(1995) 4 ΑΑΔ 1627
[*1627] 31 Αυγούστου, 1995
[ΠΙΚΗΣ, Πρόεδρος]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΒΑΡΝΑΒΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΙ ΥΙΟΙ ΛΤΔ,
Αιτητές,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 380/94)
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος — Νομικοί λόγοι — Καθορίζονται στην αίτηση — Όχι στη γραπτή αγόρευση η οποία δεν συνιστά δικόγραφο ούτε στο εξεταστικό σύστημα — Ειδικά η αντισυνταγματικότητα νόμου.
Συνταγματικό Δίκαιο — Σύνταγμα — Άρθρο 25.2 σε συνδυασμό με το Άρθρο 3(1) του Περί Κανονισμού Εισαγωγών Νόμου (Ν. 49/62 και Ν. 7/67) (και το Διάταγμα για τον έλεγχο εισαγωγής της ξυλείας βάσει αυτού) — Νόμιμη και συνταγματική προστασία της εγχώριας βιομηχανίας και όχι μονοπώλιο — Νομολογία.
Οι αιτητές προσέβαλαν την απόρριψη αιτήματός τους για χορήγηση άδειας εισαγωγής ξυλείας επικαλούμενοι, διά των γραπτών τους αγορεύσεων μόνο, αντισυνταγματικότητα του Διατάγματος περί ελέγχου των εισαγωγών ξυλείας καθώς και παραβίαση της αρχής της ισότητας στην περίπτωση τους.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
1. Οι πρόσθετοι νομικοί λόγοι για την ακύρωση της πράξης, οι οποίοι προβάλλονται στη γραπτή αγόρευση των αιτητών, δεν μπορεί να εξεταστούν. Είναι θεμελιωμένο ότι τα επίδικα θέματα στοιχειοθετούνται από τη δικογραφία. Όπως επισημάναμε στην Δημοκρατία κ.ά. ν. Κουκκουρή κ.ά., η δικογραφία αποτελεί το μέσο [*1628] προσδιορισμού των επιδίκων θεμάτων και στο πεδίο της αναθεωρητικής δικαιοδοσίας.
2. Η αντισυνταγματικότητα νόμου συνιστά νομικό θέμα ιδιάζουσας σημασίας και σπουδαιότητας το οποίο πρέπει να προσδιορίζεται επακριβώς όπως υποδεικνύεται στη Δημοκρατία ν. Πογιατζή.
3. Η γραπτή, όπως και η προφορική αγόρευση, δεν υπέχει θέση δικογράφου. Λόγος της γραπτής, όπως και της προφορικής αγόρευσης, είναι η έκθεση των επιχειρημάτων του διαδίκου που καθιστούν τις θέσεις που προβάλλονται στη δικογραφία παραδεκτές.
4. Ανεξάρτητα από την πιο πάνω διαπίστωση, οι πρόσθετοι λόγοι οι οποίοι προβάλλονται για την ακύρωση της απόφασης στην αγόρευση δεν φαίνεται να ευσταθούν. Ο σκοπός του Διατάγματος για τον έλεγχο της εισαγωγής της ξυλείας δεν είναι η δημιουργία μονοπωλίου, αλλά η προστασία της επιτόπιας βιομηχανίας. Η εξουσία πηγάζει από το νόμο ο οποίος εντάσσεται στο πλαίσιο του Άρθρου 25.2 του Συντάγματος.
Οι πρόνοιες του Άρθρου 3(1) του περί Κανονισμού Εισαγωγών Νόμου (Ν. 49/62 και Ν. 7/67) αποβλέπουν στη στοιχειοθέτηση των προϋποθέσεων για την επιβολή περιορισμών σε εμπορική δραστηριότητα, βάσει του Άρθρου 25.2 του Συντάγματος, και όχι στον καθορισμό των προϋποθέσεων για τη δημιουργία μονοπωλίου. Άλλωστε, η πρώτη ύλη για την κατασκευή κόντρα πλακέ εισάγεται από το εξωτερικό. Σειρά αποφάσεων τείνει να καταδείξει ότι είναι παραδεκτοί περιορισμοί των εισαγωγών χάριν της ενθάρρυνσης της επιτόπιας παραγωγής ή βιομηχανίας.
Οι ισχυρισμοί για παραβίαση της αρχής της ισοπολιτείας, η οποία κατοχυρώνεται στο Άρθρο 28.1 του Συντάγματος, κρίνονται, επίσης, ανεδαφικοί.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Δημοκρατία κ.ά. ν. Κουκκουρή κ.ά. (1993) 3 Α.Α.Δ. 598,
Δημοκρατία ν. Πογιατζή (1992) 3 Α.Α.Δ. 196,
Βασιλείου ν. Δήμου Παραλιμνίου (1995) 4 Α.Α.Δ. 1275,
Husspin Man and Others and the Republic, 3 R.S.C.C. 39, [*1629]
Sophoclides and Co. Ltd v. Republic (1986) 3 C.L.R. 1302,
Meredian v. Minister of Commerce (1988) 3 C.L.R. 1073,
Photiades v. Republic (1988) 3 C.L.R. 1310.
Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον της απόφασης των καθ' ων η αίτηση με την οποία απορρίφθηκε αίτημα των αιτητών για χορήγηση άδειας για την εισαγωγή ξυλείας τύπου "film faced shittering plywood" κόντρα πλακέ.
Σπ. Ευαγγέλου, για τους Αιτητές.
Στ. Ιωαννίδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α', για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Η επεξεργασμένη ξυλεία έχει κηρυχθεί ελεγχόμενο είδος, βάσει Διατάγματος το οποίο εκδόθηκε κάτω από τον περί Κανονισμού Εισαγωγών Νόμο - (βλ. Ν. 49/62 και Ν. 7/67), (ο νόμος) και Κ.Δ.Π. 185/91). Το Άρθρο 3(1) του νόμου παρέχει τη δυνατότητα περιορισμού των εισαγωγών για την ενθάρρυνση, μεταξύ άλλων, της επιτόπιας παραγωγής και βιομηχανίας, εφόσον ο περιορισμός κρίνεται από την αρμόδια αρχή (Υπουργό Εμπορίου, Βιομηχανίας και Περιβάλλοντος) προς το δημόσιο συμφέρον.
Στις 24 Ιανουαρίου, 1994, οι αιτητές αποτάθηκαν στο Υπουργείο Εμπορίου και Βιομηχανίας για τη χορήγηση άδειας για την εισαγωγή ξυλείας τύπου "film faced shuttering plywood" κόντρα πλακέ. Το αίτημα απορρίφθηκε, επειδή οι Δασικές Βιομηχανίες Κύπρου Λίμιτεδ, η επιτόπια βιομηχανία για την προστασία της οποίας τέθηκε ο περιορισμός, ήταν σε θέση να καλύψουν τις ανάγκες της επιτόπιας αγοράς -(βλ. επιστολή Υπουργείου Εμπορίου και Βιομηχανίας, ημερομηνίας 28 Φεβρουαρίου, 1994). Της απορριπτικής απόφασης προηγήθηκε η βεβαίωση των Δασικών Βιομηχανιών Κύπρου Λίμιτεδ, ότι η βιομηχανία ήταν σε θέση να καλύψει πλήρως τις ανάγκες της αγοράς για το υπόλοιπο του 1994 (βλ. Τεκμήριο 13).
Ο αιτητής προσβάλλει την απόφαση που του γνωστοποιήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου, 1994, και ζητά την ακύρωσή της για τους ακόλουθους νομικούς λόγους:- [*1630]
"(α) στερείται αιτιολογίας και/ή επαρκούς αιτιολογίας
(β) είναι αντίθετη με την αρχή της χρηστής διοίκησης."
Στην παράγραφο 3 των νομικών σημείων της προσφυγής, οι αιτητές προβαίνουν στην ακόλουθη επιφύλαξη:-
"Η αιτήτρια επιφυλάσσει το δικαίωμα να εγείρει και άλλους νομικούς λόγους κατά την διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας, αν μετά την επιθεώρηση του σχετικού φακέλου της υπόθεσης, προκύψουν στοιχεία που να το επιβάλλουν."
Στην αγόρευσή τους οι αιτητές επικαλέστηκαν και άλλους νομικούς λόγους για την ακύρωση της επίδικης απόφασης, χωρίς την προγενέστερη τροποποίηση της προσφυγής. Αυτοί έγκεινται στην:-
(α) Αντισυνταγματικότητα του Διατάγματος, που αφορά την κήρυξη της ξυλείας σε ελεγχόμενο βιομηχανικό προϊόν, λόγω σύγκρουσης ή του ασυμβίβαστου του περιεχομένου του με τις διατάξεις του Άρθρου 25.3 του Συντάγματος. Υποστηρίζεται ότι το Διάταγμα για τον έλεγχο της εισαγωγής ξυλείας αποβλέπει στη δημιουργία μονοπωλίου για την εκμετάλλευση της ξυλείας, χωρίς να συντρέχουν οι προϋποθέσεις και έξω από το πλαίσιο που θέτει το Άρθρο 25.3 για τη δημιουργία μονοπωλίου για την εκμκετάλλευση της ξυλείας.
(β) Παραβίαση της αρχής της ισότητας, η οποία προκύπτει από την παραχώρηση αδειών εισαγωγής ξυλείας σε άλλους εισαγωγείς και τη διαφορετική μεταχείριση του αιτητή, παρόλο ότι ήταν στην ίδια θέση με αυτούς.
Οι πρόσθετοι νομικοί λόγοι για την ακύρωση της πράξης, οι οποίοι προβάλλονται στη γραπτή αγόρευση των αιτητών, δεν μπορεί να εξεταστούν. Είναι θεμελιωμένο ότι τα επίδικα θέματα στοιχειοθετούνται από τη δικογραφία. Όπως επισημάναμε στη Δημοκρατία ν. Κουκκουρή, Σαφειρίδης ν. Κουκκουρή και Δημοκρατίας, (1993) 3 Α.Α.Δ. 598, η δικογραφία αποτελεί το μέσο προσδιορισμού των επιδίκων θεμάτων και στο πεδίο της αναθεωρητικής δικαιοδοσίας. Το ακόλουθο απόσπασμα από την απόφαση του δικαστηρίου άπτεται του θέματος που εξετάζεται:-
"Ο εξεταστικός χαρακτήρας της διαδικασίας κάτω από το Άρθρο 146 αμβλύνει μεν το στοιχείο της αντιπαράθεσης που ενυπάρχει στους δικονομικούς θεσμούς (προσαρμοσμένους [*1631] στην πολιτική δίκη), δεν καταργεί όμως τη δικογραφία ως το μέσο προσδιορισμού των επιδίκων θεμάτων. Οι τελικές αγορεύσεις που υποβάλλονται μετά την επιθεώρηση των φακέλων εξειδικεύουν και συγκεκριμενοποιούν τα επίδικα θέματα (που προσδιορίζονται στην αίτηση) που καλείται το δικαστήριο να επιλύσει. Μόνο λόγοι δημόσιας τάξης που άπτονται του θεμελίου της δικαιοδοσίας μπορεί να εγερθούν αυτεπάγγελτα από το δικαστήριο και να αποτελέσουν λόγους ακύρωσης.
(Βλ. Δημοκρατία v. Kassinos Construction Ltd. (1990) 3 Α.Α.Δ. 3835, Abdolali Kadivari v. Δημοκρατίας (1992) 4 Α.Α.Δ. 2924 και Δημητρίου ν. Δημοκρατίας (1993) 4 Α.Α.Δ. 289)."
Η αντισυνταγματικότητα νόμου συνιστά νομικό θέμα ιδιάζουσας σημασίας και σπουδαιότητας το οποίο πρέπει να προσδιορίζεται επακριβώς όπως υποδεικνύεται στη Δημοκρατία ν. Πογιατζή, (1992) 3 Α.Α.Δ. 196. Το ακόλουθο απόσπασμα κατοπτρίζει την προσέγγιση του Δικαστηρίου:-
"Η συνταγματικότητα νόμου συνιστά νομικό θέμα ιδιάζουσας σημασίας και σπουδαιότητας. Η πραγματικότητα αυτή αναγνωρίστηκε στην The Improvement Board of Eylenja v. Andreas Constantinou (1967) 1 C.L.R. 167. To δικαστήριο υπέδειξε ότι η συνταγματικότητα νόμου ή κανονισμού μπορεί να καταστεί επίδικο θέμα μόνον μετά τον επακριβή προσδιορισμό του άρθρου ή άρθρων του νόμου που αμβισβητούνται και των συνταγματικών διατάξεων προς τις οποίες προσκρούουν."
Η γραπτή, όπως και η προφορική αγόρευση, δεν υπέχει θέση δικογράφου. Λόγος της γραπτής, όπως και της προφορικής αγόρευσης, είναι η έκθεση των επιχειρημάτων του διαδίκου που καθιστούν τις θέσεις που προβάλλονται στη δικογραφία παραδεκτές. Το ακόλουθο απόσπασμα από την Βασιλείου ν. Δήμου Παραλιμνίου (1995) 4 Α.Α.Δ. 1275, συνοψίζει την ισχύουσα αρχή:-
"Η γραπτή διατύπωση δεν μεταβάλλει τη φύση της αγόρευσης, ούτε αλλοιώνει το σκοπό για τον οποίο υποβάλλεται. Η γραπτή, εξυπηρετεί τον ίδιο σκοπό όπως και η προφορική αγόρευση· και περιορίζεται στα ίδια πλαίσια. Η αγόρευση είναι το μέσο για την προβολή και ανάπτυξη της επιχειρηματολογίας των διαδίκων υπέρ των θέσεών τους. Τα επίδικα θέματα προσδιορίζονται από τη δικογραφία και στοιχειοθετούνται από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου." [*1632]
Ανεξάρτητα από την πιο πάνω διαπίστωση, οι πρόσθετοι λόγοι οι οποίοι προβάλλονται για την ακύρωση της απόφασης στην αγόρευση, δε φαίνεται να ευσταθούν. Ο σκοπός του Διατάγματος για τον έλεγχο της εισαγωγής της ξυλείας δεν είναι η δημιουργία μονοπωλίου, αλλά η προστασία της επιτόπιας βιομηχανίας. Η εξουσία πηγάζει από το νόμο ο οποίος εντάσσεται στο πλαίσιο του Άρθρου 25.2 του Συντάγματος.
Οι πρόνοιες του Άρθρου 3(1) του νόμου αποβλέπουν στη στοιχειοθέτηση των προϋποθέσεων για την επιβολή περιορισμών σε εμπορική δραστηριότητα, βάσει του Άρθρου 25.2 του Συντάγματος, και όχι στον καθορισμό των προϋποθέσεων για τη δημιουργία μονοπωλίου. Άλλωστε, η πρώτη ύλη για την κατασκευή κόντρα πλακέ εισάγεται από το εξωτερικό. Σειρά αποφάσεων τείνει να καταδείξει ότι είναι παραδεκτοί περιορισμοί των εισαγωγών χάριν της ενθάρρυνσης της επιτόπιας παραγωγής ή βιομηχανίας -(βλ., μεταξύ άλλων, Hussein Irian & 4 Others and The Republic 3 R.S.C.C. 39 Sophoclides & Co. Ltd. v. Republic (1986) 3 C.L.R. 1302 Meredian v. Minister of Commerce (1988) 3 C.L.R. 1073 Photiades v. Republic (1988) 3 C.L.R. 1310).
Κριτής της ανάγκης για την επιβολή περιορισμών και της προστασίας του δημοσίου συμφέροντος είναι η αρμόδια αρχή. Κανένας βάσιμος λόγος δεν έχει αποκαλυφθεί, ο οποίος να τείνει να καταδείξει είτε υπέρβαση, είτε κατάχρηση εξουσίας στην έκδοση του Διατάγματος. Επίσης δεν έχει καταδειχθεί βάσιμος λόγος ότι ο περιορισμός δεν απέβλεπε στην προστασία της εγχώριας βιομηχανίας ή ότι η επιβολή του δεν εξυπηρετούσε το δημόσιο συμφέρον.
Οι ισχυρισμοί για παραβίαση της αρχής της ισοπολιτείας, η οποία κατοχυρώνεται στο Άρθρο 28.1 του Συντάγματος, κρίνονται, επίσης, ανεδαφικοί. Τα στοιχεία του φακέλου αποκαλύπτουν ότι οι άδειες εισαγωγής σε τρίτους, για τις οποίες παραπονούνται οι αιτητές, εκδόθηκαν το Νοέμβριο του 1993, περίοδο κατά την οποία οι Δασικές Βιομηχανίες Κύπρου Λίμιτεδ αδυνατούσαν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες της επιτόπιας αγοράς σε κόντρα πλακέ. Αντίθετα, κατά το χρόνο που αποτάθηκαν οι αιτητές, οι Δασικές Βιομηχανίες Κύπρου Λίμιτεδ ήταν σε θέση να ικανοποιήσουν τις ανάγκες της επιτόπιας αγοράς, περιλαμβανομένων εκείνων των αιτητών.
Η έρευνα των Αρχών για τη διαπίστωση των δυνατοτήτων της Κυπριακής Βιομηχανίας να ικανοποιήσει τις ανάγκες της επιτόπιας αγοράς υπήρξε ενδελεχής. Δε συμφωνώ ότι δημιουργούνται [*1633] αμφιβολίες ως προς την ικανότητα των Δασικών Βιομηχανιών Κύπρου Λίμιτεδ να ικανοποιήσουν τις ανάγκες της επιτόπιας αγοράς, εν όψει της τελευταίας παραγράφου της επιστολής της 24ης Ιανουαρίου, 1994. Δεν τίθενται ερωτηματικά ως προς την ικανότητα της βιομηχανίας να καλύψει τις ανάγκες της επιτόπιας αγοράς στο σχετικό είδος, ούτε υπάρχει οποιοδήποτε στοιχείο, το οποίο να καταρρίπτει το εύρημα στο οποίο στηρίχθηκε η επίδικη απόφαση.
Τέλος, οι νομικοί ισχυρισμοί, οι οποίοι προβάλλονται στην προσφυγή, για την ακύρωση της πράξης, δεν έχουν τεκμηριωθεί. Η απόφαση είναι αρκούντως αιτιολογημένη. Παραβίαση άλλης αρχής της χρηστής διοίκησης δεν εξειδικεύεται στην προσφυγή. Τα στοιχεία του φακέλου, εξ άλλου, αποκαλύπτουν ότι της απόφασης προηγήθηκε η δέουσα έρευνα, η οποία διενεργήθηκε στο πλαίσιο των εξουσιών της αρμόδιας αρχής, για να αποκαλυφθεί αν υπήρχε ανάγκη για τη χορήγηση άδειας για την εισαγωγή του ελεγχόμενου είδους από το εξωτερικό. Τα αποτελέσματα της έρευνας καθιστούσαν την απόφαση εύλογη, στο πλαίσιο της άσκησης των εξουσιών του αρμοδίου οργάνου.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Η επίδικη απόφαση βεβαιώνεται στην ολότητα της.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο