(1993) 4 ΑΑΔ 1835
[*1835]5 Αυγούστου, 1993
[ΠΙΚΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΝΑΓΙΑ ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ,
Αιτητές,
v.
ΑΡΧΗΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΥΠΡΟΥ (ΑΡ. 2),
Καθ’ ων η αίτηση.
(Συνεκδικαζόμενες Υποθέσεις Αρ. 162/92, 173/92, 174/92 και 175/92)
Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο — Συνεκδίκαση προσφυγών — Δεν εξομοιώνει τα επίδικα θέματα — Aυτοτέλεια της κάθε προσφυγής.
Oργανισμοί Δημοσίου Δικαίου — Aρχή Tηλεπικοινωνιών Kύπρου — Oι περί Προσωπικού της Aρχής Tηλεπικοινωνιών Kύπρου Γενικοί Kανονισμοί 1982-1990 — Kαν. 10(6) (όπως τροποποιήθηκε με την K.Δ.Π. 91/89) — H προβλεπόμενη εξαμηνιαία περίοδος έχει καθοδηγητικό μόνο χαρακτήρα — Kαν. 10(7) — Δεν υφίσταται αρχή δικαίου που να καθιστά την αρχαιότητα γενικό και αυτετελές στοιχείο κρίσεως — Kαν. 56(8)(ζ) — Δεν έχει αναδρομική ισχύ όπως και η όλη K.Δ.Π. 375/90, με την οποία εισήχθη.
Διοικητικό Δίκαιο — Aναδρομικότητα — Έννοια ανδρομικότητας νόμου.
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος — Έννομο συμφέρον — Δεν υφίσταται, επί υπαλληλικής προσφυγής, όταν ο αιτητής δεν κατέχει τα προβλεπόμενα στο Σχέδιο Υπηρεσίας προσόντα — Aπαίτηση συμφέροντος, με βάση επηρεασμό υφιστάμενου δικαιώματος.
Aρχή Tηλεπικοινωνιών Kύπρου — Προαγωγές — Kρίσιμος χρόνος κατοχής των προσόντων για προαγωγή, η ημερομηνία απόφασης περί πληρώσεως της θέσης.
Mε τις συνεκδικασθείσες, ως συναφείς, προσφυγές προσβλήθηκε η προαγωγή του ενδιαφερομένου μέρους στη θέση Yποτμηματάρχη (Διοικητικό Προσωπικό).
[*1836]
Tο Aνώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση (ως αποτέλεσμα της επιτυχίας της προσφυγής 162/92 μόνον), αποφάσισε ότι:
1. H συνεκδίκαση των υποθέσεων δεν εξομοιώνει τα επίδικα θέματα. Ως προς το παραδεκτό της προσφυγής και τη θεραπεία η οποία επιζητείται, η κάθε προσφυγή διατηρεί την αυτοτέλειά της. Άλλωστε, ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης σε αίτηση του προσφεύγοντος, αποτελεί προϋπόθεση για τη διεκδίκηση αποζημιώσεων, ενώπιον πολιτικού δικαστηρίου βάσει του Άρθρου 146.6 του Συντάγματος.
2. Aδιαμφισβήτητα, την 3/10/91 κανένας από τους τρεις υποψηφίους που αποκλείστηκαν δεν κατείχε το προβλεπόμενο από τον K.56(8)(ζ) και τον K.10(1) και (4) των περί Προσωπικού της Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου Γενικών Κανονισμών του 1982-1990, προσόν για διορισμό. Διακρίνεται όμως η θέση τριών αιτητών σε σχέση με την ημερομηνία που αποφασίστηκε η πλήρωση της θέσης, δηλ. στις 12/11/91 και, την ημέρα που λήφθηκε η επίδικη απόφαση στις 10/12/91.
H εξαμηνιαία περίοδος, η οποία καθορίζεται στον K.10(6), έχει καθοδηγητικό (directive) και όχι περιοριστικό χαρακτήρα για τη διενέργεια των προαγωγών. Mε την πλήρωση της θέσης, εξαφανίστηκε και η παράλειψη· αντίθετη προσέγγιση θα οδηγούσε στη διαιώνισή της.
Tα κριτήρια που τίθενται από τον K.10(7), αναφέρονται στο σύνολο της σταδιοδρομίας, προσφοράς και επίδοσης των υπαλλήλων της Aρχής ως το μέτρο για τον καθορισμό της επάρκειας και της καταλληλότητάς τους για προαγωγή σε ανώτερη θέση. Eυδόκιμος υπηρεσία επαυξάνει, ανάλογα με το μέγεθος της χρονικής διάρκειάς της, τις διεκδικήσεις για προαγωγή. Mέσα σ’ αυτό το πλαίσιο η αρχαιότητα μετρά. O καθορισμός της αρχαιότητας διέπεται από τις πρόνοιες του K.9. Kατά τα άλλα, δεν υφίσταται αρχή δικαίου που να καθιστά την αρχαιότητα, ανεξάρτητα από τη φύση της προσφοράς και επίδοσης του υπαλλήλου, αυτοτελές στοιχείο κρίσης του υπαλληλικού προσωπικού δημόσιας αρχής ή οργάνου.
5. Eίναι θεμελιωμένο ότι η κατοχή των προβλεπομένων από το Σχέδιο Υπηρεσίας προσόντων, αποτελεί προϋπόθεση για τη νομιμοποίηση του προσφεύγοντος να επιδιώξει την αναθεώρηση της προσβαλλόμενης πράξης.
H K.Δ.Π. 375/90, με την οποία εισάχθηκε ο K.56(8)(ζ), δεν έχει αναδρομική ισχύ. Tέθηκε σε εφαρμογή από την ημερομηνία έκδοσής της. [*1837]Aναδρομικός είναι ο Νόμος ο οποίος με τις πρόνοιές του μεταβάλλει ή ανατρέπει δικαιώματα αποκρυσταλλωθέντα και κτηθέντα πριν την ημερομηνία θέσπισής του. O προσδιορισμός δικαιωμάτων και υποχρεώσεων με αναφορά σε γεγονότα του παρελθόντος, δεν προσδίδει αναδρομικό χαρακτήρα στη νομοθεσία. Περαιτέρω, κανένας υπάλληλος δεν έχει κεκτημένο δικαίωμα στη διατήρηση των υφιστάμενων, σε οποιοδήποτε χρόνο, προϋποθέσεων για προαγωγή. O καταρτισμός των Σχεδίων Υπηρεσίας και ο καθορισμός των προϋποθέσεων για προαγωγή, αποτελεί ουσιαστικά πτυχή της Εκτελεστικής Λειτουργίας, στην κρίση της οποίας επαφίεται ο καθορισμός των προσόντων για προαγωγή. Στην προκείμενη περίπτωση, τα κριτήρια θεσμοθετήθηκαν στο πλαίσιο των συμφωνιών Αρχής και συντεχνιών.
Η επίκληση των προνοιών του Κ.9 (1) και (3), που διέπουν την αρχαιότητα του προσωπικού της Αρχής, δε νομιμοποιεί τους αιτητές στις προσφυγές 173/92 και 174/92 να προσφύγουν, δεδομένου ότι με την απόφαση δεν επηρεάζεται υφιστάμενο κατά το χρόνο λήψης της απόφασης, ή σε οποιοδήποτε μεταγενέστερο ουσιώδες στάδιο, έννομο συμφέρον, που στην προκείμενη περίπτωση προσλαμβάνει τη μορφή δικαιώματος διορισμού στην επίδικη θέση. Το συμφέρον πρέπει να έχει ως βάση, επηρεασμό από την απόφαση υφιστάμενου δικαιώματος. Εφόσον οι αιτητές δεν είχαν δικαίωμα προαγωγής, βάσει των Κανονισμών της Αρχής, οι προσφυγές τους εκπίπτουν ως απαράδεκτες.
6. H κρίσιμη ημερομηνία για την κατοχή των προσόντων για προαγωγή είναι η ημερομηνία κατά την οποία αποφασίζεται η πλήρωση της θέσης.
Τα στοιχεία του φακέλου αποκαλύπτουν ότι η εισήγηση για την πλήρωση της θέσης, όσο και η απόφαση για τον ίδιο σκοπό, λήφθηκαν στις 12/11/91. Βάσει της Pericleous v. Republic, εκείνη ήταν η ουσιώδης ημερομηνία για τον καθορισμό των κατεχόντων τα προσόντα για προαγωγή. Η μετάθεση του κρίσιμου, για τα προσόντα των υποψηφίων χρόνου, σε προγενέστερη ημερομηνία, δεν μπορεί παρά να χαρακτηρισθεί ως αυθαίρετη, στην απουσία βάσιμου λόγου.
Δεν υπήρχε έρεισμα για τη μετάθεση του χρόνου προσδιορισμού των προσόντων των υποψηφίων, οπόταν η απόφαση πρέπει να ακυρωθεί λόγω κατάχρησης εξουσίας. Και σε αβλεψία να οφειλόταν η μη συμπερίληψη της επίμαχης θέσης στον κατάλογο των θέσεων που αποφασίστηκε να πληρωθούν την 3/10/91, και πάλι το αποτέλεσμα δε θα ήταν διαφορετικό. Ο κρίσιμος χρόνος για τον καταρτισμό του καταλόγου των υποψηφίων για προαγωγή, θα έπρεπε να ήταν η ημερομηνία που λήφθηκε η απόφαση για την πλήρωση της θέσης.
[*1838]Aναπόφευκτη διαπίστωση, είναι ότι η αιτήτρια στην Προσφυγή 162/92 κατείχε στις 12/11/91 τα προσόντα για προαγωγή, και επομένως, εσφαλμένα αποκλείστηκε από τον κατάλογο των υποψηφίων.
7. Oι προσφυγές 173/92 και 174/92 απορρίπτονται ως απαράδεκτες.
H προσφυγή 175/92 αποτυγχάνει και απορρίπτεται.
H προσφυγή 162/92 επιτυγχάνει. H επίδικη απόφαση ακυρώνεται στην ολότητά της, βάσει του Άρθρου 146.4(β) του Συντάγματος.
Δεν εκδίδεται διαταγή για τα έξοδα.
Διαταγή ως ανωτέρω.
Aναφερόμενες υποθέσεις:
Mακρίδης v. Mιχαηλίδου (Αρ. 1) (1990) 1 Α.Α.Δ. 416,
Santis and Others v. Republic (1983) 3 C.L.R. 419,
Mιχαήλ Θεοδοσίου Λτδ v. Δήμου Λεμεσού (1993) 3 Α.Α.Δ. 25,
Papadopoulou v. Republic (1984) 3 C.L.R. 332,
Stavrou and Another v. Republic (1987) 3 C.L.R. 276,
Σωκράτους v. Δήμου Λευκωσίας (1989) 3 A.A.Δ. 1386,
Tομάζου v. Δημοκρατίας. (1989) 3 Α.Α.Δ. 2935,
X”Παύλου v. A.H.K. (1991) 3 Α.Α.Δ. 11,
Republic v. Pericleous and Others (1984) 3 C.L.R. 577,
Pericleous and Others v. Republic (1984) 3 C.L.R. 226.
Προσφυγές.
Προσφυγές εναντίον της απόφασης της Aρχής με την οποία το ενδιαφερόμενο μέρος προάχθηκε στη θέση του Yποτομεάρχη (Διοικητικό Προσωπικό).
Ε. Ευσταθίου, για την Αιτήτρια στην Υπόθεση Αρ. 162/92.
[*1839]Α. Μαρκίδης, για τους Αιτητές στις Υποθέσεις Αρ. 173/92, 174/92 και 175/92.
Κ. Χατζηιωάννου, για τους Καθ’ ων η Αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΠΙΚΗΣ, Δ.: Με απόφαση της Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου (τηςΑρχής), ημερομηνίας 10/12/91, η Ευφημία Χρήστου, το ενδιαφερόμενο μέρος, προάχθηκε στη θέση του Υποτομεάρχη (Διοικητικό Προσωπικό). Με ξεχωριστές προσφυγές η Νάγια Στυλιανίδου (Προσφυγή 162/92), ο Παναγιώτης Ευριπίδου (Προσφυγή 173/92), ο Μιχαλάκης Γεωργιάδης (Προσφυγή 174/92), καθώς και ο Ανδρέας Παπανεοφύτου (Προσφυγή 175/92), προσβάλλουν την εγκυρότητα της απόφασης για το διορισμό του ενδιαφερόμενου μέρους και επιδιώκουν την ακύρωσή της. Οι τρεις από τους τέσσερις αιτητές, δηλαδή η Νάγια Στυλιανίδου, ο Παναγιώτης Ευριπίδου και ο Μιχαλάκης Γεωργιάδης, δε συμπεριλήφθηκαν στον κατάλογο των υποψηφίων, με το δικαιολογητικό ότι δεν κατείχαν τα προσόντα για προαγωγή στην επίμαχη θέση κατά την κρίσιμη ημερομηνία της 3/10/91 που αποτέλεσε, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς των καθ’ ων η αίτηση, την αφετηρία για την κίνηση του μηχανισμού για την πλήρωση της θέσης Υποτομεάρχη (Διοικητικό Προσωπικό). Ανάλογη θέση υποστήριξε και ενώπιόν μου η Αρχή με επακόλουθο την αμφισβήτηση του παραδεκτού των προσφυγών των τριών αιτητών λόγω έλλειψης του προβλεπόμενου από το Άρθρο 146.2 συμφέροντος για επιδίωξη της δικαστικής αναθεώρησης της απόφασης. Ο τέταρτος προσφεύγων, ο Ανδρέας Παπανεοφύτου, συμπεριλήφθηκε μεταξύ των υποψηφίων αλλά δεν επελέγη. Το αντικείμενο της προσφυγής του είναι η αναθεώρηση της απόφασης της Αρχής για την προαγωγή του ενδιαφερόμενου μέρους.
Η συνεκδίκαση των υποθέσεων δεν εξομοιώνει τα επίδικα θέματα, όπως άλλωστε αναγνωρίζει η νομολογία [βλ. Μακρίδης v. Μιχαηλίδου (1990) 1 Α.Α.Δ. 416].
Ως προς το παραδεκτό της προσφυγής και τη θεραπεία η οποία επιζητείται, η κάθε προσφυγή διατηρεί την αυτοτέλειά της. Άλλωστε, ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης σε αίτηση του προσφεύγοντος αποτελεί προϋπόθεση για τη διεκδίκηση αποζημιώσεων ενώπιον πολιτικού δικαστηρίου βάσει του Άρθρου 146.6 του Συντάγματος.
Για τη διαπίστωση του παραδεκτού των τριών προσφυγών, είναι ανάγκη να αναφερθούμε στα γεγονότα που περιβάλλουν [*1840]και συνθέτουν την απόφαση για την πλήρωση της θέσης.
Στις 3/10/91 ο Γενικός Διευθυντής της Αρχής με υπόμνημά του προς την Αρχή ζήτησε την πλήρωση των καθοριζομένων σε συνημμένο πίνακα κενών οργανικών θέσεων· συγχρόνως επεσήμανε ότι “... πέραν των πιο πάνω υπάρχουν πρόσθετες εγκεκριμένες οργανικές θέσεις του Προϋπολογισμού 1991, οι οποίες θα υποβληθούν στο Συμβούλιο σε μεταγενέστερο στάδιο με ξεχωριστά υπομνήματα.” Η θέση του Υποτομεάρχη (Διοικητικό Προσωπικό) δεν περιλαμβανόταν στο σημείωμα του Γενικού Διευθυντή.
Το Συμβούλιο της Αρχής, σε συνεδρία του της ίδιας ημερομηνίας (3/10/91), υιοθέτησε την εισήγηση του Γενικού Διευθυντή και αποφάσισε την πλήρωση των θέσεων που καθορίζονται στο υπόμνημα του Γενικού Διευθυντή “... με βάση το σημερινό πραγματικό και νομικό καθεστώς.” Στη συνέχεια, αποφασίστηκε η κίνηση του μηχανισμού για την πλήρωση των προαναφερθέντων θέσεων, με την παραπομπή του θέματος στο Συμβούλιο Προσωπικού, όπως προβλέπουν οι περί Προσωπικού της Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου Γενικοί Κανονισμοί 1982-1990 (οι Κανονισμοί).
Σε κατοπινό στάδιο, στις 12/11/91, ο Γενικός Διευθυντής εισηγήθηκε την πλήρωση της επίμαχης θέσης Υποτομεάρχη (Υπόμνημα Γενικού Διευθυντή Αρ. 79/91). Το Συμβούλιο της Αρχής αποφάσισε την ίδια μέρα την πλήρωση της θέσης και έθεσε σε κίνηση τη διαδικασία για το σκοπό αυτό. Ιδιαίτερη σημασία ενέχει η απόφαση της Αρχής όπως η θέση πληρωθεί “με βάση το πραγματικό και νομικό καθεστώς της 3/10/91.” Οι λόγοι για την απόφαση αυτή δεν εξηγούνται.
Το Συμβούλιο της Αρχής ασχολήθηκε με την πλήρωση της θέσης σε συνεδρία του της 10/12/91. Ενώπιον του Συμβουλίου τέθηκαν τα πρακτικά της συνεδρίας του Συμβουλίου Προσωπικού, καθώς και η εισήγηση (απόψεις) του Γενικού Διευθυντή. Το Συμβούλιο απέκλεισε την υποψηφιότητα των αιτητών Νάγιας Στυλιανίδου, Παναγιώτη Ευριπίδου και Μιχαλάκη Γεωργιάδη, για το λόγο ότι δεν κατείχαν το προβλεπόμενο από τον Κ.56(8)(ζ) των Κανονισμών απαραίτητο προσόν, δηλαδή εξαετή υπηρεσία στις συνδυασμένες θέσεις Προϊσταμένου Β’ και Α’ ή τριετή υπηρεσία στη θέση του Προϊσταμένου Α’ [Καν. 10(1) και (4)] κατά την κρίσιμη ημερομηνία της 3/10/91. Ο τέταρτος αιτητής, ο Ανδρέας Παπανεοφύτου, συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο των υποψηφίων και κρίθηκε όπως και οι άλλοι προσοντούχοι υποψήφιοι (όπως αναγράφεται στο πρακτικό), με βάση τα υπηρεσιακά τους στοιχεία και υπό το [*1841]πρίσμα των κριτηρίων που τίθενται από τους Κανονισμούς για την προαγωγή των μελών του προσωπικού. Μεταξύ των στοιχείων που συνεκτιμήθηκαν ήταν και η αξιολόγηση και η σύσταση της Επιτροπής Προσωπικού και του Γενικού Διευθυντή.
Αδιαμφισβήτητα, την 3/10/91 κανένας από τους τρεις υποψηφίους που αποκλείστηκαν δεν κατείχε το προβλεπόμενο από τον Κ.56(8)(ζ) και τον Κ.10(1) και (4) προσόν για διορισμό. Διακρίνεται όμως η θέση των τριών αιτητών σε σχέση με την ημερομηνία που αποφασίστηκε η πλήρωση της θέσης, δηλ. στις 12/11/91 και, την ημέρα που λήφθηκε η επίδικη απόφαση στις 10/12/91. Οι Παναγιώτης Ευριπίδου και Μιχαλάκης Γεωργιάδης δεν κατείχαν το προαναφερθέν προσόν σε καμιά από τις τρεις ημερομηνίες. Αντίθετα, η Νάγια Στυλιανίδου, την 12/11/91 είχε συμπληρώσει τριετή υπηρεσία στη θέση Προϊσταμένου Α’, καθώς και εξαετή υπηρεσία στις συνδυασμένες θέσεις Προϊσταμένου Β’ και Α’ και, επομένως, πληρούσε και τις δυο προϋποθέσεις υπηρεσίας που τίθενται διαζευκτικά από το σχετικό κανονισμό για προαγωγή στην υπό εξέταση θέση.
Τα γεγονότα που περιβάλλουν την επίδικη απόφαση και οι προεκτάσεις τους, καθιστούν αναγκαία την υποδιαίρεση των τεσσάρων προσφυγών σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με τη θέση των αιτητών:
(Α) ΠΡΟΣΦΥΓΗ ΑΡ. 175/92 (Ανδρέας Παπανεοφύτου):
Το ερώτημα σ’ αυτή την προσφυγή αφορά την ουσία της απόφασης και πρέπει να απαντηθεί με αναφορά -
(ι) στο πλαίσιο μέσα στο οποίο ασκήθηκε η διακριτική ευχέρεια της Αρχής και,
(ιι) την τήρηση των κανόνων της χρηστής διοίκησης.
(Β) ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ 173/92 και 174/92 (Παναγιώτης Ευριπίδου και Μιχαλάκης Γεωργιάδης):
Το μόνο ερώτημα είναι κατά πόσο οι προσφεύγοντες είχαν κατά τον κρίσιμο χρόνο τα προσόντα για προαγωγή. Η προστασία και μόνο της αρχαιότητάς τους, όπως υποβλήθηκε εκ μέρους τους, δεν τους νομιμοποιεί να προσφύγουν.
(Γ) ΠΡΟΣΦΥΓΗ 162/92 (Νάγια Στυλιανίδου):
[*1842]Και σ’ αυτή την προσφυγή το μόνο ερώτημα είναι αν η αιτήτρια κατείχε τα προσόντα για προαγωγή κατά τον κρίσιμο χρόνο για τον προσδιορισμό των προσοντούχων υποψηφίων. Η διαφορά με τους προηγούμενους αιτητές έγκειται στο ότι η αιτήτρια κατείχε στις 12/11/91 τα προσόντα για προαγωγή.
ΠΡΟΣΦΥΓΗ 175/92 (Ανδρέας Παπανεοφύτου):
Κανένας από τους λόγους που έχουν προβληθεί εκ μέρους του Α. Παπανεοφύτου δε δικαιολογεί την ακύρωση της απόφασης. Οι λόγοι για τους οποίους επιδιώκεται η ακύρωσή της είναι -
(α) Παράβαση του Κ.10(6) (όπως τροποποιήθηκε με την Κ.Δ.Π. 91/89) λόγω παράλειψης πλήρωσης της θέσης μέσα στην προβλεπόμενη εξαμηνιαία περίοδο. Η εξαμηνιαία περίοδος η οποία καθορίζεται έχει καθοδηγητικό (directive) και όχι περιοριστικό χαρακτήρα για τη διενέργεια των προαγωγών. Με την πλήρωση της θέσης εξαφανίστηκε και η παράλειψη· αντίθετη προσέγγιση θα οδηγούσε στη διαιώνισή της.
(β) Το έκνομο (ultra-vires) του Κ.10(7) των Κανονισμών, που προσδιορίζουν τα κριτήρια για προαγωγή λόγω παράλειψης αναφοράς στην αρχαιότητα των υποψηφίων.
Τα κριτήρια που τίθενται από τον Κ.10(7) αναφέρονται στο σύνολο της σταδιοδρομίας, προσφοράς και επίδοσης των υπαλλήλων της Αρχής ως το μέτρο για τον καθορισμό της επάρκειας και της καταλληλότητάς τους για προαγωγή σε ανώτερη θέση. Ευδόκιμος υπηρεσία επαυξάνει, ανάλογα με το μέγεθος της χρονικής διάρκειάς της, τις διεκδικήσεις για προαγωγή. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο η αρχαιότητα μετρά. Ο καθορισμός της αρχαιότητας διέπεται από τις πρόνοιες του Κ.9. Κατά τα άλλα, δεν υφίσταται αρχή δικαίου που να καθιστά την αρχαιότητα, ανεξάρτητα από τη φύση της προσφοράς και επίδοσης του υπαλλήλου, αυτοτελές στοιχείο κρίσης του υπαλληλικού προσωπικού δημόσιας αρχής ή οργάνου.
(γ) Tο ασυμβίβαστο των συστάσεων του Συμβουλίου Προσωπικού και του Γενικού Διευθυντή για την επιλογή του ενδιαφερόμενου μέρους με τα στοιχεία των προσωπικών φακέλων:
Δε διαπιστώνεται η προβληθείσα ή οποιαδήποτε αντινομία μεταξύ των συστάσεων και των στοιχείων των φακέλων, γεγονός που αποστερεί ερείσματος και αυτού του μέρους της [*1843]προσφυγής του αιτητή.
Τέλος, υπό το φως του συνόλου των στοιχείων που είχε ενώπιόν της η Αρχή, η επιλογή του ενδιαφερόμενου μέρους ήταν εύλογη. Προκύπτει από το πρακτικό ότι έγινε ειδική αναφορά στην αξία και στις διεκδικήσεις του κάθε υπαλλήλου, γεγονός που επιμαρτυρεί την επάρκεια της έρευνας, ενώ οι λόγοι που στοιχειοθετούν την απόφαση δεν αφήνουν περιθώρια για επέμβαση.
ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ 173/92 και 174/92 (Παναγιώτης Ευριπίδου και Mιχαλάκης Γεωργιάδης):
Έκδηλα, κανένας από τους δυο προσφεύγοντες δεν κατείχε τα προβλεπόμενα από τον Κ.56(8)(ζ) (Κ.Δ.Π. 375/90) προσόντα για την πλήρωση της θέσης, ούτε κατά τη 3/10/91 ούτε κατά την ημέρα που αποφασίστηκε η πλήρωση της θέσης ή που λήφθηκε η επίδικη απόφαση. Είναι θεμελιωμένο ότι η κατοχή των προβλεπομένων από το σχέδιο υπηρεσίας προσόντων αποτελεί προϋπόθεση για τη νομιμοποίηση του προσφεύγοντος να επιδιώξει την αναθεώρηση της προσβαλλόμενης πράξης.
Οι αιτητές προσβάλλουν την εγκυρότητα του Κ.56(8)(ζ) (θεσπίστηκε με την Κ.Δ.Π. 375/90) για τους εξής λόγους:
(α) Πρόσδοση αναδρομικής ισχύος στον κανονισμό λόγω καθορισμού των προσόντων για προαγωγή από 9/10/89, δηλαδή από ημερομηνία πριν την έκδοση της Κ.Δ.Π. 375/90 και,
(β) εξυπηρέτησης αλλότριων σκοπών με την πράξη αυτή.
Κανένας από τους δυο λόγους δεν ευσταθεί. Η Κ.Δ.Π. 375/90, με την οποία εισάχθηκε ο Κ.56(8)(ζ), δεν έχει αναδρομική ισχύ. Τέθηκε σε εφαρμογή από την ημερομηνία έκδοσής της. Αναδρομικός είναι ο νόμος ο οποίος με τις πρόνοιές του μεταβάλλει ή ανατρέπει δικαιώματα αποκρυσταλλωθέντα και κτηθέντα πριν την ημερομηνία θέσπισής του [βλ. μεταξύ άλλων, Santis and Others v. Republic (1983) 3 C.L.R. 419 και Μιχαήλ Θεοδοσίου Λτδ. v. Δήμου Λεμεσού (1993) 3 Α.Α.Δ. 25]. Ο προσδιορισμός δικαιωμάτων και υποχρεώσεων με αναφορά σε γεγονότα του παρελθόντος, δεν προσδίδει αναδρομικό χαρακτήρα στη νομοθεσία. Περαιτέρω, κανένας υπάλληλος δεν έχει κεκτημένο δικαίωμα στη διατήρηση των υφιστάμενων, σε οποιοδήποτε χρόνο, προϋποθέσεων για προαγωγή [βλ. μεταξύ άλλων, Papadopoulou v. Republic (1984) 3 C.L.R. 332, Stavrou and [*1844]Another v. Republic (1987) 3 C.L.R. 276, Σωκράτους v. Δήμου Λευκωσίας (1989) 3 Α.Α.Δ. 1386 και Τομάζου v. Δημοκρατίας (1989) 3 Α.Α.Δ. 2935]. Ο καταρτισμός των σχεδίων υπηρεσίας και ο καθορισμός των προϋποθέσεων για προαγωγή, αποτελεί ουσιαστικά πτυχή της Εκτελεστικής Λειτουργίας [βλ. Χατζηπαύλου v. Α.Η.Κ. (1991) 3 Α.Α.Δ. 11, στην κρίση της οποίας επαφίεται ο καθορισμός των προσόντων για προαγωγή. Στην προκείμενη περίπτωση τα κριτήρια θεσμοθετήθηκαν στο πλαίσιο των συμφωνιών Αρχής και συντεχνιών.
Η επίκληση των προνοιών του Κ.9 (1) και (3), που διέπουν την αρχαιότητα του προσωπικού της Αρχής, δε νομιμοποιεί τους αιτητές να προσφύγουν δεδομένου ότι με την απόφαση δεν επηρεάζεται υφιστάμενο κατά το χρόνο λήψης της απόφασης, ή σε οποιοδήποτε μεταγενέστερο ουσιώδες στάδιο, έννομο συμφέρον που στην προκείμενη περίπτωση προσλαμβάνει τη μορφή δικαιώματος διορισμού στην επίδικη θέση. Το συμφέρον πρέπει να έχει ως βάση επηρεασμό από την απόφαση υφιστάμενου δικαιώματος. Εφόσον οι αιτητές δεν είχαν δικαίωμα προαγωγής, βάσει των Κανονισμών της Αρχής, οι προσφυγές τους εκπίπτουν ως απαράδεκτες.
ΠΡΟΣΦΥΓΗ 162/92 (Νάγια Στυλιανίδου):
Σύμφωνα με τη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, η κρίσιμη ημερομηνία για την κατοχή των προσόντων για προαγωγή είναι η ημερομηνία κατά την οποία αποφασίζεται η πλήρωση της θέσης - Republic v. Pericleous and Others (1984) 3 C.L.R. 577. [Βλ. επίσης ανατραπείσα πρωτόδικη απόφαση Pericleous and Others v. Republic (1984) 3 C.L.R. 226]. Επομένως το κρίσιμο ερώτημα είναι πότε αποφασίστηκε η πλήρωση της θέσης του Υποτομεάρχη (Διοικητικό Προσωπικό). Από την απάντηση στο ερώτημα, εξαρτάται τόσο το παραδεκτό της προσφυγής όσο και η τύχη της.
Τα στοιχεία του φακέλου αποκαλύπτουν ότι η εισήγηση για την πλήρωση της θέσης, όσο και η απόφαση για τον ίδιο σκοπό, λήφθηκαν στις 12/11/91. Βάσει της Pericleous, εκείνη ήταν η ουσιώδης ημερομηνία για τον καθορισμό των κατεχόντων τα προσόντα για προαγωγή. Η μετάθεση του κρίσιμου για τα προσόντα των υποψηφίων χρόνου σε προγενέστερη ημερομηνία, δεν μπορεί παρά να χαρακτηρισθεί ως αυθαίρετη στην απουσία βάσιμου λόγου. Οι καθ’ ων η αίτηση υποστήριξαν ότι εδικαιολογείτο ο καθορισμός της 3/10/91 ως του κρίσιμου χρόνου, για το λόγο ότι η μη συμπερίληψη και της επίμαχης θέσης σ’ εκείνες που αποφασίστηκε να πληρωθούν την ημέρα εκείνη, οφειλόταν σε αβλεψία. Ο ισχυρισμός αυτός έρχεται σε αντίθεση με τα στοιχεία του φακέλου. Τόσο το υπόμνημα [*1845]του Γενικού Διευθυντή (Αρ. 64), όσο και η απόφαση της Αρχής της 3/10/91, αφορούσαν τις συγκεκριμένες θέσεις που αποφασίστηκε να πληρωθούν. Η πλήρωση και άλλων κενών θέσεων ρητά αναγνωρίστηκε ως μελλοντικό ενδεχόμενο. Περαιτέρω, η εισήγηση του Γενικού Διευθυντή και απόφαση (Αρχής) της 12/11/91 στοιχειοθετούν νέα ενέργεια η οποία αποτέλεσε και την αφετηρία για την πλήρωση της θέσης Υποτομεάρχη (Διοικητικό Προσωπικό).
Υπό το φως των ανωτέρω, προκύπτει ότι δεν υπήρχε έρεισμα για τη μετάθεση του χρόνου προσδιορισμού των προσόντων των υποψηφίων, οπόταν η απόφαση πρέπει να ακυρωθεί λόγω κατάχρησης εξουσίας. Και σε αβλεψία να οφειλόταν η μη συμπερίληψη της επίμαχης θέσης στον κατάλογο των θέσεων που αποφασίστηκε να πληρωθούν την 3/10/91, και πάλι το αποτέλεσμα δε θα ήταν διαφορετικό. Ο κρίσιμος χρόνος για τον καταρτισμό του καταλόγου των υποψηφίων για προαγωγή θα έπρεπε να ήταν η ημερομηνία που λήφθηκε η απόφαση για την πλήρωση της θέσης.
Αναπόφευκτη διαπίστωση είναι ότι η αιτήτρια στην Προσφυγή 162/92 κατείχε στις 12/11/91 τα προσόντα για προαγωγή και, επομένως, εσφαλμένα αποκλείστηκε από τον κατάλογο των υποψηφίων. Η διαπίστωση αυτή υποσκάπτει το βάθρο της επίδικης απόφασης και επιβάλλει την ακύρωσή της.
Οι Προσφυγές 173/92 και 174/92 απορρίπτονται ως απαράδεκτες.
Η Προσφυγή 175/92 αποτυγχάνει και απορρίπτεται.
Η Προσφυγή 162/92 επιτυγχάνει. Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται στην ολότητά της, βάσει του Άρθρου 146.4(β) του Συντάγματος.
Δεν εκδίδεται διαταγή για τα έξοδα.
Oι προσφυγές 173/92, 174/92 και 175/92, απορρίπτονται.
H προσφυγή 162/92 επιτυγχάνει, χωρίς διαταγή για έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο