(1995) 4 ΑΑΔ 2034
[*2034] 4 Οκτωβρίου, 1995
[ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΜΜΑΣ,
Αιτητής,
ν.
ΑΡΧΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΚΥΠΡΟΥ,
Καθ' ης η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 566/94)
Διοικητικό Δίκαιο — Συλλογικά όργανα — Ψηφοφορία — Μυστική ψηφοφορία — Απαράδεκτη — Ψηφοφορία όπου δεν καταγράφηκε το είδος της ψήφου κάθε μέλους — Διακρίνεται από τη μυστική — Η καταγραφή πάντως επιθυμητή.
Σχέδια Υπηρεσίας — Προσόντα — Προσόν προνοούμενο σε προηγούμενη της καταλαμβανόμενης θέσης — Η δημιουργία του τεκμηρίου κατοχής του — Νομολογία.
Οργανισμοί Δημοσίου Δικαίου — Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου — Υπάλληλοι — Προαγωγές — Συστάσεις — Ανάγκη ειδικής αιτιολόγησης της παρέκκλισης από τη σύσταση — Η νομολογία και η κριθείσα περίπτωση — Η παρέκκλιση αιτιολογημένη αν και λακωνική.
Ο αιτητής αμφισβήτησε την προαγωγή του ενδιαφερομένου στη θέση Ανώτερου Μηχανικού Παραγωγής.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε:
1. Αναφορικά με τη ψηφοφορία πρέπει να παρατηρηθεί ότι η περίπτωση διαφέρει από τις υποθέσεις στις οποίες πράγματι η ψηφοφορία ήταν μυστική, μέθοδος απαράδεκτη για δημόσιο οργανισμό. Εδώ δεν συνέβη το ίδιο πράγμα. Η ψηφοφορία ήταν φανερή. Μόνο που δεν σημειώθηκε πως το κάθε μέλος ονομαστικά διέθεσε τη ψήφο του. Δεδομένου ότι το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας (5 υπέρ και 4 κατά) δεν αμφισβητήθηκε αυτό δεν αποτελεί λόγο [*2035] ακύρωσης. Είναι επιθυμητό χάρη της πλήρους διαφάνειας στους δημόσιους διορισμούς να καταγράφεται στο πρακτικό ονομαστικά πώς ψήφισε κάθε μέλος συλλογικού οργάνου.
2. Ο ενδιαφερόμενος υπηρέτησε στην αμέσως προηγούμενη θέση του Μηχανικού Παραγωγής. Και το σχέδιο υπηρεσίας της θέσης εκείνης περιέχει ταυτόσημη πρόνοια αναφορικά με την πείρα συντήρησης.
Έτσι, σύμφωνα με τα νομολογηθέντα, το Διοικητικό Συμβούλιο μπορούσε χωρίς ακόμη να προβεί σε έρευνα να εκλάβει σαν πραγματικό γεγονός ότι ο ενδιαφερόμενος κατείχε τα προσόντα που του αμφισβητήθηκαν.
3. Η αναγκαιότης για ειδική αιτιολογία στις περιπτώσεις παρέκκλισης είναι από τους σταθερότερους κανόνες που δέχθηκε και ανέπτυξε η νομολογία του δικαστηρίου.
Παρά την κάποια λακωνικότητά της, η επίδικη απόφαση περιέχει ειδική αιτιολογία γιατί στην προκείμενη περίπτωση δεν υπερίσχυσε η σύσταση του Διευθυντή. Είναι φανερό πως το Συμβούλιο απέκλινε σε αξιοκρατικά κριτήρια δηλαδή τα προσόντα και την επίδοση όπως προκύπτει από τα Φύλλα Αξιολόγησης που συνιστούν έγκυρο έρεισμα για την παρέκκλιση. Υπό οποιοδήποτε πρίσμα ο προαχθείς υπερτερούσε σε προσόντα. Δεν μπορεί, όπως έγινε εισήγηση, να είναι άσχετο το δίπλωμα Μ.Β.Α. όταν απαιτούνται διοικητικές και οργανωτικές ικανότητες. Όμως αρμόδιο όργανο να κρίνει ήταν το Συμβούλιο. Και δεν αποδείχθηκε πως η κρίση του ήταν νομικά διαβλητή.
Η ειδική αιτιολογία θα μπορούσε ασφαλώς να ήταν αναλυτικότερη. Είναι καιρός τα συλλογικά όργανα να εντρυφούν βαθύτερα σε τέτοιο θέμα.
Η προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Γιαλλουρίδης ν. Α.Η.Κ. (1994) 4 Α.Α.Δ. 1912,
Δημοκρατία ν. Πογιατζή (1992) 3 Α.Α.Δ. 422,
Οικονομίδης κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1993) 4 Α.Α.Δ. 1919, [*2036]
Theodosiou v. Republic (1961) 2 R.S.C.C. 44,
Ζήνωνος ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 946,
Ανδρέου ν. Δημοκρατίας (1995) 4 Α.Α.Δ. 120.
Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον της καθ' ης η αίτηση Αρχής με την οποία προήγαγε το ενδιαφερόμενο μέρος στη θέση Ανώτερου Μηχανικού Παραγωγής - Τμήμα Παραγωγής στα κεντρικά γραφεία της Αρχής, αντί του αιτητή.
Α. Σ. Αγγελίδης, για τον Αιτητή.
Κ. Στιβαρού για Γ. Κακογιάννη, για την Καθ' ης η αίτηση.
Ν. Μιχαηλίδης, για το Ενδιαφερόμενο μέρος.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ.: Η θέση Ανώτερου Μηχανικού Παραγωγής -Τμήμα Παραγωγής στα κεντρικά γραφεία της Αρχής - είναι ιεραρχημένη στις ψηλότερες βαθμίδες της πυραμίδας για το επιστημονικό προσωπικό ως θέση προαγωγής. Αρχές του 1994 κενώθηκε μία τέτοια θέση, γεγονός που γνωστοποιήθηκε αρμόδια στους υπαλλήλους. Ο κατάλογος υποψηφιοτήτων ήταν περιορισμένος. Αλλά οι διάδικοι ήταν μεταξύ των 8 υπαλλήλων που θεωρήθηκαν προσοντούχοι (βλέπε κατάλογο ημερ. 1/3/94, παράρτημα 2). Κατά την τελική φάση το Διοικητικό Συμβούλιο της Αρχής επέλεξε και διόρισε τον ενδιαφερόμενο Άδωνη Κέλλα. Η προσφυγή στρέφεται κατά της πράξης αυτής.
Η προαγωγική διαδικασία άρχισε από τη Μεικτή Συμβουλευτική Επιτροπή Επιλογής. Σχετικά είναι τα πρακτικά που τηρήθηκαν και αποτελούν το παράρτημα 3 με ημερ. 9/5/94. Ο Διευθυντής Παραγωγής, άμεσος προϊστάμενος και των δύο, εξέφρασε την άποψη πως ο καθένας τους διέθετε την οργανωτική και διοικητική ικανότητα και την απόδοση κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του να αναλάβει τη θέση. Πρόσθετα παρατήρησε για τον αιτητή ότι "έχει ευρύτατη πείρα στη λειτουργία σταθμού και πείρα στη συντήρηση σταθμού (Δεκέλεια Α', Μονή και Δεκέλεια Β'). Έχει επίσης πείρα και στα δύο τμήματα της Διεύθυνσης Παραγωγής των κεντρικών γραφείων". Στη συνέχεια σχολίασε [*2037] και την πείρα του ενδιαφερομένου: "έχει ευρεία πείρα στο Τμήμα Παραγωγής των κεντρικών γραφείων. Έχει επίσης πείρα στο Τμήμα Λειτουργίας των σταθμών παραγωγής Μονής και Δεκέλειας και στο Τμήμα Ελέγχου Συστήματος".
Η Επιτροπή Επιλογής σύστησε κατά αλφαβητική σειρά τρεις υποψηφίους. Ο αιτητής και τρίτος υποψήφιος, ο οποίος δεν προσέφυγε, συστήθηκαν ομόφωνα. Ο ενδιαφερόμενος κατά πλειοψηφία. Ένα μέλος της Επιτροπής προτίμησε άλλο υποψήφιο που κατονόμασε αντί του ενδιαφερομένου. Και αιτιολόγησε την επιλογή του δηλώνοντας ότι ο ενδιαφερόμενος δεν έχει πείρα στη συντήρηση σταθμού.
Στο επόμενο στάδιο η Συμβουλευτική Υπεπιτροπή, παρά τη διαφορετική άποψη του Γενικού Διευθυντή, σύστησε για την προαγωγή τον ενδιαφερόμενο ως τον επικρατέστερο υποψήφιο "λόγω καλύτερων προσόντων και υπεροχής του σε αξία" απέναντι στους άλλους. Ο Γενικός Διευθυντής επεσήμανε την αρχαιότητα του αιτητή και πρόσθεσε πως "δεν υστερεί (των άλλων) σε επίδοση και απόδοση" ενώ σε πείρα που αφορά στα καθήκοντα της θέσης υπερτερεί. Το Διοικητικό Συμβούλιο σημείωσε τη διαφωνία του Διευθυντή αλλά για τους ίδιους λόγους που ανέφερε η Επιτροπή προβίβασε τον ενδιαφερόμενο. Η επίδικη απόφαση λήφθηκε με πλειοψηφία 5 έναντι 4 ψήφων.
Τα προσόντα του ενδιαφερομένου τέθηκαν εν αμφιβάλω όπως θα εξηγήσω παρακάτω. Γιαυτό και επιβάλλεται να έχουμε κατά νουν τι ακριβώς προβλέπει το σχέδιο υπηρεσίας:
"University degree or diploma or such other academic qualification which in the discretion of the Authority may be considered equivalent; and post-graduate training and such experience of such length and status enabling the holder to become Corporate Member of the Institution of Mechanical Engineers of the United Kingdom.
He must have satisfactory service and considerable experience of System Control Operation or Generating Station Operation. In addition he must have experience of generating station maintenance and control of labour and special technical knowledge for the duties set out above."
Χρειάζεται περαιτέρω να έχουμε υπόψη τα ακαδημαϊκά τους προσόντα. Ο αιτητής είναι διπλωματούχος του Εθνικού Μετσό[*2038]βειου Πολυτεχνείου και Μέλος του Μ.Ι.Ε.Ε. και M.I.Mech.E. Ο ενδιαφερόμενος έχει τίτλο B.Sc στη φυσική (B.Sc. Physics) και διδακτορικό δίπλωμα στη μηχανολογία (PhD. Mechanical Engineering) δίπλωμα Master στη διεύθυνση επιχειρήσεων (Master of Business Administration) και είναι μέλος Μ.Ι.Ε.Ε., M.I.Mech.E. (όπως ακριβώς ο αιτητής) και περαιτέρω Associate of the Royal College of Science και European Engineer: Eur.Ing.
Ο δικηγόρος του αιτητή παραπονείται πρώτα πως ο κατάλογος δεν περιέχει εύρημα του Διοικητικού Συμβουλίου, που έχει και την αρμοδιότητα, ότι το ενδιαφερόμενο πρόσωπο πληρούσε τα προβλεφθέντα προσόντα. Τέτοια διαπίστωση δεν έγινε ούτε από τα συμβουλευτικά όργανα κατά την ενδιάμεση διαδικασία. Η ουσία του παραπόνου είναι ότι ο ενδιαφερόμενος δεν είχε πείρα στη συντήρηση ηλεκτροπαραγωγού σταθμού που, όπως προεκτέθηκε, αποτελεί προαπαιτούμενο. Εν πάση περιπτώσει το θέμα προσφερόταν για έρευνα, η οποία όμως δεν έγινε με αποτέλεσμα η διαδικασία να απολήξει σε πλάνη. Αντίθετα ο αιτητής διέθετε πείρα στη συντήρηση και λόγω των καθηκόντων που του είχαν ανατεθεί υπερτερούσε γενικά στον τομέα της πείρας.
Μία από τις κύριες θέσεις του αιτητή είναι ότι παραγνωρίστηκε η σύσταση του Γενικού Διευθυντή χωρίς να δοθεί από το Συμβούλιο ή άλλο όργανο προγενέστερα ειδική αιτιολογία. Η σύσταση είναι στοιχείο που λαμβάνεται "δεόντως υπ' όψιν" κατά τις προαγωγές (άρθρ. 23(4)(α) των περί Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (Όροι Υπηρεσίας) Κανονισμοί του 1986 (Κ.Δ.Π. 291/86). Υπάρχει διαζευκτικά εισήγηση ότι η απόφαση δεν είναι αιτιολογημένη και βάλλεται η εγκυρότης της και γιαυτό το λόγο.
Λέχθηκε ότι η γενική και αόριστη αναφορά στα προσόντα και την αξία του ενδιαφερομένου δεν ικανοποιεί την επιταγή της νομολογίας, στην οποία ο συνήγορος αναφέρθηκε, για ειδική αιτιολογία. Και επιπλέον δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Εξάλλου, κατά την εισήγηση, το δίπλωμα φυσικής και Μ.Β.Α. δεν έχουν σχέση με τη θέση. Περαιτέρω ο συνήγορος εξήρε το δίπλωμα του αιτητή, που απέκτησε ύστερα από πενταετή φοίτηση και καλύπτει πληθώρα θεμάτων (βλέπε παράρτημα Χ που προσκόμισε) σε αντίθεση με το διδακτορικό προσόν του ενδιαφερομένου που λήφθηκε "σ' ένα μικρό τομέα που μπορεί να ενταχθεί στα ευρύτερα πλαίσια της μηχανολογίας".
Στέκομαι εδώ. Δεν μπορώ να αντισταθώ στην ανάγκη να παρατηρήσω ότι η αξιολόγηση που κάμνει ο συνήγορος ουσιαστι[*2039]κά θέτει το διδακτορικό τίτλο σε υποδεέστερη μοίρα. Είναι εκπληκτικό. Οπωσδήποτε όμως δεν είναι έργο του δικηγόρου η αξιολογική σύγκριση διπλωμάτων και η εξαγωγή συμπερασμάτων αυτής της φύσεως.
Τέθηκε επίσης και το εξής ζήτημα σαν αιτία ακύρωσης. Το Διοικητικό Συμβούλιο δεν κατέγραψε τις διαβουλεύσεις του (στις οποίες γίνεται αναφορά στο πρακτικό της απόφασης) που προηγήθηκε άμεσα της επιλογής του κ. Άδωνη Κέλλα. Και επομένως δημιουργείται κενό αιτιολογίας.
Μπορώ να ξεκινήσω την εξέταση της υπόθεσης από το τελευταίο αυτό ζήτημα. Η νομολογία στην οποία αναφέρθηκε ο συνήγορος δεν αφορά το συζητούμενο θέμα. Η νομολογία, που είναι σχετική, είναι κρυστάλλινη. Δεν απαιτείται καταγραφή του περιεχομένου των διαβουλεύσεων των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου (βλέπε απόφαση του Κωνσταντινίδη, Δ. στην Μιχαήλ Γιαλλουρίδης v. A.H.K. (1994) 4 Α.Α.Δ. 1912, στην οποία γίνεται αναφορά στην προγενέστερη νομολογία). Μπορεί λοιπόν κανείς να αναρωτηθεί ποίος ο λόγος προβολής τέτοιου επιχειρήματος.
Αναφορικά με τη ψηφοφορία πρέπει να παρατηρήσω ότι η περίπτωση διαφέρει από τις υποθέσεις στις οποίες πράγματι η ψηφοφορία ήταν μυστική, μέθοδος απαράδεκτη για δημόσιο οργανισμό. Εδώ δε συνέβη το ίδιο πράγμα. Η ψηφοφορία ήταν φανερή. Μόνο που δε σημειώθηκε πως το κάθε μέλος ονομαστικά διέθεσε τη ψήφο του. Δεδομένου ότι το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας (5 υπέρ και 4 κατά) δεν αμφισβητήθηκε δεν πείθομαι πως αυτό αποτελεί λόγο ακύρωσης. Με την ευκαιρία όμως αυτή θα ήθελα να τονίσω πως είναι επιθυμητό χάρη της πλήρους διαφάνειας στους δημόσιους διορισμούς να καταγράφεται στο πρακτικό ονομαστικά πως ψήφισε κάθε μέλος συλλογικού οργάνου.
Το γεγονός ότι ο κατάλογος, παράρτημα 2, δεν περιέχει εύρημα του Διοικητικού Συμβουλίου για τα προσόντα του αιτητή δε συνιστά, αφ' εαυτού, λόγο ακύρωσης. Το ερώτημα είναι αν τελικά ο ενδιαφερόμενος εσφαλμένα κρίθηκε προσοντούχος από το Διοικητικό Συμβούλιο, που έχει και την τελευταία λέξη. Ο κατάλογος, όπως υπέδειξε ο δικηγόρος της Αρχής, ετοιμάστηκε στο πλαίσιο του Καν. 10 που προβλέπει για την αποστολή των αιτήσεων των υποψηφίων και την παροχή των στοιχείων υπηρεσίας προς την Επιτροπή Επιλογής. Εξάλλου με βάση τον ίδιο κανόνα - και υπό την προϋπόθεση που τίθεται - μπορεί να θεωρηθούν ως υποψήφιοι και οι υπάλληλοι που δεν αποτάθηκαν, [*2040] αλλά πληρούσαν τα σχέδια υπηρεσίας.
Περνώ στο επόμενο θέμα. Δεν είναι δυνατό να γίνεται λόγος για έλλειψη πείρας του ενδιαφερομένου στο συγκεκριμένο τομέα που απαιτεί το σχέδιο υπηρεσίας, το οποίο δε θα του επέτρεπε να διεκδικήσει τη θέση. Πέρα από το γεγονός ότι υπάρχει αναφορά, έστω και γενική, του Συμβουλίου, όπως και των άλλων οργάνων προηγουμένως, στην πείρα των υποψηφίων πρέπει να ειπωθεί ότι ο ενδιαφερόμενος υπηρέτησε στην αμέσως προηγούμενη θέση του Μηχανικού Παραγωγής. Και το σχέδιο υπηρεσίας της θέσης εκείνης περιέχει ταυτόσημη πρόνοια αναφορικά με την πείρα συντήρησης:
"....experience of generating station maintenance and control of labour and special technical knowledge for the duties set out above."
Υπογράμμισα τον όρο "special technical knowledge", που συναντάμε και στο σχέδιο υπηρεσίας της επίδικης θέσης, γιατί προβλήθηκε επιχείρημα πως ούτε τέτοια εξειδικευμένη γνώση κατείχε ο ενδιαφερόμενος. Έτσι, σύμφωνα με τα νομολογηθέντα, το Διοικητικό Συμβούλιο μπορούσε χωρίς ακόμη να προβεί σε έρευνα να εκλάβει σαν πραγματικό γεγονός ότι ο ενδιαφερόμενος κατείχε τα προσόντα που του αμφισβητήθηκαν: βλέπε Κυπριακή Δημοκρατία ν. Πάμπου Πογιατζή (1992) 3 Α.Α.Δ. 422 και Γεώργιος Οικονομίδης & Άλλοι ν. Δημοκρατίας (1993) 4 Α.Α.Δ. 1919.
Το τελευταίο ερώτημα είναι κατά πόσον η απόφαση περιέχει ειδική αιτιολογία, όπως υποστήριξε ο δικηγόρος της Αρχής. Η αναγκαιότης για ειδική αιτιολογία στις περιπτώεις παρέκκλισης είναι από τους σταθερότερους κανόνες που δέχθηκε και ανέπτυξε η νομολογία του δικαστηρίου με απαρχή τη Θεοδοσίου ν. Δημοκρατίας (1961) 2 Α.Α.Σ.Δ. 44 (βλέπε επίσης Αλέξανδρος Ζήνωνος ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 946 και Σωτήρης Ανδρέου ν. Δημοκρατίας (1995) 4 Α.Α.Δ. 120.
Παρά την κάποια λακωνικότητα της, έχω την άποψη ότι η επίδικη απόφαση περιέχει ειδική αιτιολογία γιατί στην προκείμενη περίπτωση δεν υπερίσχυσε η σύσταση του Διευθυντή. Είναι φανερό πως το Συμβούλιο απέκλινε σε αξιοκρατικά κριτήρια δηλαδή τα προσόντα και την επίδοση όπως προκύπτει από τα Φύλλα Αξιολόγησης που συνιστούν έγκυρο έρεισμα για την παρέκκλιση. Υπό οποιοδήποτε πρίσμα ο προαχθείς υπερτερούσε σε προσόντα. Δεν μπορεί, όπως έγινε εισήγηση, να είναι άσχετο [*2041] το δίπλωμα Μ.Β.Α. όταν απαιτούνται διοικητικές και οργανωτικές ικανότητες. Όμως αρμόδιο όργανο να κρίνει ήταν το Συμβούλιο. Και δεν καταδείχθηκε πως η κρίση του ήταν νομικά διαβλητή. Αλλά και να αφήσει ένας κατά μέρος τα διπλώματα φυσικής και Μ.Β.Α., ο προαχθείς διατηρούσε πάλιν την υπεροχή σε προσόντα. Περαιτέρω, όπως προκύπτει από τα στοιχεία, είχε καλύτερη βαθμολογία για 4 συνεχή χρόνια από το 1990 έως το 1993. Η διαφορά δεν είναι θεαματική, αλλ' ούτε και οριακή όπως χαρακτηρίστηκε από το συνήγορο του αιτητή.
Δυό ακόμη λόγια για την ειδική αιτιολογία. Θα μπορούσε ασφαλώς να ήταν αναλυτικότερη. Είναι καιρός τα συλλογικά όργανα να εντρυφούν βαθύτερα σε τέτοιο θέμα.
Η προσφυγή απορρίπτεται. Δεν επιδικάζονται έξοδα.
Η προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο