(1992) 4 ΑΑΔ 932
[*932] 13 Μαρτίου, 1992
[ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΜΟΥΤΟΥΛΛΑΣ-ΚΑΛΟΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΙ ΛΤΔ.,
Αιτητές,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΑΔΕΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 891/91).
Αναθεωρητική Αρχή Αδειών — Ιεραρχική προσφυγή — Εξουσία — Διοικητικό όργανο — Δεν ασκεί δικαστική εξουσία — Δεν μπορεί να επικυρώσει νόμιμα προσβληθείσα απόφαση της Αρχής Αδειών η οποία ήταν άκυρη — Απόφαση της Αρχής Αδειών που ήταν ανύπαρκτη γιατί εκδόθηκε από όργανο του οποίου η συγκρότηση/ σύνθεση έπασχε δεν ήταν δυνατόν να επικυρωθεί από την Αναθεωρητική Αρχή Αδειών.
Το ουσιαστικό θέμα που τέθηκε στην παρούσα προσφυγή ήταν η επίδραση που είχε η κακή συγκρότηση της Αρχής Αδειών, λόγω του διορισμού των μελών της με βάση τον περί Ορισμένων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (Διορισμός Διοικητικών Συμβουλίων) Νόμο του 1988 (Ν. 149/88), ο οποίος είχε κηρυχθεί αντισυνταγματικός από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, στην επίδικη απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών να επικυρώσει την απόφαση της Αρχής Αδειών και να απορρίψει την ιεραρχική προσφυγή των αιτητών.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Η Αρχή είναι ιεραρχικά ανώτερο διοικητικό όργανο. Δεν ασκεί δικαστική ή ημιδικαστική, αλλά διοικητική λειτουργία. Αποφάσεις της Αρχής Αδειών προσβάλλονται με ιεραρχική προσφυγή [*933] ενώπιον της Αρχής. Η Αρχή δεν μπορεί να επικυρώσει νόμιμα προσβληθείσα απόφαση της Αρχής Αδειών η οποία ήταν άκυρη. Απόφαση που εκδόθηκε από όργανο του οποίου η συγκρότηση/ σύνθεση έπασχε δεν μπορεί να επικυρωθεί από την Αρχή. Η απόφαση της Αρχής Αδειών ήταν ανύπαρκτη, γιατί εκδόθηκε από όργανο του οποίου η συγκρότηση/σύνθεση έπασχε και, ως εκ τούτου, δεν ήταν δυνατό να επικυρωθεί από την Αρχή.
Ο ισχυρισμός ότι έπρεπε να προσβληθεί η απόφαση της Αρχής Αδειών μέσα στην προθεσμία που ορίζει η παράγραφος 3 του Άρθρου 146 του Συντάγματος, κάτω από τις περιστάσεις της υπόθεσης, είναι αβάσιμος.
Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου και Άλλοι ν. Καραγιώργη και Άλλων (1991) 3 Α.Α.Δ. 159·
Θεοδώρου και Άλλοι ν. Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου (1991) 4(Γ) Α.Α.Δ. 2056·
Gavriel v. Republic (1967) 3 C.L.R. 638'
Aristides v. Republic (1986) 3 C.L.R. 466·
Πετρίδης ν. Αρχής Βιομηχανικής Καταρτίσεως Κύπρου (1989) 3 (Β) Α.Α.Δ. 933·
ΧατζηΒασιλείου ν. Κ.Ο.Α. (1991) 4(B) Α.Α.Δ. 1005·
Αδελφοί Γ.Κ. Μακρή Λτδ ν. Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών (Αρ.2)(1991) 4(E) Α.Α.Δ. 4150.
Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον της απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών με την οποία επικυρώθηκε η απόφαση της Αρχής Αδειών να απορρίψει αίτηση του αιτητή για άδεεια επέκτασης της διαδρομής του αγροτικού λεωφορείου Αρ. Εγγρ. GF755 για μεταφορά μαθητών από τα χωριά Οίκος - Μουτουλλάς - Καλοπαναγιώτης στο Γυμνάσιο Λεμύθου. [*934]
Ε. Χειμώνας, για τους αιτητές.
Α. Μαππουρίδης, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
Ο Δικαστής κ. Στυλιανίδης ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση.
ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ, Δ.: Οι αιτητές με την προσφυγή αυτή ζητούν την ακύρωση της απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών, (η "Αρχή"), με την οποία επικυρώθηκε η απόφαση της Αρχής Αδειών, με την οποία απορρίφθηκε αίτησή τους για άδεια επέκτασης της διαδρομής του αγροτικού λεωφορείου, Αριθμός Εγγραφής GF 755, για μεταφορά μαθητών από τα χωριά Οίκος - Μουτουλλάς - Καλοπαναγιώτης στο Γυμνάσιο Λεμύθου.
Οι αιτητές πρόβαλαν, μεταξύ άλλων, ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι άκυρη, γιατί η απόφαση της Αρχής Αδειών, που επικυρώθηκε από την Αρχή, ήταν ανυπόστατη, επειδή εκδόθηκε από όργανο του οποίου η συγκρότηση/σύνθεση έπασχε, λόγω του διορισμού των μελών με βάση τον περί Ορισμένων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (Διορισμός Διοικητικών Συμβουλίων) Νόμο του 1988, (Αρ. 149/88), (ο "Νόμος"), ο οποίος κηρύχθηκε αντισυνταγματικός από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Ο δικηγόρος της Αρχής επιχειρηματολόγησε ότι η νομιμότητα της απόφασης της Αρχής Αδειών διασφαλίζεται με την αρχή της βεβαιότητας και συνέχειας της Διοίκησης και τη θεωρία των de facto οργάνων. Η προσβαλλόμενη απόφαση της Αρχής είναι ανεξάρτητη αυτοτελής διοικητική πράξη, που εκδόθηκε από άλλο, ιεραρχικά ανώτερο, όργανο και πρέπει να κρίνεται αυτοτελώς.
Τελικά, ισχυρίστηκε ότι δεν μπορεί να ακυρωθεί η απόφαση του ιεραρχικά κατώτερου οργάνου με τη διαδικασία της προσφυγής αυτής, γιατί η απόφαση της [*935] Αρχής Αδειών θα έπρεπε να είχε προσβληθεί μέσα στην προθεσμία των 75 ημερών από την ημερομηνία της έκδοσης της.
Τα γεγονότα έχουν:-
Στις 2 Σεπτεμβρίου, 1990, οι αιτητές ζήτησαν από την Αρχή Αδειών άδεια για επέκταση της διαδρομής του αγροτικού τους λεωφορείου με Αριθμό Εγγραφής GF 755, για μεταφορά μαθητών από τα χωριά Οίκος -Μουτουλλάς - Καλοπαναγιώτης στο Γυμνάσιο Λεμύθου.
Στις 7 Σεπτεμβρίου, 1990, τέθηκε αγγελία για ενημέρωση των ενδιαφερομένων και υποβολή ενστάσεων.
Στις 14 Σεπτεμβρίου, 1990, η Αρχή Αδειών πήρε την αρνητική απόφαση, την οποία κοινοποίησε στους αιτητές με επιστολή ημερομηνίας 27 Σεπτεμβρίου, 1990.
Στις 22 Οκτωβρίου, 1990, η πιο πάνω απόφαση της Αρχής Αδειών προσβλήθηκε με εμπρόθεσμη ιεραρχική προσφυγή.
Η Αρχή, αφού εξέτασε την προσφυγή, στις 15 Ιουνίου, 1991, επικύρωσε την προσβληθείσα απόφαση της Αρχής Αδειών και απέρριψε την προσφυγή.
Η Αρχή Αδειών καθιδρύθηκε και λειτουργεί με βάση τους περί Ρυθμίσεως της Τροχαίας Μεταφοράς Νόμους του 1982 έως 1991, (Νόμοι Αρ. 9/82, 84/84,224/89, 148/91).
Με το Νόμο, που δημοσιεύτηκε στις 29 Ιουλίου, 1988, ο αριθμός των μελών ορισμένων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, μεταξύ των οποίων και η Αρχή Αδειών, αυξήθηκε στα εννέα.
Ο Νόμος πρόβλεπε κάποια ανάμειξη των πολιτικών κομμάτων στη Βουλή και διαβουλεύσεις με τους εκπρόσωπους τους για το διορισμό των μελών των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου.
Για τη συμπλήρωση του αριθμού των μελών των [*936] υφισταμένων κατά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του νόμου διοικητικών συμβουλίων, οι σχετικές διαβουλεύσεις και η συμπλήρωση θα ολοκληρώνονταν, σύμφωνα με το Άρθρο 5, όχι αργότερα από τις 31 Οκτωβρίου, 1988.
Με βάση το Νόμο, το Υπουργικό Συμβούλιο, με απόφαση του ημερομηνίας 31 Οκτωβρίου, 1988, και με τη διαδικασία που προβλεπόταν σ' αυτό, συμπλήρωσε τον αριθμό των μελών της Αρχής με τέσσερα νέα μέλη.
Οι πρόνοιες του Άρθρου 3(2) και (3) του Νόμου κηρύχθηκαν αντισυνταγματικές και, ως εκ τούτου, άκυρες από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου και Άλλοι ν. Χρίστου Καραγιώργη και Άλλου, Αναθεωρητικές Εφέσεις Αρ. 1163, 1178 και 1179, (Απόφαση δόθηκε στις 14 Φεβρουαρίου, 1991).
Η συγκρότηση της Αρχής Αδειών, με βάση το Νόμο αυτό, ήταν πρόδηλα αντίθετη και ασύμφωνη με τις πρόνοιες του Συντάγματος.
Το θέμα της νομικής συγκρότησης/σύνθεσης του οργάνου που πήρε μια διοικητική απόφαση και η θεωρία των de facto οργάνων εξετάστηκαν διεξοδικά στην υπόθεση Παναγιώτης Θεοδώρου και Άλλοι ν. Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου, Υποθέσεις Αρ. 725/89, 988/89, 391/90, 487/90, (Απόφαση δόθηκε στις 10 Ιουνίου, 1991). Αποφασίστηκε ότι η θεωρία των de facto οργάνων και η αρχή του lex Barbarius Philippus δεν έχουν εφαρμογή στην έννομη τάξη της Δημοκρατίας της Κύπρου.
Σε αριθμό υποθέσεων το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε ότι η παρουσία προσώπου, που δεν έχει νομοθετική εξουσιοδότηση, στη συνεδρία συλλογικού οργάνου που πήρε την κρινόμενη απόφαση, καθιστά τη συγκρότηση και σύνθεση του οργάνο ελαττωματική και μη νόμιμη και η κρινόμενη απόφαση καθίσταται ακυρωτέα. (Βλ. Andreas Gavriel v. Republic (Minister of Education) (1967) 3 C.L.R. 638, 646, 647· Aristides v. Republic (1986) 3 C.L.R. 466, 471· Κώστας Πετρίδης ν. [*937] Βιομηχανικής Καταρτίσεως Κύπρου, Υπόθεση Αρ. 392/85, (Απόφαση δόθηκε στις 22 Απριλίου, 1989)· και Ανδρέας Χ" Βασιλείου ν. Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού, Υπόθεση Αρ. 295/88, (Απόφαση δόθηκε στις 14 Μαρτίου, 1991)).
Η συγκρότηση/σύνθεση της Αρχής Αδειών στον ουσιώδη χρόνο δεν ήταν νόμιμη.
Η Αρχή καθιδρύθηκε με το Άρθρο 4 του Νόμου 84/84 και η εξουσία της οριοθετείται από την παράγραφο 4 του Άρθρου 4Α, που έχει:-
"(4) Η αναθεωρητική αρχή αδειών δύναται να εκδώση μίαν των ακολούθων αποφάσεων:
(α) να επικυρώση την προσβληθείσαν απόφασιν
(β) να ακυρώση την προσβληθείσαν απόφασιν
(γ) να τροποποιήση την προσβληθείσαν απόφασιν
(δ) να προβή η ιδία εις έκδοσιν νέας αποφάσεως εις αντικατάστασιν της προσβληθείσης·
(ε) να παραπέμψη την υπόθεσιν εις την αρχήν αδειών, διατάσσουσα ταύτην να προβή εις ωρισμένην ενέργειαν".
Η Αρχή είναι ιεραρχικά ανώτερο διοικητικό όργανο. Δεν ασκεί δικαστική ή ημιδικαστική, αλλά διοικητική λειτουργία. Αποφάσεις της Αρχής Αδειών προσβάλλονται με ιεραρχική προσφυγή ενώπιον της Αρχής. Η Αρχή δεν μπορεί να επικυρώσει νόμιμα προσβληθείσα απόφαση της Αρχής Αδειών η οποία ήταν άκυρη. Απόφαση που εκδόθηκε από όργανο του οποίου η συγκρότηση/σύνθεση έπασχε δεν μπορεί να επικυρωθεί από την Αρχή. (Βλ. Αδελφοί Γ.Κ. Μακρή Λτδ. ν. Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών, Υπόθεση Αρ. 790/90, (Απόφαση δόθηκε στις 18 Δεκεμβρίου, 1991)).
Η απόφαση της Αρχής Αδειών ήταν ανύπαρκτη, γιατί [*938] εκδόθηκε από όργανο του οποίου η συγκρότηση/σύνθεση έπασχε και, ως εκ τούτου, δεν ήταν δυνατό να επικυρωθεί από την Αρχή.
Ο ισχυρισμός ότι έπρεπε να προσβληθεί η απόφαση της Αρχής Αδειών μέσα στην προσθεσμία που ορίζει η παράγραφος 3 του Άρθρου 146 του Συντάγματος, κάτω από τις περιστάσεις της υπόθεσης, είναι αβάσιμος.
Για τους πιο πάνω λόγους, η προσβαλλόμενη απόφαση κηρύσσεται άκυρη.
Καμιά διαταγή για έξοδα.
Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται χωρίς έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο