(1995) 4 ΑΑΔ 785
[*785] 14 Απριλίου, 1995
[ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΠΗΛΑΒΑΣ,
Αιτητής,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Καθ'ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 72/94)
Προσφυγή βάσει του Αρθρου 146 του Συντάγματος — Λόγοι ακυρώσεως — Έλλειψη αιτιολογίας—Δημόσιοι υπάλληλοι — Διορισμοί — Συνεντεύξεις — Αιτιολόγηση των εντυπώσεων από τις συνεντεύξεις — Πρόσφατη νομολογία — Υιοθέτηση της στην κριθείσα περίπτωση — Ακύρωση του επίδικου διορισμού.
Η προσφυγή στρεφόταν κατά του διορισμού του ενδιαφερομένου μέρους στη Θέση Ηλεκτρολόγου Μηχανικού 2ης Τάξης. Κρίσιμο απέβη το θέμα της εντύπωσης της Συμβουλευτικής Επιτροπής από την προφορική εξέταση των υποψηφίων, της οποίας απλώς καταγράφηκε ο χαρακτηρισμός.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Στην απόφαση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου Κυπριακή Δημοκρατία ν. Ιωάννας Αναστασιάδου Vantieghem, ο Δικαστής Αρτεμίδης αναφέρεται στο θέμα της αιτιολογίας βάσει της παραγράφου 14 του Άρθρου 33 του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου (Ν. 1/90).
Με βάση τη νομολογία, όπως έχει διαμορφωθεί στην πιο πάνω απόφαση και τις αποφάσεις, Π. Πιπερίδης ν. Κυπριακής Δημοκρατίας και Μαρία Βασιλείου Φωτιάδου ν. Κυπριακής Δημο[*786]κρατίας που είναι σχετικές, το Δικαστήριο συμφωνεί με τις εισηγήσεις που πρόβαλε ο δικηγόρος του αιτητή σχετική με την αιτιολογία.
2. Στην παρούσα υπόθεση στην εκτίμηση της Συμβουλευτικής Επιτροπής αναφορικά με την προφορική εξέταση δίπλα από το όνομα κάθε υποψηφίου αναγράφεται απλώς μόνο μια λέξη δηλαδή Εξαίρετος, Πολύ Καλός, Καλός, ή Μέτριος. Αυτού του είδους η αξιολόγηση κρίθηκε ότι δεν ικανοποιεί την απαίτηση του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου (Ν. 1/90) ο οποίος απαιτεί αιτιολογία. Εκτός δε του ότι η Συμβουλευτική δεν έδωσε την αιτιολογία που απαιτείται από το Νόμο, η ΕΔΥ εξετάζοντας τα ενώπιόν της στοιχεία μετά τη διαμαρτυρία του αιτητή, στην απουσία του, στηρίχτηκε κυρίως στην έκθεση της Συμβουλευτικής χωρίς η ίδια να έχει δική της γνώση και κρίση, κατά συνέπεια και η απόφαση της ΕΔΥ υπόκειται σε ακύρωση.
Στη Δημοκρατία ν. Χ"Γεωργίου, καθορίζεται ότι εκεί που ο νόμος απαιτεί αιτιολογία της συνέντευξης αυτό δεν μπορεί να αναπληρωθεί από τα στοιχεία των φακέλων. Απαιτείται να είναι καταγραμμένη δίπλα από τον χαρακτηρισμό. Γενικός και αόριστος χαρακτηρισμός με μια λέξη, όπως έγινε στην περίπτωση του αιτητή ότι ήταν μέτριος και άλλοι εξαίρετοι ή καλοί απαιτεί αιτιολογία.
Η προσφυγή επιτυγχάνει χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Δημοκρατία ν. Αναστασιάδου - Vantieghem (1995) 3 Α.Α.Δ. 119,
Πιπερίδης κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1995) 3 Α.Α.Δ. 134,
Φωτιάδου ν. Δημοκρατίας (1995) 4 Α.Α.Δ. 647,
Δημοκρατία ν. Χατζηγεωργίου (1994) 3 Α.Α.Δ. 574.
Προσφυγή,
Προσφυγή εναντίον της απόφασης των Καθ' ων η αίτηση με την οποία διορίσθηκε το ενδιαφερόμενο μέρος στη μόνιμη θέση Ηλεκτρολόγου Μηχανικού 2ης Τάξης (Τακτικός Προϋπολογισμός) στο Υπουργείο Άμυνας.
Α. Σ. Αγγελίδης, για τον Αιτητή. [*787]
Ρ. Πετρίδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Κ. Χ"Πιέρας, για το Ενδιαφερόμενο μέρος Γ. Παπανικολάου.
Cur. adv. vult.
ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, Δ.: Με την παρούσα προσφυγή ο αιτητής ζητά από το Δικαστήριο την πιο κάτω θεραπεία:
"Α. Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση της καθ' ής η αίτηση η οποία δημοσιεύτηκε στις 19.11.1993 στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και με την οποίαν διόρισε το Γεώργιο Παπανικολάου στη μόνιμη θέση Ηλεκτρολόγου Μηχανικού 2ης Τάξης (Τακτικός Προϋπολογισμός) στο Υπουργείο Άμυνας από τις 15.11.93 αντί και/ή στη θέση του αιτητή είναι άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος."
Η αίτηση βασίζεται μεταξύ άλλων στους πιο κάτω λόγους: Ότι η απόφαση λήφθηκε χωρίς τη δέουσα έρευνα, ότι η διαδικασία που προηγήθηκε για τη λήψη της απόφασης πάσχει νομικά, η απόφαση λήφθηκε καθ' υπέρβαση εξουσίας, πλάνη περί τα πράγματα και το νόμο και ότι στερείται της δέουσας αιτιολογίας.
Τα γεγονότα της υπόθεσης είναι τα ακόλουθα: Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Άμυνας με επιστολή του ημερ. 10.3.92 ζήτησε την πλήρωση τριών μόνιμων θέσεων Ηλεκτρολόγου Μηχανικού, 2ης Τάξης, Υπουργείο Άμυνας, μια θέση με ειδικότητα στην Ηλεκτρομηχανική και δύο θέσεις με ειδικότητα στην Ηλεκτρονική Μηχανική. Επειδή σύμφωνα με απόφαση της Δημόσιας Υπηρεσίας ημερ. 31.3.92 οι πιο πάνω θέσεις, είναι πρώτου διορισμού, δημοσιεύτηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, ημερ. 17.4.92, γνωστοποίηση 1269.
Σε ανταπόκριση της πιο πάνω γνωστοποίησης υποβλήθηκαν 138 αιτήσεις.
Ο Γραμματέας της ΕΔΥ με επιστολή του ημερ. 18.6.92 έστειλε στο Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Αμυνας ως Προέδρου της αρμόδιας Συμβουλευτικής Επιτροπής, τις 138 αιτήσεις που υποβλήθηκαν.
Ο Γενικός Διευθυντής, Υπουργείο Άμυνας, σαν Πρόεδρος της [*788] αρμόδιας Συμβουλευτικής Επιτροπής με επιστολή του ημερ. 17.3.93 διαβίβασε στην ΕΔΥ την έκθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής για τις τρεις θέσεις Ηλεκτρολόγου Μηχανικού.
Επίσης ο Γενικός Διευθυντής με νεότερη επιστολή του ημερ. 5.5.93, παρακάλεσε να γίνουν σχετικές διορθώσεις στους πίνακες που έστειλε με την πιο πάνω επιστολή του.
Η ΕΔΥ στη συνεδρία της ημερ. 1.7.93 με βάση τα ενώπιόν της στοιχεία, αφού εξέτασε τις παραστάσεις που υπέβαλε ο αιτητής Προκόπης Πηλαβάς με επιστολή του ημερ. 5.4.93 έκρινε ότι δεν δικαιολογείται η περίληψή του στον τελικό κατάλογο των υποψηφίων.
Στη συνέχεια η Επιτροπή προέβη στον καταρτισμό του τελικού καταλόγου, ο οποίος είναι ο ίδιος με τον προκαταρκτικό κατάλογο.
Περαιτέρω η Επιτροπή αποφάσισε να καλέσει σε προφορική εξέταση τους υποψηφίους που περιλαμβάνονται στον τελικό κατάλογο. Η ΕΔΥ δέχθηκε χωριστά σε προφορική εξέταση οκτώ από τους υποψηφίους στη συνεδρίασή της ημερ. 31.8.93, στην οποία παρέστη ο κ. Κ. Ματσουκάρης, ως εκπρόσωπος του Γενικού Διευθυντή, Υπουργείο Άμυνας μαζί με τον κ. Ζ. Μιχαηλίδη, σαν σύμβουλο.
Η Επιτροπή στη συνεδρία της ημερ. 1.9.93 συνέχισε και ολοκλήρωσε την προφορική εξέταση των υποψηφίων. Μετά το πέρας της προφορικής εξέτασης ο κ. Ματσουκάρης αξιολόγησε την επίδοση των υποψηφίων στην ενώπιον της ΕΔΥ προφορική εξέτασή τους και αποχώρησε από τη συνεδρία.
Στη συνέχεια η Επιτροπή ασχολήθηκε με τη γενική αξιολόγηση και σύγκριση των υποψηφίων και επέλεξε για διορισμό στη μόνιμη θέση Ηλεκτρολόγου Μηχανικού, 2ης Τάξης τον Χρ. Μαρούχου και Ν. Ματαίου και για την τρίτη θέση επιλέγηκε ο Π. Συμεού.
Η Επιτροπή, αφού έλαβε γνώση ότι ο υποψήφιος Χρ. Μαρούχος δεν αποδέχθηκε διορισμό στη θέση Ηλεκτρολόγου Μηχανικού, 2ης Τάξης, αποφάσισε να ακυρώσει την προφορά διορισμού που έγινε σ' αυτόν και να προχωρήσει για την επιλογή άλλου υποψήφιου.
Η Επιτροπή σε συνεδρία της ημερ. 6.10.93 πρόσφερε διορισμό στον Γ. Παπανικολάου, το ενδιαφερόμενο μέρος στην πιο [*789] πάνω θέση. Η Επιτροπή σε συνεδρία της ημερ. 5.11.93 καθόρισε σαν ημερομηνία ισχύος του διορισμού του ενδιαφερομένου μέρους την 15.11.93.
Είναι βασικός ισχυρισμός του αιτητή ότι η διαδικασία που ακολουθήθηκε δηλαδή η απόφαση της Συμβουλευτικής και η απόφαση της ΕΔΥ να περιορίσει τον τελικό κατάλογο στους υποψηφίους που σύστησε η Συμβουλευτική κατ' αποκλεισμό του αιτητή είναι παράνομη. Περαιτέρω ο ευπαίδευτος δικηγόρος του αιτητή ισχυρίζεται ότι η αξιολόγηση των υποψηφίων κατά την προφορική εξέταση ενώπιον της Συμβουλευτικής είναι ελλειπής και αναιτιολόγητη και οδήγησε σε αλλοίωση της πραγματικής εικόνας των υποψηφίων σε βαθμό που επηρεάζει την προσβαλλόμενη απόφαση και επιφέρει την ακύρωσή της.
Η δικηγόρος των καθ' ων η αίτηση υποστηρίζει ότι ο αιτητής δεν συμπεριλήφθηκε στον προκαταρκτικό κατάλογο διότι με τα δεδομένα που είχε η Συμβουλευτική Επιτροπή ενώπιόν της δεν καταδεικνυόταν υπέρτερος ή καταλληλότερος των συστηθέντων.
Στην απόφαση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου Κυπριακή Δημοκρατία ν. Ιωάννας Αναστασιάδου – Vantieghem (1995) 3 Α.Α.Δ. 119, ο Δικαστής Αρτεμίδης αναφέρει τα ακόλουθα σχετικά με το θέμα της αιτιολογίας βάσει της παραγράφου 14 του άρθρου 33 του Νόμου 1/90:
"Έγινε όμως, πρόσθετα του γραπτού διαγωνισμού, και προφορική εξέταση ενώπιον της Συμβουλευτικής Επιτροπής και της ΕΔΥ. Είναι γνωστός κανόνας πως αποδίδεται ιδιαίτερη σημασία στο γραπτό διαγωνισμό. Όμως, δεν πρέπει να παραγνωρίζεται πως, σύμφωνα με την παράγρ. 4 του άρθρου 33 του Ν. 1/90, η Συμβουλευτική Επιτροπή μπορεί να διεξαγάγει γραπτή ή προφορική εξέταση ή και τα δυο. Θεσμοθετεί δηλαδή ο Νόμος και τον προφορικό διαγωνισμό. Νομίζουμε λοιπόν πως ανάλογα με την ποιότητα του περιεχομένου του διαγωνισμού στην κάθε περίπτωση και τη φύση των καθηκόντων της θέσης, η προφορική αυτή δοκιμασία έχει επίσης σημασία. Αναμένεται επομένως, να αιτιολογείται η τελική επιλογή και με αναφορά στη διαφορά βαθμολόγησης στους δύο διαγωνισμούς.
(γ) Το ζήτημα της αιτιολογίας μας φέρνει και στον πιο σοβαρό λόγο αποτυχίας της έφεσης. Η παράγραφος 14 του άρθρου 33 του Νόμου, προβλέπει τα εξής:
[*790]
"(14) Η γενική εντύπωση της Συμβουλευτικής Επιτροπής και της Επιτροπής αναφορικά με την απόδοση των υποψηφίων κατά την προφορική εξέταση καταγράφεται πάντοτε στα πρακτικά της καθεμιάς Επιτροπής και αιτιολογείται."
Η Συμβουλευτική Επιτροπή στο σχετικό πρακτικό, που τιτλοφορείται "Γενική Εντύπωση της Συμβουλευτικής Επιτροπής αναφορικά με την απόδοση των υποψηφίων κατά την προφορική εξέταση με αλφαβητική σειρά των ομάδων," χωρίζει τους υποψήφιους σε 4 ομάδες. Η κάθε ομάδα φέρει την επικεφαλίδα "εξαιρετική εντύπωση", "πάρα πολύ καλή εντύπωση", "πολύ καλή εντύπωση" και "καλή εντύπωση". Απέναντι από την κάθε ομάδα υπάρχει μια σημείωση, που κατά την εισήγηση της δικηγόρου της Δημοκρατίας, είναι η αιτιολογία αυτής της γενικής εντύπωσης. Είναι όμως η γνώμη μας πως αυτή η ούτω καλούμενη αιτιολογία δεν προσθέτει τίποτε στην περιγραφή της γενικής εντύπωσης που διαβαθμίζεται ως "εξαρετική", "πάρα πολύ καλή", "πολύ καλή" και "καλή". Στην κάθε ομάδα με φραστικό απλώς πλεονασμό, ανάλογα με την περίπτωση, προστίθεται πως οι υποψήφιοι απάντησαν κατά τρόπο εξαιρετικό, πάρα πολύ καλό κ.λ.π., στις ερωτήσεις γνώσεων και κρίσεως. Το "εξαιρετικά" γίνεται "πάρα πολύ καλά", "πολύ καλά" και "καλά", ανάλογα με την ομάδα στην οποία κατατάσσονται οι υποψήφιοι, όπως αναφέρουμε παραπάνω.
Αναιτιολόγητη είναι επίσης και η κρίση της Επιτροπής σε ότι αφορά την προφορική εξέταση. Στο πρακτικό αναγράφεται μόνο η γενική της εντύπωση για τον κάθε υποψήφιο με τις καθιερωμένες φράσεις, που παραθέτουμε αμέσως πιο πάνω. Το γεγονός πως καθορίστηκαν γενικά κριτήρια, για την αξιολόγηση των υποψηφίων στη συνέντευξη, δεν σημαίνει πως αυτά αποτελούν την αιτιολογία για την απόδοση του καθενός στη συνέντευξη.
Δεν κρίνουμε ορθό να κάμουμε νύξη ως προς το πως, κατά την άποψή μας, θα ικανοποιούνταν οι πρόνοιες του Νόμου αναφορικά με την αιτιολογία. Εναπόκειται στα αρμόδια όργανα να διατυπώνουν την αιτιολογία της απόφασής τους σύμφωνα με το νόμο, έχοντας πάντα υπόψη πως βασικός σκοπός της αιτιολογίας είναι ο έλεγχος της απόφασης από το Δικαστήριο."
Με βάση τη νομολογία, όπως έχει διαμορφωθεί στην πιο πάνω απόφαση και τις αποφάσεις, Π. Πιπερίδης ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, (1995) 3 Α.Α.Δ. 134 και Μαρία Βασιλείου Φωτιάδου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1995) 4 Α.Α.Δ. 647, που είναι [*791] σχετικές, συμφωνώ με τις εισηγήσεις που πρόβαλε ο δικηγόρος του αιτητή.
Στην παρούσα υπόθεση στην εκτίμηση της Συμβουλευτικής Επιτροπής που παρατίθεται στο παράρτημα 4 της ένστασης αναφορικά με την προφορική εξέταση δίπλα από το όνομα κάθε υποψηφίου αναγράφεται απλώς μόνο μια λέξη δηλαδή Εξαίρετος, Πολύ Καλός, Καλός, ή Μέτριος. Αυτού του είδους η αξιολόγηση κρίθηκε ότι δεν ικανοποιεί την απαίτηση του Νόμου 1/90 ο οποίος απαιτεί αιτιολογία. Εκτός δε του ότι η Συμβουλευτική δεν έδωσε την αιτιολογία που απαιτείται από το Νόμο, η ΕΔΥ εξετάζοντας τα ενώπιόν της στοιχεία μετά τη διαμαρτυρία του αιτητή, στην απουσία του, στηρίχτηκε κυρίως στην έκθεση της Συμβουλευτικής χωρίς η ίδια να έχει δική της γνώση και κρίση, κατά συνέπεια και η απόφαση της ΕΔΥ υπόκειται σε ακύρωση.
Στην Δημοκρατία ν. Χ"Γεωργίου (1994) 3 Α.Α.Δ. 574, καθορίζεται ότι εκεί που ο νόμος απαιτεί αιτιολογία της συνέντευξης αυτό δεν μπορεί να αναπληρωθεί από τα στοιχεία των φακέλων. Απαιτείται να είναι καταγραμμένη δίπλα από τον χαρακτηρισμό. Γενικός και αόριστος χαρακτηρισμός με μια λέξη, όπως έγινε στην περίπτωση του αιτητή ότι ήταν μέτριος και άλλοι εξαίρετοι ή καλοί απαιτεί αιτιολογία.
Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή επιτυγχάνει και η επίδικη απόφαση ακυρώνεται αλλά λόγω της εξέλιξης της νομολογίας πρόσφατα δεν επιδικάζω έξοδα.
Η προσφυγή επιτυγχάνει χωρίς έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο