότι ο αιτητής ήταν οδηγός ταξί δεν τον καθιστά επιχειρηματία που μετέρχεται τη μεταφορική επιχείρηση ως το κύριο αυτού επάγγελμα.
(3) Όσον αφορά το δεύτερο λόγο, ευρίσκω πως η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών δεν διενήργησε τη δέουσα έρευνα. Ενώπιον της είχε στοιχεία, που τέθηκαν ενώπιον της Αρχής Αδειών, ως προς τις ανάγκες της περιοχής κατά το 1988. Η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών δεν έκαμε νέα έρευνα, αλλά βασίστηκε στα στοιχεία αυτά και έλαβε, επιπρόσθετα, υπόψη της τον αριθμό των αγροτικών ταξί [*764] που εξυπηρετούσαν την περιοχή Μαλούντας, χωρίς οποιαδήποτε συγκεκριμένη έρευνα ως προς την επάρκεια τους ή μη. Όμως, το Μάιο του 1990, που λήφθηκε η επίδικη απόφαση, είναι πιθανό οι συνθήκες να είχαν διαφοροποιηθεί και ο αριθμός των έξι αγροτικών ταξί να μην ήταν επαρκής. Συνεπώς, η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών είχε καθήκον να διενεργήσει νέα έρευνα και δεν το έπραξε.
Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Γεωργίου ν. Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών (1991) 4(B) Α.Α.Δ. 1563·
Tsouloftas v. Republic (1983) 3 C.L.R. 426.
Προσφυγή
Προσφυγή εναντίον της απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών με την οποία απέρριψε την ιεραρχική προσφυγή του αιτητή εναντίον της απόρριψης από την Αρχή Αδειών της αίτησης του για τη χορήγηση άδειας αγροτικού ταξί με έδρα τη Μαλούντα.
Α. Παπαχρυσοστόμου, για τον αιτητή.
Μ. Τσιόππα (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α', για τους καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
Ο Δικαστής κ. Χρυσοστομής ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση.
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, Δ.: Ο αιτητής με την προσφυγή αυτή ζητά τις ακόλουθες θεραπείες:
"Α) Δήλωσιν του Δικαστηρίου ότι η απόφασις των καθ' ων η αίτησις 1 ημερ. 29.5.1990, η περιεχόμενη εις το Τεκμήριον 1 επί της προσφυγής είναι εξ υπαρχής άκυρος και εστερημένη οιουδήποτε αποτελέσματος.
[*765]
Β) Δήλωσιν του Δικαστηρίου ότι η απόφασις των καθ'ων η αίτησις 2 ημερ. 29.5.1989, η περιεχόμενη εις το Τεκμήριον ΙΙ επί της προσφυγής είναι εξ υπαρχής άκυρος και εστερημένη οιουδήποτε αποτελέσματος."
Στο στάδιο των διευκρινίσεων ο δικηγόρος του αιτητή ορθά απέσυρε την αξίωση του για ακύρωση της απόφασης της Αρχής Αδειών και συνεπώς, η υπό κρίση πράξη είναι αυτή της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών ημερ. 29.5.90.
Ο αιτητής, με αίτηση του στην Αρχή Αδειών ημερ. 18.8.88, ζήτησε τη χορήγηση άδειας οδικής χρήσης αγροτικού ταξί με έδρα και χώρο στάθμευσης στο χωριό Μαλούντα. Στο χωριό αυτό δεν υπήρχε αδειούχο αγροτικό ταξί, που να έχει σαν έδρα και χώρο στάθμευσης του το ίδιο το χωριό. Οι μεταφορικές ανάγκες της Μαλούντας, που αριθμούσαν γύρω στους 300 κατοίκους και άλλους 300 στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ, εξυπηρετούνταν από δυο αγροτικά ταξί, που είχαν σαν έδρα και χώρο στάθμευσης τους το χωριό Κλήρου, που είναι ενωμένο με τη Μαλούντα, από δυο αδειούχα αγροτικά ταξί, που είχαν έδρα και χώρο στάθευσης τους το ένα στο χωριό Αγιος Ιωάννης Μαλούντας και το άλλο στο χωριό Αρεδιού, που απείχαν γύρω στα 3 μίλια από τη Μαλούντα και από δυο αγροτικά ταξί των κοντινών χωριών Αγροκηπιάς και Καλού Χωριού Κλήρου, αντίστοιχα.
Ο αιτητής εργαζόταν σαν οδηγός ταξί από το 1976 σε διάφορα γραφεία ταξί της Λευκωσίας, με μισθό γύρω στις £60-70 την εβδομάδα. Κατά τον ουσιώδη χρόνο ο αιτητής εργαζόταν σαν οδηγός ταξί στο γραφείο ταξί Μαύρος στη Λευκωσία, που ανήκε στον αδελφό του. Ο αιτητής, αντί μισθού, πληρωνόταν τις μισές απολαβές που εισπράττε και που ανέρχονταν στις £8-12 την ημέρα.
Ο αιτητής συστήθηκε σαν κατάλληλο πρόσωπο για απόκτηση της αιτούμενης άδειας και περιγράφεται σαν πρόσφυγας από το Πυρόϊ, που πριν τρία χρόνια περίπου είχε ζητήσει ξανά την ίδια άδεια, πλην όμως, η αίτηση του απορρίφθηκε. Ο Κοινοτάρχης του χωριού Μαλούντα περίγραψε τον αιτητή σαν πρόσωπο πολύ καλού χαρακτήρα και σύστησε την έκδοση της αιτούμενης [*766] άδειας. Όμως, οι οργανώσεις ΣΕΑΚ και ΠΕΕΑ ενίσταντο στην έκδοση της αιτούμενης άδειας (βλ. έκθεση Επαρχιακού Λειτουργού Μεταφορών Λευκωσίας, παράρτημα 5 στην ένσταση).
Στις 15.3.89 η Αρχή Αδειών άκουσε παραστάσεις από τον αιτητή και τον ενιστάμενο στη χορήγηση της αιτούμενης άδειας Κ. Κωνσταντίνου και στις 16.5.89 απέρριψε την αίτηση, γιατί οι ανάγκες του χωριού Μαλούντα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν από τα αγροτικά λεωφορεία του χωριού και τα αγροτικά ταξί της περιοχής. Η πιο πάνω απόφαση κοινοποιήθηκε στον αιτητή, εναντίον της οποίας άσκησε, στις 10.6.89, ιεραρχική προσφυγή στην Αναθεωρητική Αρχή Αδειών.
Η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών σε συνεδρία της ημερ. 28.2.90, άκουσε τον αιτητή και το δικηγόρο του και ζήτησε από το Τμήμα Οδικών Μεταφορών να μάθει πόσα και ποια αγροτικά ταξί ήταν αδειούχα στην περιοχή Μαλούντας και πότε δόθηκαν οι άδειες αυτές και ειδικότερα του αυτοκινήτου ΝΥ645, που έχει έδρα την Κλήρου. Το Τμήμα Οδικών Μεταφορών, με επιστολή του ημερ. 25.4.90, έδωσε τις αιτούμενες λεπτομέρειες (βλ. παράρτημα 12 στην ένσταση) και στις 29.5.90 (βλ. παράρτημα 13 στην ένσταση), η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών απέρριψε την προσφυγή. Το κείμενο της απόφασης της έχει ως ακολούθως:
"Πρακτικά συνεδρίας AAA ημερ. 29.5.90
Ιεραρχική Προσφυγή αρ. 984/89 κ. Παντελή Ιωάννου εναντίον αρνητικής απόφασης της Αρχής Αδειών για τη χορήγηση άδειας αγροτικού ταξί με έδρα τη Μαλούντα
………………………………………………………………………………………….
Από το σύνολο των ενώπιον μας στοιχείων περιλαμβανομένων και των νέων στοιχείων που μας έδωσε το Τμήμα Οδικών Μεταφορών με επιστολή του ημερ. 24.4.90, σελ. 12 στο φάκελο της προσφυγής, δεν έχουμε ικανοποιηθεί ότι ο προσφεύγων ο οποίος εργάζεται ως υπάλληλος οδηγός ταξί στη Λευκωσία θα [*767] εγκαταλείψει την εργασία του για να ασκήσει το επάγγελμα του ιδιοκτήτη αγροτικού ταξί στο χωριό Μαλούντα. Πέραν τούτου κρίνουμε ότι οι ανάγκες της περιοχής εξυπηρετούνται επί του παρόντος από τα υφιστάμενα αγροτικά ταξί Κλήρου και των χωριών της περιοχής.
Για τους πιο πάνω λόγους απορρίπτουμε την προσφυγή και επικυρώνουμε την απόφαση της Αρχής Αδειών."
Η πιο πάνω απόφαση κοινοποιήθηκε στον αιτητή ο οποίος, σαν αποτέλεσμα, καταχώρησε την παρούσα προσφυγή.
Οι λόγοι που υποβλήθηκαν από το δικηγόρο του αιτητή προς υποστήριξη της προσφυγής, είναι δυο.
Ο πρώτος λόγος αφορά ισχυρισμό πως κανένα απολύτως στοιχείο δεν υπάρχει στο φάκελο της υπόθεσης που να δικαιολογεί το αιτιολογικό της απόφασης ημερ. 29.5.90, ότι δηλαδή η Αρχή δεν έχει ικανοποιηθεί ότι ο προσφεύγων, ο οποίος εργάζεται ως υπάλληλος οδηγός ταξί στη Λευκωσία, θα εγκατέλειπε την εργασία του για να ασκήσει το επάγγελμα του ιδιοκτήτη αγροτικού ταξί στο χωριό Μαλούντα. Τουναντίον υποστήριξε πως τα πάντα οδηγούν στο ασφαλές αντίθετο συμπέρασμα, δεδομένου ότι ο αιτητής, επαγγελματίας οδηγός ταξί, κάτοικος Μαλούντας από ετών, αιτείται χορήγησης άδειας αγροτικού ταξί, διότι θέλει να παραιτηθεί από υπάλληλος οδηγός ταξί.
Ακόμα ο δικηγόρος του αιτητή υποστήριξε την άποψη πως, μια και η Αρχή απεδέχθη ότι ο αιτητής ήταν επαγγελματίας οδηγός ταξί, έπρεπε να θεωρηθεί ότι ασκούσε τη μεταφορική επιχείρηση σαν το κύριο αυτού επάγγελμα και συνεπώς, ήταν παράνομο από μέρους της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών να αποφασίσει ότι δεν ικανοποιήθηκε ότι ο αιτητής θα εγκατέλειπε την εργασία του για να ασκήσει το επάγγελμα του ιδιοκτήτη αγροτικού ταξί στο χωριό Μαλούντα. [*768]
Ο δεύτερος λόγος ακυρότητας αφορά το άλλο σκέλος του αιτιολογικού της απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών πως "οι ανάγκες της περιοχής εξυπηρετούνται επί του παρόντος από τα υφιστάμενα αγροτικά ταξί Κλήρου και των χωριών της περιοχής". Γι' αυτό το σκέλος της απόφασης υπήρξε, από μέρους του δικηγόρου του αιτητή, ισχυρισμός πως δεν έγινε η δέουσα έρευνα, γιατί το περιεχόμενο της έκθεσης του (Παράρτημα 5) δεν ήταν αρκετό να καταδείξει ότι οι ανάγκες της περιοχής ικανοποιούνταν. Επίσης ανάφερε πως, το σκεπτικό αυτό ανετράπη από το γεγονός της χορήγησης από την Αρχή Αδειών στις 11.11.89, άδειας αγροτικού ταξί με έδρα την Κλήρου, στον Παναγιώτη Ιωάννου, για το αυτοκίνητο του ΝΥ645, ενώ κατά την 16.5.89 απέρριψε το αίτημα του αιτητή.
Η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών είναι διοικητικό όργανο και δεν έχει δικαστική δικαιοδοσία. Όπως αναφέρθηκε στην υπόθεση Γεωργίου ν. Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών, (1991) 4(B) Α.Α.Δ. 1563, "η ιεραρχική προσφυγή δεν επενεργεί ούτε εξομοιώνεται με έφεση. Η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών έχει την ίδια πρωτογενή ευθύνη όπως και η Αρχή Αδειών για την προώθηση των σκοπών του δικαίου."
Επίσης, στην υπόθεση Tsouloftas v. Republic (1983) 3 CLR 426, στη σελ. 431 αναφέρθηκαν τα ακόλουθα:
"A hierarchical recourse is not a judicial proceeding in any sense. It is not intended to review the correctness of the hierarchically subordinate organ's decision by reference to the soundness of the reasoning propounded in support thereof but, to establish a second tier in the decision-taking process, designed to eliminate mistakes as well asabuse of authority by subordinates ……… ".
και στη σελ. 432:
"... The test by which we must judge the validity of the decision of the Minister is the same with that applicable to the Licensing Authority. It is this: Whether it was reasonably open to the Minister, in view of the provisions of [*769] the law and the material before him, to decide as he did………. ".
Με την ιεραρχική προσφυγή ο αιτητής πρόσβαλε την απόφαση της Αρχής Αδειών και η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών, δυνάμει του περί Ρυθμίσεως της Τροχαίας Μεταφοράς (Τροποποιητικού) Νόμου του 1984 (Ν. 84/84), άρθρο 4(α), εδάφια 4 και 5, είχε το δικαίωμα να εκδώσει μια των ακολούθων αποφάσεων:
"(α) να επικύρωση την προσβληθείσαν απόφασιν
(β) να ακύρωση την προσβληθείσαν απόφασιν
(γ) να τροποποίηση την προσβληθείσαν απόφασιν
(δ) να προβή η ιδία εις έκδοσιν νέας αποφάσεως εις αντικατάστασιν της προσβληθείσης·
(ε) να παραπέμψη την υπόθεσιν εις την αρχήν αδειών, διατάσσουσα ταύτην να προβή εις ωρισμένην ενέργειαν.
(5) Η αναθεωρητική αρχή αδειών κατά την λήψιν μιας των εν ταις παραγράφοις (δ) και (ε) του προηγουμένου εδαφίου αναφερομένων αποφάσεων δύναται να λάβη υπ' όψιν και γεγονότα μεταγενέστερα της εκδόσεως της αποφάσεως της αρχής αδειών."
Πέραν τούτου, είναι χρήσιμο να αναφερθεί σ' αυτό το στάδιο πως, ο περί Ρυθμίσεως της Τροχαίας Μεταφοράς Νόμος του 1982, άρθρο 5, εδάφιο 9 αναφέρει:
"Ουδεμία άδεια οδικής χρήσεως θα χορηγήται αναφορκώς προς οιονδήποτε όχημα δημοσίας χρήσεως προς εκτέλεσιν οιασδήποτε οδικής χρήσεως δι' ην απαιτείται τοιούτον όχημα δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου, εκτός εάν ο ιδιοκτήτης τούτου πείση την αρχήν αδειών ότι μετέρχεται ή προτίθεται όπως μετέλθη την μεταφορικήν επιχείρησιν ως κύριον αυτού επάγγελμα." [*770]
Κατά την εξέταση της ιεραρχικής προσφυγής, η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών είχε ενώπιον της το υλικό που τέθηκε ενώπιον της Αρχής Αδειών, άκουσε τον αιτητή και το δικηγόρο του και πήρε από το Τμήμα Οδικών Μεταφορών τις πιο πάνω αναφερόμενες λεπτομέρειες.
Από το υλικό αυτό, δεν υπάρχει οποιοδήποτε στοιχείο που να δικαιολογεί το εύρημα ότι ο αιτητής δεν προτίθετο όπως "μετέλθει τη μεταφορική επιχείρηση ως το κύριο αυτού επάγγελμα" και το συμπέρασμα της Αρχής παραμένει αναιτιολόγητο. Με βάση τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης, ο αιτητής δεν ήταν για πρώτη φορά που ζήτησε την ίδια άδεια. Το έκανε και πριν από τρία χρόνια. Είναι κάτοικος της Μαλούντας, από χρόνια οδηγός ταξί και κρίθηκε από την αστυνομία και τον κοινοτάρχη του χωριού, κατάλληλο πρόσωπο για τη χορήγηση της αιτούμενης άδειας. Ο μισθός του σαν υπάλληλος οδηγός ταξί δεν είναι ψηλός, αλλά ούτε και σταθερός. Εξαρτάται από τις εισπράξεις που μοιράζεται με τον αδελφό του, που προφανώς είναι ο ιδιοκτήτης του ταξί που οδηγεί. Το αγροτικό ταξί θα το έθετε σε κυκλοφορία, όπως δήλωσε στην αίτηση του, αμέσως μετά την έκδοση της αιτούμενης άδειας. Αυτά τα στοιχεία ή και άλλα που δυνατόν να προκύπτουν από το φάκελο της υπόθεσης, δεν συνηγορούν υπέρ του ως άνω ευρήματος, το οποίο, έχω τη γνώμη, ότι ήταν αυθαίρετο και συνεπώς, δεν ήταν εύλογα επιτρεπτό. Όμως το επιχείρημα του δικηγόρου του αιτητή πως ήταν παράνομο για την καθ' ης η αίτηση να πάρει την απόφαση που πήρε, μια και αποδέχθηκε πως ο αιτητής ήταν οδηγός ταξί, δεν ευσταθεί, γιατί το γεγονός και μόνο ότι ο αιτητής ήταν οδηγός ταξί δεν τον καθιστά επιχειρηματία που μετέρχεται τη μεταφορική επιχείρηση ως το κύριο αυτού επάγγελμα.
Όσον αφορά το δεύτερο λόγο, ευρίσκω πως η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών δεν διενήργησε τη δέουσα έρευνα. Ενώπιον της είχε στοιχεία, που τέθηκαν ενώπιον της Αρχής Αδειών, ως προς τις ανάγκες της περιοχής κατά το 1988. Η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών δεν έκαμε νέα έρευνα, αλλά βασίστηκε στα στοιχεία αυτά και έλαβε, επιπρόσθετα, υπόψη της τον αριθμό των αγροτικών ταξί που εξυπηρετούσαν την περιοχή Μαλούντας, χωρίς οποιαδήποτε συγκεκριμένη έρευνα ως προς την επάρκεια [*771] τους ή μη. Όμως, το Μάιο του 1990, που λήφθηκε η επίδικη απόφαση, είναι πιθανό οι συνθήκες να είχαν διαφοροποιηθεί και ο αριθμός των έξι αγροτικών ταξί να μη ήταν επαρκής. Συνεπώς, η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών είχε καθήκον να διενεργήσει νέα έρευνα και δεν το έπραξε.
Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή επιτυγχάνει και η επίδικη απόφαση ακυρώνεται.
Δεν εκδίδεται διαταγή για έξοδα.
Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται χωρίς έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο