(1994) 4 ΑΑΔ 1556
[*1556]25 Ιουλίου, 1994
[ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 28 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΩΓΑΚΗΣ,
Αιτητής,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, MEΣΩ
EΠITPOΠHΣ ΔHMOΣIAΣ YΠHPEΣIAΣ,
Καθ’ ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 297/93)
Διοικητικό Δίκαιο ― Συλλογικά όργανα ― Συγκρότηση ― Παρουσία προσώπων άλλων από τα νόμιμα μέλη κατά τη συνεδρίαση του συλλογικού οργάνου ― Προϋποθέσεις νομιμότητας από τη νομολογία.
Δημόσιοι Υπάλληλοι ― Προαγωγές ― Σύσταση του Προϊσταμένου του Τμήματος ― Πληροφόρηση του Προϊσταμένου περί των υποψηφίων από τις κατάλληλες πηγές ― Δεν απαιτείται η καταγραφή των απόψεων που έλαβε ο προϊστάμενος κατά την διεξαγωγή της έρευνάς του για τους υποψηφίους ― Η μέθοδος αξιολογήσεως από τον Προϊστάμενο των απόψεων των λειτουργών που συμβουλεύεται δεν ελέγχεται από το Δικαστήριο ― Νόμιμη η σύσταση του Προϊσταμένου στην κριθείσα περίπτωση.
Δημόσιοι Υπάλληλοι ― Προαγωγές ― Αρχαιότητα ― Απομακρυσμένη αρχαιότητα αναγόμενη στην ημερομηνία του αρχικού διορισμού στην υπηρεσία ― Ασήμαντου βάρους.
Δημόσιοι Υπάλληλοι ― Προαγωγές ― Προσόντα ― Επιπρόσθετα προσόντα μη απαιτούμενα από το Σχέδιο Υπηρεσίας ― Δεν είναι αποφασιστικής σημασίας και δεν θεμελιώνουν αφ’ εαυτών έκδηλη υπεροχή.
Δημόσιοι Υπάλληλοι ― Υπηρεσιακές εκθέσεις ― Η Σημείωση του Παραρτήματος Β του Μέρους ΙΙΙ των Περί Δημόσιας Υπηρεσίας (Αξιολόγηση Υπαλλήλων) Κανονισμών (Κ.Δ.Π. 386/90) ― Εξουσία μειώσεως από την Ε.Δ.Υ. του χαρακτηρισμού της εξαίρετης επαγγελματικής αξίας ― [*1557]Απόφαση επί του ζητήματος στην Τριανταφυλλίδης κ.ά v. Ε.Δ.Υ..
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος ― Υπαλληλική προσφυγή ― Έκδηλη υπεροχή ― Το βάρος αποδείξεώς της φέρει ο αιτητής.
Ο αιτητής προσέβαλε την προαγωγή ενδιαφερομένων μερών στη θέση Διοικητικού Λειτουργού Α.
Το Ανώτατο Διακαστήριο, απορρίπτοντας την προαγωγή, αποφάσισε ότι:
1. Απαραίτητη προϋπόθεση για την εγκυρότητα μιας διοικητικής πράξης είναι η νόμιμη συγκρότηση του οργάνου που την εξέδωσε.
Προς τη νόμιμη συγκρότηση του διοικητικού οργάνου αντίκειται η παρουσία έστω και ενός προσώπου που δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των νομίμων μελών του. Τυχόν παριστάμενα κατά τη συνεδρίαση άλλα πρόσωπα, όπως για παράδειγμα, υπηρεσιακοί παράγοντες που κλήθηκαν για παροχή κατατοπιστικών πληροφοριών, θα πρέπει να αποχωρούν πριν από την έναρξη της διαλογικής συζήτησης μεταξύ των μελών και της ψηφοφορίας προς λήψη σχετικής απόφασης. Στην παρούσα περίπτωση δεν συντρέχει οποιοσδήποτε λόγος για παραμερισμό της επίδικης απόφασης λόγω κακής σύνθεσης του οργάνου που την εξέδωσε.
2. Έχει κατ’ επανάληψη νομολογηθεί και με αποφάσεις της Ολομέλειας του Ανώτατου Δικαστηρίου πως ο Προϊστάμενος ενός Τμήματος δεν είναι απαραίτητο να γνωρίζει προσωπικά τους υποψηφίους για σκοπούς υποβολής συστάσεων ή ακόμα να είναι Προϊστάμενός τους για ορισμένο χρονικό διάστημα προτού προβεί σε συστάσεις. Ανεξαρτήτως χρόνου και γνωριμίας ο Προϊστάμενος, διεξάγοντας την έρευνά του, μπορεί να αντλήσει πληροφορίες από οποιεσδήποτε άλλες κατάλληλες πηγές όπως είναι η περίπτωση πληροφοριών από τους προϊσταμένους των υποψηφίων και βάσει αυτών να υποβάλλει συστάσεις.
Περαιτέρω, ενώ η νομολογία απαιτεί τη καταγραφή των συστάσεων του Προϊσταμένου Τμήματος, οι οποίες σαν ένα σημαντικότατο στοιχείο κρίσης της αξίας των υποψηφίων θα πρέπει να ελέγχονται δικαστικά, δεν απαιτεί και την καταγραφή των απόψεων των λειτουργών τους οποίους συμβουλεύθηκε ο Προϊστάμενος ώστε να καταλήξει στη δική του κρίση για τους υποψηφίους. Η μέθοδος με την οποία ο Προϊστάμενος ενός Τμήματος αξιολογεί τις απόψεις και κρίσεις των λειτουργών που συμβουλεύεται, δε μπορεί να αποτε[*1558]λέσει αντικείμενο δικαστικού ελέγχου.
3. Η κατά έξι μήνες αρχαιότητα του αιτητή έναντι των υπολοίπων ενδιαφερόμενων μερών, που ανάγετο στην ημερομηνία πρώτου διορισμού τους στη δημόσια υπηρεσία αποτελεί, όπως έχει κατ’ επανάληψη νομολογηθεί, παράγοντα περιθωριακής σημασίας και ασήμαντου βάρους.
4. Το Σχέδιο Υπηρεσίας της υπό πλήρωση θέσης δεν περιείχε οποιαδήποτε πρόνοια για πλεονέκτημα. Σύμφωνα με τη νομολογία, επιπρόσθετα προσόντα που δεν απαιτούνται από το Σχέδιο Υπηρεσίας δεν είναι αποφασιστικής σημασίας, ούτε θεμελιώνουν αφ’ εαυτών έκδηλη υπεροχή.
5. Στη πρόσφατη απόφαση Κυριάκος Τριανταφυλλίδης κ.ά. v. E.Δ.Υ. η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου αποφάσισε πως η Σημείωση που περιλήφθηκε στον τύπο των υπηρεσιακών εκθέσεων και που παραχωρούσε εξουσία στην Επιτροπή να μειώνει την ανεπαρκώς αιτιολογηθείσα εξαίρετη βαθμολογία στις υπηρεσιακές εκθέσεις σε πολύ ικανοποιητική, δεν ήταν ultra vires του εξουσιοδοτικού περί Δημοσίας Υπηρεσίας Νόμου του 1990 (Ν. 1/90), ούτε και παραχωρούσε οποιαδήποτε ειδική εξουσία αξιολόγησης των υπαλλήλων στην ίδια την Επιτροπή.
6. Είναι θεμελιωμένη αρχή πως όταν ένα διοικητικό όργανο επιλέγει ένα υποψήφιο σε σύγκριση με άλλους υποψηφίους, δεν είναι απαραίτητο να αποδείξει πως ο επιλεγείς υπερείχε έκδηλα των ανθυποψηφίων του. Αντίθετα, το βάρος αποδείξεως έκδηλης υπεροχής, που προκαλεί τη επέμβαση του Δικαστηρίου, βρίσκεται στους ώμους του αιτητή.
Λαμβανομένων υπόψη των περιστατικών της παρούσας υπόθεσης, καθώς και της υπέρ των ενδιαφερόμενων μερών σύστασης του Διευθυντή, που αποτελεί παράγοντα προσδιορισμού της αξίας τους, το Δικαστήριο κατέληξε πως ο αιτητής απέτυχε να αποδείξει έκδηλη υπεροχή.
Η προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Philippides and Son Ltd v. Republic (1986) 3 C.L.R. 800,
Πετρίδης v. Αρχής Βιομηχανικής Καταρτίσεως Κύπρου (1989) 3 Α.Α.Δ. 933,
[*1559]
Σεργίδης κ.ά. v Πανεπιστημίου Κύπρου (1993) 4 Α.Α.Δ. 2423,
Χ” Βασιλείου v. Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού (1991) 4 Α.Α.Δ. 1005,
Απόφαση αρ. 1733/1973 Συμβουλίου Επικρατείας,
Λύωνας κ.ά. v. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 2038,
Δημοκρατία v. Πιτσιλλίδη κ.ά. (1990) 3 Α.Α.Δ. 4330,
Αργυρίδης v. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 376,
Χατζηλοΐζου κ.ά. v. Δημοκρατίας (1993) 4 Α.Α.Δ. 1451,
Γεωργιάδου v. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 2480,
Ιακωβίδης κ.ά. v. Δημοκρατίας (1992) 4 Α.Α.Δ. 2102,
Παναγιώτου v. Δημοκρατίας (1992) 4 Α.Α.Δ. 4260,
Αλετράρης v. Δημοκρατίας (1993) 4 Α.Α.Δ. 2886,
Georghiou a.o. v. Republic (1988) 3 C.L.R. 678,
Βασιλείου v. Ε.Δ.Υ. (1989) 3 A.A.Δ. 1005,
Κωνσταντινίδης v. Ε.Δ.Υ. (1990) 3 Α.Α.Δ. 455,
Μάρκου κ.ά. v. Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 213,
Δημοκρατία v. Σταύρου (1993) 3 Α.Α.Δ. 71,
Kalaitzis a.o. v. Republic (1984) 3 C.L.R. 639,
Leonidou v. Republic (1986) 3 C.L.R. 1918,
Stephanou v. Republic (1986) 3 C.L.R. 779,
Κυριακίδου v. Δημοκρατίας (1989) 3 Α.Α.Δ. 1494,
[*1560]Ευρυβιάδης v. Δημοκρατίας (1992) 4 Α.Α.Δ. 4190,
Τριανταφυλλίδης κ.ά v. Ε.Δ.Υ. (1993) 3 Α.Α.Δ. 429,
HadjiSavva v. Republic (1982) 3 C.L.R. 76,
HadjiIoannou v. Republic (1983) 3 C.L.R. 1041.
Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον της απόφασης της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας με την οποία τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα προάχθηκαν στη θέση Διοικητικού Λειτουργού Α΄(Τακτικός Προϋπολογισμός) Γενικό Διοικητικό Προσωπικό, Γενικές Κατηγορίες Προσωπικού αντί του αιτητή.
Α. Σ. Αγγελίδης, για τον Aιτητή.
Λ. Κουρσουμπά, Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ’ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΠAΠAΔOΠOYΛOΣ, Δ.: Με τη προσφυγή αυτή ο αιτητής ζητά από το Δικαστήριο την πιο κάτω θεραπεία:
“Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση της καθ’ης η αίτηση η οποία δημοσιεύτηκε στις 19.2.93 στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και με την οποίαν προήγαγε τους 1. Ροδοθέα Ιωάννου, 2. Μάριο Σ. Κιτρομηλίδη, 3. Νίκο Λοΐζου και 4. Ανδρέα Ταξιτάρη στη μόνιμη θέση Διοικητικού Λειτουργού Α΄ (Τακτικός Προϋπολογισμός), Γενικό Διοικητικό Προσωπικό, Γενικές Κατηγορίες Προσωπικού από την 1.2.1993 αντί και/ή στη θέση του αιτητή είναι άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος.”
Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών με επιστολή του ημερομηνίας 15/12/1992 ζήτησε από την Ε.Δ.Υ. να προβεί στη πλήρωση τεσσάρων θέσεων Διοικητικού Λειτουργού Α΄, Γενικό Διοικητικό Προσωπικό, Γενικές Κατηγορίες Προσωπικού, που ήταν θέσεις προαγωγής.
Η εξέταση της πλήρωσης των θέσεων έλαβε χώρα στη συνεδρίαση της Επιτροπής με ημερομηνία 12/1/1993. Στη συνεδρίαση αυτή [*1561]προσήλθε ο Γενικός Διευθυντής της Υπηρεσίας Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού, συνοδευόμενος από τον Πρώτο Διοικητικό Λειτουργό στην Υπηρεσία Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού κ. Χρυσοχό Λουκά, στη διάθεση των οποίων τέθηκαν οι προσωπικοί φάκελοι και οι φάκελοι των ετήσιων υπηρεσιακών εκθέσεων των υποψηφίων.
Ο Διευθυντής σύστησε για προαγωγή τα ενδιαφερόμενα μέρη και στη συνέχεια ο ίδιος και ο κ. Χρυσοχός Λουκά αποχώρησαν από τη συνεδρίαση.
Το πρακτικό της συνεδρίασης της Επιτροπής συνεχίζει ως εξής:
“Στη συνέχεια η Επιτροπή ασχολήθηκε με την αξιολόγηση και σύγκριση των υποψηφίων.
Η Επιτροπή εξέτασε τα ουσιώδη στοιχεία από το Φάκελο Πλήρωσης της θέσης, καθώς και από τους Προσωπικούς Φακέλους και τους Φακέλους των Ετήσιων Υπηρεσιακών Εκθέσεων των υποψηφίων, και έλαβε επίσης υπόψη τις κρίσεις και τις συστάσεις του Διευθυντή.
Η Επιτροπή έλαβε υπόψη τις Εμπιστευτικές/ Υπηρεσιακές Εκθέσεις των υποψηφίων στο σύνολό τους, όπως αυτές έγιναν τελικά δεκτές από την ίδια, με ιδιαίτερη έμφαση στα τελευταία χρόνια. Όσον αφορά τις Υπηρεσιακές Εκθέσεις που υποβλήθηκαν για το 1990, η Επιτροπή τις προσήγγισε με βάση τη γενική απόφαση που πήρε στη συνεδρίασή της με ημερομηνία 7.10.91, στο βαθμό που συνάδει με τα στοιχεία της παρούσας διαδικασίας.
Η Επιτροπή έλαβε επίσης υπόψη τα προσόντα των υποψηφίων καθώς και την αρχαιότητά τους, η οποία φαίνεται στον ενώπιόν της κατάλογο των υποψηφίων.
Η Επιτροπή, αφού έλαβε υπόψη όλα τα ενώπιόν της ουσιώδη στοιχεία, έκρινε με βάση τα καθιερωμένα κριτήρια στο σύνολό τους - αξία, προσόντα, αρχαιότητα - ότι οι παρακάτω, οι οποίοι έχουν και τη σύσταση του Διευθυντή, υπερέχουν των άλλων υποψηφίων, τους επέλεξε ως τους πιο κατάλληλους και αποφάσισε να προσφέρει σ’ αυτούς προαγωγή στη μόνιμη (Τακτ. Προϋπ.) θέση Διοικητικού Λειτουργού Α΄, Γενικό Διοικητικό Προσωπικό, Γενικές Κατηγορίες Προσωπικού:
1. ΙΩΑΝΝΟΥ Ροδοθέα
[*1562]2. ΤΑΞΙΤΑΡΗΣ Ανδρέας
3. ΛΟΙΖΟΥ Νίκος
4. ΚΙΤΡΟΜΗΛΙΔΗΣ Μάριος.
Η Επιτροπή, επιλέγοντας τους πιο πάνω, δεν παρέλειψε να σημειώσει ότι ορισμένοι υποψήφιοι που δεν έχουν επιλεγεί προηγούνται αυτών σε αρχαιότητα. Η Επιτροπή όμως έκρινε ότι το στοιχείο αυτό δεν ήταν αρκετό να αντισταθμίσει την υπεροχή των τεσσάρων επιλεγέντων, με βάση το σύνολο των ενώπιόν της στοιχείων, περιλαμβανομένης και της σύστασης του Διευθυντή.
Τέλος, στις περιπτώσεις των υποψηφίων όπου τούτο εφαρμόζεται, η Επιτροπή εξέτασε με προσοχή τα στοιχεία τα οποία δόθηκαν για την αιτιολόγηση της εξαίρετης επαγγελματικής αξίας και τα οποία δεν έγιναν αποδεκτά από την Επιτροπή ως επαρκή για την αποδοχή του επιπέδου “εξαίρετος”. Τα στοιχεία αυτά αποτελούν πρόσθετη πληροφορία σχετική με την αξία των υποψηφίων. Η Επιτροπή, έχοντας υπόψη και τα πιο πάνω, έκρινε ότι η επιλογή των προαναφερθέντων τεσσάρων υποψηφίων, που στηρίχθηκε στο σύνολο των ενώπιόν της ουσιωδών στοιχείων, θα ήταν η ίδια, έστω και αν οι Υπηρεσιακές Εκθέσεις είχαν γίνει αποδεκτές όπως αρχικά υποβλήθηκαν από τις Ομάδες Αξιολόγησης.”
Είναι η εισήγηση του δικηγόρου του αιτητή πως η σύσταση του Διευθυντή ήταν αναιτιολόγητη και δεν ανταποκρινόταν στις αρχές που διαμόρφωσε η πρόσφατη πρωτόδικη νομολογία, ότι απλή αναδιατύπωση των τριών θεσμοθετημένων κριτηρίων δεν αποτελεί επαρκή αιτιολόγηση στα πλαίσια του περί Δημοσίας Υπηρεσίας Νόμου του 1990, Ν. 1/90, άρθρο 35(4).
Περαιτέρω, σύμφωνα με την ίδια εισήγηση, η σύσταση έπασχε για το λόγο ότι στηρίχτηκε σε πηγές πληροφοριών για τους υποψηφίους που δεν αποκαλύφθηκαν, ήταν αντίθετη με το περιεχόμενο των φακέλων και επηρεασμένη από την παρουσία και συμμετοχή του κ. Χρυσοχού Λουκά στη συνεδρίαση.
Η σύσταση του Διευθυντή, όπως καταγράφτηκε στο σχετικό πρακτικό της Επιτροπής, ήταν η ακόλουθη:
“Λαμβανομένων υπόψη των τριών κριτηρίων - αξίας, προσόντων, αρχαιότητας - καθώς και πληροφοριών που έχω συλλέξει από τους οικείους προϊσταμένους όλων των υποψηφίων, αναφορικά και με την απόδοσή τους κατά το 1992, συστήνω τους Ιωάννου Ροδοθέα, Ταξιτάρη Ανδρέα, Λοΐζου Νίκο και Κιτρομηλί[*1563]δη Μάριο. Οι λόγοι που συστήνονται αυτοί οι τέσσερις έναντι των άλλων υποψηφίων είναι οι εξής:
Η Ιωάννου Ροδοθέα κατέχει τη θέση Διοικητικού Λειτουργού από το 1976 και συγκρινόμενη με όλους τους υποψηφίους που προηγούνται σε αρχαιότητα είναι σαφώς η καλύτερη υπάλληλος. Επίσης, συγκρινόμενη με τους υποψηφίους που έπονται σε αρχαιότητα είναι εξίσου καλή, αν όχι και καλύτερη. Αν υστερεί έναντι κάποιων υποψηφίων που έπονται σε αρχαιότητα, η διαφορά είναι οριακή. Επίσης, οι πληροφορίες που έχω από τους οικείους προϊσταμένους των διαφόρων Τμημάτων και Υπουργείων που έχει υπηρετήσει, είναι ότι πρόκειται περί εξαιρετικής υπαλλήλου.
Οι άλλοι τρεις υποψήφιοι που συστήνονται έπονται της Ιωάννου σε αρχαιότητα, δεδομένου ότι όλοι διορίστηκαν στη θέση Διοικητικού Λειτουργού από το 1977. Όπως και στην περίπτωση της Ιωάννου, είναι πτυχιούχοι με υψηλή αξιολόγηση, έστω και αν υπάρχουν οριακές διαφορές σε σχέση με ορισμένους υποψηφίους που δε συστήνονται. Επίσης, από πληροφορίες που έχω και για τους τρεις αυτούς υποψηφίους είναι ότι πρόκειται περί εξαιρετικών υπαλλήλων.
Οι υπάλληλοι που είναι της ίδιας αρχαιότητας ή προηγούνται σε αρχαιότητα και δε συστήνονται υστερούν καταφανώς σε αξία και από πληροφορίες που έχουμε από τα αντίστοιχα Τμήματα δε φαίνεται να έχουν βελτίωση σε σχέση με προηγούμενα χρόνια.
Ειδικά σ’ ό,τι αφορά το Σκορδή Αντώνιο, σημειώνεται ότι αυτός απουσιάζει συχνά από τα καθήκοντά του και δεν μπορεί να αποδώσει. Όσον αφορά τον υποψήφιο Γωγάκη Παναγιώτη, από γενικότερες πληροφορίες που έχω πάρει αλλά και από προσωπική γνώση της εργασίας του υπαλλήλου, όταν κατά το παρελθόν υπηρετούσε στην Υπηρεσία μας, δε φαίνεται να είναι υπάλληλος ο οποίος να μπορεί να συγκριθεί με τους υπαλλήλους που συστήνονται.
Δε μπορώ να παραγνωρίσω την προγενέστερη εικόνα, όπως παρουσιάζεται στους Φακέλους και τις Υπηρεσιακές Εκθέσεις. Οι πιο πάνω δύο υστερούν σε σύγκριση με τους τέσσερις που συστήνονται.
Τέλος, θα πρέπει να αναφέρω ότι λόγω της αλλαγής του συστήματος αξιολόγησης είναι διαπιστωμένο ότι παρουσιάστηκε μια άνοδος στην αξιολόγηση σχεδόν του συνόλου των υπαλλή[*1564]λων και αυτό φαίνεται και από στατιστικές έρευνες που έχουν διεξαχθεί. Είναι γι’ αυτόν το λόγο που η αξιολόγηση των υπαλλήλων γι’ αυτά τα χρόνια πρέπει να προσεγγίζεται με ιδιαίτερη προσοχή.”
Απαραίτητη προϋπόθεση για την εγκυρότητα μιας διοικητικής πράξης είναι η νόμιμη συγκρότηση του οργάνου που την εξέδωσε.
Προς τη νόμιμη συγκρότηση του διοικητικού οργάνου αντίκειται η παρουσία έστω και ενός προσώπου που δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των νομίμων μελών του. Τυχόν παριστάμενα κατά τη συνεδρίαση άλλα πρόσωπα, όπως για παράδειγμα, υπηρεσιακοί παράγοντες που κλήθηκαν για παροχή κατατοπιστικών πληροφοριών, θα πρέπει να αποχωρούν πριν από την έναρξη της διαλογικής συζήτησης μεταξύ των μελών και της ψηφοφορίας προς λήψη σχετικής απόφασης. (Βλέπε, σχετικά, Σπηλιωτόπουλος, “Εγχειρίδιον Διοικητικού Δικαίου”, 1978, σελ. 129-130, Παπαχατζή, “Σύστημα του ισχύοντος στην Ελλάδα Διοικητικού Δικαίου”, 1976, σελ. 172, Philippides & Son Ltd v. R. (1986) 3 C.L.R. 800, Κώστας Πετρίδης ν. Αρχής Βιομηχανικής Καταρτίσεως Κύπρου (1989) 3 Α.Α.Δ. 933, Χριστάκης Σεργίδης κ.ά. ν. Πανεπιστημίου Κύπρου (1993) 4 Α.Α.Δ. 2423 και Ανδρέας Χ” Βασιλείου ν. Κ.Ο.Α. (1991) 4 Α.Α.Δ. 1005.)
Στην απόφασή του με αρ. 1733/1973, το Συμβούλιο Επικρατείας αποφάσισε τα ακόλουθα σχετικά με το ζήτημα αυτό:
“Επειδή, η εν αρχή της συνεδριάσεως Υπηρεσιακού Συμβουλίου παράστασις του μη έχοντος την ιδιότητα του μέλους αυτού αρμοδίου υπαλλήλου της υπηρεσίας προς παροχήν κατατοπιστικών πληροφοριών επί της εν γένει υπηρεσιακής καταστάσεως των κρινομένων υπαλλήλων, ως αύτη εμφαίνεται εκ των ατομικών των φακέλλων και εν συνεχεία αποχώρησις τούτου, μη μετασχόντος εις την κατ’ ιδίαν συζήτησιν μεταξύ των μελών του Συμβουλίου και την λήψιν της σχετικής αποφάσεως, ουδόλως επηρεάζει το κύρος της αποφάσεως ταύτης, μη υφισταμένης εν τη περιπτώσει ταύτη κακής συνθέσεως του Συμβουλίου (πρβλ. Σ.Ε. 296) (1944).
Κατ’ ακολουθίαν, νομίμως ελήφθη εν προκειμένω, η προσβαλλομένη απόφασις, καίτοι καθ’ α αναφέρεται εν τω προς το Συμβούλιον της Επικρατείας σχετικώ εγγράφω της Διοικήσεως εν αρχή της συνεδριάσεως του εκδόντος αυτήν Πειθαρχικού Συμβουλίου παρέστη ο αρμόδιος Διευθυντής Διοικητικού προς παροχήν κατατοπιστικών πληροφοριών περί της υπηρεσιακής καταστάσεως του προσφεύγοντος και των λοιπών διωκομένων [*1565]υπαλλήλων, εφ’ όσον ούτος απεχώρησε μετά ταύτα, μη λαβών μέρος κατά την συζήτησιν και λήψιν της αποφάσεως ταύτης, δι ο απορριπτέος ως νόμω αβάσιμος τυγχάνει ο περί του εναντίου λόγος ακυρώσεως.”
Όπως προκύπτει από το σχετικό πρακτικό της 12/1/1993, ο Διευθυντής και ο κ. Χρυσοχός αποχώρησαν από την αίθουσα της συνεδρίασης αμέσως μετά την υποβολή των συστάσεων του Διευθυντή. Οι διαβουλεύσεις και οι εργασίες που επακολούθησαν καθώς και η λήψη της τελικής απόφασης της Επιτροπής έγιναν μεταξύ των νομίμων μελών της.
Ενόψει των πιο πάνω γεγονότων και των σχετικών νομολογιακών αρχών που παρέθεσα κρίνω ότι στην παρούσα περίπτωση δεν συντρέχει οποιοσδήποτε λόγος για παραμερισμό της επίδικης απόφασης λόγω κακής σύνθεσης του οργάνου που την εξέδωσε και οι σχετικοί ισχυρισμοί του δικηγόρου του αιτητή απορρίπτονται ως αβάσιμοι.
Έχει κατ’ επανάληψη νομολογηθεί και με αποφάσεις της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου πως ο Προϊστάμενος ενός Τμήματος δεν είναι απαραίτητο να γνωρίζει προσωπικά τους υποψηφίους για σκοπούς υποβολής συστάσεων ή ακόμα να είναι Προϊστάμενός τους για ορισμένο χρονικό διάστημα προτού προβεί σε συστάσεις. Ανεξαρτήτως χρόνου και γνωριμίας ο Προϊστάμενος, διεξάγοντας την έρευνά του, μπορεί να αντλήσει πληροφορίες από οποιεσδήποτε άλλες κατάλληλες πηγές όπως είναι η περίπτωση πληροφοριών από τους προϊσταμένους των υποψηφίων και βάσει αυτών να υποβάλει συστάσεις. (Βλέπε, σχετικά, Λύωνας κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 2038 Δημοκρατία ν. Αλέκου Πιτσιλλίδη κ.ά. (1990) 3 Α.Α.Δ. 4330, Ρένος Αργυρίδης ν. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 376 και Δημήτρης Χατζηλοΐζου κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1993) 4 Α.Α.Δ. 1451)
Περαιτέρω, ενώ η νομολογία απαιτεί την καταγραφή των συστάσεων του Προϊσταμένου Τμήματος, οι οποίες, σαν ένα σημαντικότατο στοιχείο κρίσης της αξίας των υποψηφίων θα πρέπει να ελέγχονται δικαστικά, δεν απαιτεί και την καταγραφή των απόψεων των λειτουργών τους οποίους συμβουλεύθηκε ο Προϊστάμενος ώστε να καταλήξει στη δική του κρίση για τους υποψηφίους. Η μέθοδος με την οποία ο Προϊστάμενος ενός Τμήματος αξιολογεί τις απόψεις και κρίσεις των λειτουργών που συμβουλεύεται, δε μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο δικαστικού ελέγχου. (Βλέπε σχετικά, Κατερίνα Γεωρ[*1566]γιάδου ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 2480, Ιακωβίδης κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1992) 4 Α.Α.Δ. 2102, Ανδρέας Παναγιώτου ν. Δημοκρατίας (1992) 4 Α.Α.Δ. 4260 και Σταύρος Αλετράρης ν. Δημοκρατίας (1993) 4 Α.Α.Δ. 2886.)
Δεν συμφωνώ με την άποψη του δικηγόρου του αιτητή πως η σύσταση του Διευθυντή στην εξεταζόμενη περίπτωση ήταν αναιτιολόγητη και αντίθετη με τα στοιχεία των φακέλων.
Το νόημα της σύστασης ήταν ότι ο Διευθυντής έκρινε τους συστηθέντες ως καταλληλότερους, βασιζόμενος όχι μόνο στο περιεχόμενο των φακέλων αλλά και στις πληροφορίες τις οποίες συνέλεξε αναφορικά με την υπηρεσιακή επίδοση των υποψηφίων από τους οικείους προϊσταμένους. Αναφερόμενος στα τρία θεσμοθετημένα κριτήρια σε συσχετισμό με τις πληροφορίες που άντλησε, ο Διευθυντής προέβη σε συγκρίσεις των υποψηφίων και αιτιολόγησε κατά τρόπο σαφή τα σημεία υπεροχής των συστηθέντων έναντι των υπολοίπων.
Η σύσταση του Διευθυντή ήταν σύμφωνη με τα αντικειμενικά στοιχεία των φακέλων. Στο κριτήριο της αξίας τα ενδιαφερόμενα μέρη Ιωάννου, Λοΐζου και Κιτρομηλίδης υπερείχαν του αιτητή στο σύνολο των εμπιστευτικών τους εκθέσεων, ενώ στο ίδιο κριτήριο, το ενδιαφερόμενο μέρος Ταξιτάρης και ο αιτητής ήταν περίπου ισοδύναμοι.
Τόσο ο αιτητής όσο και τα ενδιαφερόμενα μέρη υπηρετούσαν στην αμέσως προηγούμενη της επίδικης θέση Διοικητικού Λειτουργού 3ης Τάξης από 15/3/1978. Ο αιτητής και το ενδιαφερόμενο μέρος Ιωάννου είχαν την ίδια αρχαιότητα, εφόσον και οι δύο διορίστηκαν στη δημόσια υπηρεσία στις 15/11/1976. Η κατά έξι μήνες αρχαιότητα του αιτητή έναντι των υπολοίπων ενδιαφερόμενων μερών, που ανάγετο στην ημερομηνία πρώτου διορισμού τους στη δημόσια υπηρεσία αποτελεί, όπως έχει κατ’ επανάληψη νομολογηθεί, παράγοντα περιθωριακής σημασίας και ασήμαντου βάρους. (Βλέπε, σχετικά, Georghiou v. Republic (1988) 3 C.L.R. 678, Βασιλείου ν. Ε.Δ.Υ. (1989) 3 A.A.Δ. 1005, Κωνσταντινίδης ν. Ε.Δ.Υ. (1990) 3 Α.Α.Δ. 455, Πέτρος Μάρκου κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 213 και Δημοκρατία ν. Ελενα Σταύρου (1993) 3 Α.Α.Δ. 71.)
Αιτητής και ενδιαφερόμενα μέρη κατείχαν τα προσόντα που απαιτούντο από το Σχέδιο Υπηρεσίας της θέσης. Ο αιτητής ήταν κάτοχος διπλώματος Β.Α. στη Δημόσια Διοίκηση και διπλώματος H.N.D. στη Διοίκηση Νοσοκομείων. Τα ενδιαφερόμενα μέρη ήταν πτυχιούχοι της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
[*1567]
Είναι ο ισχυρισμός του δικηγόρου του αιτητή πως η Επιτροπή δεν απέδωσε τη δέουσα σημασία στο δίπλωμα του αιτητή στη Διοίκηση Νοσοκομείων, δίπλωμα απόλυτα συναφές με την εκτέλεση των καθηκόντων της θέσης.
Το Σχέδιο Υπηρεσίας της υπό πλήρωση θέσης δεν περιείχε οποιαδήποτε πρόνοια για πλεονέκτημα. Σύμφωνα με τη νομολογία, επιπρόσθετα προσόντα που δεν απαιτούνται από το Σχέδιο Υπηρεσίας δεν είναι αποφασιστικής σημασίας, ούτε θεμελιώνουν αφ’ εαυτών έκδηλη υπεροχή. (Βλέπε Kalaitzis & Another v. R. (1984) 3 C.L.R. 639, Leonidou v. R. (1986) 3 C.L.R. 1918, Stephanou v. R. (1986) 3 C.L.R. 779, Κυριακίδου ν. Δημοκρατίας (1989) 3 Α.Α.Δ. 1494 και Χαράλαμπος Ευρυβιάδης ν. Δημοκρατίας (1992) 4 Α.Α.Δ. 4190.)
Στη συνεδρίασή της με ημερομηνία 6/11/1992 η Επιτροπή, ενεργώντας με βάση τις εξουσίες που της παρείχε η Σημείωση του Παραρτήματος Β του Μέρους ΙΙΙ των περί Δημοσίας Υπηρεσίας (Αξιολόγηση Υπαλλήλων) Κανονισμών του 1990, Κ.Δ.Π. 386/90, μείωσε τις βαθμολογίες σε ορισμένα επί μέρους στοιχεία των υπηρεσιακών εκθέσεων του αιτητή και άλλων διοικητικών λειτουργών για το έτος 1990 για το λόγο ότι έκρινε πως η τεκμηρίωση του χαρακτηρισμού της εξαίρετης επαγγελματικής αξίας στα στοιχεία αυτά δεν είχε αιτιολογηθεί επαρκώς. Η Επιτροπή θεώρησε την αξιολόγηση των υπαλλήλων στα εν λόγω σημεία ως “πολύ ικανοποιητική”.
Η εισήγηση του δικηγόρου του αιτητή πως η Επιτροπή ενήργησε παράνομα λαμβάνοντας υπόψη της τις πιο πάνω τροποποιήσεις, δε μπορεί να στοιχειοθετηθεί.
Στη πρόσφατη απόφαση Κυριάκος Τριανταφυλλίδης κ.ά. ν. Ε.Δ.Υ. (1993) 3 Α.Α.Δ. 429, η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου αποφάσισε πως η Σημείωση που περιλήφθηκε στον τύπο των υπηρεσιακών εκθέσεων και που παραχωρούσε εξουσία στην Επιτροπή να μειώνει την ανεπαρκώς αιτιολογηθείσα εξαίρετη βαθμολογία στις υπηρεσιακές εκθέσεις σε πολύ ικανοποιητική, δεν ήταν ultra vires του εξουσιοδοτικού περί Δημοσίας Υπηρεσίας Νόμου του 1990, ούτε και παραχωρούσε οποιαδήποτε ειδική εξουσία αξιολόγησης των υπαλλήλων στην ίδια την Επιτροπή.
Είναι θεμελιωμένη αρχή πως όταν ένα διοικητικό όργανο επιλέγει ένα υποψήφιο σε σύγκριση με άλλους υποψηφίους, δεν είναι απαραί[*1568]τητο να αποδείξει πως ο επιλεγείς υπερείχε έκδηλα των ανθυποψηφίων του. Αντίθετα, το βάρος αποδείξεως έκδηλης υπεροχής, που προκαλεί την επέμβαση του Δικαστηρίου, βρίσκεται στους ώμους του αιτητή.
Λαμβανομένων υπόψη των περιστατικών της παρούσας υπόθεσης, καθώς και της υπέρ των ενδιαφερόμενων μερών σύστασης του Διευθυντή, που αποτελεί παράγοντα προσδιορισμού της αξίας τους, έχω καταλήξει πως ο αιτητής απέτυχε να αποδείξει έκδηλη υπεροχή. [Βλέπε HadjiSavva v. R. (1982) 3 C.L.R. 76 και HadjiIoannou v. R. (1983) 3 C.L.R. 1041].
Η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε μετά από διεξαγωγή δέουσας έρευνας και στα πλαίσια άσκησης της διακριτικής ευχέρειας της Επιτροπής.
Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή απορρίπτεται και η επίδικη απόφαση επικυρώνεται.
Δεν εκδίδεται διάταγμα ως προς τα έξοδα.
H προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο