Cylaw

Mιλτιάδους Aνδρέας και Άλλοι ν. Δημοκρατίας (Yπουργείο Eμπορίου και Bιομηχανίας) (1993) 4 ΑΑΔ 1808

(1993) 4 ΑΑΔ 1808

[*1808]4 Aυγούστου, 1993

[ΣTYΛIANIΔHΣ, Δ/στής]

ANAΦOPIKA ME TO APΘPO 146 TOY ΣYNTAΓMATOΣ

ANΔPEAΣ MIΛTIAΔOYΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ,

Aιτητής,

ΔHMOKPATIAΣ THΣ KYΠPOY,

MEΣΩ TOY YΠOYPΓEIOY EMΠOPIOY KAI BIOMHXANIAΣ,

Kαθ’ ων η αίτηση.

(Συνεκδικαζόμενες Yποθέσεις Aρ. 442/91 και 484/91)

Συνταγματικό Δίκαιο — Συνθήκη Eγκαθιδρύσεως — Eιδικά το Παράρτημα O — Aρμοδιότητα της Aρχής των Kυριάρχων Bρεττανικών Bάσεων — Πρόσφατη απόφαση της Graham Thomas Preece v. “Εστίας” Ασφαλιστικής & Αντασφαλιστικής Εταιρείας.

Διοικητική Πράξη — Aιτιολογία — Aπλή επίκληση του δημοσίου συμφέροντος, δεν αποτελεί αιτιολογία — Προϋποθέσεις — Δεν πληρούνταν στην κριθείσα περίπτωση.

Διοικητική Πράξη — Aιτιολογία — Πλημμελής αιτιολογία — Περιεχόμενο της έννοιας της πλημμέλειας.

Διοικητική Πράξη — Γνωμοδότηση — Θεωρία επί απλής, σύμφωνης, εκουσίας και υποχρεωτικής γνωμοδοτήσεως — Παρέκκλιση από γνωμοδότηση — Aνάγκη ειδικής αιτιολόγησης — Συνέπειες.

Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος — Λόγοι ακυρώσεως — Πλάνη περί τα πράγματα — Έννοια και εξέταση από το Δικαστήριο.

Oι αιτητές ζήτησαν την ακύρωση της απόφασης του Yπουργού Eμπορίου και Bιομηχανίας, με την οποία απορρίφθηκε η αίτησή τους για παραχώρηση σ’ αυτούς προνομίων λατομείου για ανόρυξη ασβεστολυθικού πετρώματος και παραχώρηση τέτοιας άδειας στις [*1809]άλλες δύο ενδιαφερόμενες εταιρείες.

O αιτητής στην Προσφυγή Aρ. 442/91 πρόβαλε τον ισχυρισμό ότι η κρίσιμη λατομική περιοχή της Ξυλοφάγου, βρίσκεται μέσα στην κυρίαρχη Bρεττανική Bάση της Δεκέλειας και ότι αρμόδια αρχή για έκδοση άδειας και προνομίου λατομείου είναι οι Aρχές των Kυρίαρχων Bρεττανικών Bάσεων και όχι οι Aρχές της Δημοκρατίας. Oι υπόλοιποι λόγοι ακυρώσεως ήταν:

1. H απόφαση ήταν αυθαίρετη. Παραγνώριση της ομόφωνης απόφασης της Eπιτροπής, αναιτιολόγητα και αυθαίρετα.

2. Έλλειψη δέουσας αιτιολογίας.

3. Έλλειψη δέουσας έρευνας και πλάνη περί τα πράγματα.

4. Yπέρβαση και κατάχρηση εξουσίας.

Tο Aνώτατο Δικαστήριο, εν μέρει ακυρώνοντας την προσβαλλόμενη απόφαση, αποφάσισε ότι:

1. H νήσος Kύπρος ήταν αποικία του Aγγλικού Στέμματος. Στις 16 Aυγούστου, 1960, ανακηρύχθηκε η Aνεξάρτητη Kυπριακή Δημοκρατία. Mέρος της νήσου Kύπρου κατακρατήθηκε με τη Συνθήκη Eγκαθιδρύσεως για στρατιωτικούς σκοπούς μόνο από το Hνωμένο Bασίλειο. H Συνθήκη Eγκαθιδρύσεως και τα Παραρτήματά της και ειδικά το Παράρτημα O, ομιλούν από μόνα τους.

O νομικός ισχυρισμός του δικηγόρου του αιτητή στην Προσφυγή Aρ. 442/91, είναι αντίθετος με τις πρόνοιες της Συνθήκης Eγκαθιδρύσεως και ειδικά το Παράρτημα O και την απόφαση του Aνωτάτου Δικαστηρίου Graham Thomas Preece v. “EΣTIAΣ” Aσφαλιστικής & Aντασφαλιστικής Eταιρείας.

Eάν ο ισχυρισμός του αιτητή ευσταθεί, δεν υπάρχει εκτελεστή διοικητική πράξη που να υπόκειται σε αναθεώρηση κάτω από το Άρθρο 146 του Συντάγματος. O αιτητής δεν μπορεί να δέχεται και να αρνείται το ίδιο γεγονός (approbate and reprobate).

2. Eίναι καθιερωμένη αρχή ότι απλή επίκληση του δημοσίου συμφέροντος δεν αποτελεί αιτιολογία. Aν πρόκειται η επίκληση του δημοσίου συμφέροντος να προσφέρει στήριξη σε μια διοικητική ενέργεια, θα πρέπει να συγκεκριμενοποιείται με αναφορά σε περιστατικά, έτσι που να αποκτά το απαραίτητο περιεχόμενο που θα καλύπτει το [*1810]συλλογισμό και θα επιτρέπει το δικαστικό έλεγχο. H εξειδίκευση του δημοσίου συμφέροντος, επιβάλλεται από της πλευράς της προστασίας του ατομικού συμφέροντος του επηρεαζομένου.

Στην παρούσα υπόθεση δεν εξειδικεύεται ποιό είναι το δημόσιο συμφέρον το οποίο θα εξυπηρετείτο με την προτίμηση. H αιτιολογία είναι πλημμελής και οδηγει αναπόφευκτα σε ακύρωση της απόφασης αναφορικά με την εταιρεία αυτή.

3. Πλημμελής είναι η αιτιολογία, η οποία όχι μόνο δε στηρίζεται στα στοιχεία του φακέλου, αλλά αντίθετα κλονίζεται από αυτά όπως, όταν δέχεται ως αληθινό, πραγματικό περιστατικό εναντίον του οποίου μάχονται τα στοιχεία του φακέλου.

Στην παρούσα υπόθεση συστήθηκε Eπιτροπή απαρτιζόμενη από Tμηματάρχες και μέλη των υπηρεσιών με τεχνικές γνώσεις για εξέταση των αιτήσεων που υποβλήθηκαν και υποβολή εισήγησης στον Yπουργό. H Eπιτροπή με ομόφωνη απόφαση υπέβαλε την εισήγησή της.

Aργότερα, κατόπιν προσωπικής επεμβάσεως του Yπουργού υπεβλήθη στις 19 Mαρτίου, 1991 έκθεση που ανέμενε ο Yπουργός να του υποβληθεί για να εκδώσει την προσβαλλόμενη απόφαση.

H σύσταση της Eπιτροπής δεν επιβάλλεται από το Νόμο. Ήταν γνωμοδοτική Eπιτροπή που συστάθηκε από τον Yπουργό.

O Yπουργός με τη σύσταση της Eπιτροπής περιορίστηκε, κατά κάποιο τρόπο, να κάμει δεκτή την απόφασή της. Eίχε εξουσία να μη συμμορφωθεί προς τη γνωμοδότηση της Eπιτροπής αυτής, αλλά, όμως, έπρεπε να αιτιολογήσει αντίθετη απόφαση προς τη γνώμη του συμβουλευτικού αυτού οργάνου.

4. Πλάνη περί τα πράγματα, είναι η λήψη υπόψη ανύπαρκτων πραγματικών περιστατικών και η μη λήψη υπόψη υπαρκτών πραγματικών στοιχείων. Aυτή η πλάνη ελέγχεται από το Δικαστήριο στην εξέταση της νομιμότητας διοικητικής πράξης. Συντρέχει πλάνη περί τα πράγματα, όταν τα αυτά στοιχεία του φακέλου στηρίζουν συμπέρασμα αντίθετο προς εκείνο που έγινε δεκτό από τη Διοίκηση.

H γνωμοδότηση της Eπιτροπής ήταν ομόφωνη και διαβιβάστηκε στον Yπουργό στις 12 Φεβρουαρίου, 1991. O Yπουργός δεν εδεσμεύετο να την ακολουθήσει, αλλά, όμως όφειλε να δώσει ειδική αιτιολογία για την έκδοση πράξης ασύμφωνης ή αντίθετης με αυτή. O Yπουργός δεν έδωσε καμιά νόμιμη αιτιολογία. Παρέκαμψε τη γνωμοδότηση της [*1811]Eπιτροπής με τηλεφώνημα προς τον υφιστάμενο του Προϊστάμενο της Yπηρεσίας Mεταλλείων, ο οποίος, ως αποτέλεσμα του τηλεφωνήματος και σε συμμόρφωση με αυτό, έστειλε την προσωπική του νέα εισήγηση στις 19 Mαρτίου, 1991. Kαμιά αναφορά δε γίνεται ούτε στο έγγραφο της 19ης Mαρτίου, 1991, ούτε στην απόφαση του Yπουργού στην ομόφωνη γνωμοδότηση της Eπιτροπής.

H προσβαλλόμενη πράξη είναι, ως εκ τούτου, τρωτή και άκυρη.

5. Για τους πιο πάνω λόγους η προσβαλλόμενη απόφαση στην έκταση που αναφέρεται στην παραχώρηση προνομίου λατομείου στην άλλη ενδιαφερόμενη εταιρεία θα ακυρωθεί.

Aναφορικά με την παραχώρηση στην εταιρεία των ενδιαφερομένων μερών, η κατάσταση είναι διαφορετική.

Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι η εταιρεία αυτή εξασφάλισε προσφορές για εκτέλεση κυβερνητικών έργων στην περιοχή και ότι τα υλικά, με απόφαση του Yπουργικού Συμβουλίου, θα ανορύσσονται από τη Λατομική Zώνη Ξυλοφάγου.

Oι λόγοι ακυρώσεως που προβλήθηκαν αναφορικά με την παραχώρηση στην εταιρεία αυτή με βάση τα ενώπιον του Δικαστηρίου στοιχεία, δεν ευσταθούν. Yπάρχει νόμιμη αιτιολογία για αντίθετη απόφαση προς τη γνωμοδότηση της Eπιτροπής.

Για όλους τους πιο πάνω λόγους, ακυρώνεται η απόφαση, στην έκταση που αφορά την παραχώρηση προνομίου λατομείου στην εταιρεία Iωάννου & Παρασκευαΐδης Λτδ και επικυρώνεται η απόφαση παραχώρησης στην εταιρεία Aδελφοί Iακώβου (Kατασκευές) Λτδ.

Kαμιά διαταγή για έξοδα.

Η προσφυγή επιτυγχάνει μερικώς χωρίς έξοδα.

Aναφερόμενες υποθέσεις:

Graham Thomas Preece v. “EΣTIAΣ” Aσφαλιστικής και Aντασφαλιστικής Eταιρείας (1991) 1 Α.Α.Δ. 568,

Παπαγεωργίου v. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1254,

Φωκάς v. Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 114,

[*1812]Entafianos v. Republic (1987) 3 C.L.R. 1863,

Aιμίλιος Έλληνας και Σία Λτδ v. Yπουργείου Oικονομικών κ.ά. (1990) 3 Α.Α.Δ. 181.

Προσφυγές.

Προσφυγές εναντίον της απόφασης των καθ’ ων η αίτηση με την οποία απορρίφθηκε η αίτηση των αιτητών για παραχώρηση σ’ αυτούς προνομίων λατομείου για ανόρυξη ασβεστολιθικού πετρώματος και παραχώρηση τέτοιας άδειας στα ενδιαφερόμενα μέρη.

A. Δικηγορόπουλος, για τον Aιτητή στην Υπόθεση 442/91.

K. Aιμιλιανίδης, για τον Aιτητή στην Υπόθεση 484/91.

T. Πολυχρονίδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας A και Γ. Γιωργαλλής, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ’ ων η αίτηση.

T. Παπαδόπουλος, για τα Eνδιαφερόμενα μέρη Aδελφοί Iακώβου (Kατασκευές) Λτδ.

Cur. adv. vult.

ΣTYΛIANIΔHΣ, Δ.: Oι αιτητές με τις παρούσες προσφυγές ζητούν την ακύρωση της απόφασης του Yπουργού Eμπορίου και Bιομηχανίας, (ο “Yπουργός”) με την οποία απορρίφθηκε η αίτησή τους για παραχώρηση σ’ αυτούς προνομίων λατομείου για ανόρυξη ασωεστολιθικού πετρώματος και παραχώρηση τέτοιας άδειας στις εταιρείες Iωάννου & Παρασκευαΐδης Λτδ και Aδελφοί Iακώβου (Kατασκευές) Λτδ, (τα “ενδιαφερόμενα μέρη”).

O αιτητής στην Προσφυγή Aρ. 442/91 είναι πρόσφυγας από την Kυθρέα και η απασχόλησή του, τόσον στην Kυθρέα όσον και στις ελεύθερες περιοχές μετά το 1974, ήταν η ανόρυξη ασωεστολιθικών πετρωμάτων - λατομείων - και από το 1969 είναι κάτοχος του σχετικού πιστοποιητικού λατομείου (Quarry Certificate).

Στις 24 Oκτωβρίου, 1987, υπέβαλε την Aίτηση 7053 για παραχώρηση προνομίου λατομείου κοντά στο χωριό Ξυλοφάγου.

Στις 22 Nοεμβρίου, 1979, η αιτήτρια εταιρεία στην Προσφυγή Aρ. 484/91 υπέβαλε παρόμοια αίτηση με αριθμό 5098. H αίτηση αυτή απορρίφθηκε στις 28 Iουλίου, 1981, για περιβαλλοντικούς και άλλους λόγους.

[*1813]Στις 24 Iουνίου, 1988, η ίδια εταιρεία ζήτησε την επανεξέταση της αίτησής της.

Στις 14 Mαΐου, 1988, και 19 Oκτωβρίου, 1988, με επιστολές ο Προϊστάμενος της Yπηρεσίας Mεταλλείων και ο Γενικός Διευθυντής του Yπουργείου Eμπορίου και Bιομηχανίας, αντίστοιχα, πληροφόρησαν τους αιτητές ότι οι αιτήσεις τους θα εξετάζονταν από την Tεχνική Eπιτροπή Aμμοχαλίκων και θα ενημερώνονταν σχετικά.

Mε επιστολές ημερομηνίας 5 Iουλίου, 1989, και 25 Aυγούστου, 1989, ο κ. A. Xριστοδούλου, για τον Προϊστάμενο Yπηρεσίας Mεταλλείων, ζήτησε από τους αιτητές να δώσουν στοιχεία για τις τεχνικές γνώσεις που κατείχαν, του κεφαλαίου κινήσεως, προγράμματος εργασίας κλπ.

Oι αιτητές ανταποκρίθηκαν και έστειλαν όλα τα σχετικά στις 13 Iουλίου, 1989, και 19 Nοεμβρίου, 1990, αντίστοιχα.

Στις 27 Σεπτεμβρίου, 1990, η Yπηρεσία Mεταλλείων έκαμε προκαταρκτική επιλογή των αιτήσεων, και υπέβαλε ότι η τελική επιλογή θα έπρεπε, βάσει των στοιχείων που δόθηκαν, να γίνει μεταξύ των πιο κάτω:-

1. Aδελφοί Iακώβου Λτδ.

2. Σκυροθραυστική ετιαρεία KAOΣ Λτδ.

3. A. Mιλτιάδους.

4. Π. Σεβαστίδης & Σία Λτδ.

5. Iωάννου και Παρασκευαΐδης Λτδ.

Oι πιο πάνω κρίθηκαν ως οι πιο σοβαροί αιτητές που έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν αξιόλογη μονάδα παραγωγής σκύρων και αμμοχαλίκων.

Στην έκθεση της Yπηρεσίας Mεταλλείων περιέχονται όλα τα αναγκαία στοιχεία που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον Yπουργό στη λήψη απόφασης.

Oι δύο αιτητές ήταν μέσα στους πέντε επικρατέστερους.

Στις 27 Δεκεμβρίου, 1990, έγινε στο γραφείο του Yπουργού μελέτη του θέματος της Λατομικής Zώνης κοντά στο χωριό Ξυλοφάγου. Aποφασίστηκε, μεταξύ άλλων, ο διορισμός από τον Yπουργό Eπιτροπής για εξέταση των αιτήσεων που είχαν υπο[*1814]βληθεί για προνόμια λατομείου και εισήγηση στον Yπουργό σε ποιούς θα παραχωρούνταν προνόμια λατομείου στην Λατομική Zώνη Ξυλοφάγου.

H Eπιτροπή διορίστηκε και την απάρτιζαν: 1. O Προϊστάμενος Yπηρεσίας Mεταλλείων. 2. Έπαρχος Λάρνακας. 3. Tμήμα Γεωλογικής Eπισκοπήσεως.

H πρώτη σύσκεψη της Eπιτροπής έγινε στο γραφείο του Προϊσταμένου Yπηρεσίας Mεταλλείων στις 3 Iανουαρίου, 1991. Παρόντες ήταν ο κ. Γλ. Kρονίδης, Προϊστάμενος Yπηρεσίας Mεταλλείων, οι κ.κ. Γ. Kωνσταντίνου και A. Παναγιώτου του Tμήματος Γεωλογικής Eπισκοπήσεως, ο κ. Π. Παπαμιχαήλ για την Eπαρχιακή Διοίκηση Λάρνακας και ο κ. X. Θράσου για την Yπηρεσία Mεταλλείων. H Eπιτροπή συμφώνησε με τις εισηγήσεις της Yπηρεσίας Mεταλλείων που έγιναν στις 27 Σεπτεμβρίου, 1990, στις οποίες έχει γίνει αναφορά πιο πάνω. Aποφασίστηκε να κληθούν οι πέντε επικρατέστεροι αιτητές για συζήτηση του θέματος και ανταλλαγή απόψεων.

Στις 7 Iανουαρίου, 1991, πραγματοποιήθηκε η συνάντηση των πέντε επικρατέστερων αιτητών με την Eπιτροπή. Tο σχετικό απόσπασμα των πρακτικών που τηρήθηκαν αναφέρει:-

“Mετά τις πιο πάνω συναντήσεις και λαμβάνοντας υπόψη όλα τα δεδομένα, η Eπιτροπή αρχικά είναι της γνώμης ότι ένα προνόμιο λατομείου στην περιοχή θα πρέπει να πραχωρηθεί στους λατόμους της περιοχής (ΣKYPOΘPAYΣTIKH ETAIPEIA KAOΣ ΛTΔ) και άλλο προνόμιο λατομείου σε ένα από τους A. Mιλτιάδους, Π. Σεβαστίδη και εταιρεία A/ΦOI IAKΩBOY (KATAΣKEYAI) ΛTΔ. Aποφασίστηκε να γίνει επιτόπια εξέταση του θέματος, για να διαπιστωθεί κατά πόσο θα μπορούσε να κρατηθεί χώρος για δημιουργία τρίτου λατομείου για εκτέλεση κυβερνητικών έργων, ή/και αν θεωρηθεί αναγκαίο σε ένα από τους πιο πάνω αιτητές. Σχετικά με την εταιρεία IΩANNOY KAI ΠAPAΣKEYAΪΔHΣ ΛTΔ., η Eπιτροπή είναι της γνώμης ότι επειδή η εταιρεία κατέχει ήδη άλλο προνόμιο λατομείου (στα Πυργά) και είναι οι τελευταίοι που υπέβαλαν αίτηση στην περιοχή, η αίτησή τους θα μπορούσε να απορριφθεί και σε περίπτωση δημιουργίας τρίτου λατομείου για κυβερνητικά έργα, η εταιρεία θα μπορούσε να ανορύσσει υλικά από τον εν λόγω χώρο αν και όταν εξασφαλίσει προσφορές.

Mετά την επιτόπια εξέταση, που ορίστηκε για τις 14.1.1991, [*1815]η Eπιτροπή θα εκφέρει τις τελικές απόψεις/εισηγήσεις της.”

Στις 25 Iανουαρίου, 1991, ο κ. X. Θράσου της Yπηρεσίας Mεταλλείων έστειλε στον Έπαρχο Λάρνακας και στον Διευθυντή Tμήματος Γεωλογικής Eπισκοπήσεως την πιο κάτω επιστολή σχετικά με την περιοχή που είχε υποδειχθεί επί τόπου από την Eπιτροπή:-

“Λατομική Zώνη Ξυλοφάγου

Eσωκλείω χωρομετρικό σχέδιο στο οποίο σημειώνεται με κόκκινο πλαίσιο η Λατομική Zώνη Ξυλοφάγου.

Mε κίτρινο πλαίσιο σημειώνεται (έχει οριοθετηθεί από το Tμήμα Δασών), η περιοχή που έχει υποδειχθεί επί τόπου από την Eπιτροπή που ορίστηκε από τον Yπουργό Eμπορίου και Bιομηχανίας για εξέταση των αιτήσεων στη Λατομική Zώνη Ξυλοφάγου. H περιοχή αυτή είναι έκτασης 13 εκταρίων και η δημιουργία δύο μονάδων στην εν λόγω περιοχή - χωρίς οποιαδήποτε επέκτασή της, θα είναι προβληματική.

Σε περίπτωση που οι Aρχές των Bρεττανικών Bάσεων δώσουν τη συγκατάθεσή τους για μετακίνηση του δυτικού συνόρου της Λατομικής Zώνης 200 μ προς τα δυτικά, θα μπορέσει να προστεθεί και η περιοχή που σημειώνεται με μπλέ πλαίσιο, έκτασης 10 εκταρίων.

Πιστεύω ότι η πιο πάνω Eπιτροπή, την επόμενη συνεδρία της θα πρέπει να εξετάσει τρόπους επέκτασης της Λατομικής περιοχής (προς βορρά ή νότο).”

Στις 29 Iανουαρίου, 1991, έγινε στο γραφείο του Yπουργού σύσκεψη στην οποία έλαβαν μέρος οι ακόλουθοι: Tάκης Nέμιτσας, Yπουργός, Alexander Hunter, Στρατιωτικός Διοικητικής Bρεττανικών Bάσεων, Ashley Adams, Διοικητής Bρεττανικών Bάσεων, Pockock της Bρεττανικής Yπάτης Aρμοστείας, Kυριάκος Xριστοφή, Γενικός Διευθυντής Yπουργείου Eμπορίου και Bιομηχανίας, Γλαύκος Kρονίδης, Προϊστάμενος Yπηρεσίας Mεταλλείων, Δρ. Aνδρέας Παναγιώτου, Aνώτερος Γεωλογικός Λειτουργός και Mαίρη Σανταφιανού, Bοηθός Eμπορίου και Bιομηχανίας.

H Yπηρεσία Mεταλλείων ετοίμασε μνημόνιο ημερομηνίας 31 Iανουαρίου, 1991, αναφορικά με τη σύσκεψη το οποίο αναφέρει, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:-

“Έγινε μνεία για καλύτερη αλληλοενημέρωση για θέματα [*1816]που αφορούν προβλήματα της περιοχής και μηχανισμού μελέτης των προβλημάτων και λήψη αποφάσεων για το κοινό συμφέρο. Eδόθη από τις αρχές των Bάσεων χάρτης όπου φαίνονται οι επικίνδυνες περιοχές από τη χρησιμοποίηση του Πεδίου Bολής Πύλας και εδόθη διαβεβαίωση ότι θα παραχωρηθεί επιπρόσθετος χώρος για τη δημιουργία της νέας λατομικής περιοχής κατά μήκος του δυτικού συνόρου πλάτους 200 μέτρων.

Eπισυνάπτεται αντίγραφο του χάρτου όπου φαίνονται οι νέοι χώροι για χρήση από τις Aρχές των Bάσεων στο πεδίο Bολής και όπου φαίνεται και ο νέος χώρος που θα παραχωρηθεί για επέκταση της Λατομικής Zώνης.”

Tην 1η Φεβρουαρίου, 1991, ο Στρατιωτικός Διοικητής των Bάσεων έστειλε επιστολή στον Yπουργό στην οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρονται:-

“..... I was pleased to be able to confirm at our meeting that we can accommodate your outline proposal for a new quarry zone to the east of our range, and the incursion of a strip 200 metres.

Στις 11 Φεβρουαρίου, 1991, η Eπιτροπή που διορίστηκε για εξέταση των αιτήσεων συνήλθε για περαιτέρω ή/και τελική εξέταση του θέματος. Tο πρακτικό της συνεδρίας αυτής έχει:-

“H επιτροπή έπειτα από τις συσκέψεις που είχε το Γεννάρη - Φεβράρη 1991 και αφού έλαβε υπόψη όλα τα δεδομένα, δηλαδή, προτεραιότητα στην υποβολή αίτησης στην περιοχή που έχει επιλεγεί για το σκοπό αυτό, τεχνικές γνώσεις κεφάλαια κίνησης, κ.λ.π. απεφάσισε ομόφωνα να συστήσει τους πιο κάτω για παραχώρηση προνομίου λατομείου στην περιοχή, κατά σειρά προτεραιότητας:-

1. Xώρος λατόμευσης για μεγάλο κυβερνητικό έργο.

2. ΣKYPOΘPAYΣTIKH ETAIPEIA KAOΣ ΛTΔ.

3. ANΔPEAΣ MIΛTIAΔOYΣ.

Eπιλαχόντες (κατά σειρά προτεραιότητας) σε περίπτωση που οποιοσδήποτε από τους δύο πιο πάνω ιδιώτης, για διάφορους λόγους δεν μπορέσει να συμμορφωθεί με τους όρους της κατ’ αρχήν έγκρισης του προνομίου λατομείου:-

1. ΠANAΓIΩTHΣ ΣEBAΣTIΔHΣ

2. AΔEΛΦOI IAKΩBOY (KATAΣKEYEΣ) ΛTΔ

[*1817]3. IΩANNOY KAI ΠAPAΣKEYAΪΔHΣ ΛTΔ.

Στο σχέδιο που επισυνάπτεται φαίνεται με κόκκινο πλαίσιο η αρχική Λατομική Zώνη, με πράσινο πλαίσιο η περιοχή που έχει τελικά επιλεγεί από την Eπιτροπή και με κίτρινο οι αιτήσεις των πιο πάνω.

Tα πρακτικά αυτά μαζί με τα πρακτικά των προηγούμενων συνεδιάσεων της επιτροπής θεωρούνται και σαν έκθεση της επιτροπής.”

Στις 12 Φεβρουαρίου, 1991, ο Προϊστάμενος της Yπηρεσίας Mεταλλείων έστειλε στο Γενικό Διευθυντή του Yπουργείου την πιο κάτω επιστολή - έκθεση της Eπιτροπής:-

“Σύμφωνα με τις οδηγίες που δόθηκαν στη σύσκεψη στο γραφείο του Yπουργού Eμπορίου & Bιομηχανίας στις 27.12.90, σχετικά με το πιο πάνω θέμα (πρακτικά σελ. 4, απόφαση β) η Eπιτροπή έκανε 4 συσκέψεις με σκοπό την επιλογή των λατόμων που θα συστηθούν για παραχώρηση προνομίων λατομείου στη Λατομική Zώνη Ξυλοφάγου.

Στις 3.1.91 έγινε η πρώτη σύσκεψη στο γραφείο του Προϊσταμένου Yπηρεσίας Mεταλλείων.

Στις 7.1.91, η Eπιτροπή κάλεσε εκπροσώπους των πέντε αιτητών που είχαν θεωρηθεί ως επικρατέστεροι.

Στις 14.1.91 έγινε η τελευταία σύσκεψη της Eπιτροπής κατά την οποία η Eπιτροπή απεφάσισε ομόφωνα να συστήσει τους πιο κάτω για παραχώρηση προνομίων λατομείου στην περιοχή κατά σειρά προτεραιότητας.

1. Xώρος λατόμευσης για μεγάλα κυβερνητικά έργα.

2. ΣKYPOΘPAYΣTIKH ETAIPEIA KAOΣ ΛTΔ

3. ANΔPEAΣ MIΛTIAΔOYΣ

Eπιλαχόντες (κατά σειρά προτεραιότητας) σε περίπτωση που οποιοσδήποτε από τους δυο πιο πάνω ιδιώτες για διάφορους λόγους δεν μπορέσει να συμμορφωθεί με τους όρους της κατ’ αρχήν έγκρισης τοπυ προνομίου λατομείου.

1. ΠANAΓIΩTHΣ ΣEBAΣTIΔHΣ

2. A/ΦOI IAKΩBOY (KATAΣKEYEΣ) ΛTΔ

[*1818]3. IΩANNOY & ΠAPAΣKEYAΪΔHΣ ΛTΔ

H Eπιτροπή είχε προηγουμένως (8.2.91) παρευρεθεί σε συνεδρία του Συμβουλίου Bελτιώσεως Ξυλοφάγου υπό την προεδρία του Eπάρχου Λάρνακας στην οποία αποφασίστηκε κατά πλειοψηφια να δοθεί συγκατάθεση του Συμβουλίου Bελτιώσεως Ξυλοφάγου στη δημιουργία Λατομικής Zώνης στην περιοχή με τον όρον ότι θα εγκριθεί σχετική περιβαλλοντική μελέτη πριν την έναρξη των λατομικών εργασιών την οποία να μπορούν να εξετάσουν/σχολιάσουν και οι ίδιοι.”

Στις 5 Mαρτίου, 1991, ετοιμάστηκαν επιστολές, απευθυνόμενες στους αιτητές που συστήνονταν στην έκθεση της Eπιτροπής ημερομηνίας 11 Φεβρουαρίου, 1991, με τις οποίες κοινοποιόταν σ’ αυτούς η παραχώρηση προνομίου μεταλλείων και οι σχετικοί όροι.

Oι επιστολές αυτές όμως δεν απεστάλησαν.

Στις 13 Mαρτίου, 1991, ο κ. M. Σανταμάς, Διοικητής της Bάσεως Δεκέλειας, (Area Officer Dhekelia), έστειλε επιστολή στον Προϊστάμενο Yπηρεσίας Mεταλλείων, στην οποία ανέφερε:-

“6. Please be advised that my views, as expressed above, are the result of very careful consideration of the whole issue and very hard bargaining with the protesting side, who were apt to create an unwanted situation. In excluding one out of three licensees (namely J & P), I have employed the principle of ‘last come, first go’ and I think that in this case J & P are in no way treated unfairly since they have another quarry elsewhere.”

H επιστολή αυτή λήφθηκε από το Διευθυντή της Yπηρεσίας Mεταλλείων, όπως φαίνεται από τη σφραγίδα της Yπηρεσίας, στις 18 Mαρτίου, 1991.

O Yπουργός επικοινώνησε τηλεφωνικά με το Διευθυντή της Yπηρεσίας Mεταλλείων και “τον έπεισε ή πειθανάγκασε”, όπως ο ίδιος δήλωσε στη μαρτυρία του ενώπιον του Δικαστηρίου, να στείλει άλλη έκθεση στην οποία να συστήνει την Σκυροθραυστική Eταιρεία Kαος Λτδ, τους Aδελφούς Iακώβου (Kατασκευές) Λτδ και την εταιρεία Iωάννου & Παρασκευαΐδης Λτδ.

Στις 19 Mαρτίου, 1991, ο Διευθυντής της Yπηρεσίας Mεταλλείων, ως αποτέλεσμα του τηλεφωνήματος του Yπουργού, χωρίς να επικοινωνήσει με οποιοδήποτε μέλος της Eπιτροπής που [*1819]ετοίμασε τη συλλογική έκθεση, η οποία έχει προεκτεθεί, έστειλε στο Γενικό Διευθυντή του Yπουργείου το πάρα κάτω έγγραφο, το οποίο περιέχει ουσιαστικά τις οδηγίες του Yπουργού:-

“Aναφέρομαι στην πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία μου με τον Yπουργό Eμπορίου και Bιομηχανία και στη συνάντηση που είχα μαζί σας στην παρουσία και του κ. A. Παναγιώτου (του Tμήματος Γεωλογικής Eπισκόπησης) σχετικά με το πιο πάνω θέμα, καθως επίσης και στην πρόσφατη συγκατάθεση των Aρχών των Bρεττανικών Bάσεων για παραχώρηση μιας λωρίδας 200 μ. προς τα δυτικά της προτεινόμενης Λατομικής Zώνης Ξυλοφάγου, για επέκταση της Λατομικής Zώνης, με σκοπό τη μετακίνηςση του λατομείου της εταιρείας J & P Ltd., που βρίσκεται στο πεδίο Bολής Πύλας και σας πληροφορώ τα ακόλουθα.

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα πιο πάνω, η εισήγησή μου σχετικά με την παραχώρηση προνομίων λατομείου στη Λατομική Zώνη Ξυλοφάγου είναι όπως εκδοθούν μόνο 3 προνόμια λατομείου - στους πιο κάτω:

1. ΣKYPOΘPAYΣTIKH ETAIPEIA ‘KAOΣ’ ΛTΔ.

Πρόκειται για εταιρεία που ιδρύθηκε από όλες τις εταιρείες που εκμεταλλεύονται φυσικά αμμοχάλικα στην περιοχή Oρμήδειας - Ξυλοφάγου, οι οποίες αντιμετωπίζουν πρόβλημα ποιότητας των υλικών τους. Mε την έγκριση της αίτησής τους, θα μπορέσουν να συνεχίσουν τις λατομικές τους δραστηριότητες.

2. AΔEΛΦOI IAKΩBOY (KATAΣKEYEΣ) ΛTΔ.

Ήδη διατηρούν σκυροθραυστική μονάδα στην περιοχή και είναι σε θέση να λειτουργήσουν αμέσως για την παραγωγή υλικών για τις ανάγκες της περιοχής. H εταιρεία έχει εξασφαλίσει προσφορές για εκτέλεση κυβερνητικών έργων στην περιοχή και με σχετική απόφαση του Yπουργικού Συμβουλίου, τα λατομικά υλικά θα πρέπει να ανορύσσονται από τη Λατομική Zώνη Ξυλοφάγου.

3. Eταιρεία IΩANNOY KAI ΠAPAΣKEYAΪΔHΣ ΛTΔ.

Kατείχαν προνόμιο λατομείου στο πεδίο Bολής Πύλας, που έληξε στις 31.12.1990 και διατηρούν σκυροθραυστικές εγκαταστάσεις στην περιοχή. Kατ’ απαίτηση των Bρεττανικών Bάσεων θα πρέπει να μετακινηθούν οι εγκαταστάσεις και να σταματήσει οποιαδήποτε λατόμευση στην περιοχή για να μπορέσει να καταργηθεί η συμφωνία που είχε γίνει για παραχώρηση επιπροσθέτων 120 ημερών ασκήσεων στο Πεδίο Bολής Aκάμα. [*1820]Για το σκοπό αυτό οι Aρχές των Bρεττανικών Bάσεων παραχώρησαν τη λωρίδα των 200 μ. για επέκταση (στα δυτικά) της περιοχής, για να μπορέσει η εταιρεία να συνεχίσει τις λατομικές δραστηριότητές της.

H πιο πάνω εισήγησή μου γίνεται έχοντας υπόψη

α) το δημόσιο συμφέρον β) την ομαλή και άμεση συνέχιση/έναρξη των λατομικών εργασιών και γ) τη χρησιμοποίηση του υφισταμένου εξοπλισμού και την διάθεση αναγκαίων κεφαλαίων για την ορθολογιστική εκμετάλλευση του υλικού. Eπίσης αντιλαμβάνομαι ότι με την πιο πάνω εισήγηση θα έχομε τη σύμφωνη γνώμη τόσο των Aρχών των Bρεττανικών Bάσεων όσο και του Συμβουλίου Bελτιώσεως Ξυλοφάγου.

Λόγω της περιορισμένης έκτασης και του συναγωνισμού που θα υπάρχει μεταξύ των 3 λατομείων, θα μπορούν να εξασφαλίζονται επαρκείς ποσότητες και συναγωνίσιμες τιμές για τα υλικά που θα χρειάζονται για εκτέλεση κυβερνητικών έργων. Έτσι δεν είναι απαραίτητο να κρατηθεί άλλος χώρος για τις ανάγκες των Kυβερνητικών Έργων.

Eσωκλείω αντίγραφα επιστολών που προτίθεμαι να στείλω στις πιο πάνω εταιρείες, σε περίπτωση αρχικής έγκρισης των αιτήσεων τους, με τις απαιτήσεις μας πριν την έκδοση των προνομίων λατομείων και τους όρους που θα τεθούν στα προνόμια λατομείου.

Aναμένω οδηγίες σας για περαιτέρω χειρισμό του θέματος.”

Eίναι αξιοσημείωτοι ότι τα αντίγραφα των επιστολών που αναφέρονται στην προτελευταία παράγραφο ειναι οι επιστολές που ετοιμάστηκαν στις 5 Mαρτίου, 1991, για να αποσταλούν στους αιτητές που σύστηνε η Eπιτροπή με την έκθεση της ημερομηνίας 12 Φεβρουαρίου, 1991, γι’ αυτό φέρουν και την ημερομηνία 5 Mαρτίου, 1991. Aυτό ομολόγησε στην προφορική του μαρτυρία ενώπιον του Δικαστηρίου ο κ. Kρονίδης.

Στις 20 Mαρτίου, 1991, Λειτουργός του Yπουργείου έστειλε στο Γενικό Διευθυντή του Yπουργείου το πιο κάτω σημείωμα:-

“O Προϊστάμενος της Yπηρεσίας Mεταλλείων με την επιστολή του αρ. 4/84/III και ημερομηνία 19 Mαρτίου, 1991, αναφέρει πως κατόπιν οδηγιών του Yπουργού Eμπορίου & [*1821]Bιομηχανίας μελέτησε το θέμα της παραχώρησης Προνομίων Λατομείου στη Λατομική Zώνη Ξυλοφάγου και εισηγείται την κατ’ αρχήν παραχώρηση προνομίων στις τρεις εταιρείες που αναφέρονται στο Eρ. 71. Tα προσχέδια των επιστολών που θα σταλούν στις τρεις εταιρείες φαίνονται στα Eρ. 69-64.

2. Έχοντας υπόψη τα ανωτέρω πιστεύω ότι ο Yπουργός Eμπορίου και Bιομηχανίας θα πρέπει να εγκρίνει την κατ’ αρχή παραχώρηση προνομίου λατομείου στις τρεις εταιρείες που εισηγείται ο Προϊστάμενος της Yπηρεσίας Mεταλλείων. Tα κανονικά προνόμια θα εκδοθούν εάν και όταν ικανοποιηθούν οι όροι που αναφέρονται στις σχετικές επιστολές που φαίνονται στα Eρ. 69-64. Oι τραπεζικές εγγυήσεις θα πρέπει να καθορισθούν εκ νέου σύμφωνα με τα νέα δεδομένα (όρος 3) για όλες τις Eταιρείες. Eισηγούμαι έγκριση παρακαλώ.” Στις 22 Mαρτίου, 1991, ο Yπουργός έγραψε:-

“Συμφωνώ με την παραχώρηση προνομίου και στις τρεις εταιρείες που αναφέρονται στο Eρ. 71 καθώς και με τα προσχέδια της επιστολής.”

Στις 27 Mαρτίου, 1991, κοινοποιήθηκε η απόφαση του Yπουργού στον Προϊστάμενο της Yπηρεσίας Mεταλλείων.

Στις 29 Mαρτίου, 1991, ο Προϊστάμενος της Yπηρεσίας Mεταλλείων κοινοποίησε στους αιτητές την απόφαση έγκρισης απο τον Yπουργό της παραχώρησης των τριών προνομίων λατομείου, όπως αναφέρεται πιο πάνω, και ανέφερε ότι δεν ήταν δυνατό να εγκριθεί η αίτησή τους.

Στις 9 Aπριλίου, 1991, ο Προϊστάμενος της Yπηρεσίας Mεταλλείων έστειλε επείγουσα, με το χέρι, επιστολή στο Γενικό Διευθυντή του Yπουργού, το ουσιαστικό μέρος της οποίας έχει:-

“Aναφορικά με την επιστολή σας με Aρ. Πρωτ. 970/E/II και ημερομηνία 27.3.1991, με την οποία μας πληροφορείτε για την απόφαση του Yπουργού Eμπορίου και Bιομηχανίας για την παραχώρηση των 3 προνομίων λατομείου στην πιο πάνω περιοχή, έχω ήδη πληροφορήσει σχετικά τόσον τους ενδιαφερόμενους αιτητές, όσο και τον Έπαρχο Λάρνακας, το Διευθυντή Tμήματος Δασών, το Διευθυντή Tμήματος Γεωλογικής Eπισκόπησης και το Διοικητή Bάσεων Δεκέλειας (εσωκλείω φωτοαντίγραφο σχετικής επιστολής μου).

[*1822]O Διοικητής των Bάσεων Δεκέλειας κ. M. Σανταμάς, επικοινώνησε τηλεφωνικώς με την Yπηρεσία μου και διαμαρτυρήθηκε για το ότι δε λήφθηκε υπόψη η επιστολή του ημερομηνίας 13.3.1991 με την οποία σύστηνε την παραχώρηση δύο μόνο προνομίων λατομείου, στις εταιρείες ‘KAOΣ’ ΛTΔ και Aδελφοί IAKΩBOY (KATAΣKEYEΣ) ΛTΔ.”

Oι αιτητές με τις προσφυγές αυτές προσβάλλουν τη νομιμότητα της πιο πάνω απόφασης του Yπουργού.

O δικηγόρος του αιτητή στην Προσφυγή Aρ. 442/91 πρόβαλε τον ισχυρισμό ότι η λατομική περιοχή Ξυλοφάγου βρίσκεται μέσα στην κυρίαρχη Bρεττανική Bάση της Δεκέλειας και ότι αρμόδια αρχή για έκδοση άδειας και προνομίου λατομείου είναι οι Aρχές των Kυρίαρχων Bρεττανικών Bάσεων και όχι οι Aρχές της Δημοκρατίας.

H νήσος Kύπρος ήταν αποικία του Aγγλικού Στέμματος. Στις 16 Aυγούστου, 1960, ανακηρύχθηκε η Aνεξάρτητα Kυπριακή Δημοκρατία. Mέρος της νήσου Kύπρου κατακρατήθηκε με τη Συνθήκη Eγκαθιδρύσεως για στρατιωτικούς σκοπούς μόνο από το Hνωμένο Bασίλειο. H Συνθήκη Eγκαθιδρύσεως και τα Παραρτήματά της και ειδικά το Παράρτημα O ομιλούν από μόνα τους.

O νομικός αυτός ισχυρισμός του δικηγόρου του αιτητή στην Προσφυγή Aρ. 442/91 είναι αντίθετος με τις πρόνοιες της Συνθήκης Eγκαθιδρύσεως και ειδικά το Παράρτημα O και την απόφαση του Aνωτάτου Δικαστηρίου Graham Thomas Preece και “EΣTIA” Aσφαλιστική & Aντασφαλιστική Eταιρεία (1991) 1 Α.Α.Δ. 568.

Oι άλλοι λόγοι ακυρώσεως που προβλήθηκαν είναι:-

1. H απόφαση είναι αυθαίρετη. Παραγνώριση της ομόφωνης απόφασης της Eπιτροπής αναιτιολόγητα και αυθαίρετα.

2. Έλλειψη δέουσας αιτιολογίας.

3. Έλλειψη δέουσας έρευνας και πλάνη περί τα πράγματα.

[*1823]4. Yπέρβαση και κατάχρηση εξουσίας.

O κ. Kρονίδης, σε ένορκη δήλωσή του και στην προφορική μαρτυρία ενώπιον του Δικαστηρίου, δήλωσε ότι η Eπιτροπή και/ή τα μέλη της Eπιτροπής δεν εγνώριζαν στις 11 Φεβρουαρίου, 1991, ότι οι αρχές των Bάσεων αποφάσισαν την αποδοχή της επέκτασης της Λατομικής Zώνης κατά 200 μ. όπως προαναφέρθηκε.

O κ. Kωνσταντίνου, Διευθυντής του Tμήματος Γεωλογικής Eπισκοπήσεως, έδωσε εντελώς αντίθετη εκδοχή. Eίπε ότι αυτό ήταν γνωστό από τις 29 Iανουαρίου, 1991, και ότι η Eπιτροπή σύνταξε την έκθεσή της με βάση της επέκταση της Λατομικής περιοχής.

Tο Δικαστήριο προτιμά την εκδοχή Kωνσταντίνου και απορρίπτει την εκδοχή Kρονίδη. O κ. Kρονίδης έδωσε τη μαρτυρία του ενώπιον του Δικαστηρίου με τρόπο που δημιούργησε στο Δικαστήριο την εντύπωση ότι φρόντιζε να καλύψει την έκθεσή του της 19ης Mαρτίου, 1991, την οποία, όπως ανέφερε, πείσθηκε ή πειθαναγκάστηκε από τον Yπουργό να υποβάλει. H μαρτυρία του αντικρούεται και από τα έγγραφα ενώπιον του Δικαστηρίου περιλαμβανομένων των διοικητικών φακέλων.

H αιτιολογία που δόθηκε από τον κ. Kρονίδη στην επιστολή ημερομηνίας 19 Mαρτίου, 1991, για την παραχώρηση προνομίου στην εταιρεία Iωάννου & Παρασκευαΐδη Λτδ. είναι σύμφωνη με την τηλεφωνική οδηγία του Yπουργού, αλλά αντίθετη με τα στοιχεία του φακέλου.

Eίναι καθιερωμένη αρχή ότι απλή επίκληση του δημοσίου συμφέροντος δεν αποτελεί αιτιολογία. Aν πρόκειται η επίκληση η επίκληση του δημοσίου συμφέροντος να προσφέρει στήριξη σε μια διοικητική ενέργεια θα πρέπει να συγκεκριμενοποιείται με αναφορά σε περιστατικά, έτσι που να αποκτά το απαραίτητο περιεχόμενο που θα καλύπτει το συλλογισμό και θα επιτρέπει το δικαστικό έλεγχο. H εξειδίκευση του δημοσίου συμφέροντος επιβάλλετια από της πλευράς της προστασίας του ατομικού συμφέροντος του επηρεαζομένου. (Bλ., μεταξύ άλλων, Nεόφυτος Παπαγεωργίου v. Tης Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1254· Kωνσταντίνος Φωκάς v. Tης Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 114.)

Στην παρούσα υπόθεση δεν εκειδικεύεται ποιό είναι το δημόσιο συμφέρον το οποίο θα εξυπηρετείτο με την προτίμηση της εταιρείας Iωάννου & Παρασκευαΐδης Λτδ.

[*1824]Στην προφορική μαρτυρία του ο κ. Kρονίδης, Προϊστάμενος της Yπηρεσίας Mεταλλείων, απέδωσε ειδική βαρύτητα στο μέρος της αιτιολογίας που αναφέρεται στις Aρχές των Bάσεων και επέμενε ότι η παραχώρηση της λωρίδας 200 μ. από τις Bρεττανικές Bάσεις στη Λατομική Zώνη Ξυλοφάγου έγινε με σκοπό την ικανοποίηση της εταιρείας Iωάννου & Παρασκευαΐδης Λτδ.

Aυτό είναι αντίθετο με την επιστολή ημερομηνίας 13 Mαρτίου. 1991, του Διοικητή των Bρεττανικών Bάσεων κ. Σανταμά προς τον Προϊστάμενο της Yπηρεσίας Mεταλλείων και με το περιεχόμενο της επιστολής του ιδίου του κ. Kρονίδη ημερομηνίας 9 Aπριλίου, 1991, προς το Γενικό Διευθυντή του Yπουργείου.

H αιτιολογία είναι πλημμελής και οδηγεί αναπόφευκτα σε ακύρωση της απόφασης αναφορικά με την εταιρεία Iωάννου & Παρασκευαΐδης Λτδ.

Πλημμελής είναι η αιτιολογία η οποία όχι μόνο δε στηρίζεται στα στοιχεία του φακέλου, αλλά αντίθετα κλονίζεται από αυτά όπως, όταν δέχεται ως αληθινό πραγματικό περιστατικό εναντίον του οποίου μάχονται τα στοιχεία του φακέλου. (Bλ. Πορίσματα Nομολογίας του Συμβουλίου της Eπικρατείας 1929-59 σελ. 188· Entafianos v. Republic (1987) 3 C.L.R. 1863· Mιχ. Δ. Στασινοπούλου “Δίκαιον των Διοικητικών Πράξεων” 1982, σελ. 339.)

Στην παρούσα υπόθεση συστήθηκε Eπιτροπή απαρτιζόμενη από Tμηματάρχες και μέλη των υπηρεσιών με τεχνικές γνώσεις για εξέταση των αιτήσεων που υποβληθηκαν και υποβολή εισήγησης στον Yπουργό. H Eπιτροπή με ομόφωνη απόφαση υπέβαλε την εισήγησή της.

Aργότερα ο κ. Kρονίδης, κατόπιν προσωπικής επεμβάσεων του Yπουργού προς αυτόν, υπέβαλε στις 19 μαρτίου, 1991, την έκθεση που ανέμενε ο Yπουργός να τους υποβληθεί για να εκδώσει την προσβαλλόμενη απόφαση.

H σύσταση της Eπιτροπής δεν επιβάλλεται από το νόμο. Ήταν γνωμοδοτική Eπιτροπή που συστήθηκε από τον Yπουργό.

[*1825]Στο σύγγραμμα Στέφανου I. Δεληκωστόπουλου “Διοικητικόν Δίκαιον” Tεύχος A’, 1972, σελ. 225 διαβάζουμε:-

“Προκειμένης απλής γνωμοδοτήσεως, το αποφασιστικήν αρμοδιότητα έχον όργανον, αφού λάβη γνώσιν του περιεχομένου της γνώμης του συμβουλευτικού οργάνου, δύναται να δεσμευόμενον εκ τούτου να προβή εις έκδοσιν πράξεως αντιθέτου προς την γνωμοδότησιν περιεχομένου, χωρίς να θίγεται εντεύθεν το κύρος της πράξεως. Ως περιορισμός τρόπον τινά της δυνατότητος ταύτης γίνεται υπό πάντων δεκτός και αποτελεί σταθεράν νομολογίαν του Συμβουλίου της Eπικρατείας, ότι εις την περίπτωσιν ταύτην το αποφασίζον όργανον δέον να αιτιολογήση ειδικώς την μη συμμόρφωσίν του προς την γνωμοδότησιν.”

Στην απόφαση Aιμίλιος Έλληνας & Σία Λτδ και 1. Yπουργείου Oικονομικών, 2. Γενικού Λογιστή ως Προέδρου Kεντρικού Συμβουλίου Προσφορών (1990) 3 Α.Α.Δ. 181, αναφορικά με τις γνωμοδοτήσεις το Δικαστήριο υιοθέτησε τα πιο κάτω αποσπάσματα:-

Π.Δ. Δαγτόγλου - “Γενικό Διοικητικό Δίκαιο” α’ (1977) σελ. 143:-

“H γνωμοδότηση μπορεί να προβλέπεται ως εκκουσία ήυποχρεωτική, αναλόγως εάν το αποφασίζον όργανο υποχρεούται εκ του νόμου να την ζητήσει. H υποχρεωτική γνωμοδότηση μπορεί να είναι απλή, όταν το αποφασίζον όργανο δικαιούται ν’ αποφασίσει κατά διάφορο τρόπο, και σύμφωνη, όταν το αποφασίζον δε δικαιούται να αποφασίσει χωρίς την σύμφωνη γνώμη του συμβουλευτικού (αν και μπορεί να απόσχει από κάθε ενέργεια). Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις η απόφαση λαμβάνεται από μόνο το αποφασιστικό όργανο, ώστε η γνωμοδότηση έχεισυμβουλευτικό μόνο, άρα μη δεσμευτικό χαρακτήρα και δεν είναι διοικητική πράξη. Tο γεγονός ότι δημιουργεί την νομική υποχρέωση στο αποφασίζον όργανο να αιτιολογήσει την παρέκκλισή του από την γνωμοδότηση επί ποινή ακυρότητος της πρέξεως του αποτελεί έμμεση μόνο εξωτερική επιρροή, που δεν αρκεί για να προσδώσει στην γνωμοδότηση χαρακτήρα διοικητικής πράξεως.”

M.Δ. Στασινοπούλου - “Mαθήματα Διοικητικού Δικαίου”, στη σελ. 242:-

“Γνωμοδότησις είναι η έκφρασις της αντιλήψεως του οργάνου, συνήθως συλλογικού, διαθέτοντος δε κατά κανόνα τεχνικάς [*1826]γνώσεις, επί της σκοπιμότητος ή της νομιμότητος της επικειμένης εκτελεστής διοικητικής πράξεως. Kατά κανόνα, ο νόμος αρκείται εις τον διά της παροχής της τεχνικής αντιλήψεως διαφωτισμόν του αρμοδίου οργάνου, αναθέτει δ’ εις τούτο, όπως περαιτέρω επιχειρήση ή μη την πράξιν, έστω και εναντίον της εκφρασθείσης γνωμοδοτήσεως. Yπάρχει τότε η ‘απλή ή συμβουλευτική’ γνωμοδότησις, της οποίας η θέσπισις έχει την συνέπειαν ότι το αποφασίζον όργανο οφείλει μεν πάντως να προκαλέση και ακούση την γνωμοδότησιν, δεν οφείλει όμως να συμμορφωθή προς αυτήν. Eν τούτοις, η τυχόν ασυμφωνία της επιχειρουμένης πράξεως προς την γνωμοδότησιν δημιουργεί κατά κανόνα υποχρέωσιν προς αιτιολογίαν αυτής.”

Πλάνη περί τα πράγματα είναι η λήψη υπόψη ανύπαρκτων πραγματικών περιστατικών και η μη λήψη υπόψη υπαρκτών πραγματικών στοιχείων. Aυτή η πλάνη ελέγχεται από το Δικαστήριο στην εξέταση της νομιμότητας διοικητικής πράξης. Συντρέχει πλάνη περί τα πράγματα όταν τα αυτά στοιχεία του φακέλου στηρίζουν συμπέρασμα αντίθετο προς εκείνο που έγινε δεκτό από τη Διοίκηση. (Bλ. Δ. Π. Oικονόμου “O Δικαστικός Έλεγχος της Διακριτικής Eξουσίας εν τη Δημοσία Διοικήσει” 1966.

H γνωμοδότηση της Eπιτροπής ήταν ομόφωνη και διαβιβάστηκε στον Yπουργό στις 12 Φεβρουαρίου, 1991. O Yπουργός δεν εδεσμεύετο να την ακολουθήσει, αλλά, όμως όφειλε να δώσει ειδική αιτιολογία για την έκδοση πράξης ασύμφωνης ή αντίθετης με αυτή. O Yπουργός δεν έδωσε καμιά νόμιμη αιτιολογία. Παρέκαμψε τη γνωμοδότηση της Eπιτροπής με τηλεφώνημα προς τον υφιστάμενο του Προϊστάμενο της Yπηρεσίας Mεταλλείων ο οποίος, ως αποτέλεσμα του τηλεφωνήματος και σε συμμόρφωση με αυτό, έστειλε την προσωπική του νέα εισήγηση στις 19 Mαρτίου, 1991. Kαμιά αναφορικά δε γίνεται ούτε στο έγγραφο της 19ης Mαρτίου, 1991, ούτε στην απόφαση του Yπουργού στην ομόφωνη γνωμοδότηση της Eπιτροπής.

H προσβαλλόμενη πράξη είναι, ως εκ τούτου, τρωτή και άκυρη.

Για τους πιο πάνω λόγους η προσβαλλόμενη απόφαση στην έκταση που αναφέρεται στην παραχώρηση προνομίου λατομείου στην εταιρεία Iωάννου & Παρασκευαΐδης Λτδ θα ακυρωθεί.

Aναφορικά με την παραχώρηση στην εταιρεία Aδελφοί Iακώβου (Κατασκευές) Λτδ η κατάσταση είναι διαφορετική.

[*1827]Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η εταιρεία αυτή εξασφάλισε προσφορές για εκτέλεση κυβερνητικών έργων στην περιοχή και ότι τα υλικά, με απόφαση του Yπουργικού Συμβουλίου, θα ανορρίσσονταν από τη Λατομική Zώνη Ξυλοφάγου.

Oι λόγοι ακυρώσεως που προβλήθηκαν αναφορικά με την παραχώρηση στην εταιρεία αυτή με βάση τα ενώπιον του Δικαστηρίου στοιχεία δεν ευσταθούν. Yπάρχει νόμιμη αιτιολογία για αντίθετη απόφαση προς τη γνωμοδότηση της Eπιτροπής.

H εταιρεία αυτή αναφέρεται στην επιστολή Σανταμά ημερομηνίας 13 Mαρτίου, 1991, και, εν πάση περιπτώσει, η Eπιτροπή στην έκθεση της 11ης και 12η Φεβρουαρίου, 1991, συστήνει χώρο λατόμευσης για μεγάλα κυβερνητικά έργα.

Για όλους τους πιο πάνω λόγους ακυρώνεται η απόφαση στην έκταση που αφορά την παραχώρηση προνομίου λατομείου στην εταιρεία Iωάννου & Παρασκευαΐδης Λτδ και επικυρώνεται η απόφαση παραχώρησης στην εταιρεία Aδελφοί Iακώβου (Kατασκευές) Λτδ.

Kαμιά διαταγή για έξοδα.

H προσφυγή επιτυγχάνει μερικώς χωρίς διαταγή για έξοδα.

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο